BAYKUŞ ÇOK BANTLI HF TELSİZ PROJESİ
ADIM 7;
Ses çıkış amplifikatörü, NE5532 den oluşan audio preamplifikator, AGC-S metre doğrultucu katlarını sırasıyla kurup test ediyoruz. PTT anahtarın açıyoruz.Kazanç trimpotlarını maximum yapıp preamplifikatör girişine dokunduğumuzda hoparlörden çıkan ses bu katın çalıştığını hemen belli eder. Bu durumda s-metreyi süren darlington transistörün emiterinde voltaj görülmelidir. Sonra eşleştirilmiş diyotlar ve diğer malzemelerle demodülator’ü kuruyoruz.
Bu aşamada RX konumunda, BFO frekansına yakın (1 KHz altı veya üstü) bir sinyal jenaratörü veya osilatör çıkışı, MC1350 entegresinin 4 no'lu pinine yaklaştırılırsa, hoparlörden düdük sesi duyulmalıdır.
Sinyal kaynağı biraz uzaklaştırarak ,muayyen frekansı maximum ses için ayarlanmalı.
MC1350 ve çevre elemanları ile Alıcı kısmının ikinci IF katını Kristal SSB filtresine kadar olan kısmı tamamlıyoruz. Ara frekans katında kullandığımız Muayyen Ara frekans transformatörü 10.7MHz’ lik, kondansatör içermeyen, primeri 11 tur, sekonderi 3 tur olan bir muayyendir. Bulamazsanız uygun bir çekirdeğe aynı turlarda sarabilirsiniz.
Eğer bu katta kararsızlık belirtileri görülürse, MC1350P entegresinin 1 ve 8 no’lu pinleri arasına 5.6K değerinde bir direnç konulmalı.
ADIM 8;
SSB Tek Yan bant Filtresini kurulması;
Yaklaşık 2.2 KHz bant genişliğine sahip Tek yan bant filtresi piyasada HC49-S olarak isimlendirilen küçük boy 10MHz kristallerle kurulmuştur. Tasarım için eldeki kristallerin parametreleri ölçülmüş, bu parametrelere dayanılarak,altı kristal ile filtre tasarımı yapılmıştır. Giriş/çıkış empedansı 500R civarındadır. Piyasada değişik markalarda kristaller bulunduğundan kristal parametreleri değişiklik gösterebilir ve düzeltme yapmak gerekebilir. Bant genişliği dar gelirse oranları aynı kalmak kaydı ile kondansatör değerleri küçültülebilir, veya tersi yapılabilir. Bu durumda filtre empedansının da değişeceği unutulmamalıdır.
Pratikte filtre kurulurken aynı marka, aynı seri kristallerden 30 tane kadar alınarak bunlara numara verilir. Sonrasında bunlar haricen hazırlanan bir kristal osilatöre teker teker takılarak frekansları ölçülür ve liste hazırlanır. Bu listede frekansları birbirine en yakın olan kristaller seçilerek filtre bunlarla kurulur.
Kondansatörlerin düşük toleranslı olması da önemlidir. Kondansatörleri bir kapasitemetre ile ölçerek en uygununu kullanmak gerekir.
Bir SSB telsizin dinleme ve gönderme kalitesi büyük ölçüde SSB filtresinin bant genişliğine bağlıdır.Bu nedenle burada doğru eleman değerlerinin kullanımı önemlidir.
Foto 1: SSB Ladder filtre
Foto 2: Modülatör, Demodülatör, Mikrofon ve ses katları ile SSB ladder filtreye kadar olan kısım
ADIM 9;
TX ve RX 1.IF yükselteçleri monte edilecektir. Anahtar olarak kullanılan diyotların doğru yönde takılması konusuna dikkat etmek gerekir.
Tx ve Rxara frekans amplifikatörü montaj ve çalıştırmada sıkıntı çıkarmaz.
R125 ve R126 direnç değerleri filtre yükleme empedansı uyumlandırması açısından önemlidir.
ADIM 10;
Bu aşamada diplexer katı kurulacaktır. Bu katın görevi ilk mixer için tüm giriş frekanslarda 50R sabit empedans sonlandırma yapmaktır. Daha iyi bir frekans yanıtı için diplexerin Q faktörü 1 olarak alınmıştır. Böylece bütün bantlarda kararlı olarak yaklaşık olarak sabit bir kazançla frekans dönüştürme sağlanmış olur. Bobinlerin değeri şemada verilmiştir. Çok kritik değildir. Biz haricen ayarlayarak yerine taktık.
ADIM 11;
İlk mikser katı monte edilecektir. Mikser olarak düşük gürültülü, yüksek işaret dayanımı iyi olan bir konfigürasyon kullanılmıştır. Lokal osilatör seviyesi tepeden tepeye 1.5-1.8 volt seviyesinde olmalıdır.
Lokal Osilatör sinyali ne kadar temiz ve simetrisi düzgün bir sinüs sinyali ise alıcının hassasiyeti o kadar iyi olur. Eğer sinüs sinyali sağlanamıyorsa simetrik bir kare dalga(Ton=Toff) olmasına özen gösterilmelidir.
Burada ilk versiyonda eşleştirilmiş BA481 UHF mixer diyot, ikinci versiyonda daha düşük toleranslı BAT17 diyotlarını kullandık. Eşleştirilmiş olanlar seçilmek kaydı ile başka uygun diyotlar da kullanılabilir. Baskı devre her iki diyot kılıfına da uyumludur.Diyot olarak 1N4148 kullanılması da mümkün olmalıdır.
Mixer transformatörlerinin sarım yönlerine dikkat etmek gerekir. Transformatörler 0,30mm izoleli bakır tel ile hazırlanmıştır. Bulunabilirse üç ayrı renk tel daha iyi olur. Bu teller bir şarjlı matkap yardımı ile 1cm uzunluk için 2-3 tur olacak şekilde birbiri etrafına düzgün şekilde burulur. Toroid üzerine bu şekilde 12 tur olarak sarım yapılır. Sarılırken tel izalasyonlarının sürtünerek zarar görmemesi için toroid’e veya tellerin üzerine su tesisatlarında kullanılan teflon bant ile sarılırsa iyi olur.
Toroid olarak FT37-43 uygundur. Biz elimizde olmadığından bu malzeme ile yaklaşık aynı özellikte 28B0375-400 toroid kullandık. Boyutları birbirine yakındır.
Tr2 trafosunun sekonder sargılarının sarım yönü önemlidir. Yanlış bağlantı yapılırsa kötü çalışacaktır. Böyle bir durumda sekonder sargılardan herhangi birinin iki ucunu yer değiştirin.
Bazı modifikasyonlar nedeniyle fotoğrafta görülen kart ile yukarıdaki şema ve PCB dosyalarında bazı farklılıklar vardır.
Fotoğrafta kullanılan transistorler farklı bacak bağlantısı nedeni ile (2N3904 –BC547 farkı) ters montajlanmış olabilir. Montaj sırasında montaj yönüne dikkat edilmelidir.
