Sayısal İletişim ve Paket Radyo
Paket Radyonun Özellikleri
RTTY, Baudot, ASCII
RTTY mod’ unda iki işaret vardır. 1= mark ve 0= Space. Bu iki dijital sinyalin analog sinyallere dönüştürülmesi RTTY'in çalışma prensibidir
.Bu konuda değişik normlar vardır. Amatörler tarafından en çok kullanılanı
Baudot kodlamasıdır. Bu kodlama ile her harf ve rakam 5 adımda (mark/space) tanımlanmaktadır. Baudot yönteminde, harfler, rakamlar ve özel işaretler arasında değişim (shift) yaparak toplam 64 karakter gönderebilme imkanı vardır.ASCII normunda
ise her işaret 7 adımdan oluşmakta bu sayede büyük/küçük harf noktalama ve özel işaretler dahil olmak üzere 128 karakter gönderebilme imkanı olmaktadır. Ayrıca ASCII bütün bilgisayarların kullandığı ortak kodlamadır ve bilgisayarların birbirleri ile direkt irtibat kurması için en ideal yöntemdir.RTTY İşaretlerin Modülasyonu
RTTY sinyalleri iki ayrı frekans kullanılarak modüle edilirler. Bu iki frekans arasındaki farka
shift denir ve Hertz birimi ile tanımlanırlar.RTTY için en ideal metot vericinin freka
nsını direkt olarak değiştirilmesidir. FSK (Frequency Shift Keying) denen bu teknik çok temiz bir RTTY sinyali üretir, fakat her amatör vericisi ile gerçekleştirilmesi mümkün değildir.Daha basit bir metot AFSK
(Audio Frequency Shift Keying)’ dir. AFSK tekniğinde mark ve space ses frekanslarına çevrilir ve (SSB) vericisinin mikrofon girişine verilir. Sonuç gene iki ayrı yüksek frekans sinyalidir (SSB vericisinin bastırılmış taşıyıcı ve öbür yan bandı göz önüne alınmazsa... ).FM cihazlarla VHF ve UHF band
larında yapılan Paket-Radyo dahil bütün RTTY muhaberelerinde sadece AFSK kullanılır.Shift-Baud-Hız
RTTY muhaberesinde hız
Baud (BD) birimi ile verilmektedir.Radyo amatörleri genel olarak Baudot kodunda 45.45 baud ASCII kodunda 110 Baud hız ile çalışırlar. 45.45 Baud, hız dili tamburların kullanıldığı devirden arta kalmış bir anıdır. Bu hızda dakikada 360 karakter gönderebilme imkanı vardır.
Kısa dalgada çalışan profesyonel istasyonlar (haber ajansları, meteoroloji istasyonları) genellikle 50 veya 75, pek nadiren 100 Baud hızında çalışırlar. Amtor' da hız 100 Baud' dur.
Paket-Radyo'da ise HF üzerinde 300 baud, VHF' de 1200 ve 2400 baud, UHF' de 4800 ve 9600 baud, SHF' de ise 19200 Baud ve daha yüksek hızlarda kullanılmaktadır
.Shift çeşitleri - High ve Lo
w tonlarMark ve Space tonları arasındaki frekans farkına
shift denir.Radyo amatörleri kısa dalgada
170 Hz shift kullanarak çok az yer kaplarlar. Daha fazla frekans imkanı tanıyan VHF ve UHF bandlarında shift standardı 850 Hz' dir. Profesyonel istasyonlar genellikle 450 Hz shift kullanırlar. Bazen onlar da 170 Hz' e nadir olarak 850 Hz' e rastlanır. 1200 baud çalışmalarında bu değer 1 Khz' dir.Shift, kendi başına mark ve space için kullanılan alçak frekansları (AF) tanımlayamaz. Çıkış noktası olarak sadece space frekansı alınır. Bu frekans, Yüksek (high) Tonların kullanıldığı yerlerde 2125 Hz; Alçak (low) Tonların kullanıldığı yerlerde 1275 Hz' dir. Böylece mark frekansı Shift' e göre 170, 425 veya 850 Hz daha yüksektir.
High tonlar RTTY tekniğinin ilk günlerinde kalmıştır ve bugün Amerika'da hala kullanılmaktadır.
IARU tarafından da tavsiye edilen Low tonlar Avrupa'da 1975 yılından beri kendini kabul ettirmiştir. Low ton shift' inin diğer bir yararı da en dar SSB filtresinin geçirgenlik alanına dahi gi
rebilmesidir.Yukarıda belirtildiği gibi mark tonunun space' ten yüksek olduğu durumlar "normal", tersi olan durumlarda "reverse" olarak tanımlanır. Bu gibi durumlarda ya öbür yan banda (USB/LSB) geçirilir ya da konverten üzerindeki normal/reverse konumları ile ayar yapılır.
Dial Frequency = Mark-QRG - Higher tone
Dial Frequency = Mark-QRG + Lower tone ile çalışıyor...(Digital tonlar)
* Son Düzenleme : 3 Kasım 2001
TA2MBD, Sinan ÖZMEN
18 Ocak 2001