"HappyHolidays TRX"
Vier banden VXO afgestemde
1 watt QRP CW transceiver

CLICK HERE FOR THE ENGLISH VERSION


Een simpele degelijke transceiver voor de vakantie.
Met deze simpele QRP transceiver is meer mogelijk dan je zou denken.
Probeer het gewoon eens maar geef het niet te snel op!

QRP tijdens vakanties
Een paar jaar geleden heb ik een 2 band 1 watt VXO afgestemde transceiver (40-20m) gemaakt en nam die mee tijdens vakanties naar Noorwegen en Zweden.
Tijdens het kamperen in totaal onbewoonde gebieden had ik dagelijks een QSO's met twee amateurs in Nederland.
Dit was met een inverted V dipool antenne met het midden 4 meter boven de grond. Ik had verwacht dat het bijna niet mogelijk zou zijn om QSO's te maken met zo weinig vermogen en zo'n eenvoudige transeiver. Maar het bleek toch vrij gemakkelijk te gaan om vele QSO's te maken en dat was een heel bijzondere ervaring.

Deze "HappyHolidays" is een 4 banden 1 watt VXO afgestemde transceiver, met soorgelijke prestaties maar met modernere componenten en betere onderdrukking van AM detectie veroorzaakt door sterke omroepstations. Het was een experiment om een 4 bander te maken. Achteraf gezien had ik er liever een twee banden of 1 band transceiver van gemaakt, er zitten toch wel erg veel schakelaartjes op.


Schema
R1 is de 1200 ohm weerstand net onder de pin Utx

big diagram

HF preselectie en HF verzwakker
Als HF verzwakker is een potentiometer van 1k ohm toegepast. Een HF verzwakker is altijd erg nuttig om oversturing van de eerste trappen van een ontvanger te voorkomen. De meeste ontvangers presteren veel beter op 40 en 30 meter bij wat extra HF verzwakking. Hier is het ook de enige volume regelaar.
De condensatoren van 10, 33, 84, en 190 pF zijn ongeveer de juiste waarden en zijn combinaties van parallel geschakelde trimmers en condensatoren. Regel de trimmers af op maximale gevoeligheid.

Mixer
De mixer is een C-mos schakelaar van de 74HC4066 (gebruik geen HCT!!!). Het is een goedkope en uitstekende mixer!!!
Regel de 5k potmeter af op minimale AM detectie van sterke omroepstations. Wanneer je geen AM signaal beschikbaar hebt voor deze afregeling, zet de potentiometer dan in de middenstand.

LF versterker
Niet meer dan een simpele 3 transistor versterker. De eerste transistor wordt gemuted tijdens het zenden via de 10k weerstand. De LF versterker is geoptimaliseerd voor CW ontvangst met een lage LF beat toon. De selectiviteit van het oor is namelijk erg goed voor lage audio tonen tot 600 - 800 Hz, een CW filter is daarom niet echt noodzakelijk.
Kies de waarde van R1 (1200 ohm) zodanig dat de voedingsspanning in de ontvangstmode van de 74HC4066 (pin 14) ongeveer 5 V is.


De LF versterker is geoptimaliseerd voor CW
maar het is niet een erg smal CW filter.

VXO
De VXO is een BF494 transistor, gebufferd door een C-mos switch. Om een indruk te geven van de afstembereiken geef ik hier de waarden van mijn transceiver met en zonder de optionele inducties in serie met het kristal.

Afstembereiken zonder de optionele serie inducties
Kristal
Frequentie
(kHz)
Minimum
Frequentie
(kHz)
Maximum
Frequentie
(kHz)
7025 7024.3 7026.2
10125 10123.7 10126.5
14050 14048.2 14051.9
18080 18076.6 18080.4

Afstembereiken met de optionele serie inducties
Kristal
Frequentie
(kHz)
Minimum
Frequentie
(kHz)
Maximum
Frequentie
(kHz)
7025 7021.1 7023.8
10125 10118.4 10123.0
14050 14039.9 14045.9
18080 18070.6 18076.4

Zender gedeelte
Het VXO signaal is gebufferd door een C-mos schakelaar en wordt versterkt naar 1 watt door een transistor 2N3553 of, zoals hier door 2 parallel geschakelde transistoren 2N4427. De 1k ohm weerstand maakt de eindversterker stabieler bij misaanpassingen. De 0.68 uH / 180 pF en 0.47 uH / 68 pF zijn op de tweede harmonische van 7 respectievelijk 14 MHz afgestemd voor extra onderdrukking van die harmonische.

Opties

  • Batterij indicator (geen side toon meer bij lage batterij spanning).
  • Sleutel verbonden met aarde en mogelijkheid om electronische keyers te gebruiken.
  • Vergroot afstembereik van de VXO met inducties in serie met de kristallen.


    Opvouwbare telefoon, eenvoudige seinsleutel en batterijen.

    Hoe moet je de Happy Holidays transceiver bedienen
    Tijdens het zenden moet de VXO frequentie gelijk zijn aan die van het tegenstation. Maar bij ontvangst moet hij een offset van 300-800 Hz hebben, afhankelijk van de beat toon die je wilt horen. Daarom is het noodzakelijk om de VXO ongeveer zero beat af te stemmen op het tegenstation net voordat hij zijn uitzending beeindigd. Tijdens ontvangst stem je de VXO dan weer af op de gewenste offset. Stem de VXO aan de andere kant van het ontvangst signaal af wanneer daar minder storing is. Na een paar QSO's ben je al helemaal gewend aan deze procedure.

    Opmerkingen
    Hij is gebouwd volgens de "ugly" methode (ook wel dead bug methode genoemd, chips op hun rug met de pootjes omhoog). Alle componenten zijn op een zijde van de print gesoldeerd.
    De inducties zijn standaard verkrijgbare type's die op grote weerstanden lijken.
    Gebruik geen HCT type maar een HC type!

    Prestaties
    Gevoeligheid: 0.6 uV signalen zijn leesbaar
    3rd intercept: meer dan 20 dBm
    Spurious responses: Beter dan -90 dB
    RX stroom: 10 mA
    Zendvermogen: 0.5 W bij 9 V; 1 W bij 12 V; 1.5 W bijt 13.5 V
    Harmonische onderdrukking: beneden 30 MHz: 43 dB, boven 30 MHz: 60 dB


    Positie van schakelaars en andere knoppen

    Positie van schakelaars en andere knoppen
    Plaats de schakelaars zodanig dat je een zo kort mogelijke bedrading hebt!
    S1 is de TX/RX schakelaar, vijf andere schakelaars (S2 t.e.m. S6) worden gebruikt voor de band omschakeling in plaats van 1 grote complexe schakelaar.
    Plaats S1+S4 dichtbij het lo-pass filter, S2+S5 dichtbij het preselector filter en S3+S6 dichtbij de VXO.
    S1 moet dichtbij het lo-pass filter en ook dichtbij de HF eindversterker worden geplaatst.
    De Variabele Condensator wordt heel dicht bij de VXO geplaatst.
    De RF potentiometer dichtbij de TX/RX schakelaar S1.
    De antenna connector natuurlijk dichtbij de uitgang van het lo-pass filter.
    De plaats van de hoofdtelefoon- en seinsleutel aansluiting zijn niet kritisch.

    50 Hz of 100 Hz brom in een directe conversie ontvanger
    De set is ontworpen voor gebruik met batterij voeding.
    Wanneer je een voeding gebruikt die aangesloten is op het lichtnet, dan is het mogelijk dat je enige 50 Hz / 100 Hz brom hoort vanwege Local Oscillator signaal lek van de mixer naar de antenne. Dit hangt af van de gebruikte antenne, frequentie band en voeding die je gebruikt. Vele Directe Conversie ontvangers hebben dit probleem.
    Om dit probleem te verhelpen kun je de HF voorversterker toevoegen zoals hieronder is gegeven in de 21 MHz versie. Verhoog de 270 ohm emitter weerstand wanneer de gevoeligheid te groot is.
    Niet alle voorversterkers onderdrukken de Local Oscillator lek van de mixer naar de antenne. De eerste versie van de voorversterker zonder de tweede transistor in de collector had totaal geen onderdrukking en ook een emitter volger was onbruikbaar.


    FOTOS


    Binnenkant. De VXO is afgeschermd van
    de rest door een verticaal stukje PCB.


    Beide zijden van de ongeetste PCB zijn van componenten voorzien.


    21 MHz versie met HF voorversterker


    Schema van de 21 MHz versie met HF voorversterker
    groter schema

    Waarom een HF voorversterker
    De HF voorversterker verbetert de gevoeligheid: 0.3 uV signalen zijn leesbaar.
    Maar dat is niet de enige reden om de voorversterker toe te voegen. Een tweede, zelfs belangrijke reden is dat de voorversterker de Local Oscillator lek van mixer naar antenne met 20 dB onderdrukt. Deze oscillator lek kan brom veroorzaken wanneer je een voeding aangesloten op het lichtnet gebruikt in plaats van batterijen. Dit is meestal het geval op de hogere frequentie banden.
    Zonder voorversterker had de 21 MHz versie dit probleem. Met voorversterker was er totaal geen brom meer aanwezig en de gevoeligheid was erg goed.


    Index PA2OHH