Kimden : TA2MBD Kime : NEWS@TUR Tip/Status : B$ Tarih/Saat : 23-Ara 21:44 BID : 990602TA2MBD Mesaj no : 267568 Başlık : 2003'un en onemli bilimsel bul Path: !TA2SAK!TA2MBD! From: TA2MBD@TA2MBD.#SAK.TUR.EU To : NEWS@TUR 2003'un en onemli bilimsel buluslari Science dergisi 2003 yilinda gerceklestirilen bilimsel gelismeleri ve buluslari degerlendirerek, yila damgasini vuran 10 kritik gelismeyi son sayisina kapak yapti. Birinciligi evrenin genislemesini aciklayan kara enerji kurami aldi. Ikinciligi sizofreni ve depresyon gibi zihinsel ve ruhsal bozukluklara neden olan genin tespiti alirken, ucuncu sirada ise kuresel isinma uzerine yapilan bir arastirma yeraldi. Science dergisi Genel Yayin Yonetmeni Don Kennedy kuresel isinmanin artik "inkar edilemeyecek" boyutlara geldigini belirterek konu ile ilgili her tur arastirmanin dikkat cektigini vurguladi. Bilimsel Top 10 listesi Science dergisi yayin kurulu ile bilim adamlarindan olusan bir juri tarafindan belirleniyor. EVRENIN SIRRI: KARA ENERJI Top 10 listesinin birincisi kara enerji ile ilgili olarak Kennedy, soz konusu arastirmanin yillardir bilim adamlarini mesgul eden evrenin sirlarina iliskin bir "bilinmeyen"e isik tutuguna isaret etti. Kara enerji kuramina gore, evrenin yuzde 73'u kara enerji dene bir madde ile "dolu", evrenin yuzde 23'u kara madde ile "dolu" iken, normal maddeler evrenin sadece yuzde 4'unu kapliyor. Calismalar ayrica, evrenin yasinin, ancak bir kac yuzbin yillik oynama payi ile, ortalama olarak 13.7 milyar yil oldugunu saptadi; daha once evrenin yasinin 12 ile 15 milyar yil arasinda oldugu tahmin ediliyordu. KARA ENERJININ "VARLIGI" Subat ayinda Wilkinson Microwave Anisotropy Probe (Wmap) uydusu, kozmik dalga radyasyonlarindan (400 bin yildan genc olusumlar) simdiye dek elde edilen en detayli fotografini cekmisti. Temmuz ayinda Sloan Digital Sky Survey (SDSS)'den astronomlar kendi galaksi haritalari ile Wmap'ten kozmik dalga datalarini ustuste koyarak, evrende kara enerjinin varligini arastirmislardi. Buna gore, bu iki haritanin tutarli bir sekilde oturmasi icin, kara enerji mutlaka "var" olmasi gerekmekteydi. CELISKILI BULGULAR Daha sonra, bir grup astronom European Space Agency's (ESA) XMM-Newton uydusundan gelen bulgular ile degerlendirildiginde, kara enerji kuraminin suphe uyandirdigini iddia ettiler. Bu bilim adamlari 8 uzak galaksiden yayilan x-isinlarinin nicelik ve enerji olcumlerini yaptilar, buna gore evrende maddenin yogunlugu sanildigindan da yuksek olabilir, ki bu cikarim da, Observatoire Midi-Pyrenees'den Dr. Alain Blanchard gore, kara enerjinin evrenin yuzde 70'ini kapladigi saviyla celisiyordu, zira bu sayinin daha dusuk oldugu dusunulebilirdi. CELISKININ BILIMSEL DEGERI Evrendeki kara enerjinin "var"ligi sorusu bilim aramlarini bir sure daha dusundurecek, kimi zaman celiskili sonuclar ciksa da, bu kavramin arastirilmasi dahi insanin evreni kavrayisindaki bilimsel gayreti acisindan son derece degerli. Science dergisinin belirledigi 2003 yilinin en onemli bilimsel buluslari: 1. Evrendeki kara enerji uzerine yapilan arastirmalar. 2. Sizofreni, depresyon gibi hastaliklara yol acan gen bulundu. 3. Kuresel isinmanin dogal bitki ortusu ve hayvan davranislari uzerindeki olumsuz etkileri tespit edildi. 4. RNA (ribonucleic acids)'lerin hucreler uzerindeki etkileri. 5. Hucrelerin icerisindeki tek molekullerin incelenmesi. 6. Gamma isinlari ile ilgili bulgular ve yeni teoremler. 7. Kok hucreler uzerinde yapilan arastirmalar ve kisirlik tedavisi. 8. Bazi 'high-tech' cihazlarin isigi ve diger elektromanyetik radyasyonu "yanlis" yone yansittigi tespit edildi. 9. Erkek kromozomu Y'nin aslinda bir ikizi oldugu bulundu. 10. Ilerlemis kolon kanseri olmus hastanin yasamini uzatan tedavi; tumorlere kan akisini kisitlayan bu ilac ile tumorun ilerlemesi nispeten yavasliyor.