KIYI KANUNU

ANA SAYFAYA DÖNÜŞ

                                KIYI KANUNU

    Kanun Numarası                : 3621

    Kabul Tarihi                  : 4.4.1990

    Yayımlandığı R. Gazete        : Tarih : 17.4.1990  Sayı: 20495

    Yayımlandığı Düstur           : Tertip : 5   Cilt:29   Sayfa :76

* *

    Bu Kanunun yürürlükte olmayan hükümleri için bakınız "Yürürlükteki Bazı

        Kanunların Mülga Hükümleri Külliyatı" Cilt : 2, Sayfa : 1339

* *

                             BİRİNCİ BÖLÜM

                             Genel Hükümler

    Amaç

    Madde 1 - Bu Kanun, deniz, tabii ve suni göl ve akarsu kıyıları ile bu yer-

lerin etkisinde olan ve devamı niteliğinde bulunan sahil şeritlerinin doğal ve

kültürel özelliklerini gözeterek koruma ve toplum yararlanmasına açık, kamu ya-

rarına kullanma esaslarını tespit etmek amacıyla düzenlenmiştir.

    Kapsam

    Madde 2 - Bu Kanun, deniz, tabii ve suni göller ve akarsu kıyıları ile deniz

ve göllerin kıyılarını çevreleyen sahil şeritlerine ait düzenlemeleri ve bu yer-

lerden kamu yararına yararlanma imkan ve şartlarına ait esasları kapsar.

    İstisnalar

    Madde 3 - Askeri yasak bölgeler ve güvenlik bölgelerinde veya ülke güvenliği

ile doğrudan ilgili, Türk Silahlı Kuvvetlerine ait harekat ve savunma amaçlı

yerlerde (konut ve sosyal tesisler hariç) özel kanun hükümlerine, diğer özel ka-

nunlar uyarınca belirlenmiş veya belirlenecek yerlerde ise özel kanunların bu

Kanuna aykırı olmayan hükümlerine uyulur.

    Tanımlar

    Madde 4 - Bu Kanunda geçen deyimlerden;

    Kıyı çizgisi:Deniz, tabii ve suni göl ve akarsularda, taşkın durumları dı-

şında, suyun karaya değdiği noktaların birleşmesinden oluşan çizgiyi,

    Kıyı Kenar çizgisi: Deniz, tabii ve suni göl ve akarsularda, kıyı çizgisin-

den sonraki kara yönünde su hareketlerinin oluşturulduğu kumluk, çakıllık, kaya-

lık, taşlık, sazlık, bataklık ve benzeri alanların doğal sınırını,

    Kıyı: Kıyı çizgisi ile kıyı kenar çizgisi arasındaki alanı,

    Sahil şeridi: Kıyı kenar çizgisinden itibaren kara yönünde yatay olarak en

az 100 metre genişliğindeki alanı,(1)

    Dar Kıyı: Kıyı kenar çizgisinin, kıyı çizgisi ile çakışmasını,

    Toplumun yararlanmasına açık yapı: Mevzuata göre tespit ya da tasdik edilmiş

kural ve ücret tarifelerine uygun biçimde, getirdiği kullanımdan belirli kişi ya

da topluluklara ayrıcalıklı kullanım hakkı tanımaksızın yararlanmak isteyen her-

kese eşit ve serbest olarak açık bulundurulan ve konut dokunulmazlığı olmayan

yapıları,

    İfade eder.

--------------------------------

(1) Bu tanım 1/7/1992 tarih ve 3830 sayılı Kanunun 1 inci maddesi ile değişti-

    rilmiş olup, metne işlenmiştir.

 KANUNLAR, AĞUSTOS 1992 (Ek - 13)

    (Son fıkra iptal: Ana. Mah.'nin 18/9/1991 tarih ve E.: 1990/23, K.: 1991/29

sayılı kararı ile)

    Genel Esaslar

    Madde 5 - Kıyılar ile ilgili genel esaslar aşağıda belirtilmiştir:

    Kıyılar, Devletin hüküm ve tasarrufu altındadır. Kıyılar, herkesin eşit ve

serbest olarak yararlanmasına açıktır,

    Kıyı ve sahil şeritlerinden yararlanmada öncelikle kamu yararı gözetilir.

    Kıyıda ve sahil şeridinde planlama ve uygulama yapılabilmesi için kıyı kenar

çizgisinin tespiti zorunludur.

    Kıyı kenar çizgisinin tespit edilmediği bölgelerde talep vukuunda, talep ta-

rihini takip eden üç ay içinde kıyı kenar çizgisinin tespiti zorunludur.

    Ek: (1/7/1992 - 3830/2 md.) Sahil şeritlerinde yapılacak yapılar kıyı kenar

çizgisine en fazla 50 metre yaklaşabilir.

    Ek: (1/7/1992 - 3830/2 md.) Yaklaşma mesafesi ve kıyı kenar çizgisi arasında

kalan alanlar, ancak yaya yolu, gezinti, dinlenme, seyir ve rekreaktif amaçla

kullanılmak üzere düzenlenebilir.

    Ek: (1/7/1992 - 3830/2 md.) Sahil şeritlerinin derinliği, 4 üncü maddede be-

lirtilen mesafeden az olmamak üzere, sahil şeridindeki ve sahil şeridi gerisin-

deki kullanımlar ve doğal eşikler de dikkate alınarak belirlenir.

    Ek: (1/7/1992 - 3830/2 md.) Taşıt yolları, sahil şeridinin kara yönünde yapı

yaklaşma sınırı gerisinde kalan alanda düzenlenebilir.

    Ek:(1/7/1992 - 3830/2 md.) Sahil şeridinde yapılacak yapıların kullanım

amacına bağlı olarak yapım koşulları yönetmelikte belirlenir.

                                İKİNCİ BÖLÜM

          Kıyı, Kıyı Kenar Çizgisi, Sahil Şeridi, Planlama ve Yapılanma

    Kıyının Korunması, Yapı Yasağı ve Kıyıda Yapılacak Yapılar

    Madde 6 - Kıyı, herkesin eşitlik ve serbestlikle yararlanmasına açık olup,

buralarda hiçbir yapı yapılamaz; duvar, çit, parmaklık, telörgü, hendek, kazık

ve benzeri engeller oluşturulamaz.

    Kıyılarda, kıyıyı değiştirecek boyutta kazı yapılamaz; kum, çakıl vesaire

alınamaz veya çekilemez.

    Kıyılara moloz, toprak, curuf, çöp gibi kirletici etkisi olan atık ve artık-

lar dökülemez.

    Kıyıda, uygulama imar planı kararı ile;

    a) İskele, liman, barınak, yanaşma yeri, rıhtım, dalgakıran, köprü, menfez,

istinat duvarı, fener, çekek yeri, kayıkhane, tuzla, dalyan, tasfiye ve pompaj

istasyonları gibi, kıyının kamu yararına kullanımı ve kıyıyı korumak amacına yö-

nelik alt yapı ve tesisler,

    b) Faaliyetlerinin özellikleri gereği kıyıdan başka yerde yapılmaları müm-

kün olmayan tersane, gemi söküm yeri ve su ürünlerini üretim ve yetiştirme te-

sisleri gibi, özelliği olan yapı ve tesisler,

    Yapılabilir.

    Bu yapı ve tesisler yapım amaçları dışında kullanılamazlar.

    Doldurma ve Kurutma Yoluyla Arazi Kazanma ve Bu Araziler Üzerinde Yapılabi-

lecek Yapılar

    Madde 7 - Kamu yararının gerektirdiği hallerde, uygulama imar planı kararı

ile deniz, göl ve akarsularda ekolojik özellikler dikkate alınarak doldurma ve

kurutma suretiyle arazi elde edilebilir.

    Bu gibi yerlerde doldurma veya kurutmayı yapacak ilgili idarenin valiliğe

iletilen teklifi, valilik görüşü ile birlikte Bayındırlık ve İskan Bakanlığına

gönderilir. Bakanlık, konusuna göre ilgili kuruluşların görüşünü de almak sure-

tiyle teklifi inceler. Uygun bulunması halinde ilgili idare tarafından uygula-

ma imar planı hazırlanır. Bu yerler için yapılacak planlar hakkında İmar Kanunu

hükümleri uygulanır. Ancak, bu planlar Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafın-

dan, 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu kapsamında kalan alanlardaki planlar

ise, anılan Kanunun 7 nci maddesine göre tasdik edilir. Doldurma ve kurutma iş-

lemleri yürürlükteki mevzuat hükümlerine göre yapılır. Bu araziler Devletin hü-

küm ve tasarrufu altındadır, özel mülkiyet konusu olamaz.

    Bu alanlar üzerinde 6 ncı maddede belirtilen yapılar ile yol, açık otopark,

park, yeşil alan ve çocuk bahçeleri gibi teknik ve sosyal altyapı alanları dü-

zenlenebilir.

    Sahil Şeridinde Yapılabilecek Yapılar

    Madde 8 - Uygulama imar planı bulunmayan alanlardaki sahil şeritlerinde,

4 üncü maddede belirtilen mesafeler içinde hiç bir yapı ve tesis yapılamaz.

    Uygulama imar planı bulunan yerlerde duvar, çit, parmaklık, telörgü, hendek,

kazık ve benzeri engeller oluşturulamaz. Moloz, toprak, curuf, çöp gibi kirleti-

ci ve çevreyi bozucu etkisi olan atık ve artıklar dökülemez, kazı yapılamaz.

    Ancak bu alanlarda; uygulama imar planı kararıyla altı ve yedinci maddede

belirtilen yapı ve tesislerle birlikte toplum yararına açık olmak şartıyla ko-

naklama hariç günü birlik turizm yapı ve tesisleri yapılabilir.

    Kıyı Kenar Çizgisinin Tespiti

    Madde 9 - Kıyı kenar çizgisi, valiliklerce, kamu görevlilerinden oluşturula-

cak en az 5 kişilik bir komisyonca tespit edilir.

    Bu komisyon; jeoloji mühendisi, jeolog veya jeomorfolog, harita ve kadastro

mühendisi, ziraat mühendisi, mimar ve şehir plancısı, inşaat mühendisinden olu-

şur.

    Komisyonca tespit edilip valiliğin uygun görüşü ile birlikte gönderilen kıyı

kenar çizgisi, Bayandırlık ve İskan Bakanlığınca onaylandıktan sonra yürürlüğe

girer.

    Komisyonun çalışma usul ve esasları Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca hazır-

lanan yönetmelik ile belirlenir.

    Kıyı ve Sahil Şeridinde Planlar

    Madde 10 - Kıyıda ve sahil şeridindeki planlar bu Kanunun ve buna dayanıla-

rak çıkarılacak yönetmeliğin hükümlerine aykırı olamaz. Bu yerlerde düzenlenen

planlardan, imar mevzuatı veya yerin özelliği dolayısıyla 2634 sayılı Turizmi

Teşvik Kanunu kapsamına girenler, anılan Kanunun 7 nci maddesine göre onaylana-

rak kesinleşir.

    Kıyıda ve Doldurma ve Kurutma Yoluyla Kazanılan Araziler Üzerinde Yapılanma-

lara İzin Verilmesi

    Madde 11 - Bu Kanun hükümlerine göre, kıyıda ve doldurma ve kurutma yoluyla

kazanılan araziler üzerinde yapılması mümkün olan yapı ve tesislerin yapılabil-

mesi için, Maliye ve Gümrük Bakanlığından gerekli iznin alınması zorunludur.

    Yapı ruhsatı verilmesinde bu izin belgesi yeterlidir.

    İznin verilme şekil ve şartları Bayındırlık ve İskan ve Maliye ve Gümrük

bakanlıklarınca birlikte tespit edilerek çıkarılacak uygulama yönetmeliğinde be-

lirtilir.

    Tapuya Şerh Verilmesi

    Madde 12 - Sahil şeridinde, bu Kanunun 8 inci maddesinde belirtilen hükümle-

re uygun olarak yapılan yapıların bu niteliklerinin, tapu kütüğünün beyanlar

hanesine işlenmesi zorunludur.

KANUNLAR, ŞUBAT 1992 (Ek - 11)

                                 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

             Kontrol, İmar Mevzuatına Aykırı Yapı ve Ceza Hükümleri

    Kontrol

    Madde 13 - Bu Kanun kapsamında kalan alanlardaki uygulamaların kontrolu;

belediye ve mücavir alan sınırları içinde belediye, dışında ise valilikçe

yürütülür. İlgili bakanlıkların teftiş ve kontrol yetkileri saklıdır.

    İmar Mevzuatına Aykırı Yapı

    Madde 14 - Bu Kanun kapsamında kalan alanlarda ruhsatsız yapılar ile ruh-

sat ve eklerine aykırı yapılar hakkında 3l94 sayılı İmar Kanununun ilgili hüküm-

leri uygulanır.

    Ceza Hükümleri

    Madde 15 - a) Kıyıda ve uygulama imar planı bulunan sahil şeritlerinde;

    1. Duvar, çit, parmaklık, telörgü, hendek, kazık ve benzeri engelleri oluş-

turanlara kum, çakıl alan veya çekenlere 5 milyon lira,

    2. Moloz, toprak, curuf, çöp gibi kirletici ve çevreyi bozucu etkisi olan

atık ve artıkları dökenlere 10 milyon lira,

    3. Kıyıyı değiştirecek boyutta kazı yapan, kum, çakıl alan veya çekenlere

50 milyon lira,

    Para cezası verilir.

    b) Bu Kanun kapsamında kalan alanlarda, Kanun hükümlerine uyulmadan ruhsat-

sız, ruhsat ve eklerine aykırı olarak yapılan yapıların sahiplerine ve müteahhi-

dine, 3l94 sayılı İmar Kanununda öngörülen para cezalarının iki misli para ceza-

sı verilir.

    Ancak, ruhsata bağlanması mümkün olmaması nedeniyle 3194 sayılı İmar Kanunu-

nun öngördüğü süre içerisinde yapısını yıkandan tahakkuk ettirilen para cezası

alınmaz.

    Para cezası, ilgisine göre doğrudan doğruya Vali veya Belediye Başkanı tara-

fından verilir.

    Cezalara karşı, cezanın tebliğ tarihinden itibaren en geç 7 gün içinde yet-

kili idare mahkemesine itiraz edilebilir. İtiraz, idarece verilen cezanın uygu-

lanmasını durdurmaz.

    Bu Kanunda öngörülen iş ve işlemleri süresinde yapmayan veya geciktirenlere

veya Kanunu yanlış uygulayan mahalli yönetici ve diğer kamu görevlileri hakkında

ayrıca kanuni takibat yapılır.

    Para cezalarının ödenmemesi halinde 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil

Usulü Hakkında Kanun hükümleri uygulanır.

    Yönetmelik

    Madde 16 - Bu Kanunun uygulanması ile ilgili yönetmelik, Kanunun yayımından

itibaren 3 ay içinde Maliye ve Gümrük, Turizm Bakanlıklarının yazılı görüşü alı-

narak Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca hazırlanır.

    Geçici Madde - Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce mevzuat hükümleri-

ne uygun olarak onanmış ve kısmen veya tamamen yapılaşmış 1/1000 ölçekli uygula-

ma imar planlarının sahil şeritleri ile ilgili hükümleri geçerlidir. Ancak,

8 inci maddenin ikinci fıkra hükümleri saklıdır.

    Yürürlük

    Madde 17 - Bu Kanunun (...) (1) hükümleri yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

    Yürütme

    Madde 18 - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

----------------------------

(1) Bu maddede yer alan "4 üncü maddesinin son fıkrası hükmü 1/3/1995 tarihinde,

    diğer..." ibaresi, Anayasa Mahkemesinin 18/9/1991 tarih ve E.: 1990/23,K.:

    1991/29 sayılı Kararıyla iptal edilmiş olup, metinden çıkarılmıştır. (Bkz.

    R.G.: 23/1/1992 - 21120)

                                 7124-1

    4/4/1990 TARİHLİ VE 3621 SAYILI ANA KANUNA İŞLENEMEYEN HÜKÜMLER

    1) 1/7/1992 tarihli ve 3830 sayılı Kanunun geçici maddesi:

    Geçici Madde. - Kısmen veya tamamen yapılaşmamış alanlarla ilgili imar planı

revizyonları bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 1 yıl içinde tamam-

lanır.

KANUNLAR, AĞUSTOS 1992 (Ek - 13)

                                7124-2

           3621 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN

                YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE

  Kanun                                                   Yürürlüğe

   No.          Farklı tarihte yürürlüğe giren maddeler   giriş tarihi

--------        ---------------------------------------   ------------

  3830                           -                        11/7/1992