QRP-Labs QMX Sayısal Alıcı-Verici
Üniversitede fizik okumuş G0UPL ve AF7BF çağrı işaretli amatör telsizci Hans Summers, amatörce yürüttüğü çalışmaların sonucunda ürettiği kitlerle QRP-Labs'ı kurmuş. Amatörce yürüttüğü çalışmalarının yer aldığı http://hanssummers.com/ adlı internet sitesi hâlâ aktif.
Hans'ın QRP-Labs'ı kurması ve geliştirmesinin hikâyesini youtube'daki videosundan veya sayfasındaki belgeden öğrenebilirsiniz. Hans, bir süre önce ülkemize yerleşmiş ve QRP-Labs faaliyetlerini buradan yürütüyor. Birkaç gün önce bir iş sebebiyle bulunduğum Muğla'da, bir süredir e-posta üzerinden haberleştiğimiz, kendisinden çeşitli cihazlar satın aldığım Hans'ı ziyaret etmek ve mükemmel özellikleri olan QMX alıcı-verici cihazından satın almak istedim. Muğla kadar sıcak karşıladı beni Hans. Kahvelerimizi içerken evinin çatı katında kurduğu QRP-Labs'ı anlattı.
QRP-Labs, amatörler için oldukça kaliteli ve kalitesine göre çok ama çok uygun fiyatlarla cihaz satan bir aile şirketi. Buradan daha önce Si531'li VFO'lar, Ultimate3/3S QRSS/WSPR kiti, QCX-Mini satın almıştım. Bu defa en son ürettiği QMX alıcı-vericisi anlattı Hans ve bir adet satın aldım.
QMX (Fotograf, QPR-Labs sitesinden alınmıştır.)
QMX, QRP Labs Multimode Xcvr'in harflerinden dolayı isimlendirilmiş bir cihaz. QMX'in temel özellikleri şöyle:
80, 60, 40, 30 ve 20m olmak üzere 5 band,
CW ve FSK Digi modlarında çalışma,
VFO A ve B olmak üzere 2 VFO, split çalışma, RIT özelliği, mesaj ve frekans hafızaları, otomatik maniple desteği, beacon özelliği,
9 voltta 4-5W çıkış gücü (12V 'ta çalışabilme)
Çıkış devresini korumak üzere SWR köprüsü,
Tek sinyal sayısal mod yayını, sıfır istenmeyen yanband, sıfır taşıyıcı kalıntısı, sıfır intermodülasyon distorsiyonu,
Band değişimi ve alma-gönderme anahtarlamaları tamamen yarı iletkenlerle yapılıyor,
CAT (computer aided tuning - bilgisayar destekli ayarlama) özelliği
60-70 dB istenmeyen yanbant bastırma özelliği olan yüksek performanslı gömülü SDR SSB alıcısı,
24 bit 48kbps özellikli USB ses kartı,
CAT kontrolü için yerleşik USB seri port,
25MHz TCXO'lu Si5351 sentezörlü VFO,
6 katlı profesyonel kalite baskı devre (PCB),
Bütün SMD komponentler fabrika montajlı,
2.1mm güç giriş konnektörü, USB-C konnektörü, BNC RF konnektörü, 3.5mm'lik ses çıkış, maniple, GPS ve PTT konnektörleri,
Yerleşik test sinyal üreteci ve diğer test özellikleri,
Frekans kalibrasyonu, gerçek zaman saati ve yer bilgisi için için GPS arayüzü (dahili WSPR beacon'ı),
Bilgisayarda çalışan bir SDR yazılımı için IQ çıkışı modu,
Anahtarlamalı güç regülatörleri
Alışta 80mA, 5W verici gücünde 1.0-1.1A güç harcaması, (12v'ta 5W çıkış için 0.7A),
Yazıları lazerle yazılmış dayanıklı alüminyum kutu. (Kutu ölçüleri 95 x 63 x 25mm)
Bu kadar küçük bir hacme bu kadar özellikli bir cihazın sığdırılması -adeta- mucize. Boyutları ve güç harcaması ile cihazın bir SWR köprüsü barındırması QMX'i evde kullanılableceği gibi aynı zamanda çok kolay taşınabilir ve dışarıda zor şartlar altında da kullanılabilir bir cihaz hâline getiriyor.
QMX'in ses kartı PC tarafından problemsiz olarak tanınmaktadır.
WSJT-X'in QMX'i CAT üzerinden kontrol edebilmesi için tanıtılması.
Oda içerisindeki bir loop antenle QMX işaretleri oldukça temiz bir şekilde alıp PC'ye iletmektedir.
QMX'in oda içindeki bir loop antenle 20m. bandında kısa bir denemede aldığı işaretler.
Son zamanlarda oldukça popüler olan FT8 ve JS8 modlarında çalışmak için bu cihazı bir ses kablosuyla PC'ye bağlamanıza gerek yok. USB üzerinden QMX'i PC'ye bağladığınızda herhangi bir sürücü derdi olmadan PC QMX'in ses kartını görüyor. Aynı USB bağlantısı üzerinden CAT komutlarını da iletip alabiliyor PC'niz. QMX, temel olarak Kenwood TS-480'in CAT komut kümesini kullandığı için WSJT-X ve benzeri yazılımlara QMX'i böyle tanıtmalısınız. USB üzerinden PC ile veri alış-verişi sâyesinde, toprak geribeslemesi (grounding loop) derdi olmadan alınan işaretler çok temiz bir şekilde PC'ye iletilebiliyor. Bunun sebebi de, QMX'in yerleşik 24 bit 48kbps ses kartı sayesinde alınan işaretlerin PC'ye analog olarak değil, tamamen sayısal olarak iletilmesi. Ayrıca, PC'nin ürettiği gürültüden nasibini alan bilgisayar ses kartının bu negatif etkisi de böylece yok edilmektedir. Yaesu vs. profesyonel cihazlarda -eğer cihazın dâhili bir ses kartı yoksa- gürültüsüz işaret iletimi ve CAT ontrolü için ayrıca bir arabirim alınması gerekmektedir. Söz gelimi Yaesu'nun ses kartı barındırmayan modelleri (diyelim ki FT-891) için SCU-17 gibi bir arabirim almanız gereklidir ki bu arabirimin ülkemizdeki fiyatı 156 euro, Almanya'daki fiyatı ise nakliye masrafı hariç 129 euro'dur. QMX'in fiyatı ise kit olarak 95 US doları, kutusu ve montajlı hali ise 165 US dolarıdır. Yâni bu cihaz, neredeyse arabirim fiyatına satılmaktadır. (Bu arada Hans'ın ülkemizden alışveriş yapanlara kolaylık sağladığını da belirtmeden geçemeyeceğim. Teşekkürler Hans.) En ucuzunun yurtdışı fiyatları 700 dolar civarında başlayıp birkaç bin dolara kadar giden profesyonel cihazlar dünyasında QMX son derece ekonomik bir çözüm olarak durmaktadır; üstelik yüksek gümrük ve posta ücretleri ödemeden. Burada belirtmek istiyorum ki artık vergilerin yüksekliğinden mi yoksa başka sebeplerden mi yurt dışı ile Türkiye arasındaki fiyat farkı büyük bir uçurum gibi. Örnek vermek gerekirse, Yaesu'nun FT-891 model cihazı Almanya'da 699 Euro iken ülkemizde 1.150 euro!
Hemen şunu da belirtlemeliyim ki, üzerinde bir ses kodeği barındırmayan Raspberry Pi gibi tek kartlı bir bilgisayar ile de QMX rahatlıkla kullanabilmektedir. 7 inçlik bir ekran, bir raspberry pi, bir QMX, bir güç kaynağı ve bir anten ile dijital haberleşme dünyası siz nerede isterseniz orada elinizin altında olacaktır.
QMX'i Hans'ın anlattığı videoyu buradan seyredebilirsiniz.