DMR Programlama

Bu bölümde DMR telsiz kullanmaya yeni başlayan kullanıcılar için faydalı olacak bilgiler vermeye çalışacağım.


CC: Color Code. Bu kod analog sistemlerden alışık olduğumuz ctcss tonunun DMR sayısal sistemindeki karşılığıdır.
Bir röleye erişmek veya simpleks bir çağrı yapabilmek için mutlaka eşleşmelidir.
Amatör kullanımda genellikle CC:1 kullanılır.

TS: Time Slot. DMR sisteminin diğer sistemlerden en büyük farkı, aynı röleyi aynı anda 2 farklı kullanıcı grubunun kullanabilmesidir. Yani aynı anda 2 kişi tek röle üzerinden konuşabilir.
Bunun için frekans zamana bağlı olarak ikiye bölünür. Bu bölümlerden her birine Time Slot denir. Görüşme yapabilmeniz için Time slotunuzun eşleşmesi gerekir.
Piyasada TYT-MD398 gibi bazı cihazlar tasarım hatasından dolayı tam olarak bu desteği veremediğinden görüşmelerde kesintiler yaşanabilir. Bu cihazların kullanımından kaçınılmalıdır.
Simplex görüşmede TS:1 kullanılır.

TG: Talkgroup. Talkgroup sayısal sistemi analog sistemden ayıran en belirgin özelliklerden biri. Uluslararası ağlara dahil edilmiş bir röle ile dünyanın herhangi bir noktasındaki bir istasyonla görüşmek için bilmeniz gereken tek şey talkgroup'udur.
Bir bölgedeki rölenin veya bir hotspot'un programlandığı bir talkgoupda, kendi rölenizden mandala bastığınızda sistem frekans, CC, TS ne olursa olsun bu iki röleyi birbirine linkler ve boşta kalıp kopana dek iki yönlü bir iletişim kurulmuş olur.
Bu bakımdan ağ üzerindeki tüneller gibi düşünebiliriz. Ayrıca sadece TG'ler kullanılarak aynı Frekans, CC, TS'de dahi olsa kullanıcılar kendi aralarında gruplandırılarak konuşmaları sağlanabilir.
Röle üzerinde lokal görüşme için 9, simpleks görüşme için 99 olmalıdır. Lütfen TG1 veya rastgele bir TG uydurmayın. Mesela TG1 tüm dünya anlamına gelir dmr dünyasında.
Şehrinizdeki bir amatörle görüşmek için dünyadaki yüzlerce röleyi meşgul etmek istemezsiniz. Kısa zamanda sistemden engellenirsiniz.

RX List. Bulunduğunuz kanalda gönderme talkgroup'u sabit olmasına rağmen, birden fazla talkgroup bu listelere eklenerek bulunulan kanalda birden fazla talkgroup'un takip edilmesi sağlanabilir.
Rx listeleri genel olarak oluşturulup daha sonra kanal bazında programlanabilir. Kanala Rx listesi programlamazsanız sadece gönderdiği talkgroupdan gelen görüşmeleri dinletecektir.

Digital Contacts: Bir nevi adres defteri gibi düşünülebilir. Kullanılacak ID'ler ve TG'ler buraya kaydedilmelidir. Temelde 3 tip contact vardır.


Zone: Telsiz programlarken en dikkat etmeniz gereken kısımlardan biri burasıdır. Sayısal telsize isterseniz 1000 kanal yükleyin ancak Zone'a eklemezseniz tek bir kanalı kullanamazsınız.
Telsizde kanalları gezerken eskiden olduğu gibi kayıtlı kanal listesini değil, seçili olan Zone'daki kanalları gezersiniz. Kişisel tercihinize göre istediğiniz gibi ayarlayabilirsiniz. Pek çok modelde bir zone'da en fazla 16 kanala izin verilmekte. Kanalları birden fazla zone'a ekleyebilirsiniz.


Yeni bir telsizi programlamak

1. Eğer yoksa https://register.ham-digital.org/ adresinden kendinize bir DMR ID alıyorsunuz. Bu ID çağrı işaretinizle eşli, Türkiye için 286 ile başlayan bir sayı.
2. Telsiz yazılımını açıp, Basic Settings/General Settings sekmesine gelip "Radio ID" kısmına bu numarayı yazıyorsunuz. Yanlışlıkla Serial ID kısmına girmeyin.
3. Radio Name kısmına, "TA1MD Mutlu" vb bir formatta isim yazıyorsunuz. Bazı cihazların yeni versiyonlarında bu ismi karşıya otomatik gönderiyor. Yani karşıda kayıtlı olmasa bile ID'nizle birlikte çağrı işaretiniz ve isminiz ekranda görülüyor.
4. TX Preamble Duration Sayısal haberleşme için önemli bir parametre. Konuşmanızın başında bir miktar gecikme katacak ancak zayıf sinyal şartlarında rölenin sinyalinizi alabilmesi için önemli. 200-300 gibi bir değer ayarlayın. Röleye erişemezseniz yavaş yavaş arttırın.
5. Diğer özellikleri kişisel zevkinize göre ayarlayın.
6. Ülkemizde bir DMR-APRS geçişi yapabilecek server henüz olmadığından bu kısımdan emin değilim ancak bilgi olarak bulunsun. GPS ayarları şu şekilde yapılıyor:
6.1. Contact List'inize 5057,390999 gibi serverda ayarlanacak tg'yi kaydedin.
6.2. GPS kullanacağınız kanalda bu GPS sistemini seçin.
6.3. GPS System menüsünden, hangi kanaldan konum gönderileceğini seçin. Gönderme anında telsiziniz bu kanala geçerek göndermeyi yapacak sonra geri dönecektir.
Eğer bulunduğunuz kanaldan göndermesini istiyorsanız Current CH seçin.
6.4. Interval kısmından kaç saniyede bir gönderileceğini seçin, 180 saniyeden az olmasın.
6.5. Destination ID kısmından az önce listeye eklediğiniz TG'yi seçin.
6.6. Menü ayarlarından cihaza GPS yetkisi verin. Daha sonra telsizden bu menüye girerek GPS'i açın.
6.7. En önemlisi bazı sistemlerde GPS konum gönderimi yazılımsal soruna veya sıkışıklığa yol açtığı için kullanımı yasak. Bu yüzden gönderme yapacağınız sistemin yöneticisinden/sorumlu operatöründen izin alın.

Sıra geldi bir kanalı nasıl oluşturacağımıza. Adım adım yapalım

1. Kullanacağınız Talkgroup(lar)'u Contacts/Contact List vb. listeye group call olarak ekliyoruz.
2. Birden fazla talkgroup'u dinlemek istiyorsak Rx list menüsüne geliyoruz ve bir liste oluşturup veya varolan bir listeye ekliyoruz.
3. Channel menüsünden yeni bir kanal oluşturuyoruz. Kanala bir isim verip, rx tx frekansları, CC, TS gibi bilgileri giriyoruz.
4. Contact Name kısmından kullanacağımız Talkgroup'u seçiyoruz. Burada kişiler de çıkacak. Eğer kişi seçerseniz o kanalda mandala bastığınızda tek bir kişiye çağrı yapmış olursunuz.
5. Rx List kısmından listemizi seçiyoruz. Privacy kısmını OFF / None / Disabled seçiyoruz. Admit Criteria Kısmını "Color Code" seçiyoruz. Böylece kanalda enterferans olursa göndermemiz etkilenmez.
6. Ekranda pek çok sayısal sistemle ilgili seçenek göreceksiniz bunları aşağıda açıklıycam. Tercihinize göre açıp kapatabilirsiniz.
7. Daha sonra varsa Save tuşuna basıp Zone penceremizi açıyoruz. Burada her bir zone'da görmek istediğimiz kanalları, görmek istediğimiz sırayla düzenliyoruz ve kanalımız kullanıma hazır.


Diğer Kanal Parametreleri: