ASELSAN Sayfa Dönüş

Mobil Muhabere Sistemi

Mehmet Tümay

Deprem ve sel gibi doğal afetlerin telefon şebekesinin altyapısını tahrip ettiği dolayısıyla haberleşmenin sağlanamadığı durumlarda iletişim gereksinimlerinin acil olarak nasıl karşılanacağı konusu kamu kuruluşları tarafından uzun süreden beri üzerinde durulan bir konudur. 1999 yılında önce Kocaeli'de, daha sonra Düzce'de yaşanan depremler sırasında afet bölgesinden uzun süre haber alınamaması sonucunda mobil muhabere sistemlerine duyulan gereksinim daha da önem kazanmıştır. Bu yazımızda; arama, kurtarma ve halka yardım faaliyetlerinde kullanılmak üzere Jandarma birliklerinin gereksinimi için ASELSAN tarafından tasarlanıp üretilen ve işletmeye konan mobil muhabere sistemini tanıtacağız. 

***

Doğal afetlerin, sabit haberleşme sistemlerini tahrip ettiği ve iletişimin kesildiği durumlarda, telefon şebekesinin bulunmadığı yerleşim bölgelerinde veya kırsal alanlarda mobil haberleşmeye her zaman gereksinim duyulmaktadır. Bu gereksinimi karşılayacak şekilde tasarlanan Mobil Muhabere Sistemi farklı haberleşme ortamlarından ses, veri ve faks haberleşmesine olanak sağlamaktadır. 

SİSTEMİN MİMARİ YAPISI

Sistem bir sabit merkez istasyonu ile mobil istasyonlardan (muhabere aracı) oluşmaktadır.

Sistemin tasarımında; portatif çantalar içerisinde yer alan cihazların raflardan kolaylıkla sökülerek araç dışında kurulup işletilebilmesi için gerekli ergonomi ve taşınabilirlik kriterleri göz önünde bulundurulmuştur.

Sistemin çalıştırılmasında öncelikle şehir şebekesinden yararlanılması esas alınmış ve araç buna göre gerekli teçhizatla donatılmıştır. Şebekenin kesildiği veya olmadığı durumlarda ise sisteme enerji sağlanması için araçta bulunan portatif benzinli jeneratör veya sabit tip dizel jeneratör kullanılmaktadır. Ani elektrik kesintilerine karşı cihazları korumak için araçta bir adet kesintisiz güç kaynağı bulunmaktadır.

SİSTEMİ OLUŞTURAN CİHAZLAR

Sabit merkez ve muhabere araçlarında kullanılan haberleşme ve veri cihazları birbirinin aynısıdır. Sistemi oluşturan cihazlar:

• HF/SSB ve VHF/FM telsiz cihazları,

• Türksat uydu yer terminali,

• Faks cihazı,

• Ses ve veri kripto cihazları,

• Veri terminalleri, 

• Bilgisayar ve yazıcı,

• GSM cep telefonu, telefon makinaları ve/veya aboneleri,

• Anahtarlama cihazı ve birimleri.

Muhabere araçlarında; yukarıda belirtilen cihazlara ek olarak olay yerini görüntülemek için bir adet sayısal fotoğraf makinası ile aracın bulunduğu coğrafi konumun belirlenmesi için bir adet GPS cihazı bulunmaktadır.

HABERLEŞME SERVİSLERİ

Haberleşme ortamlarına göre mobil muhabere sistemi üzerinden sağlanan haberleşme servisleri Tablo-1'de belirtilmiştir.

Tablo 1. Haberleşme Servisleri

* Muhabere aracı ile kriz yönetim merkezi arasında kullanıcı tarafından çekilen telli hatlardır.

HF/SSB telsizi ve GSM ortamlarından yapılan ses haberleşmesinin dışındaki tüm haberleşme emniyet altına alınmıştır. Tablo-1'de belirtilen; HF/SSB telsiz ve uydu haberleşme ortamları uzak mesafe haberleşmesinde, VHF/FM ve telli haberleşme ortamları yakın mesafe (yerel veya bölgesel) haberleşmesinde, GSM haberleşmesi ise hem uzak hem de yakın mesafe haberleşmesinde kullanılmaktadır. 

HABERLEŞME SİSTEMLERİNİN BİRBİRİNE ENTEGRASYONU 

Haberleşme sistemlerinin birbirine entegrasyonu sistemin en önemli özelliklerinden biridir. Sabit merkez ve mobil istasyonlarda bulunan ve bir operatör tarafından kullanılan anahtarlama birimleri vasıtasıyla; farklı ortamlardan yapılan ses haberleşmesi birbirine anahtarlanabilmektedir. Örneğin; olay bölgesinden telli veya telsiz (VHF/FM) haberleşme ortamlarından mobil istasyona ulaşıldığında araçtaki operatör tarafından yapılacak anahtarlama işlemi ile HF/SSB telsiz ortamı veya uydu haberleşme ortamından sabit merkez istasyonuna ulaşılabilmekte yine operatör tarafından yapılacak anahtarlama ile telli veya telsiz (VHF/FM) haberleşme ortamından istenen aboneyle irtibat sağlanabilmektedir. Aynı şekilde sabit merkez istasyonuna bağlı telsiz veya telli aboneler de farklı haberleşme ortamları üzerinden mobil istasyona bağlı abonelerle görüşebilmektedirler. Ayrıca, ilgili diğer kamu kurum ve kuruluşlarıyla da gerektiğinde irtibat kurulabilmektedir.

Mobil Muhabere Sistemi

SONUÇ

Mobil muhabere sistemi standart bir ürün olmayıp kullanıcı kuruluşların gereksinimlerine göre şekillendirilebilmektedir. Kuruluşların; organizasyonu, görev ve sorumlulukları ile sorumluluk alanlarının gerektirdiği işlevsel özelliklere ve mevcut haberleşme ağlarının yapılarına göre mobil muhabere sistemini oluşturan sabit merkez ve mobil istasyonların konfigürasyonları değiştirilebilmektedir.

ÖZGEÇMİŞ