Ali Tülümen * Telsiz Genel Müdürü
Her türlü telsiz cihazının kamu kuruluşları dışında kullanımını yasaklayan 3222 Sayılı Kanun nedeniyle daha önce telsiz haberleşme sistemleri, ağırlıklı olarak sadece Silahlı Kuvvetlerde geniş uygulama alanı bulabilmekteydi. 1983 yılında 2813 Sayılı Telsiz Kanununun çıkarılması TGM’nin Devlet adına bir düzenleyici otorite olarak kurularak hizmete başlaması ile her türlü özel ve tüzel kişi ve kuruluşların da telsiz cihaz ve sistemlerini kullanma fırsatı sağlanmıştır.
Bunun sonucunda; radyo ve televizyon yayınları, araç telefonları, çağrı cihazları, GSM telefonlar ile uydu haberleşme sistemleri, resmi ve özel tüm sektörlerde kara, hava ve deniz telsiz haberleşme ve seyrüsefer sistemleri, yerel ve geniş alan veri iletişim ağları, vb. cihaz ve sistemlerin hızla yaygınlaşması sözkonusu olmuştur. Ayrıca her geçen gün bunlar sayıca ve nitelik olarak artmakta ve daha geniş bir coğrafyada daha fazla kullanıcı sayılarına ulaşmaktadır. Bu şekilde Ülkemiz, hızla gelişmiş ülkeler seviyesinde bir iletişim ortamına doğru ilerleme şansını yakalamış bulunmaktadır.
Karmaşık teknoloji, cihaz ve sistemlerin kullanılması ve tüm haberleşmenin aynı açık bir iletişim ortamında gerçekleşmesi nedeniyle özellik arzeden telsiz iletişim ortamının çok iyi düzenlenmesi gerekmektedir. Aksi halde yayınların kendi aralarında çeşitli şekillerde enterferanslara (müdahaleler) yol açması sonucu iletişim ortamı kullanılamaz hale gelebilecek ve özellikle can ve mal güveliğini ilgilendiren telsiz haberleşme sistem ve servislerindeki enterferanslar ciddi sonuçlara yol açabilecektir.
Telsiz iletişim ortamının düzenlemek üzere; Ankara Genel Müdürlük ile İstanbul, İzmir, Mersin, Diyarbakır ve Samsun (Erzurum ve Çanakkale daha sonra kurulacak) Bölge Müdürlükleri ile hizmet verilmekte, aşağıdaki görevler yürütülmekte ve telekomünikasyon alanında Ülkemiz yurt içinde ve dışında temsil edilmektedir:
Uygulama ve işlemlerin tamamı; tüm Dünya ülkelerinin üye olduğu
Uluslararası Telekomünikasyon Birliği (ITU) tarafından geliştirilen tavsiye
ve kararlar ile uyumlu olacak şekilde ve ulusal ihtiyaç ve istekler doğrultusunda
oluşturulan planlan ve stratejilere uygun olarak gerçekleştirilmektedir.
Halkın haberleşme ihtiyaçlarının karşılayan ve ekonominin gelişmesinde
önemli bir etken olan telsiz iletişimi sayesinde, milli bir öz kaynak olarak
radyo frekans spektrumunun ekonomik değere dönüştürülmesi ve devletin
hazinesine gelir temin edilmesi de sağlanmaktadır.
Hızlı gelişen teknoji ve beraberinde cihaz ve sistemlerin çeşitlenmesi ve daha karmaşık hale gelmesi, daha geniş bir coğrafyada daha geniş kullanıcı sayılarına ulaşılması karşısında; TGM mevcut imkanlarla manual ve klasik yöntemlere göre yapmak zorunda kaldığı görev ve sorumluluklarını istenen etkinlik ve kalitede yerine getirememekte ve bu her geçen gün daha zorlayıcı vasıf kazanmaktadır.
Bu nedenle TGM; kuruluşundan beri teknik altyapısını ve personel yetişmişlik seviyesini gelişmiş ülkeler düzeyine çıkaracak bir yapılanmaya gidilmesi zaruretini duymuştur.
Ulaştırma Bakanlığı Telsiz Genel Müdürlüğünce (TGM) yürütülen ve Türkiyede telsiz iletişim ortamının planlanması, kontrol edilmesi ve etkin şekilde işletimini sağlayacak olan Milli Monitör Sistemi (MMS) Projesi 02.05.1998 tarihinde yapılan imza töreni ile gerçekleşme aşamasına gelmiş bulunmaktadır. Proje bugünkü rakamlarla tamamı TGM’nin öz kaynaklarından karşılanarak 9.1 Trilyon TL.sına mal olacak ve 36 aylık sürede tamamlanarak, TGM tarafından yürütülen tüm faaliyetlerin de bilgisayar ortamında otomasyona kavuşturulmasını sağlayacaktır.
Esas itibariyle proje; TGM’nin yukarıdaki hizmet alanlarının gerektirdiği tüm faaliyetlerinin Ankara, İstanbul, İzmir, Mersin, Diyarbakır, Erzurum ve Samsun illerindeki üniteler arasında bilgisayar ve monitör sistemleriyle oluşturulacak bir geniş alan veri iletişim ağı üzerinde; gerekli tüm verileri kapsayan güçlü bir veri tabanı, mühendislik ve diğer amaçlı uygulama yazılımları, Türkiye’nin tamamının sayısal arazi modeli vb. ile desteklenerek otomatik hale getirilmesini ve ilerideki geliştirmelerin yapılmasını teminen bunların kaynak kodlarına sahip olunması amaçlamaktadır. İki ana bölümden oluşmaktadır:
Milli Frekans Yönetim Sistemi:
Milli Frekans Yönetim Sistemi; TGM’nin yukarıdaki hizmetlerinden Frekans Planlama, Analiz ve Tahsisi, Ruhsat ve Sertifika İşlemleri ile bunları destekleyen Standart ve Tip Onay İşlemleri, Ücretlerin Tahakkuk ve Tahsilini içine alır. Frekans yönetimi; sınırlı bir öz kaynak olan radyo frekans spektrumunun Uluslararası ve ulusal planlamalar dahilinde ihtiyaç sahipleri arasında maksimum faydayla ve enterferanstan uzak, yüksek kalitede iletişim sağlayacak şekilde tahsisinin yapılmasını ifade eder.
İki nokta arasında yapılan herhangi bir telsiz iletiminde her zaman aşağıdaki ana komponentler bulunur:
Yeni bir frekans tahsisinin yapılması; hem ortamda mevcut her bir telsiz sistemi için hem de önerilen sistem için yukarıdaki ana komponentlerin frekans bandına göre değişen farklı davranışlarını tüm parametreleriyle değerlendirilmesini, bunun son derece karışık matematiksel formüllerle hesaplanmasını, yoğun şekilde harita bilgisi kullanılmasını gerektirir. Bu karmaşık işlemin manual usullerle yapılması mümkün olmadığından, halen TGM tarafından çeşitli yaklaşıklık yöntemleriyle büyük koruma faktörleri konulmak ve deneysel bir süreç tanımak suretiyle tahsisler yapılabilmektedir. Yüksek koruma faktörleri nedeniyle taleplerin karşılanması mümkün olmamakta, üstelik yeterli etkinlik de sağlanamamaktadır.
Proje gerçekleştiğinde yukarıdaki ana komponentlerin bilgisayar ortamında simülasyonu yapılmak suretiyle, bir coğrafi ortamda mevcut telsiz sistemleri dikkate alınarak, yeni bir telsiz sisteminin teknik açıdan hangi kriterlerle kurulması gerektiği tamamen soyut bir ortamda ve son derece süratli olarak hesaplanabilecektir. Bunlara ilişkin kayıtlar tutulacak, istatistiki sonuçlar çıkarılabilecek, planlamalar geliştirilebilecek, ulusal yada uluslararası planda araştırma faaliyetlerinin yürütülmesi, bilimsel çalışmalara aktif olarak katılınması, yeni sistemlerin ve teknolojilerin gelişimi üzerinde söz sahibi olunması ve uluslararası platformda Ülkemizin çıkarlarının en iyi şekilde korunabilmesi mümkün olacaktır.
Milli Monitör Sistemi:
MMS’de; MFYS’nin soyut ortamı yerine gerçek dünyada çalıştırılmakta olan telsiz sistemlerinin, havadan alınan sinyallerinin değerlendirilmesiyle enterferansa neden olup olmadığı, izin verilen teknik kriterlerde çalışıp çalışmadığı, illegal bir yayın olup olmadığı ve efektif kullanılıp kullanılmadığı yönlerinden gerekli hesaplamalar yapılmak ve veritabanındaki bilgilerle karşılaştırılmak suretiyle değerlendirmeler yapılabilecektir. Yani soyut bir ortamda yapılan yönetim faaliyetinin etkinliği gerçek dünyada yürütülen kontrol faaliyetiyle sürekli izlenir, değerlendirilir ve kontrol edillir olacaktır.
MMS’de profesyonel sabit, seyyar ve mobil özellikte ve farklı görevleri yerine getiren cihaz ve sistemlerin uzaktan kumandayla çalıştırılması, toplanan verilerin merkezlere aktarılması ve üzerinde çeşitli işlemlerin yapılması ve kıymetlendirilmesi, MFYS veri tabanındaki bilgilerle karşılaştırılması, verilerden istatiski sonuçlar üretilerek ulusal planlamaların ve frekans analizinde kullanılan hesaplama teknik ve yöntemlerinin geliştirilmesi, üniversiteler ve araştırma kurumları için veri sağlanması gibi fonksiyonlar olacaktır.
MMS ve MFYS teknik yaklaşımlar ve uygulanan metodlar bakımından biribiriyle tamamen entegre olabilir yapıda olacaktır.
Sistem Konfigürasyonu:
MFYS bilgisayar donanım ve yazılım komponetlerinden oluştuğundan, Ankara’daki Genel Müdürlük birimlerinde kullanılanların benzeri ürünler, her bölgenin sorumluluk alanına ait veri setleriyle birlikte Bölge Müdürlüğünde de bulunacak ve bölgesindeki tüm frekans yönetim hizmetlerini bütünüyle yerine getirebilecektir. Ağ üzerindeki tüm noktalar biribirleriyle veri alış-verişi yapabilecektir.
Bunun yanında MMS için bilgisayar sistemi dışında çeşitli cihaz ve sistemlerin kullanılması gerektiğinden aşağıdaki şekilde farklı bir yapılanma söz konusudur.
NCC Milli Kontrol Merkezi Ankara’da Genel Müdürlük binsaında yer alacak ve MMS’nin en üst düzeydeki sevk ve idare, bakım-onarım ve lojistik destek, araştırma-geliştirme, koordinasyon birimi olacaktır.
RMC Ankara, İstanbul, İzmir, Mersin, Diyarbakır, Erzurum ve Samsun illerindeki Telsiz Bölge Müdürlükleri içinde yer alacaktır. Bölge sorumluluk alanındaki monitör görevlerinin planlanması, yürütülmesi ve sonuçlandırılması, cihaz ve sistemlerin uzaktan kumanda ile işletilmesi, verilerin derlenmesi, değerlendirilmesi, muhafaza edilmesi, bakım onarım ve destek hizmetlerin yürütülmesini sağlayacaktır.
RRS Ankara’da 3, İstanbul’da 4, İzmir’de 3, Mersin’de 4, Diyarbakır’da 1, Erzurum’da 1 ve Samsun’da 1 adet olmak üzere kurulacak ve insansız çalıştırılacak sabit monitör istasyonlarıdır. Kaplama alanı içerisinde monitör, ölçüm ve Yön Kestirme fonksiyonlarını yerine getirecektir.
TRRS Ankara’da 1, İstanbul’da 1, İzmir’de 1, Mersin’de 1, Diyarbakır’da 6, Erzurum’da 2 ve Samsun’da 1 adet olmak üzere RRS’ler ile aynı özellik ve fonksiyonlara sahip ancak araçlar üzerinde monteli olarak seyyar kullanılacak sistemlerdir.
MOBDF Özellikle yön kestirme amaçlı kullanılabilecek ancak monitör kabiliyeti olan, şehir içi kullanıma ve homing yapabilmeye uygun vasıtalar üzerinde monteli sistemlerdir. Ankara’da 5, İstanbul’da 2, İzmir’de 2, Mersin’de 2, Diyarbakır’da 3, Erzurum’da 3 ve Samsun’da 2 adet olmak üzere toplam 19 adettir.
MOBBC Ülke düzeyinde radyo ve televizyon yayınlarının ölçümlerini yaparak kalite seviyelerini analiz edecek ve enterferanlarının çözümünde kullanılacak sistemler olup Ankara ve İstanbul’da birer adet olacaktır.
Sistem 2.5 GHz frekansına kadar bütün band ve servislerde frekans yönetim disiplininin gerektirdiği tüm monitör aktivitelerinin
en etkin şekilde yerine getirilmesini sağlayacaktır.
Sistem bütünüyle geliştirilebilir ve genişletilebilir özellikte,
minimum ünite ile maksimum coğrafyada monitör hizmeti gerçekleştirilecek şekilde
tasarlanmış, hareketli ve aktif çalışması için bölgelerin koşulları ve
arazi özellikleri dikkate alınmıştır. Ünitelerin biribirlerini
desteklemesi ve yerini alabilmesine büyük önem verilmiştir. Proje tamamı üstün
teknoloji ürünü, halihazırda üretimi olan, denenmiş yüksek kaliteli ve
kullanımı ve bakım-onarımı kolay birimlerle gerçekleştirilecektir.
ÖZGEÇMİŞ
|
|
1948, Biga-Çanakkale doğumlu olan Ali TÜLÜMEN, A.Ü. Fen Fakültesi Fizik Bölümünden 1972 yılında mezun olmuş, 1974 yılında aynı bölümde yüksek lisans eğitimini tamamlamıştır. MTA Genel Müdürlüğü’nde Fizik laboratuvarında mühendis, baş mühendis, teknik şef, şef görevlerinde 10 yılı aşkın bir süre çalıştıktan sonra 1986 yılında Telsiz Genel Müdür Yardımcısı olarak Ulaştırma Bakanlığı Telsiz Genel Müdürlüğü’nde göreve başlamış ve halen Telsiz Genel Müdürü olarak görev yapmaktadır. |
