TV VERİCİ VE AKTARICI CİHAZLARININ PERFORMANS STANDARTLARI VE
ÖLÇME YÖNTEMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK
(TGM-ST-006)
Bakanlar Kurulu Kararının Tarihi : 4/4/1995 No: 95/6734
Dayandığı Kanunun Tarihi : 5/4/1983 No: 2813
Yayımlandığı R.Gazetenin Tarihi : 21/5/1995 No: 22289
Yayımlandığı Düsturun Tertibi : 5 Cild: 34 S:
BİRİNCİ KISIM
Amaç, Kapsam ve Tanımlar
Amaç
Madde 1 - Bu Yönetmeliğin amacı; PAL renk sisteminde çalışan analog renkli
televizyon verici ve aktarıcı cihazlarının performans standartlarının ve ölçme
yöntemlerinin belirlenmesi ile imalat ve ithalatta bu standartlara ülke düze-
yinde uyulmasını sağlamaktır.
Kapsam
Madde 2 - Bu Yönetmelik 2813 sayılı Telsiz Kanunu kapsamına giren kamu
kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişiler tarafından Türkiye'de imal
veya yurtdışından ithal edilen televizyon verici ve aktarıcı cihazlarını
kapsar.
Tanımlar
Madde 3 - Bu Yönetmelikte yer alan tanımlardan:
a) "İdare" : Telsiz Genel Müdürlüğünü,
b) "ITU/R" : Uluslararası Telekomünikasyon Birliğinin Telsiz Haberleşme-
sinden Sorumlu Birimini,
c) "ETSI" : Avrupa Telekomünikasyon Standartları Enstitüsünü,
d) "IEC" : Uluslararası Elektroteknik Komisyonunu,
e) "EBU" : Avrupa Yayın Birliğini,
f) "PAL" : Renk Transmisyon Sistemini,
g) "Temel Band Sinyali" : Gerçek ses veya görüntü bilgisini içermek için
kullanılan ancak RF taşıyıcısına bindirilmemiş sinyalleri,
h) "TV Vericisi" : Ses ve görüntüden oluşan TV programlarının halkın doğru-
dan alması maksadıyla iletiminde kullanılan verici cihazlarını,
ı) "TV Aktarıcısı" : Bir televizyon vericisinden aldığı sinyalleri yayının
yeterli düzeyde ulaşamadığı bir bölgeye başka bir kanaldan tekrar yayınlayan ve
modülasyon ve demodülasyon özelliği bulunmayan alıcı/verici kombinasyonunu,
ifade eder.
İKİNCİ KISIM
Başvuru Esasları, Çevresel ve Elektriksel Test Şartları
BİRİNCİ BÖLÜM
Test ve Ölçüm Başvuru Esasları
Başvuru Esasları
Madde 4 - Türkiye'de imal veya yurt dışından ithal edilecek, bu Yönetmelik
kapsamındaki TV verici ve aktarıcı cihazlarının ilk defa imal veya ithalinden
önce bir adet numunesi ile Telsiz Genel Müdürlüğüne müracaat edilerek, standart-
lara uygunluk test ve ölçümlerinin yaptırılması ve uygunluk belgesi alınması
zorunludur. Standartlara uygunluk belgesinin alınmasından sonra imalat ve it-
halata izin verilir. Yapılan imalat ve gerçekleştirilen ithalatta cihazın tip,
marka ve model değişikliği halinde de aynı işlem uygulanır.
Standartlara uygunluk test ve ölçümleri için yapılacak müracaatlarda;
a) Test ve ölçüm başvurularının "Test Başvuru Formu" ile yapılması,
b) Test ve ölçümleri yapılacak cihaza ait her türlü teknik bilgiyi,
kullanma açıklamalarını ve devre şemalarını içeren teknik dokümanların cihazla
birlikte teslim edilmesi,
c) Test ve ölçümler için gerekli her çeşit özel aksesuarın testi müteakip
iade edilmek üzere cihazla birlikte teslim edilmesi,
d) Cihazın soğutma sistemi ve ısı dağıtımı bilgileri ile akustik gürültü
gibi cihazı doğrudan etkileyebilecek parametreler hakkındaki bilgilerin
verilmesi,
e) Türkiye'de imal edilmiş prototip cihazlar hariç tutulmak kaydı ile test
ve ölçüm için teslim edilecek bu Yönetmelik kapsamındaki her çeşit TV verici
ve aktarıcı cihazlarının üzerinde üretici firma tarafından verilmiş marka,
model ve seri numaralarını gösteren orijinal etiketlerin bulunması,
zorunludur.
İKİNCİ BÖLÜM
Çevresel ve Elektriksel Test Şartları
Çalışma Sıcaklık Aralığı ve Bağıl Nem
Madde 5 - Televizyon verici ve aktarıcı cihazlarının -10 C¼ ile + 45 C¼
sıcaklık ve % 20 ile % 75 bağıl nem şartları altında bu Yönetmelikte belirtilen
standartları sağlaması zorunludur.
Cihazlarda sıcaklık değişimlerinden oluşabilecek performans kayıplarını
önleyici sıcaklık dengeleme ve soğutma sistemlerinin ve bu sistemin devre
dışı kalması halinde aşırı ısınmaya karşı cihazı koruyacak koruma düzenek-
lerinin bulunması zorunludur.
Cihazların, şehir şebekesi nominal voltajının +- % 10 aralığında ve
+- 1 Hz'lik şehir şebekesi frekans değişimi için bu Yönetmelikte yer alan
standart değerleri sağlaması zorunludur.
Test Düzenekleri
Madde 6 - Bu Yönetmelikte yer alan bütün ölçümlerin, ölçme yönteminde
belirtilen test düzenekleri kullanılarak yapılması ve bağlantılarda empedans
uygulunluğuna dikkat edilmesi zorunludur. Ölçümlere başlamadan önce test cihaz-
larının kalibrasyonu yapılmış olmalıdır.
Aynı işleve sahip değişik ölçüm cihazları test düzeneklerinde kullanıla-
bilir.
ÜÇÜNCÜ KISIM
TV Verici ve Aktarıcı Cihazlarının Genel Özellikleri, Ölçme
Yöntemleri ve Performans Standartları
BİRİNCİ BÖLÜM
TV Verici ve Aktarıcı Cihazlarının Ortak Genel Özellikleri
Genel Karakteristikler ve Renk Sistemi
Madde 7 - Bu Yönetmelik kapsamındaki TV verici ve aktarıcılarının ITU/R
Rapor 624-2'de yer alan B/G PAL Standardına uygun olarak dizayn edilmiş
olması, frekans üretim şeklinin sentezli olması ve cihazlarda offsetleme
özelliğinin bulunması zorunludur.
Herhangi bir arıza anında yayının tamamen kesilmemesi bakımından yedekli
çalışma (change over) veya uyarlı tepe gücü 25 W'tan büyük TV vericileri için
paralel amplifikasyon tekniklerinin kullanılmasına izin verilir.
TV verici ve aktarıcı cihazlarının 24 saat sürekli çalışma durumunda
herhangi bir performans kaybı olmaksızın bu Yönetmelikte belirtilen standart
değerleri sağlaması zorunludur. Bu husus ayrıca cihazların üreticisi tarafından
da belirtilir.
ITU/R Rapor 624-2'de yer alan B/G PAL standardının sağlanması zorunlu bazı
önemli karakteristikleri aşağıda belirtilmiştir.
a) Bir Çerçeveye Karşılık Gelen Satır Sayısı (Number of lines per frame):625
b) Satır Frekansı (Line frequency) : 15625 Hz
c) Satır Uyarlama Darbe Süresi (Duration of line synchronisation pulse):
4.7 mikro S
d) Satır Karartma Darbe Süresi (Duration of line blanking pulse): 12 mikro S
e) Ön Giriş (Front Proch) : 1.5 mikro S
f) Alan Karartma Aralığı (Field blanking interval) : 25 satır
g) Yan Band Genişliği (Width of vestigial side band) : 0.75 MHz
h) Görüntü Taşıyıcısının Kanalın En Yakın Kenarına Olan Uzaklığı (Spacing
of vision carrier from nearest edge of channel): + 1.25 MHz
ı) RF Uyarlama Seviyesi (RF synchronisation level) : % 100
j) RF Karartma Seviyesi (RF blanking level) : % 75 +- 2.5
k) RF Beyaz Seviyesi (RF white level, residual carrier) : % 10
l) Resim Giriş Seviyesi (video input level) : 1V p-p
m) RF Band Genişliği (RF bandwidth) : VHF = 7 MHz, UHF = 8 MHz
n) Resim Giriş/Çıkış Empedansı (Video input/output impedance) : 75 (ohm)
o) Ses Giriş/Çıkış Empedansı (Audio input-output impedance): 600 (ohm)
p) RF Çıkış Empedansı (RF output impedance) : 50 (ohm)
r) Resim Giriş Sinyali (Video input signal form) : ITU/R rapor 624-2'ye,
B/G standartlarına ve PAL renk sistemine uygun olması zorunludur.
Frekans Bandı
Madde 8 - Bu Yönetmelik kapsamındaki TV verici ve aktarıcı cihazlarının
1961 Stockholm planında TV yayıncılığına tahsis edilen frekans bandlarında
çalışması zorunludur. Bu bandlar aşağıda belirtilmiştir.
Band I : VHF 47 - 68 MHz ( 3 kanal)
Band III : VHF 174 - 230 MHz ( 8 kanal)
Band IV : UHF 470 - 582 MHz (14 kanal)
Band V : UHF 582 - 862 MHz (35 kanal)
Ara Frekanslar
Madde 9 - Televizyon verici ve aktarıcı cihazlarının ara frekanslarının
aşağıda belirtilen değerlerde olması zorunludur.
a) Görüntü Ara Frekansı : 38.9 MHz
b) Ses1 Ara Frekansı : 33.4 MHz
c) Ses2 Ara Frekansı : 33.158 MHz
İKİNCİ BÖLÜM
TV Vericilerinin Modülasyon Tipi, Frekans Sapması İle Çift Ses,
Stereo ve Teletext Uygulamaları
Modülasyon Tipi ve Frekans Sapması
Madde 10 - Bu Yönetmelik kapsamındaki TV verici cihazlarının görüntü
(vision) katı taşıyıcısı için C3F emisyonlu negatif artık yan band modülasyo-
nunun (Vestigial side band modulation) ve ses katı taşıyıcısı veya taşıyıcıları
için 50 mikro S ön vurgulu frekans modülasyonunun kullanılması zorunludur.
TV vericilerinin ses katı taşıyıcı veya taşıyıcılarının modülasyonunda
kullanılan standart frekans sapmasının +- 50 kHz olması zorunludur.
Çift Ses (dual sound), Stereo ve Teletext Yayını
Madde 11 - ITU/R Rapor 795-1'de belirtilen esaslara (çift taşıyıcılı
FM-FM sistemi) uygun olmak kaydı ile çift ses veya stereo ses yayını uygulama-
larına ve ITU/R rapor 957'de belirtilen uluslararası adaptasyonlu teletext
sistemi kararteristiklerine uygun olmak kaydı ile teletext yayını uygulamasına
izin verilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TV Vericilerinin Görüntü Katı Performans Parametreleri, Ölçme
Yöntemleri ve Standart Değerleri
Uyarlı Tepe Gücü ve Görüntü ile Ses Taşıyıcıları Arasındaki Güç Oranları
(Sync Peak power and vision/sound power ratio) Ölçme Yöntemi ve Standart Değeri
Madde 12 - Uyarlı tepe gücü, görüntü katı vericisinin uyarlama darbesinin
bir radyo frekans periyodu süresince antene aktardığı anlık tepe güçtür.
a) Ölçme Yöntemi : Uyarlı tepe gücü ölçümü aşağıda belirtilen yöntemle
yapılır.
1 - Şekil - 1'de yer alan test düzeneği hazırlanır.
--------------
| SA |
| |
-------------
--------------------- |
| | CDC |
----------------------| TV VERİCİSİ |------------ |
| | | | |
| --------------------- ---- | |
| | | |---------
| | CDC |---------
---------- | | |
| | --------------- ------------ | | |
| TSG | | | | |----- ------- |
---------- | OSC |-----| TV DM | | DL | |
| | | | ------- |
--------------- ------------ |
-------------
| |
| WM |
| |
-------------
TSG : Test Sinyal Jeneratörü OSC : Osiloskop
TV DM : TV Demodülatörü SA : Spektrum Analizör
WM : Güçmetre CDC : Kalibreli Yönlü Kuplör
DL : Test Yükü (Calibrated Directional Coupler)
Şekil 1 : Uyarlı Tepe Gücü ve Görüntü Katı ile Ses Katı Taşıyıcıları Arasındaki
Güç Oranları ÖLçümünde Kullanılacak Test Düzeneği
2 - TV vericisinin görüntü katı taşıyıcısı uyarlama seviyesi % 100 ve
karartma seviyesi (blanking level) % 73 olan test modülasyon sinyali ile
modüle edilir. Bu sinyalin dalga formu Şekil-2'de gösterilmiştir.
Şekil 2 : Test Modülasyon Sinyali
NOT: (Şekil 2: Test Modülasyon Sinyali için 21.5.1995 tarih ve 22289 sayılı
Resmi Gazete'ye bakınız.)
3 - TV vericisi bir wattmetreye bağlanır ve RF çıkış gücünün rms değeri
ölçülür. Grafik-1'de yer alan lineer dönüştürme grafiği aracılığı ile
dönüştürme faktörü bulunur ve uyarlı tepe gücü;
Prms
Puyarlı = ------------ formülü kullanılarak hesaplanır.
k
4 - Görüntü ve ses katı taşıyıcı veya taşıyıcıları arasındaki güç oranları-
nın tespiti maksadıyla TV vericisinin çıkışı uygun bir zayıflatıcı ve suni
yük üzerinden spektrum analizöre bağlanır ve ses taşıyıcı veya taşıyıcılarının
RF çıkış güçleri ölçülür.
Grafik 1 : Lineer Dönüştürme Grafiği
(NOT: Grafik 1: Lineer Dönüştürme Grafiği için 21.5.1995 tarih ve 22289
sayılı Resmi Gazete'ye bakınız.)
b) Standart Değer: TV Vericisinin RF çıkış gücü (uyarlı tepe gücü), cihazın
üreticisi tarafından belirtilen ve bu Yönetmelikte yer alan performans standart-
larını karşılayan maksimum çıkış gücünden fazla olamaz.
Tek sesli (mono) TV vericileri için ses katı taşıyıcısının RF çıkış gücünün
uyarlı tepe gücünün 10 dB altında olması zorunludur.
Çift sesli vericiler için; birinci ses katı taşıyıcısının (sesl) RF çıkış
gücünün, uyarlı tepe gücünün 13 dB altında ve ikinci ses katı taşıyıcısının
(ses2) RF çıkış gücünün, uyarlı tepe gücünün 20 dB altında olması zorunludur.
Seviye Kararlılığı (level stability), Ölçme Yöntemi ve Standart Değer-
leri
Madde 13 - Seviye kararlılığı; beyaz ve siyah seviye modülasyon geçişlerine
bağlı olarak görüntü taşıyıcısının genliğindeki değişimin ölçüsüdür.
a) Ölçme Yöntemi: Seviye kararlılığı ölçümü aşağıda belirtilen yöntemle
yapılır.
1 - Şekil-3'te yer alan test düzeneği hazırlanır.
-------------------
| | CDC
-------------------| TV VERİCİSİ |-----------------------
| | | |
| ------------------- ------ |
--------- | | --------
| TSG | | | | DL |
| | | | |
--------- | --------
|
---------- ------------ |
| | | | |
| OSM |-------| TV DM |---------
| | | |
---------- ------------
TSG : Test Sinyal Jeneratörü OSC : Osiloskop
TV DM : TV Demodülatörü DL : Test Yükü
CDC : Kalibreli Yönlü Kuplör
(Calibrated Directional Coupler)
Şekil 3 : Seviye Kararlılığı Ölçümünde Kullanılacak Test Düzeneği
2 - Görüntü katı vericisi uyarlama seviyesi % 100, karartma seviyesi % 73
ve resim içeriği (picture content) % 73 seviyesinde olacak şekilde modüle
edilir. Bu sinyal siyah seviye modülasyon sinyalidir.
Bu şartlar altında 12 nci maddede belirtilen yöntemle uyarlı tepe gücü
ölçümü yapılır ve ölçüm sonucu kaydedilir.
3 - Görüntü katı vericisi uyarlama seviyesi % 100, karartma seviyesi % 73
ve resim içeriği % 11 seviyesinde olacak şekilde modüle edilir. Bu sinyal
beyaz seviye modülasyon sinyalidir.
Bu şartlar altında 12 nci maddede belirtilen yöntemle uyarlı tepe gücü
ölçümü yapılır ve kaydedilir.
4 - Görüntü katı vericisinin siyah ve beyaz seviye modülasyon sinyalleri
için ölçülen uyarlı tepe gücü değerleri arasındaki fark dB olarak hesaplanır.
5 - Ölçümler, TV vericisinin ses katı vericisi kapalı ve açık olmak üzere
her iki durumunda da yapılır.
b) Standart Değer: Beyaz ve siyah seviye modülasyon sinyalleri için uyarlı
tepe gücündeki değişim +- 0.5 dB'den fazla olamaz.
RF Yan Band Karakteristiği (RF sideband characteristic), Ölçme Yöntemi ve
Standart Değerleri.
Madde 14 - Genlik frekans cevabı olarak da bilinen RF yan band karakteris-
tiği; belli modülasyon şartları için modülasyon frekansına bağlı olarak RF
çıkış sinyalinin seviyesindeki değişimin ölçüsüdür.
a) Ölçme Yöntemi; RF yan band karakteristiği ölçümü ses katı vericisi kapalı
durumda iken aşağıda belirtilen yöntemle yapılır.
1 - Şekil - 4'te yer alan test düzeneği hazırlanır.
----------------
| | CDC
----------------------------| TV VERİCİSİ |------------------------
| | | ---- --- |
| ---------------- | | | | |
----------- | | ----------
| | | | | |
| TSG | | | | DL |
| | | | | |
---------- | | ----------
| | |
| ------------ --------- | |
| | | | | | |
| | OSC |--------| TV DM |-------- |
| | | | | |
| ------------ --------- |
| |
| |
| ---------- |
| | | |
------------------------| VOSC |------------------------
| |
----------
TSG : Test Sinyal Jeneratörü OSC : Osiloskop
DL : Test Yükü TV DM : TV Demodülatörü
CDC : Kalibreli Yönlü Kuplör VOSC : Videoskop
(Calibrated Directional Coupler)
Şekil 4 : RF Yanband Karakteristiği Ölçümünde Kullanılacak Test Düzeneği
2 - Görüntü katı vericisi RF sinyali % 10 superimpose edilmiş (video bandı
içerisindeki bütün frekanslar için video seviyesinin aynı değerde olması) siyah
seviye modülasyon sinyali ile modüle edilir ve görüntü taşıyıcı frekansına göre
+ 0.2 MHz offsetli frekansdaki RF seviyesi ölçülerek 0 dB referans seviyesi
olarak kaydedilir.
3 - Tablo 1'de belirtilen offset frekanslarına karşılık gelen RF seviyeleri
TV vericisinin çıkışına bağlanan videoskop veya bir spektrum analizör aracılığı
ile ölçülür ve kaydedilir.
4 - Ölçümler görüntü katı vericisi RF sinyali % 10 superimpose edilmiş
beyaz seviye modülasyon sinyali ile modüle edilerek de tekrar edilir.
5 - Ölçüm sonuçları + 0.2 MHz offsetli frekansdaki RF seviyesine dB bağıl
olarak offset frekansı ile birlikte kaydedilir.
b) Standart Değer: TV vericilerinin RF yan band karakteristiğinin Tablo-1'de
belirtilen frekanslara karşılık gelen alt ve üst limit seviye değerleri arasında
olması zorunludur.
---------------------------------------------------------------------------
| Offset Frekansları (MHz) | Üst Limit (dBr) | Alt Limit (dBr) |
|---------------------------|----------------------|----------------------|
| -4.43 +- 0.2 | -36 | -- |
|---------------------------|----------------------|----------------------|
| < -1.25 | -20 | -- |
|---------------------------|----------------------|----------------------|
| -1.25 ile-0.75 arası | +0.5 | -- |
|---------------------------|----------------------|----------------------|
| -0.75 | +0.5 | -4 |
|---------------------------|----------------------|----------------------|
| -0.5 | +0.5 | -1 |
|---------------------------|----------------------|----------------------|
| -0.25 | +0.5 | -0.5 |
|---------------------------|----------------------|----------------------|
| 0 | +0.5 | -0.5 |
|---------------------------|----------------------|----------------------|
| +0.2 | Referans Değer |
|---------------------------|----------------------|----------------------|
| +3 ile +4.5 arası | +0.5 | -1 |
|---------------------------|----------------------|----------------------|
| +5 | +0.5 | -2.5 |
|---------------------------|----------------------|----------------------|
| +5 ile +5.5 arası | +0.5 | --- |
|---------------------------|----------------------|----------------------|
| +5.5 | -20 | --- |
|-------------------------------------------------------------------------|
Tablo-1: RF Yan Band Karakteristiği Standart Değerleri
Video Genlik Karakteristiği (Video amplitude characteristic), Ölçme Yöntemi
ve Standart Değerleri
Madde 15 - Video genlik karakteristiği, görüntü katı vericisinin frekansına
bağlı olarak video sinyalinin genliğinde oluşan değişimin ölçüsüdür. (Demodüla-
tör çıkışındaki video sinyalinin genliğinin görüntü taşıyıcısının frekansına
bağlı olarak değişmesidir.)
a) Ölçme Yöntemi: Video genlik karakteristiği ölçümü aşağıda belirtilen
yöntemle yapılır.
1 - Şekil -5'te yer alan test düzeneği hazırlanır.
2 - Görüntü katı vericisi RF sinyali % 10 superimpose edilmiş olarak siyah
seviye modülasyon sinyali ile modüle edilir ve verici çıkışı demodülatör ara-
cılığıyla demodüle edilerek video sinyali elde edilir.
3 - Görüntü katı taşıyıcısına göre +0.2 MHz'e karşılık gelen frekansdaki
video seviyesi ölçülür ve 0 dB referans seviyesi olarak kaydedilir.
4 - Tablo-2'de belirtilen görüntü taşıyıcısına göre offset frekanslarına
karşılık gelen seviyeler referans seviyeye dB bağıl olarak ölçülür ve kaydedi-
lir.
5- Ölçüm demodülatörün ses kapanı devresi (sound trap) aktif duruma alınarak
da tekrar edilir.
---------------------
| | CDC
-----------------| TV VERİCİSİ |-------------------
| | | |
| --------------------- --- |
--------- | | -----------
| TSG | | | |
| | | | DL |
--------- --------- --------- | | |
| | OSC |--------| TV DM |------ -----------
| --------- ---------
| |
| --------- |
---------------| VOSC |----------
---------
TSG : Test Sinyal Jeneratörü OSC : Osiloskop
TV DM : TV Demodülatör VOSC : Videoskop
DL : Test Yükü CDC : Kalibreli Yönlü Kuplör
(Calibrated Directional Coupler)
Şekil 5 : Video Genlik Karakteristiği Ölçümünde Kullanılacak Test Düzeneği
b) Standart Değer: Video genlik karakteristiğinin Tablo-2'de belirtilen
limitler arasında olması zorunludur.
----------------------------------------------------------------------------
| Görüntü Taşıyıcısına | Ses Kapanlı | Ses Kapansız |
| Göre Offset Frekans- |------------------------|--------------------------|
| ları (MHz) | Üst Limit | Alt Limit | Üst Limit | Alt Limit |
| | (dBr) | (dBr) | (dBr) | (dBr) |
|-----------------------|------------|-----------|-----------|--------------|
| + 0 ile + 0.2 arası | +1 | -1 | +1 | -1 |
|---------------------------------------------------------------------------|
| + 0.2 | Referans Değer |
|---------------------------------------------------------------------------|
| + 3 | +1 | -1.5 | -- | -- |
|---------------------------------------------------------------------------|
| + 3 ile +4.5 arası | -- | -- | +1 | -1.5 |
|---------------------------------------------------------------------------|
| + 4.43 | +1 | -1.5 | -- | -- |
|---------------------------------------------------------------------------|
| + 5 | +1 | -28.5 | +1 | -3 |
|---------------------------------------------------------------------------|
| +5.5 | -30 | -- | -20 | -- |
|---------------------------------------------------------------------------|
Tablo - 2 : Video Genlik Karakteristiği Standart Değerleri.
Video Gürültüsü (Video noise), Ölçme Yöntemi ve Standart Değerleri
Madde 16 - Video gürültüsü; video sinyali üzerinde tespit edilen ve
görüntü katı vericisinden, ses taşıyıcı veya taşıyıcılarından veya herhangi bir
sebepten kaynaklanan gürültü etkisidir.
a) Ölçme Yöntemi : Video gürültüsü ölçümü TV vericisinin ses katı veri-
cisi açık durumda iken aşağıda belirtilen yöntemle yapılır.
1 - Şekil-6'da yer alan test düzeneği hazırlanır.
------------------
| | CDC
-------------------| TV VERİCİSİ |----------------------
| | | ---- |
| ------------------ | | |
--------- | |
| TSG | ---------- --------- | -------
--------- | OSC |-----|TV DM |------------ | DL |
---------- --------- -------
|
-------- |
| NM |------------
--------
TSG : Test Sinyal Jeneratörü OSC : OSİLOSKOP
TV DM : TV Demodülatörü NM : Gürültümetre
CDC : Kalibreli Yönlü Kuplör DL : Test Yükü
(Calibrated Dircetional Coupler)
Şekil 6 : Video Gürültüsü Ölçümünde Kullanılacak Test Düzeneği
2- Görüntü katı vericisi siyah seviye modülasyon sinyali ile modüle edi-
lir ve demodülatör çıkışındaki video sinyalinin efektif gürültü seviyesi vi-
deo gürültümetre aracılığı ile ölçülür ve kaydedilir.
3- Görüntü katı vericisi beyaz seviye modülasyon sinyali ile modüle
edilir ve demodülatör çıkışındaki video sinyalinin efektif gürültü seviyesi
video gürültümetre aracılığı ile ölçülür ve kaydedilir.
4- 2 nci ve 3 üncü alt bendlerde belirtilen ölçümler ITU/R tavsiye
kararı 567'de belirtilen ağırlıklı filtre devrede iken ve ses katı taşıyıcı
veya taşıyıcıları 1 kHz modülasyon sinyali ile +- 50 kHz'lik standart fre-
kans sapması elde edilecek şekilde modüle edilerek de tekrar edilir.
b) Standart Değer: Video gürültüsünün tek sesli TV vericileri için ağır-
lıksız durumda min. - 53 dB eff. ve ağırlıklı durumda min. - 60 dB eff. olması
zorunludur.
Video gürültüsünün stereo veya çift sesli TV vericileri için ağırlık-
sız durumda min. - 50 dB eff. ve ağırlıklı durumda - 55 dB eff olması
zorunludur.
Modülasyon Frekanslarının Kanal Dışı Harmonikleri (Harmonics
of the modulation frequencies outside the operating channel), Ölçme Yöntemi ve
Standart Değerleri.
Madde 17- Bu ölçüm, siyah ve beyaz seviye arasındaki belirli modülasyon
frekanslarının, görüntü taşıyıcısına göre + 5 MHz offsetli frekansdan iti-
baren tespit edilen harmoniklerinin ölçülmesi maksadıyla yapılır.
a) Ölçme Yöntemi: Modülasyon frekanslarının kanal dışı harmonikleri ölçümü
aşağıda belirtilen yöntemle yapılır.
1- Şekil-7'de yer alan test düzeneği hazırlanır.
2 - Görüntü katı vericisi siyah seviye modülasyon sinyali ile modüle
edilir ve + 1.5 MHz offsetli frekansdaki seviyesi seçmeli seviyemetre ara-
cılığı ile ölçülerek kaydedilir.
3 - Tablo 3'de belirtilen modülasyon frekanslarının görüntü taşıyıcısına
göre + 5 MHz offsetli frekansdan itibaren tespit edilen harmonik seviyeleri
ölçülerek 2 numaralı alt bendde tespit edilen seviyeye dB bağıl olarak kayde-
dilir.
-----------------
| | CDC
----------------| TV VERİCİSİ |-------------------------
| | | --- --- |
| ----------------- | | | | |
------- | | |
| TSG | | | ----------
------ ---------- ---------- | | | DL |
| | OSC |--| TV DM |--------- | ----------
------- ---------- ---------- |
| OSC | ---------
------ | SLM |
---------
TSG : Test Sinyal Jeneratörü OSC : Osiloskop
TV DM : TV Demodülatörü NM : Gürültümetre
DC : Kalibreli Yönlü Kuplör DL : Test Yükü
(Calibrated Directional Coupler) SLM : Seçmeli Seviyemetre
Şekil 7 : Modülasyon Frekanslarının Kanal Dışı Harmonikleri Ölçümünde
Kullanılacak Test Düzeneği
b) Standart Değer: Modülasyon ferkanslarının kanal dışı harmoniklerinin
seviyesi, görüntü taşıyıcısına + 1.5 MHz offsetli frekansdaki seviyeye dB
bağıl olarak Tablo-3'de belirtilen standart değerlerden fazla olamaz.
----------------------------------------------
| Mod.Frekansı | + 1.5 MHz'deki Yan Band |
| (MHz) | Seviyesinin Altında, |
|------------------|-------------------------|
| 1.5 | |
|------------------| |
| 2 | Min.30 dB |
|------------------| |
| 3 | |
|--------------------------------------------|
| 4.43 | Min.36 dB |
|--------------------------------------------|
| 5 | Min.30 dB |
|--------------------------------------------|
Tablo - 3: Modülasyon Frekanslarının Kanal Dışı Harmonikleri Standart
Değerleri
İstenmeyen Yayınlar (Unwanted emissions), Ölçme Yöntemi ve Standart
Değerleri
Madde 18 - İstenmeyen yayınlar, görüntü ve ses katı taşıyıcı veya taşıyıcı-
larının herhangi bir kombinasyonundan kaynaklanan istenmeyen yayınlar veya
osilasyonlardır.
------------------
| | CDC
-----------------| TV VERİCİSİ |-------------------
| | | --- |
| ------------------ | | |
--------- | --------
| TSG | | | DL |
--------- | --------
|
---------- |
| SA |-------
----------
TSG : Test Sinyal Jeneratörü SA : Spektrum Analizör
CDC : Kalibreli Yönlü Kuplör DL : Test Yükü
(Calibrated Directional Compler)
Şekil 8 : İstenmeyen Yayınlar Ölçümünde Kullanılacak Test Düzeneği
2 - TV vericisinin çıkışı yönlü kuplör ve suni yük üzerinden spektrum
analizöre bağlanır ve ses ve görüntü katı taşıyıcıları modülasyonsuz durumda
çalıştırılır. Bu şartlar altında, 9 kHz - 4 GHz aralığında TV vericisinden
kaynaklanan her çeşit istenmeyen yayın bileşenlerinin frekansı (Tablo-5'te
yer alan offset frekansları hariç tutulmak kaydı ile) ve gücü spektrum analizör
aracılığı ile ölçülerek kaydedilir.
b) Standart Değer: Ses ve Görüntü katı taşıyıcılarından kaynaklanan her
çeşit harmonik ve istenmeyen yayın bileşenlerinin gücü Tablo-4'te belirtilen
standart değerlerden fazla olamaz.
-------------------------------------------------------------------------
| | İstenmeyen Yayınlar |
| Frekans |----------------------------------------------------------|
| Bandı | Uyarlı Tepe Gücü 25 W'dan | Uyarlı Tepe Gücü 25 W'dan |
| | Büyük TV Vericileri İçin | Küçük TV Vericileri İçin |
|--------------------------------------------|----------------------------|
| BAND I,III | 1 mW | |
|--------------|-----------------------------| 25 mikro W |
| BAND IV, V | 20 mW | |
|-------------------------------------------------------------------------|
Tablo - 4: İstenmeyen Yayınlar Standart Değerleri.
Modülasyon Etkileşimi Ürünleri (Crossmodulation Products between the
picture an the soun carrier), Ölçme Yöntemi ve Standart Değerleri
Madde 19 - Bu Ölçüm görüntü ve ses katı taşıyıcıları arasındaki modülasyon
etkileşimi ürünlerinin tespiti maksadıyla yapılır.
a) Ölçme Yöntemi: Modülasyon etkileşimi ölçümü ses katı taşıyıcı veya
taşıyıcıları açık durumda iken aşağıda belirtilen yöntemle yapılır.
1 - Şekil - 9'da yer alan test düzeneği hazırlanır.
2 - 12 nci maddede belirtilen yöntemle uyarlı tepe gücü ölçümü yapılır ve
kaydedilir.
3 - Öncelikle ses katı taşıyıcı veya taşıyıcıları modülasyonsuz durumda
iken görüntü katı vericisi siyah seviye modülasyon sinyali ile modüle edilir.
4 - Bu şartlar altında görüntü ve ses katı vericileri çalıştırılır ve
görüntü katı taşıyıcı frekansına göre Tablo-5'te belirtilen offset frekans-
larındaki seviyeler ölçüler ve uyarlı tepe gücüne dB bağıl olarak kaydedilir.
---------------
| | CDC
----------------| TV VERİCİSİ |--------------------
| | | --- |
| --------------- | | |
-------- | -----------
| TSG | ----------- | | DL |
-------- | SA |------- -----------
-----------
TSG : Test Sinyal Jeneratörü SA : Spektrum Analizör
CDC : Kalibreli Yönlü Kuplör DL : Test Yükü
(Calibrated Directional Coupler)
Şekil 9 : Modülasyon Etkileşimi Ölçümünde Kullanılacak Test Düzeneği
b) Standart Değer: TV verici cihazlarının Tablo-5'te belirtilen modülasyon
etkileşimi standart değerlerini sağlaması zorunludur.
--------------------------------------------------
| Offset Frekansları (MHz) | Standart Değer |
|---------------------------|--------------------|
| -5.5 | |
|---------------------------|Uyarlı Tepe Gücünün |
| -11 | Minimum 60 dB |
|---------------------------| Altında |
| +11 | |
|---------------------------| |
| +16.5 | |
--------------------------------------------------
Tablo - 5: Modülasyon Etkileşimi Standart Değerleri
Kanal İçi İç Modülasyon Ürünleri (Intermodulation products inside the opera-
ting channel), Ölçme Yöntemi ve Standart Değerleri
Madde 20 - Kanal içi iç modülasyon ürünleri; TV vericilerinde bir veya iki
adet ses katı taşıyıcısı, görüntü katı taşıyıcısı, renk alt taşıyıcısı (choro-
minance subcarrier) ve yanband sinyali gibi birden fazla frekansın aynı anda
iletilmesi nedeniyle bu frekansların girişimi sonucunda görüntü taşıyıcısı
ile görüntü taşıyıcısına göre + 5 MHz offsetli frekans aralığı içerisinde
tespit edilen istenmeyen yayın etkileridir.
a) Ölçme Yöntemi: Kanal içi iç modülasyon ürünleri ölçümü sadece ortak
amplifikasyon (görüntü ve ses katı taşıyıcılarının aynı yükselteç ile
yükseltilmesi) özelliğine sahip TV vericilerine uygulanır ve aşağıda belirtilen
yöntemle yapılır.
1 - Şekil-10'da yer alan test düzeneği hazırlanır.
---------
| TSG |
---------
|
|
| -----------------
|--------------| | CDC
| TV VERİCİSİ |----------------------
--------------| | ---- |
| ---------------- | | |
| | ---------
| | | DL |
| | ---------
---------- ---------- |
| TSG | | SA |----------
|Yan Band| ----------
----------
TSG : Test Sinyal Jeneratörü SA : Spektrum Analizör
CDC : Kalibreli Yönlü Kuplör DL : Test Yükü
(Calibrated Directional Coupler)
Şekil 10 : Band İçi İç Modülasyon Ürünleri Ölçümünde Kullanılacak
Test Düzeneği
2- 12 nci maddede belirtilen yöntemle uyarlı tepe gücü ölçümü yapılır ve
kaydedilir.
3- Ses katı taşıyıcı veya taşıyıcıları modülasyonsuz durumda iken gö-
rüntü katı taşıyıcısı siyah seviye modülasyon sinyali ile modüle edilir.
4- Uyarlı tepe gücüne dB bağıl olarak; görüntü katı taşıyıcısının se-
viyesi -8 dBr, yan band sinyallerini üretmek için kullanılan sinyal jene-
ratörünün (band genişliği içerisinde iç modülasyon ürünleri oluşturmak
için kullanılan tarama jeneratörü) seviyesi -16 dBr ve tek sesli TV veri-
cileri için ses katı taşıyıcısı -10 dBr değerlerine ayarlanır. TV verici-
sinin çift sesli veya stereo olması halinde birinci ses taşıyıcısının
seviyesi -13 dBr ve ikinci ses taşıyıcısının seviyesi de -20 dBr değer-
lerine ayarlanır.
5- Yan band sinyal jeneratörünün frekansı Tablo-6'da belirtilen
offsetleme frekans aralıklarında taranır ve tespit edilen iç modülasyon
ürünlerinin seviyeleri yönlü kuplör üzerinden TV vericisinin çıkışına
bağlanan bir spektrum analizör aracılığı ile ölçülür. Ölçüm sonuçları
4 üncü alt bendde belirtilen yan band sinyal jeneratörünün seviyesine
dB bağıl olarak kaydedilir.
b) Standart Değer: TV verici cihazlarının kanal içi iç modülasyon
ürünlerinin Tablo-6'da belirtilen standart değerlerden fazla olmaması
zorunludur.
----------------------------------------------------------
| Offset Frekansları | İç Modülasyon (Yan Band |
| (MHz) | Sin.Jen. Seviyesine dB Bağıl) |
|----------------------|---------------------------------|
| 0 ile +1 arası | -46 dBr |
|----------------------|---------------------------------|
| +3 | -30 dBr |
|----------------------|---------------------------------|
| +3.6 ile +4.9 arası | -40 dBr |
|----------------------|---------------------------------|
| +5 | -30 dBr |
----------------------------------------------------------
Tablo-6: Kanal İçi İç Modülasyon Ürünleri Standart Değerleri
Frekans Hatası (Frequency error), Ölçme Yöntemi ve Standart
Değerleri
Madde 21- Frekans hatası, TV vericisinin görüntü katı taşıyıcısının
nominal çalışma frekansı ile ölçülen değeri arasındaki farktır.
a) Ölçme Yöntemi: Frekans hatası ölçümü görüntü taşıyıcısı modülas-
yonsuz durumda iken aşağıda belirtilen yöntemle yapılır.
1- Şekil-11'de yer alan test düzeneği hazırlanır.
-----------------
| | CDC
| TV VERİCİSİ |--------------------------
| | ---- |
----------------- | | |
| ---------
| | DL |
| ---------
-------- |
| FC |----------------
--------
TSG: Test Sinyal Jeneratörü CDC: Kalibreli Yönlü Kuplör
DL : Test Yükü (Calibrated Directional Coupler)
FC : Frekans Sayıcı
Şekil 11 : Frekans Hatası Ölçümünde Kullanılacak Test Düzeneği
2- TV vericisinin frekans kararlılığını iyileştirmek makdasıyla kullanı-
lan bütün yardımcı üniteler devreye alındıktan sonra cihazın üreticisi tara-
fından belirtilen ve osilatörlerinin kararlı hale gelmesi için gerekli olan
ısıl kararlılık zamanı (Warming up time) kadar beklenilir ve götüntü katı
taşıyıcısının frekansı bir frekans sayıcı ile ölçülerek kaydedilir.
3- 2 numaralı alt bendde ölçülen frekans değeri ile cihazın üreticisi
tarafından belirtilen nominal frekans değeri arasındaki fark hesaplanır ve
frekans hatası olarak kaydedilir.
b) Standart Değer: Bu Yönetmelik kapsamındaki TV vericilerinin görüntü
taşıyıcısındaki frekans hatası +- 500 Hz'den fazla olamaz.
Farksal Kazanç (Differential gain), Ölçme Yöntemi ve Standart
Değerleri
Madde 22- Farksal kazanç, modülasyonun fonksiyonu olarak renk alt
taşıyıcısının kazancındaki değişimdir.
a) Ölçme Yöntemi: Farksal kazanç ölçümü aşağıda belirtilen yöntemle
yapılır.
1- Şekil-12'de yer alan test düzeneği hazırlanır.
2- TV vericisine TV test jeneratörü aracılığı ile ITU/R tavsiye kararı
473-5'te belirtilen D2 test sinyali (ITU/R insertion test signals) uygula-
nır ve ölçüm farksal kazançmetre kullanılarak yapılır.
-----------------
| | CDC
------------------| TV VERİCİSİ |---------------------
| | | ---- |
| ----------------- | | |
--------- | ---------
| TSG | ---------- --------- | | DL |
--------- | OSC |------|TV DM |-------- ---------
---------- | ---------
| |
| |
| ------------
----| DGM |
------------
TSG : Test Sinyal Jeneratörü TV DM :TV Demodülatörü
OSC : Osiloskop DPM :Farksal Fazmetre
CDC : Kalibreli Yönlü Kuplör DL :Test Yükü
(Calibrated Directional Coupler) DGM :Farksal Kazançmetre
Şekil 12: Farksal Kazanç Ölçümünde Kullanılacak Test Düzeneği
b) Standart Değer: Renk alt taşıyıcısının kazancındaki değişim +- %5'ten
fazla olamaz.
Farksal Faz (Differential Phase); Ölçme Yöntemi ve Standart Değerleri
Madde 23- Farksal faz, modülasyonun fonksiyonu olarak renk alt taşıyıcı-
sının fazındaki değişimdir.
a) Ölçme Yöntemi: Farksal faz ölçümü aşağıda belirtilen yöntemle yapılır.
1- Şekil-13'te yer alan test düzeneği hazırlanır.
----------------
| | CDC
----------------| TV VERİCİSİ |--------------------
| | | ---- |
| ---------------- | | |
--------- | ---------
| TSG | | | DL |
--------- | ---------
------------ ----------- |
| OSC |------| TV DM |-----
------------ | -----------
| |
| |
| ---------
------| DPM |
---------
TSG :Test Sinyal Jeneratörü TV DM :TV Demodülatörü
OSC :Osiloskop DPM :Farksal Fazmetre
CDC :Kalibreli Yönlü Kuplör DL :Test Yükü
(Calibrated Directional Coupler)
Şekil 13: Farksal Faz Ölçümünde Kullanılacak Test Düzeneği
2- TV vericisine TV test jeneratörü aracılığı ile ITU/R tavsiye kararı
473-5'te belirtilen D2 ve E test sinyalleri (ITU/R insertion test signals)
uygulanır ve ölçüm farksal fazmetre kullanılarak yapılır.
b) Standart Değer: Renk alt tayıcısının fazındaki değişim +- 3¼ ten
fazla olamaz.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
TV Vericilerinin Ses Katı Performans Parametreleri, Ölçme
Yöntemleri ve Standart Değerleri
Maksimum Frekans Sapması (Maximum permissible frequency deviation), ölçme
Yöntemi ve Standart Değerleri
Madde 24- Frekans Sapması: TV ses katı vericisinin modülasyonlu RF sinya-
linin anlık frekansı ile modülasyonsuz taşıyıcı frekansı arasındaki maksimum
farktır.
a) Ölçme Yöntemi: Maksimum frekans sapması ölçümü aşağıda belirtilen
yöntemle yapılır.
1- Şekil-14'te yer alan test düzeneği hazırlanır.
----------------
| | CDC
-----------------| TV VERİCİSİ |----------------------
| | | ---- |
| ---------------- | | |
--------- | ---------
| TSG | -------- | | DL |
--------- | MA |----------- ---------
--------
TSG :Test Sinyal Jeneratörü MA :Modülasyon Analizörü
CDC :Kalibreli Yönlü Kuplör DL :Test Yükü
(Calibrated Directional Coupler)
Şekil 14 :Maksimum Frekans Sapması Ölçümünde Kullanılacak Test Düzeneği
2- TV vericisinin ses katı vericisi 1 kHz'lik modülasyon sinyali ile
çıkış terminaline bağlanan sapmametrede +- 50 kHz'lik sapma elde edilecek
şekilde modüle edilir. Modülasyon sinyalinin +- 50 kHz 'lik frekans sapmasını
oluşturan seviyesi ölçülür ve kaydedilir.
3- Modülasyon sinyalinin seviyesi 20 dB arttırılır ve modülasyon frekan-
sı 100 Hz-15 kHz aralığında değişik kademelerle taranarak ses katı taşıyıcı-
sındaki maksimum frekans sapması ölçülür ve kaydedilir.
4- Aynı işlemler varsa ikinci ses taşıyıcısı içinde de tekrar edilir.
b) Standart Değer: TV vericilerinin ses katı vericilerindeki maksimum
frekans sapması +- 75 kHz'den fazla olamaz.
Ses Frekans Harmonik Distorsiyonu (Audio frequency harmonic distortion),
Ölçme Yöntemi ve Standart Değerleri
Madde 25- Yüzde (%) veya dB olarak ifade edilebilen harmonik distorsiyon
faktörü; 7.5.kHz'e kadar olan sinüsoidal modülasyon sinyalleri için, ikinci
dereceli iç modülasyon ürünü ve bütün yüksek seviyeli harmoniklerin toplamının
rms değeri ile demodülatör veya kod çözücü çıkışındaki bütün harmonikler ve
temel bileşenin toplamının rms değeri arasındaki orandır.
a) Ölçme Yöntemi: Ses Frekans harmonik distorsiyonu ölçümü aşağıda be-
lirtilen yöntemle yapılır.
1- Tek sesli TV vericileri için, demodülatördeki ard vurgu filtresi
devreye alınarak Şekil-15'te yer alan test düzeneği hazırlanır.
|-----------| CDC
|----------|TV VERİCİSİ| ------------------------|
|---| |-----------| ---- |----|
|TSG| | | DL |
|---| |----| |-----| |--| | |----|
|THDM|----|FM DM|----|MA|--
|----| |-----| |--|
TSG : Test Sinyal Jeneratörü THDM : Distorsiyonmetre
FM DM : FM Demodülatörü MA : Modülasyon Analizörü
CDC : Kalibreli Yönlü Kuplör DL : Test Yükü
(Calibradet Rirectional Coupler)
Şekil 15 : Tek Sesli TV Vericileri İçin Ses Frekans Harmonik
Distorsiyonu Ölçümünde Kullanılacak Test Düzeneği
2- Stereo veya çift sesli TV vericileri için Şekil-16'da yer alan
test düzeneği hazırlanır.
Stereo TV vericileri için ölçümler, ses katı taşıyıcılarının herhangi
biri için önce stereo kodlayıcının A girişi ve stereo kod çözücünün A çı-
kışı kullanılarak yapılır daha sona stereo kodlayıcının B girişi ve stereo
kod çözücünün B çıkışı kullanılarak tekrar edilir.
Demodülatördeki ard vurgu filtresi devreye alınır.
3- TV vericisinin ses giriş terminaline ses frekans jeneratörü kul-
lanılarak 1 kHz'lik modülasyon giriş sinyali uygulanır.
4- Modülasyon giriş sinyalinin seviyesi TV ses katı taşıyıcısındaki
frekans sapması +- 50 kHz olacak şekilde ayarlanır. Frekans sapması sabit
tutulmak koşuluyla giriş modülasyon sinyalinin frekansı 40 Hz'den 15
kHz'e kadar 500 Hz'lik adımlarla taranarak distorsiyon metre aracılığı
ile her modülasyon frekansı için ses frekans harmonik distorsiyonu ölçü-
mü yapılır ve ölçüm sonuçları modülasyon frekansının fonksiyonu olarak bir
tablo halinde belirtilir.
5- Ölçümler uygun test düzeneği kullanılarak her ses katı taşıyıcısı
için ayrı ayrı yapılır.
-----------------
| | CDC
---------------| TV VERİCİSİ |-------------------------
| | | ---- |
| ----------------- | | |
--------- | ---------
| TSG | | | DL |
--------- -------- -------- --------- | ---------
| THDM |-----| SD |-----| FM DM |-----
-------- -------- ---------
TSG : Test Sinyal Jeneratörü THDM :Distorsiyonmetre
FM DM : FM Demodülatörü SD :Stereo Kod Çözücü
CDC : Kalibreli Yönlü Kuplör DL : Test Yükü
(Calibrated Directional Coupler)
Şekil 16: Stereo Veya Çift Sesli TV Vericileri İçin Ses Frekans
Harmonik Distorsiyonu Ölçümünde Kullanılacak Test Düzeneği
b) Standart Değer: TV vericilerindeki ses frekans harmonik distorsi-
yonu % 1'den fazla olamaz.
FM Gürültüsü (FM Noise), Ölçme Yöntemi ve Standart Değerleri
Madde 26- FM gürültüsü aslında ses sinyal/gürültü oranı olup; modü-
lasyon sinyali yok iken demodülatör çıkışındaki a.c. bileşenlerinin yaklaşık
tepe (quasi-peak) değerinin belli bir referans seviyeye oranının dB olarak
ifadesidir.
a) Ölçme Yöntemi:FM gürültüsü ölçümü, üzerinde ITU/R tavsiye kararı
468-4'te belirtilen ağırlıksız ölçümler için düz filtre (flat filter) ve
ağırlıklı ölçümler için ağırlıklı (weighting) filtre olmak üzere iki adet
seçilebilir filtre bulunduran ve ayrıca ITU/R tavsiye kararı 468-4'de be-
lirtilen esaslara uygun olarak yaklaşık tepe değerini ölçebilen bir gürül-
tümetre kullanılarak aşağıda belirtilen yöntemle yapılır.
1- Şekil-17'de yer alan test düzeneği hazırlanır.
2- TV vericisinin görüntü katı vericisi çalışır durumda iken ses katı
vericisi, çıkışında +- 50 kHz'lik frekans sapması oluşturulacak şekilde
1 kHz'lik modülasyon sinyali ile modüle edilir. Modülasyon analizörü (veya
demodülatör ) çıkışındaki rms ses seviyesi ölçülür ve 0 dB referans seviyesi
kabul edilerek kaydedilir.
3- Modülasyon kaynağı (1 kHz'lik ses frekans jeneratörü) kapatılır ve
modülasyon analizörü çıkışındaki rms ses seviyesi yeniden ölçülür ve kayde-
dilir.
4- FM gürültüsü 2 nci alt bendde ölçülen referans seviye ile 3 üncü alt
bendde ölçülen seviye arasındaki dB olarak farktır.
5- Aynı işlemler (a) bendinde belirtilen filtreler devreye alınarak
da tekrar edilir.
6- Yukarıda yer alan ölçümler stereo TV vericileri için stereo kod
çözücü kullanılarak ve çift sesli TV vericileri için de her iki ses taşıyıcı-
sında ayrı ayrı yapılır.
----------------
-------- | | CDC
| TSG |----------------| TV VERİCİSİ |---------------------
-------- | | ---- |
---------------- | | |
| -------
| | DL |
| -------
--------- --------- ---------- -------- |
| AF LM |----| F |.....| SD |...|FM DM |----
--------- --------- ---------- --------
TSG :Test Sinyal Jeneratörü FM DM : FM Demodülatör
AF LM : AF Seviyemetre DL :Test Yükü
CDC : Kalibreli Yönlü Kuplör F :Filtre
(Calibrated Directional Coupler) SD :Stereo Kod Çözücü
Şekil 17: FM Gürültüsü Ölçümünde Kullanılacak Test Düzeneği
b) Standart Değer: FM gürültüsünün ağırlıksız ölçümde minimum -60 dBr
ve ağırlıklı ölçümde minimum -70 dBr olması zorunludur.
Kanal Etkileşimi Zayıflaması (Cross talk attenuation), Ölçme Yöntemi
ve Standart Değerleri
Madde 27- Kanal etkileşimi zayıflaması, modülasyonlu stereo kanalının
çıkışındaki rms voltajın dB değeri ile, modülasyonsuz durumda stereo kanalı-
nın çıkışındaki gürültü ve lineer ve lineer olmayan kanal etkileşimi bile-
şenlerinin rms toplamının dB değeri arasındaki farktır.
a) Ölçme Yöntemi: Kanal etkileşimi zayıflaması ölçümü sadece stereo
yayın yapabilme özelliğine sahip TV vericilerine uygulanır ve aşağıda be-
lirtilen yöntemle yapılır.
1- Ses katı vericisine modülasyon sağlamak maksadıyla stereo kodlayı-
cısının A veya B girişlerinden herhangi birine ses frekans jeneratörü
bağlanır.
Stereo kod çözücünün A ve B çıkışlarına birer rms voltmetre bağlanır.
Bu şartlar altında Şekil-18'de yer alan test düzeneği hazırlanır.
Ard vurgu filtresi devreye alınır.
2- Stereo kodlayıcının A girişindeki modülasyon giriş sinyali 40 Hz'e
ve seviyesi, TV ses katı taşıyıcısındaki frekans sapması +- 50 kHz olacak
şekilde ayarlanır.
3- Verici çıkışındaki frekans sapması sabit tutulmak kaydı ile giriş
sinyalinin frekansı 40 Hz - 15 kHz aralığında taranır. Her modülasyon
frekansı için stereo kod çözücünün A çıkışındaki voltaj istenen çıkış sin-
yali ve B çıkışındaki voltaj da kanal etkileşimi çıkış sinyali olarak ölçülür.
4-Aynı işlem B kanalına modülasyon giriş sinyali uygulayarak ve A kana-
lındaki kanal etkileşimini ölçerek de tekrar edilir.
5- Kanal etkileşimi değerleri istenen kanalın çıkış seviyesine dB bağıl
olarak ifade edilir ve ölçüm sonuçları tablo veya grafik halinde giriş modü-
lasyon frekansının fonksiyonu olarak gösterilir.
NOT: (Şekil 18: Kanal Etkileşimi Zayıflaması Ölçümünde Kullunalıcak Test
Düzeneği için, 21.5.1995 tarih ve 22289 sayılı Resmi Gazete'ye
bakınız.)
TSG :Test Sinyal Jeneratörü DL :Test Yükü
FM DM :FM Demodülatörü AM DM :AM Demodülatörü
AF LM :AF Seviyemetre CDC :Kalibreli Yönlü Kuplör
(Calibrated Directional
Coupler)
Şekil 18: Kanal Etkileşimi Zayıflaması Ölçümünde Kullanılacak Test Düzeneği
b) Standart Değer: Bu Yönetmelik kapsamındaki TV vericilerinin aşağıda
yer alan kanal etkileşimi zayıflaması standart değerlerini (A ve B giriş
kanalları için) sağlaması zorunludur.
40 Hz- 100 Hz arasında min -35 dBr
300 Hz - 15 kHz arasında min -40 dBr
Frekans Hatası (Frequency error); Ölçme Yöntemi ve Standart Değerleri
Madde 28- Frekans hatası, TV vericisinin ses katı taşıyıcı veya taşıyıcıla-
rının nominal çalışma frekansı ile ölçülen değeri arasındaki farktır.
a) Ölçme Yöntemi: Frekans hatası ölçümü ses taşıyıcısı veya taşıyıcıları
modülasyonsuz durumda iken aşağıda belirtilen yöntemle yapılır.
1- Şekil-11'de yer alan test düzeneği hazırlanır.
2- TV vericisinin frekans kararlılığını iyileştirmek maksadıyla kullanılan
bütün yardımcı üniteler devreye alındıktan sonra cihazın üreticisi tarafından
belirtilen ve osilatörlerinin kararlı hale gelmesi için gerekli olan ısıl ka-
rarlılık zamanı kadar beklenir ve ses katı taşıyıcısı veya taşıyıcılarının
frekansı bir frekans sayıcı ile ölçülerek kaydedilir.
3- 2 numaralı alt bendde ölçülen frekans değeri veya değerleri ile ciha-
zın üreticisi tarafından belirtilen nominal frekans değeri arasındaki fark he-
saplanır ve frekans hatası olarak kaydedilir.
b) Standart Değer: Bu Yönetmelik kapsamındaki TV vericilerinin ses taşıyı-
cı veya taşıyıcılarındaki frekans hatası +- 500 Hz'den fazla olamaz.
İstenmeyen Genlik Modülasyonu (Unwanted amplitude modulation), Ölçme
Yöntemi ve Standart Değerleri
Madde 29 - İstenmeyen Genlik Modülasyonu ölçümü, ses tayışıcı veya
taşıyıcıları üzerinde oluşan istenmeyen genlik modülasyonu etkilerinin
tespiti maksadıyla yapılır.
a) İstenmeyen genlik modülasyonu ölçümü aşağıda belirtilen yöntemle yapılır.
1 - TV vericisinin çıkışı uygun bir zayıflatıcı üzerinden genlik modülasyo-
nundaki modülasyon derinliğini ölçebilme kabiliyetine sahip bir modülasyon
analizörüne (lineer zarf dedektörü) bağlanır.
2 - Görüntü katı vericisi açık durumda çalıştırılır ve modülasyonsuz
durumdaki ses taşıyıcısı veya taşıyıcılarındaki genlik modülasyonu derinliği
ölçülerek kaydedilir.
b) Standart Değer: TV vericilerinin ses katı taşıyıcılarındaki istenmeyen
genlik modülasyonu % 0.5'ten fazla olamaz.
DÖRDÜNCÜ KISIM
TV Aktarıcı Cihazlarının Genel Özellikleri Ölçme Yöntemleri ve
Performans Standartları
BİRİNCİ BÖLÜM
TV Aktarıcı Cihazlarının Genel Özellikleri ve Test Şartları
Çıkış Gücü, Referans Çıkış Seviyesi, Giriş Voltajı ve Referans Giriş Sevi-
yesi
Madde 30 - TV aktarıcıları için çıkış gücü, görüntü katı taşıyıcısının uyar-
lı tepe gücü olarak ifade edilir.
Referans çıkış seviyesi çıkış gücünün voltaj bileşenidir.
Giriş voltajı, aktarıcı girişindeki negatif modülasyonlu görüntü taşıyıcı
sinyalinin uyarlı tepe gücünün voltaj bileşeninin rms değeridir ve dBmV veya
dB mikro V olarak ifade edilir.
Referans giriş seviyesi (% 100 veya 0 dB), aktarıcının uygun kazanç kontrol
ayarı yapıldıktan sonra elde edilen çıkış gücünü üreten, aktarıcı girişindeki
görüntü taşıyıcı sinyalinin uyarlı tepe gücünün voltaj bileşenidir.
Genel Test Şartları
Madde 31 - TV aktarıcı cihazlarının testlerine başlanmadan önce aşağıda
belirtilen hususlar yerine getirilir.
a) Cihazın istenmeyen sinyalleri bastırmak üzere kullanılan dahili veya
harici herhangi bir yardımcı cihazı veya modülü var ise testler süresince dev-
rede olması zorunludur.
b) Ölçümler; aktarıcı, üreticisi tarafından belirtilen maksimum RF çıkış
gücünde çalıştırılarak normal test şartları altında yapılır.
Test Düzenekleri
Madde 32- Aşağıda belirtilen üç adet test düzeneğinden herhangi biri
bu Yönetmelik kapsamındaki TV aktarıcılarının verici ve alıcı perfonmans
karakteristiklerinin testlerinde kullanılabilir.
a) Test Düzeneği A: Ölçümler yapılırken aktarıcı girişine uygulanması
gereken sinyalleri (ses1, ses2, görüntü ve yan band) üretmek üzere kullanılan
ve birbirlerine pasif uyumlama (passive matching) ve birleştirici (combining
network) ile bağlanmış dört adet sinyal jeneratöründen ibarettir. Kombine
edilmiş çıkış ayarlanabilir bir zayıflatıcı üzerinden aktarıcı girişine bağ-
lanır. Test düzeneği A, Şekil 19'da gösterilmiştir.
Şekil 19:Test Düzeneği A
NOT: (Şekil 19: Test Düzeneği A için, 21.5.1995 tarih ve 22289 sayılı Resmi
Gazete'ye bakınız.)
b) Test Düzeneği B: Aktarıcı girişinde sistemin gereklerine uygun olarak
ses1, ses2 ve görüntü sinyallerini üretmek üzere üç adet sinyal jeneratörü ve
alıcı grup gecikmesi ön düzeltme filtresi bulunan bir yan band sinyal jenera-
törü kullanılır. Yan band sinyal jeneratörü ve ses taşıyıcı jeneratörlerinin
çıkışları pasif uyumlama devresi üzerinden birleştiriciye bağlanır. Kombine
edilmiş çıkış bir ayarlanabilir zayıflatıcı üzerinden aktarıcı girişine bağ-
lanır Test düzeneği B, Şekil 20'de gösterilmiştir.
Şekil 20: Test Düzeneği B
NOT: (Şekil 20 : Test Düzeneği B için, 21.5.1995 tarih ve 22289 sayılı
Resmi Gazete'ye bakınız.)
c) Test Düzeneği C: aktarıcı girişinde sistemin gereklerine uygun olarak
modülasyonlu görüntü, ses ve data sinyallerini üretebilme kabiliyetine sahip
bir test vericisi kullanılır. Test düzeneği C, Şekil 21'de gösterilmiştir.
Şekil 21 : Test Düzeneği C
NOT: (Şekil 21: Test Düzeneği için, 21.5.1995 tarih ve 22289 sayılı
Resmi Gazete'ye bakınız.)
d) Aksi belirtilmedikçe B ve C test düzeneklerindeki artık yan band demo-
dülatörleri ses kapanı devrede iken uyarlamalı algılama (Synchronous detection)
modunda kullanılmalıdır.
Giriş Sinyal Kaynağı Empedansı ve Test Yükü
Madde 33- Aktarıcının giriş konnektöründe ölçülen sinyal kaynağı çıkış
empedansı, aktarıcının nominal giriş empedansına bağıl olarak dönüş yansıma
kaybı (return loss) şeklinde ifade edilir. Dönüş yansıma kaybının aktarıcının
giriş kanalı band genişliği içerisindeki frekanslarda minimum 26 dB ve band
genişliği dışında ölçümün yapıldığı herhangi bir frekans için minimum l6
dB olması zorunludur.
Ölçümler süresince TV aktarıcısı bir test yükünde sonlandırılır. TV akta-
rıcısı ölçümün gereklerine uygun olarak bir yönlü kuplör veya kablolar aracı-
lığı ile test yüküne bağlanır. Bu kombinasyon sonucunda aktarıcıya gösterilen
empedans, aktarıcı çıkışına bağlantı noktasında ölçülür ve aktarıcının nomi-
nal yük empedansına bağıl olarak dönüş yansıma kaybı şeklinde ifade edilir. Bu
değerin çıkış kanal band genişliği içerisindeki frekanslarda minimum 30 dB ve
kanal band genişliğinin dışında ölçümün yapıldığı herhangi bir frekans için mi-
mum 16 dB olması zorunludur.
Aktarıcı, ses ve görüntü taşıyıcılarının tepe zarf güçlerinin toplamı
kadar bir güçte sürekli olarak çalıştırılsa bile test yükünün yukarıda be-
lirtilen şartları sağlaması zorunludur.
Aktarıcı çıkışında kullanılacak herhangi bir RF test cihazı aktarıcı-
nın çıkışına bir yönlü kuplör üzerinden bağlanır.
Aktarıcının girişinde kullanılan herhangi bir ölçüm cihazı aktarıcının
girişine kalibreli bir yönlü kuplör üzerinden bağlanır.
TV Aktarıcısının Test Öncesi Ayarlanma Prosedürleri
Madde 34- TV aktarıcısının test ve ölçümlerine başlanmadan önce aşağı-
da belirtilen hususların yerine getirilmesi zorunludur.
a) Giriş Empedansı: Aktarıcının giriş empedansı, giriş frekans ve vol-
taj aralığı için dönüş yansıma kaybı şeklinde ifade edilir. Giriş empedan-
sı, empedansın büyüklüğünü ve faz açısını aynı anda gösterebilen bir empedans
ölçüm cihazı kullanılarak ölçülebilir. Belirtilen giriş kanalı için giriş
empedansının 50 Ohm olması zorunludur. Empedansa bağlı olarak dönüş yansıma
kaybı (RL);
-- --
| Ölçülen Empedans + Nominal Empedans (50 ohm) | -- --
RL = 20 Log| -------------------------------------------- | | dB |
| Ölçülen Empedans - Nominal Empedans | -- --
-- --
formülü kullanılarak hesaplanır.
b) Giriş Seviyeleri ve Çıkış Gücünün Ayarlanması ve Ölçülmesi Prosedür-
leri: Aşağıda açıklanan ayarlama ve ölçme prosedürlerinde giriş sinyal
kaynağı tarafından üretilen voltajlar kalibreli yönlü kuplör üzerinden ölçülür.
Çıkış gücü, görüntü taşıyıcı sinyalinin uyarlı tepe gücünün ölçülmesi ile
ifade edilir.
TV aktarıcısının çıkış gücü manuel veya otomatik kazanç kontrol şartları
altında ayarlanabilir.
c) Ayarlama Prosedürüne Bağlı Olarak Test Düzeneği Seçimi:
1) Aktarıcı, manuel kazanç kontrolü ile çıkış gücüne ayarlanmış ise test
düzeneği A kullanılır.
2) Otomatik kazanç kontrolü devrede iken gerçek çıkış gücünün elde edilmesi
maksadıyla TV aktarıcısının "çıkış seviye kontrol" ayarı test düzeneği B veya
C kullanılarak yapılabilir.
3) Aktarıcının giriş ve çıkışındaki seviyeleri ölçmek için kalibre edilmiş
bir spektrum analizör veya uygun bir seviyemetre kullanılabilir.
4 - Test düzeneği B veya C'de spektrum analizör kullanıldığında hatalara
neden olmamak için uygun tarama hızı ve band genişliği seçilir. Spektrum ana-
lizör girişindeki sinyal seviyesinin çok yüksek olmamasına dikkat edilmelidir.
d) Test Düzeneği A Kullanılarak TV Aktarıcısı Testi Yapabilmek İçin Ayar-
lama Prosedürleri: Ayarlama Prosedürleri aşağıda belirtilmiştir.
1 - TV aktarıcısının otomatik kazanç kontrolü kapalı (off) konumuna alınır.
2 - Ses tayışıcı veya taşıyıcıları ve görüntü yan band sinyallerini üretmek
için kullanılan yan band sinyal jeneratörü bastırılmış durumda iken, görüntü
taşıyıcı jeneratörünün çıkışındaki zayıflatıcı, aktarıcının üreticisi tarafın-
dan belirtilen giriş voltaj aralığı içerisinde bir giriş seviyesi elde edilecek
şekilde ayarlanır.
3 - TV aktarıcısının girişine kalibreli yönlü kuplör üzerinden bir spektrum
analizör bağlanır ve spektrum analizörün kazancı, 2 numaralı alt bendde belir-
tilen seviye analizör ekranındaki 0 dB noktasına karşılık gelecek şekilde
ayarlanır. Bu seviye referans giriş seviyesi olarak kaydedilir.
4 - TV aktarıcısının manuel kazanç kontrol ayarı, üreticisinin belirttiği
maksimum RF çıkış gücü elde edilecek şekilde yapılır.
5 - TV aktarıcısının çıkışına yönlü kuplör üzerinden bir spektrum analizör
bağlanır ve bu spektrum analizörün kazancı 4 numaralı alt bendde belirtilen
maksimum çıkış gücü spektrum analizör ekranındaki 0 dB noktasına karşılık
gelecek şekilde ayarlanır. Bu seviye referans çıkış seviyesi olarak kaydedilir.
6 - Aktarıcı girişinde kullanılan sinyal jeneratörlerinin seviyeleri çıkış-
larına bağlanan zayıflatıcılar aracılığı ile referans giriş seviyesine dB bağıl
olarak ölçme yönteminde belirtilen değerlere ayarlanır. Bu ayarlamada aksi
belirtilmedikçe 12 nci maddenin (b) bendinde standart değer olarak belirtilen
görüntü/ses seviye oranları esas alınır.
7 - Gerekli olması halinde aktarıcının manuel kazanç kontrol ayarı
analizör ekranında gözlenen seviye referans çıkış seviyesine getirilecek
şekilde yeniden yapılır.
8 - Görüntü ve ses katı taşıyıcı veya taşıyıcılarının yükselticileri ayrı
olan TV aktarıcı cihazları için ses kanalının kazanç ayarı, aktarıcı çıkışın-
daki spektrum analizörde 12 nci maddenin (b) bendinde standart değer olarak
belirtilen görüntü/ses seviye oranları elde edilecek şekilde yapılır.
9 - Görüntü ve ses taşıyıcı veya taşıyıcıları için ortak yükseltici kulla-
nılan TV aktarıcıları için referans çıkış seviyesi ile ses taşıyıcı veya taşı-
yıcılarının seviyeleri arasındaki fark dB olarak hesaplanır ve kaydedilir.
e) B ve C test düzenekleri kullanılarak TV aktarıcı testi yapmak için
ayarlama prosedürleri: Ayarlama Prosedürü aşağıda belirtilmiştir.
1 - Test düzeneği A kullanılarak TV aktarıcısının manuel kazanç kontrolü
ayarlanır ve (d) bendinin 1, 2, 3, 4, 5, 6 ve 7 numaralı alt bendlerinde
belirtilen yöntemlerle referans çıkış seviyesi tespit edilir.
2 - Test düzeneği A kaldırılarak test düzeneği B veya C hazırlanır. Görüntü
taşıyıcısının negatif modülasyonu için siyah seviye modülasyon sinyalı kullanı-
lır.
3 - Aktarıcı girişindeki modülatörün görüntü sinyalinin seviye kontrolü
aktarıcı çıkışına bağlanan spektrum analizör ekranında görülen dalga formunun
tepe değeri referans çıkış seviyesine karşılık gelecek şekilde ayarlanır.
4 - Aktarıcı girişindeki ses taşıyıcı veya taşıyıcılarının seviyesi,
referans giriş seviyesine dB bağıl olarak 12 nci maddenin (b) bendinde standart
değer olarak belirtilen görüntü /ses taşıyıcı seviye oranları esas alınacak
şekilde ayarlanır.
5 - Otomatik kazanç kontrol anahtarı açık (on) konumuna alınır ve TV
aktarıcısının çıkış seviye kontrolü 3 numaralı alt bendde spektrum analizör
ile tespit edilen seviye elde edilecek şekilde ayarlanır.
İKİNCİ BÖLÜM
TV Aktarıcılarının Performans Parametreleri, Ölçme Yöntemleri ve
Standart Değerleri
Otomatik Kazanç Kontrol Aralığı (Automatic gain control range), Ölçme
Yöntemi ve Standart Değerleri
Madde 35 - Otomatik kazanç kontrolü, girişteki sinyal seviye değişimlerine
karşılık aktarıcının çıkışındaki görüntü katı taşıyıcı sinyalinin veya görün-
tü + ses taşıyıcı sinyallerinin tepe zarf seviyesini sabit tutabilmek maksa-
dıyla kullanılır.
TV aktarıcısının otomatik kazanç kontrol aralığı, aktarıcının çıkış sevi-
yesinin belirtilen limit değerler arasında kaldığı minimum ve maksimum giriş
seviyeleri arasındaki dB olarak farktır.
a) Ölçme Yöntemi: Otomatik kazanç kontrol aralığı ölçümü aşağıda belirtilen
yöntemle yapılır.
1- Aktarıcı çıkışına bir spektrum analizör bağlamak kaydı ile test düze-
neği B hazırlanır.
2- Aktarıcı, üreticisi tarafından belirtilen minimum ve maksimum giriş
seviyeleri ile (genellikle dBmV olarak ifade edilir) 34 üncü maddenin (e) ben
dinde belirtilen esaslar çerçevesinde ayarlanır.
3- Aktarıcının girişindeki görüntü taşıyıcı sinyal jeneratörünün seviyesi,
bu jeneratör ile aktarıcı girişi arasına bağlanan zayıflatıcı aracılığı ile ak
tarıcı çıkışına bağlanan spektrum analizördeki çıkış seviyesi +- 0.5 dB değişe
cek şekilde artırılır ve jeneratörün bu andaki çıkış seviyesi kaydedilir.
4- Aktarıcının girişindeki görüntü taşıyıcı sinyal jeneratörünün seviyesi,
bu jeneratör ile aktarıcı girişi arasına bağlanan zayıflatıcı aracılığı ile
aktarıcı çıkışına bağlanan spektrum analizördeki çıkış seviyesi +-0.5 dB deği
şecek şekilde azaltılır ve jeneratörün bu andaki çıkış seviyesi kaydedilir.
5- Aktarıcı çıkış seviyesinde +- 0.5 dB'lik değişime neden olan 3 ve 4 nu
maralı alt bendlerde tespit edilen giriş seviyeleri arasındaki fark aktarıcının
otomatik kazanç kontrol aralığıdır. Bu değer kaydedilir.
b) Standart Değer: 0.2 mV ile 10 mV aralığındaki giriş sinyal değişimine
karşılık TV aktarıcısının çıkışındaki değişim +- 0.5 dB'den fazla olamaz.
Frekans Dönüşüm Hatası (Frequency Transposition Error), Ölçme Yöntemi ve
Standart Değerleri
Madde 36- Frekans dönüşümü,aktarıcısının giriş ve çıkış frekansları arasın
daki farktır.
a) Ölçme Yöntemi: Frekans dönüşüm hatası ölçümü TV aktarıcısının üreticisi
tarafından belirtilen ısıl kararlılık zamanı kadar beklenildikten sonra test
düzeneği A kullanılarak aşağıda belirtilen iki yöntemden biri uygulanarak yapı-
labilir. Ancak, cihazın lokal osilatör frekansını ölçmek mümkün ise (c) bendinde
belirtilen ölçme yöntemi tercih edilir.
b) Giriş Frekansına Bağlı Olarak Frekans Dönüşüm Hatası Ölçme Yöntemi:
Giriş frekansına bağlı olarak frekans dönüşüm hatası ölçümü aşağıda belirtilen
yöntemle yapılır.
1- TV aktarıcısının giriş ve çıkışındaki görüntü tayıcısının frekansı aynı
anda ölüçülür veya çok kısa süreli anahtarlama ile sıralı bir şekilde de ölçüle
bilir. İki Ölçüm değeri arasındaki fark hesaplanır ve kaydedilir.
2- Cihazın üreticisi tarafından belirtilen nominal giriş ve çıkış frekans
ları arasındaki fark hesaplanır ve kaydedilir.
3- 1 ve 2 numaralı alt bendlerde hesaplanan frekans değerleri arasındaki
fark TV aktarıcısının frekans dönüşüm hatası olarak kaydedilir.
c) Lokal Osilatör Frekansına Bağlı Olarak Frekans Dönüşüm Hatası Ölçme
Yöntemi: TV aktarıcısı tek veya çift frekans dönüştürme tekniği ile çalışıyor
olabilir. Her iki durum için de ölçümler aşağıda belirtilen yöntemle yapılır.
1 - Eş zamanlı veya kısa süreli anahtarlama ile sıralı şekilde aktarıcının
giriş ve çıkışındaki görüntü taşıyıcı sinyalleri ile ilgili lokal osilatörlerin
frekansları ölçülür. Bu frekanslardan yararlanılarak TV aktarıcısı girişindeki
ve çıkışındaki görüntü taşıyıcı frekansları arasındaki fark hesaplanır ve kayde-
dilir.
2 - Cihazın üreticisi tarafından belirtilen nominal giriş ve çıkış frekans-
ları arasındaki fark hesaplanır ve kaydedilir.
3 - Frekans dönüşüm hatası 1 ve 2 numaralı alt bendlerde hesaplanan frekans
değerleri arasındaki farktır.
d) Standart Değer: TV aktarıcıları için frekans dönüşüm hatası +- 500 Hz'den
fazla olamaz.
TV Aktarıcısı Girişinde Dahili Olarak Üretilen İstenmeyen Sinyaller (Inter-
nally generated unwanted signals at the transposer input), Ölçme Yöntemi ve
Standart Değerleri
Madde 37 - TV aktarıcısı girişinde dahili olarak üretilen istenmeyen sin-
yaller, aktarıcının giriş kanalında istenen sinyal var iken veya yok iken de
ortaya çıkabilen istenmeyen sinyallerdir.
A) Ölçme Yöntemi: Bu Ölçüm için test düzeneği A kullanılır. Giriş sinyal
kaynağı ile aktarıcı girişi arasına uygun yönde yerleştirilmiş bağlama faktörü
(coupling factor) bilinen bir yönlü kuplörün ölçüm çıkışına bir spektrum ana-
lizör bağlanır. Bu şartlar altında ölçüm aşağıda belirtilen yöntemlerle yapılır.
a) Giriş Sinyali Yok İken İstenmeyen Sinyaller Ölçümü: Aktarıcı girişine
bağlanan test sinyal jeneratörü kapalı durumda iken, aktarıcının giriş kanal
band genişliği içerisinde (d) bendinde standart değer olarak belirtilen seviye-
lerden yüksek bütün istenmeyen yayın seviyeleri spektrum analizör aracılığı ile
tespit edilir ve frekansları ile birlikte kaydedilir.
b) Giriş Sinyali Var İken İstenmeyen Sinyaller Ölçümü: Ölçüm aşağıda belir-
tilen yöntemle yapılır.
1 - TV aktarıcısı girişindeki ses sinyal jeneratörleri kapalı durumda iken
görüntü taşıyıcı jeneratörü ve aktarıcı girişindeki istenmeyen sinyalleri üret-
mek için kullanılacak olan yan band sinyal jeneratörünün seviyeleri, referans
giriş seviyesine dB bağıl olarak aşağıda belirtilen değerlere ayarlanır.
Görüntü taşıyıcı jeneratörü : - 5 dBr
Yan band sinyal jeneratörü : -16 dBr
2 - Yan band sinyal jeneratörünün frekansı aktarıcının giriş kanal band
genişliği içerisinde taranır ve (d) bendinde standart değer olarak belirtilen
seviyelerden yüksek bütün istenmeyen yayın seviyeleri spektrum analizör ile
tespit edilerek frekansları ile birlikte kaydedilir.
B) Standart Değer: TV aktarıcısı girişinde dahili olarak üretilen istenmeyen
sinyallerin seviyesi her iki durum için de VHF bandında (Bant I, Bant III)
15 mikro V ve UHF bandında (Band IV, Band V) 75 mikro V'dan fazla olamaz.
Genlik/Radyo Frekans Karakteristikleri (Amplitude radio frequency
characteristics), Ölçme Yöntemi ve Standart Değerleri
Madde 38 - Genlik/radyo frekans karakteristiği yan band sinyal frekansının
fonksiyonu olarak genliğin değişiminin ölçüsüdür.
a) Ölçme Yöntemi: Bu ölçüm için test düzeneği A kullanılır. Yan band sin-
yallerini üretmek için kullanıalacak sinyal jeneratörünün frekansı alt ve
üst giriş yan kanallarına kadar ulaşan bir frekans aralığında manuel olarak
ayarlanabilir veya taranabilir kabiliyette olmalıdır. Bu şartlar altında ölçüm
aşağıda belirtilen yöntemle yapılır.
1 - Aktarıcı girişindeki sinyal jeneratörlerinin seviyesi referans giriş
seviyesine dB bağıl olarak aşağıda belirtilen değerlere ayarlanır.
Görüntü taşıyıcı jeneratörü: -3 dBr
Ses taşıyıcı jeneratörleri: Tek sesli TV aktarıcıları için -13 dBr, çift
sesli veya stereo TV aktarıcıları için - 13 dBr ve - 20 dBr
Yan band sinyal jeneratörü: - 16 dBr
2 - Yan band sinyal jeneratörünün frekansı, genliği sabit tutulmak kaydı
ile adımlar halinde veya otomatik tarama imkanı bulunan bir jeneratör kullanı-
lıyor ise, sürekli halde aktarıcının çalışma kanalı band genişliğine bağlı ola-
rak Tablo-7 veya Tablo-8'de belirtilen offset frekansları için taranır.
3 - Her ölçüm için aktarıcının çıkışına bağlanan spektrum analizörde tespit
edilen yan band bileşenlerinin seviyesi ve frekansı ölçülerek kaydedilir.
4 - Aynı ölçümler aktarıcı girişindeki görüntü taşıyıcı jeneratörünün sevi-
yesi referans giriş seviyesine bağıl olarak - 10 dBr değerine ayarlanarak da
tekrar edilir.
5 - Ölçüm sonuçları, aktarıcının çalışma kanalı band genişliğine bağlı
olarak, Tablo-7 veya Tablo-8'de referans değer olarak belirtilen aktarıcı
çıkışındaki görüntü taşıyıcı sinyalinin seviyesine dB bağıl olarak ifade
edilir. Ölçüm sonuçları ayrıca tablo veya grafik halinde veya ekran kopyası
şeklinde olabilir. Her durum için referans giriş seviyesine bağıl olarak seçilen
giriş sinyallerinin seviyesi belirtilmelidir.
b) Standart Değer: TV aktarıcılarının, çalışma kanalı band genişliklerine
bağlı olarak Tablo-7 ve Tablo-8'de belirtilen genlik/radyo frekans karakteris-
tikleri standart değerlerini sağlaması zorunludur.
-------------------------------------------------------------------------
| Offset Frekansları (MHz) | Üst Limit (dBr) | Alt Limit (dBr) |
|-----------------------------------------------------------------------|
| <-7 | -60 | -- |
|-----------------------------------------------------------------------|
| -7 ile - 2.5 arası | -26 | -- |
|-----------------------------------------------------------------------|
| -2.5 ile -1.6 arası | -20 | -- |
|-----------------------------------------------------------------------|
| -1.6 ile -1.4 arası | -26 | -- |
|-----------------------------------------------------------------------|
| -1.4 ile -1.15 arası | -20 | -- |
|-----------------------------------------------------------------------|
| -1.15 ile -0.75 arası | +1 | -- |
|-----------------------------------------------------------------------|
| -0.75 | +1 | -3 |
|-----------------------------------------------------------------------|
| -0.25 | +1 | -1 |
|-----------------------------------------------------------------------|
| 0 | Referans Değer |
|-----------------------------------------------------------------------|
| +0.25 ile +5.25 arası | +1 | -1 |
|-----------------------------------------------------------------------|
| +6 | +1 | -3 |
|-----------------------------------------------------------------------|
| +6 ile + 6.9 arası | +1 | -- |
|-----------------------------------------------------------------------|
| +6.9 ile +7.1 arası | -36 | -- |
|-----------------------------------------------------------------------|
| +7.1 ile +12.5 arası | -26 | -- |
|-----------------------------------------------------------------------|
| >12.5 | -60 | -- |
-------------------------------------------------------------------------
Tablo - 7: VHF Bandında (Band I ve BandIII) Çalışan TV Aktarıcıları İçin
Genlik/Radyo Frekans Karakteristikleri Standart Değerleri
------------------------------------------------------------------
|Offset Frekansları (MHz) | Üst Limit (dBr) | Alt Limit (dBr) |
|--------------------------|-----------------|--------------------|
|- 7 | -60 | -- |
|--------------------------|-----------------|--------------------|
|+ 7 ile -2.6 arası | -26 | -- |
|--------------------------|-----------------|--------------------|
|-2.6 ile -2.2 arası | -36 | -- |
|--------------------------|-----------------|--------------------|
|-2.2 ile -0.75 arası | +1 | -- |
|--------------------------|-----------------|--------------------|
|-0.75 | +1 | -3 |
|--------------------------|-----------------|--------------------|
|-0.25 | +1 | -1 |
|--------------------------|--------------------------------------|
| 0 | Referans Değer |
|--------------------------|--------------------------------------|
| +0.25 ile +5.25 arası | +1 | -1 |
|--------------------------|-----------------|--------------------|
| +6 | +1 | -3 |
---------------------------|-----------------|--------------------|
| +6 ile +7.9 arası | +1 | -- |
|--------------------------|-----------------|--------------------|
| +7.9 ile +8.1 arası | -36 | -- |
|--------------------------|-----------------|--------------------|
| +8.1 ile +12.5 arası | -26 | -- |
|--------------------------|-----------------|--------------------|
| > 12.5 | -60 | -- |
-------------------------------------------------------------------
Tablo-8: UHF Bandında (Band IV ve Band V) Çalışan TV Aktarıcıları
İçin Genlik/Radyo Frekans Karakteristikleri Standart Değerleri
Grup Gecikmesi Radyo Frekans Karakteristiği (Group delay radio
frequency characteristic), Ölçme Yöntemi ve Standart Değerleri
Madde 39- Grup gecikmesi radyo frekans karakteristiği; grup gecik-
menin, yan band sinyalinin frekansının fonksiyonu olarak değişiminin
ölçüsüdür.
a) Ölçüm, aşağıdaki düzenlemeler yapıldıktan sonra test düzeneği
B kullanılarak yapılır.
Aktarıcı girişindeki görüntü taşıyıcısını üretmek için kullanılan
sinyal jeneratörünün yerine, aktarıcının giriş band genişliği aralığında
tarama yapabilen veya manuel olarak ayarlanabilen ve frekansı başlangıçta
Fr olan bir sinyal jeneratörü bağlanır.
Aktarıcının girişindeki video test sinyal jeneratörünün yerine, grup
gecikme ölçüm cihazının başlangıçta sabit bir Fg frekansını (bu frekans
split frekansı olarak bilinir ve satır frekansından daha düşük olmamak
kaydı ile yeterince düşük seçilmelidir) üretebilen sinyal jeneratörü kısmı
bağlanır.
TV aktarıcısının çıkışı çift yan band (DSB) demodülatörüne bağlanır. Demodü-
latörün faz karşılaştırıcı ve faz kaydırıcı modülleri ile techiz edilmiş olması
zorunludur.
Fr frekanslı sinyali üretmek için otomatik, tarama özellikli sinyal jenera-
törü kullanılması durumunda,faz karşılaştırıcının çıkışı jeneratör frekansı ile
uyarlı zaman düzenlemesine sahip bir osiloskoba bağlanır.
Bu şartlar altında ölçüm aşağıda belirtilen yöntemle yapılır.
1- Ses taşıyıcı veya taşıyıcılarını üretmek için kullanılan jeneratörler ka-
patılır ve aktarıcı girişindeki frekansı Fr olan sinyal jeneratörünün çıkış se-
viyesi (modülasyonsuz durumda) referans giriş seviyesine dB bağıl olarak -8 dBr
değerine ayarlanır.
2- Fg frekansını üretmek için kullanılan jeneratörün çıkış seviyesi grup
gecikmesi ölçüm cihazının dokümanlarında belirtilen uygun genlik modülasyon fak-
törü elde edilecek şekilde ayarlanır.
3- Faz kaydırıcı, Fr frekansı görüntü taşıyıcı frekansına ayarlandığında
Fg'nin giriş ve çıkış frekansları arasındaki faz farkı 0 olacak şekilde
ayarlanır.
4- Genliği sabit tutulmak kaydı ile Fr frekanslı sinyali üretmek için kulla-
nılan sinyal jeneratörünün frekansı aktarıcının giriş band genişliği boyunca
taranır. Otomatik olarak tarama yapabilme özelliğine sahip sinyal jeneratörü
kullanılması durumunda osiloskop üzerindeki ekran grup gecikmesi/frekans karak-
teristiğini gösterecektir. İnterpolasyon hatalarından kaçınabilmek için frekans
tarama tekrar hızı yeterince düşük olmalıdır.
5- Fr frekansı manuel olarak ayarlanıyorsa her ölçüm durumu için nanosaniye
cinsinden grup gecikmesi kaydedilir.
6- Grup gecikmedeki değişim Fr frekansının fonksiyonu olarak tablo veya
grafik halinde gösterilebilir veya osiloskop ekran kopyası şeklinde belirtilebi-
lir.
b- Standart Değer: Görüntü taşıyıcısına göre -0.75 MHz ile +5 MHz aralığında
ki offsetli frekanslar için grup gecikmesi +- 50nS'den fazla olamaz.
Farksal Kazanç (Differential gain), Ölçme Yöntemi ve Standart Değerleri
Madde 40- Farksal kazanç, modülasyonun fonksiyonu olarak renk alt taşıyıcı-
sının kazancındaki değişimin ölçüsüdür.
a) Ölçme Yöntemi: Farksal kazanç ölçümü, aktarıcı girişinde yan band sinyal-
lerini üretmek için kullanılan yan band sinyal jeneraötürünün frekansı görüntü
taşıyıcı frekansına göre + 4.43 MHz offsetli frekansa ayarlanmak kaydı ile test
düzeneği A kullanılarak aşağıda belirtilen yöntemle yapılır.
1- Aktarıcı girişindeki sinyal jeneratörlerinin seviyeleri referans giriş
seviyesine dB bağıl olarak aşağıda belirtilen değerlere ayarlanır.
Görüntü taşıyıcı jeneratörü: -3 dBr
Ses taşıyıcı jeneratörleri: Tek sesli TV aktarıcıları için
-13 dBr, çift sesli veya stereo TV aktarıcıları için -13 dBr ve
-20 dBr
Yan band sinyal jeneratörü: -32 dBr
2- TV aktarıcısı çıkışına bağlanan spektrum analizör lineer ekran
moduna anahtarlanır ve kazancı, ekranında görülen görüntü katı taşıyıcı
sinyalinin tepe seviyesi yan band sinyaline göre referans alınacak şekilde
ayarlanır.
3- Aktarıcı girişindeki görüntü taşıyıcı sinyal jeneratörünün seviyesi
belli adımlarla (Örneğin 5 dB) referans giriş seviyesinin 20 dB altındaki
değere düşürülür.
Her adım için yan band sinyalinin analizördeki seviyesi
Amax.Amin
kaydedilir ve ---------- X 100 (%) formülü yardımı ile
Amax.
farksal kazanç hesaplanır. Burada Amax. yan band sinyalinin spektrum anali-
zörde okunan en yüksek seviyesini ve Amin.yan band sinyalinin analizörde
okunan en düşük seviyesini ifade etmektedir.
Amax
Farksal kazanç ayrıca 201og ------- formülü ile de dB olarak ifade
Amin
edilebilir. Bu ölçümü doğrudan yapabilme kabiliyetine sahip bir farksal
kazançmetre de demodülator çıkışına bağlanarak ayrıca kullanılabilir.
b) Standart Değer:TV aktarıcıları için renk alt taşıyıcısının kazancın-
daki değişim (farksal kazanç) +- %5'ten fazla olamaz.
Farksal Faz (Differential Phase), Ölçme Yöntemi ve Standart
Değerleri
Madde 41-Farksal faz, modülasyonun fonksiyonu olarak renk alt taşıyı-
cısının fazındaki değişimin ölçüsüdür.
a) Ölçme Yöntemi: Farksal faz ölçümü, yan band sinyallerini üretmek üzere
aktarıcı girişinde kullanılan yan band sinyal jeneratörünün frekansı görüntü
taşıyıcı frekansına göre + 4.43 MHz offsetli frekansa ayarlanmak kaydı ile
test düzeneği A kullanılarak aşağıda belirtilen yöntemle yapılır.
1- Aktarıcı girişinde kullanılan sinyal jeneratörlerinin seviyesi
referans giriş seviyesine dB bağıl olarak aşağıda belirtilen değerlere ayar-
lanır.
Görüntü taşıyıcı jeneratörü: -3 dBr
Ses taşıyıcı jeneratörleri: Tek sesli TV aktarıcıları için
-13 dBr, çift sesli veya stereo TV aktarıcıları için -13 dBr ve
-20 dBr
Yan band sinyal jeneratörü: -32 dBr
2- Ölçüm, aktarıcı çıkışındaki TV demodülatörünün çıkışına bağlanan
bir farksal fazmetre aracılığı ile yapılır.
b) Standart Değer: TV aktarıcıları için renk alt taşıyıcısının fazında-
ki değişim (farksal faz) +- 3 ¼ den fazla olamaz.
Kanal İçi İç Modülasyon Ürünleri (In band intermodulation products),
Ölçme Yöntemi ve Standart Değerleri
Madde 42 - Kanal içi iç modülasyon ürünleri, görüntü, ses ve yan band
sinyallerinin girişimi sonucunda aktarıcının çıkış kanal band genişliği
içerisinde oluşan iç modülasyon ürünleridir.
a) Ölçme Yöntemi: TV aktarıcılarının kanal içi iç modülasyon ürünleri
ölçümü, aktarıcı girişindeki yan band sinyal jeneratörünün frekansı başlan-
gıçta görüntü taşıyıcı frekansına göre + 4.43 MHz offsetli frekansa ayarlanmak
kaydı ile test düzeneği A kullanılarak aşağıda belirtilen yöntemle yapılır.
1 - TV aktarıcısı girişinde kullanılan sinyal jeneratörlerinin seviyeleri
referans giriş seviyesine dB bağıl olarak aşağıda belirtilen değerlere ayar-
lanır.
Görüntü taşıyıcı Jeneratörü: - 5 dBr
Ses taşıyıcı jeneratörleri: Tek sesli TV aktarıcıları için -10 dBr, çift
sesli veya stereo TV aktarıcıları için -13 dBr ve -20 dBr
Yan band sinyal jeneratörü : -16 dBr
2 - Aktarıcının çıkışına bağlanan spektrum analizörün ekran düzenlemesi
aktarıcının çıkış kanal band genişliğini gösterecek şekilde ayarlanır. Kanal
band genişliği içerisinde tespit edilen bütün iç modülasyon ürünleri ve diğer
istenmeyen bileşenlerin seviyeleri yan band sinyal jeneratörünün çıkış seviye-
sine dB bağıl olarak tespit edilir ve frekansları ile birlikte kaydedilir.
3 - Ölçüm, yan band sinyal jeneratörünün frekansı aktarıcının kanal band
genişliği içerisinde taranarak ve ayrıca aktarıcının üreticisi tarafından
belirtilen giriş voltaj aralığının minimum ve maksimum değerleri için de
tekrar edilir. Ölçüm sonucunda tespit edilen iç modülasyon ürünlerinin seviye ve
frekansları yan band sinyalininin seçilen değişik frekansları için tablo halin-
de belirtilir.
b) Standart Değer: Kanal içi iç modülasyon ürünlerinin yan band sinyal
seviyesinin minimum 40 dB altında olması zorunludur.
İstenmeyen Yayınlar (Unwanted emissions), Ölçme Yöntemi ve Standart Değer-
leri
Madde 43 - TV aktarıcısından kaynaklanan ve çıkış kanalı band genişliğinin
dışında tespit edilen her çeşit (parazit, harmonik, iç modülasyon ürünü vs.)
istenmeyen yayınlardır.
A) Ölçme Yöntemi: Ölçüm, girişte istenmeyen sinyaller var ve yok iken
olmak üzere iki şekilde aşağıda belirtilen yöntemlerle yapılır.
a) TV aktarıcısı girişinde istenmeyen sinyaller yok iken istenmeyen yayın-
lar ölçümü test düzeneği A kullanılarak aşağıda belirtilen yöntemle yapılır.
1 - Aktarıcı girişinde kullanılan sinyal jeneratörlerinin seviyeleri
referans giriş seviyesine dB bağıl olarak aşağıda belirtilen değerlere ayarla-
nır.
Görüntü taşıyıcı jeneratörü: 0 dBr
Ses Taşıyıcı jeneratörleri: Tek sesli TV aktarıcıları için
-13 dBr, çift sesli veya stereo TV aktarıcıları için -13 dBr ve
-20 dBr
Yan band sinyal jeneratörü: Bastırılmış durumda
2- Aktarıcının çıkışına bir spektrum analizör bağlanır. Spektrum ana-
lizörü aktarıcı çıkışına bağlamak için kullanılan yönlü kuplörün bağlama
faktörü bütün frekanslar için bilinmeli ve ölçümlerde dikkate alınmalıdır.
3- 9 kHz ile 4 GHz frekans aralığında tespit edilen bütün istenmeyen
yayınların gücü ve frekansları görüntü ve ses taşıyıcılarının girişimi so-
nucunda ortaya çıkan band dışı iç modülasyon ürünlerini de içerecek şekilde
ölçülür ve kaydedilir.
4- Aktarıcı girişindeki sinyal jeneratörlerinin seviyeleri referans
giriş seviyesine dB bağıl olarak aşağıda belirtilen değerlere ayarlanır.
Görüntü taşıyıcı jeneratörü: -5 dBr
Ses taşıyıcı jeneratörleri: Tek sesli TV aktarıcıları için
-10 dBr, stereo veya çift sesli TV aktarıcıları için -13 dBr ve
-20 dBr
Yan band sinyal jeneratörü: -16 dBr
5- Yan band sinyal jeneratörünün frekansı başlangıçta götüntü taşıyıcı
frekansına göre + 4.43 MHz offsetli frekansa ayarlanır. Bu şartlar altında
aktarıcının çıkış kanal bandı dışında tespit edilen bütün iç modülasyon ürün-
lerinin güç ve frekansları ölçülür ve kaydedilir.
6- Aynı işlemler cihazın üreticisi tarafından belirtilen giriş voltaj
aralığının minimum ve maksimum değerleri için de tekrar edilir.
7- Tespit edilen bütün istenmeyen yayın ve intermodülasyon ürünlerinin
mutlak güç değerleri bir tablo halinde belirtilir.
b) Girişte istenmeyen sinyaller var iken istenmeyen yayınlar ölçümü
test düzeneği A kullanılarak aşağıda belirtilen yöntemle yapılır.
1- (b) bendinin 1 numaralı alt bendinde belirtilen hususlar yerine
getirilir. Yan band sinyalini üretmek için kullanılacak sinyal jeneratorü,
giriş kanal band limitlerinin 25 MHz altında ve üstündeki 8 MHz'lik frekans
aralığını, giriş kanalı görüntü ve ses taşıyıcılarının hayal frekanslarını ve
aktarıcının ara frekanslarını üretebilecek kabiliyette olmalıdır.
2- Spektrum analizörü aktarıcının çıkışına bağlamak için kullanılan
yönlü kuplörün bağlama faktörü bütün frekanslar için bilinmeli ve ölçümler-
de dikkate alınmalıdır.
3- Aktarıcı girişindeki görüntü taşıyıcı jeneratörünün genliği referans
giriş seviyesine ve ses taşıyıcı jeneratörlerinin genliği de referans giriş
seviyesine dB bağıl olarak tek sesli TV aktarıcıları için -10 dBr ve çift
sesli veya stereo TV aktarıcıları için -13 dBr ve -20 dBr değerlerine ayar-
lanır.
4- Yan band sinyal jeneratörü giriş kanal band limitlerinin 25 MHz
altındaki herhangi bir frekans değerine ayarlanır. Bu sinyal aktarıcı
girişindeki istenmeyen sinyaldir.
5- Aktarıcı girişindeki istenmeyen sinyalin seviyesi aktarıcının çıkış
kanal band genişliği içerisindeki veya dışındaki herhangi bir frekansta se-
viyesi referans çıkış gücünün (aktarıcının uyarlı tepe gücü) 60 dB altında
herhangi bir istenmeyen yayın bileşeni oluşturacak şekilde arttırılır.
6- Bu şartlar altında istenmeyen sinyalin seviyesi referans giriş seviyesi-
ne dB bağıl olarak ölçülür. Frekansı 8 MHz'lik bir band içerisinde taranarak ak-
tarıcı çıkışında oluşan bütün istenmeyen yayınların güçleri spektrum analizör
aracılığı ile tespit edilerek kaydedilir.
7- Aynı işlemler istenmeyen sinyal frekansı aktarıcının giriş kanal band
limitlerinin 25 MHz üzerindeki 8 MHz'lik frekans aralığında taranarak da tekrar
edilir.
8- Ölçüm, aktarıcı girişinde istenmeyen sinyalleri üretmek için kullanılan
yan band sinyal jeneratörünün frekansı, aktarıcının giriş kanalı görüntü ve ses
taşıyıcılarının hayal frekanslarına ve aktarıcının ara frekanslarına ayarlana-
rak da tekrar edilir.
9- Ölçümler aktarıcının üreticisi tarafından belirtilen giriş voltaj
aralığının en düşük ve en yüksek limit değerleri için de tekrar edilir.
B) Standart Değer: Girişte istenmeyen sinyaller var iken veya yok iken
TV aktarıcısından kaynaklandığı tespit edilen bütün istenmeyen yayınların gücü
Tablo-9'da belirtilen değerlerden fazla olamaz.
---------------------------------------------------------------------------
| Frekans | İstenmeyen Yayınlar |
| Bandı |-----------------------------------------------------------|
| | Uyarlı Tepe Gücü 25 W'dan | Uyarlı Tepe Gücü 25 W'dan |
| | Büyük TV Aktarıcıları İçin | Küçük TV Aktarıcıları İçin |
|-------------------------------------------------------------------------|
|BAND I,III | 1 mW | |
|--------------------------------------------| 25 mikro W |
|BAND IV, V | 20 mW | |
|-------------------------------------------------------------------------|
Tablo - 9:TV Aktarıcıları İçin İstenmeyen Yayınlar Standart Değerleri.
Çıkış ve Giriş Arasındaki Etkileşimden Kaynaklanan Performans Kaybı
(impairments of the Performance caused by coupling between output and input),
Ölçme Yöntemi ve Standart Değerleri
Madde 44- Çıkış ve giriş arasındaki etkileşimden kaynaklanan performans
kaybı ölçümü, TV aktarıcısının gönderme ve alma antenleri arasındaki çeşitli
etkileşimler sonucunda aktarıcı çıkışında oluşan istenmeyen yayınların ve per-
formans kaybının tespiti maksadıyla yapılır.
Bu ölçümde aktarıcının gönderme ve alma antenleri arasındaki etkileşim,
bir kuplör aracılığı ile aktarıcının çıkışının girişe bağlanması (geri bes-
leme) şeklinde simule edilir.
a) Ölçme Yöntemi: TV aktarıcılarının gönderme ve alma antenleri arasındaki
etkileşim sonucunda oluşan istenmeyen yayınlar ölçümü test Düzeneği A kullanı-
larak aşağıda belirtilen yöntemle yapılır.
1 - Aktarıcı girişinde kullanılan sinyal jeneratörlerinin seviyeleri refe-
rans giriş seviyesine dB bağıl olarak aşağıda belirtilen değerlere ayarlanır.
Görüntü taşıyıcı jeneratörü: Cihazın üreticisi tarafından belirtilen giriş
voltaj aralığının minimum değerine ayarlanır.
Ses Taşıyıcı Jeneratörleri : Tek sesli TV aktarıcıları için -13 dBr, çift
sesli veya stereo TV aktarıcıları için - 13 dBr ve -20 dBr
Yan band sinyal jeneratörü: Bastırılmış durumda
2 - Aktarıcının çıkışı, ayarlanabilir bir zayıflatıcı üzerinden girişe
bağlanır. Bağlantılar, giriş ve çıkışta kullanılan yönlü kuplörler ile yapılır.
Çıkış ve giriş arasındaki kuplaj, her iki yönlü kuplörün kuplaj faktörü ile
ayarlı zayıflatıcının zayıflatma değerinin toplamıdır.
3 - Zayıflatıcı aracılığı ile kuplaj değeri 70 dB'ye ayarlanır.
4 - Geri besleme kuplajından kaynaklanan herhangi bir istenmeyen sinyal
seviyesi veya çıkış sinyallerinin seviyesindeki değişim spektrum analizör
aracılığı ile tespit edilerek kaydedilir. Eğer görülebilir bir etki yok ise
veya tespit edilen seviye istenmeyen yayınlar için belirtilen standart seviye-
nin altında ise; ölçüm, zayıflatıcının zayıflatma değeri 10 dB'lik adımlarla
azaltılarak da tekrar edilir.
5 - Geri besleme kuplaj değerlerine karşılık, tespit edilen istenmeyen
yayın seviye ve frekansları bir tablo halinde belirtilir.
b) Standart Değer: Gönderme ve alma antenleri arasındaki etkileşim sonucunda
oluşan istenmeyen yayınların seviyesinin giriş ve çıkış frekansları arasındaki
fark en az 3 kanal olmak kaydı ile aktarıcının uyarlı tepe gücünün minimum
60 dB altında olması zorunludur.
Uyarlı Tepe Gücü (sync peak power), Ölçme Yöntemi ve Standard Değerleri
Madde 45 - Uyarlı tepe gücü, aktarıcının çıkışındaki görüntü taşıyıcısının
uyarlama darbesinin bir radyo frekans periyodu süresince antene aktardığı
anlık tepe güçtür.
a) Ölçme Yöntemi : Uyarlı tepe gücü ölçümü test düzeneği A kullanılarak
aşağıda belirtilen yöntemle yapılır.
1 - Aktarıcı girişindeki ses taşıyıcı jeneratörleri ve yan band jeneratörü
kapalı durumda iken görüntü taşıyıcı jeneratörü aracılığı ile aktarıcının
girişine Şekil - 2'de belirtilen modülasyon sinyali ile modüle edilmiş RF
sinyali uygulanır.
2- TV aktarıcısı bir wattmetreye bağlanır ve RF çıkış gücünün rms de-
ğeri ölçülür. Şekil-1'de yer alan lineer dönüştürme grafiği aracılığı ile
dönüştürme faktörü bulunur ve uyarlı tepe gücü,
Prms
Puyarlı = --------------- formülü kullanılarak hesaplanır.
k
b) Standart Değer: TV aktarıcılarının çıkış gücü (uyarlı tepe gücü),
cihazın üreticisi tarafından belirtilen ve bu Yönetmelikte yer alan perfor-
mans standartlarını karşılayan maksimum çıkış gücünden fazla olamaz.
BEŞİNCİ KISIM
Çeşitli Hükümler
Yönetmelikte Yer Almayan Hususlar
Madde 46- Bu Yönetmelikte yer almayan test ve ölçüm yöntemleri ile diğer
ek yayın hizmetlerine ve diğer televizyon yayın teknikleri ile üretilen tele-
vizyon verici ve aktarıcı cihazlarına ilişkin test, ölçüm ve standartların
değerlendirilmesinde ITU/R tarafından yayınlanan raporlar veya tavsiye kararla-
rı esas alınır. ITU/R'da bulunmayan hususlar için IEC veya ITSI standartları
esas alınır.
Hukuki Dayanak
Madde 47- Bu Yönetmelik 2813 sayılı Telsiz Kanununun 4 üncü maddesinin
(e) bendi ile 29 uncu maddesinin birinci fıkrası hükmüne dayanılarak hazırlan-
mıştır.
Yürürlük
Madde 48- Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 49- Bu Yönetmelik hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.