OUDE PROJECTEN
(1963-1982)

CLICK HERE FOR THE ENGLISH VERSION

Dit verhaaltje gaat over hoe het begon met de radio hobby!


De radio hobby begon pas echt met deze Philips EE8-EE20 bouwdoos!

EE8-EE20 bouwdoos
Het begon met de aanschaf van de bekende Philips EE8-EE20 bouwdoos voor allerlei electronica projecten. Dit zal ongeveer in 1963 zijn geweest toen ik 10 jaar oud was. Deze bouwdoos was te koop in de jaren 1963-1966. Het werkte met een systeem met veertjes op een stuk board met gaatjes.


Het werkte met een systeem van veertjes waaronder
de draadjes van de onderdelen werden geklemd.

Het radio project van deze bouwdoos was vanaf het begin mijn meest geliefde project!


Het radio project van de Philips EE8-EE20 bouwdoos
had gelijk al mijn interesse!

Deze radio is een zogenaamde reflex schakeling. De AF116 versterkt niet alleen het HF signaal, maar ook het gelijkgerichte LF signaal. De diode detector met een OA79 kan alleen maar goed werken omdat een germanium diode een grote lekweerstand heeft. De detectie eigenschappen zijn daarom behoorlijk afhankelijk van de lekweerstand van deze diode. De luidspreker is een 150 ohm type.


Het schema. De diode detector kan alleen maar werken met een germanium
diode vanwege de benodigde lekweerstand die zo'n diode heeft.

Met een zelfgewikkelde spoel konden ook de kuststations worden ontvangen en gesprekken met schepen worden beluisterd. Het radio virus zou nooit meer overgaan! Ook de morse code generator met seinsleutel vond ik erg interessant! Al snel werd er intensief met morse code geoefend en kon ik alle letters al seinen!


De morse code generator met eenvoudige seinsleutel.

Er kwam een soldeerbout en de "SUPPLEMENT" radio werd gebouwd.
Er werd een soldeerbout aangeschaft en de SUPPLEMENT radio uit het boek "jongensradio" werd gebouwd. Ook dit was een reflex ontvanger en deze had de beroemde 402 spoel. Mijn portable regeneratieve ontvangers die ik 30 jaar later heb gebouwd zijn gebaseerd op dit schema! Ook hier werd heel veel mee gespeeld. Door het kortsluiten van een deel van de 402 spoel konden ook kortegolfstations zoals scheepvaarstations worden ontvangen.

De supplement ontvanger was het eerste soldeerproject. Het werkte met een soort popnagels die je met een hamer in de gaatjes van een pertinax plaatje moest slaan. Hierin werden de onderdelen gesoldeerd.

De buizenradio "ATOM" uit hetzelfde boek werd gebouwd.
De ATOM ontvanger was de eerste buizenradio. Het was een batterij buis. Deze ontvanger werkte niet zo goed als de SUPPLEMENT, de terugkoppeling werkte minder soepel. Wel een prima middengolf ontvangst. Helaas heeft deze ontvanger maar heel kort gewerkt. Bij het aanzetten werd per ongeluk de 1.5V gloeidraad op de 12V plaatspanningsbatterij aangesloten. Een heel kort flitsje uit de buis en deze was overleden. Geld voor een nieuwe was er even niet...

De ATOM ontvanger was de eerste buizenradio. Het was een batterij buis. De plaatspanning was 13.5V (3 platte batterijen in serie) en de gloeispanning een dikke 1.5V batterij. Mijn zakgeld was niet voldoende om deze batterijvreter te voeden...

De illegale zenders.
Natuurlijk kwamen er ook illegale zenders. De middengolfzenders zijn van heel slechte kwaliteit, ik gebruikte een draad op zolder van ongeveer 6 meter lengte als antenne. Toch werden nog verbindingen gemaakt tot een afstand van 10 km en was de ontvangst binnen een bereik van 3 km nog goed.


De twee middengolfzenders. Stabiliteit was slecht. Een draad
op zolder van ongeveer 6 meter lengte werd als antenne gebruikt.

Ook werden een paar kleine FM zenders gemaakt. Deze werkten in het toen geheel vrije gebied van 100 tot 104 MHz. In die tijd waren er geen andere illegale FM zenders actief. Piraten zaten allemaal op de middengolf.


De eenvoudige FM zender met een sprietantenne had toch nog een bereik van 1 kilometer.


De FM zender met extra eindtrapje en dipoolantenne had een wat groter bereik.

Al snel kwam er een einde aan het illegale tijdperk, dat totaal maar enkele maanden heeft geduurd.

De eerste amateur ontvanger.
De eerste amateur ontvanger was met een EC92 radio buisje en een kristal telefoon. Hij was voor de 80 meter amateurband en er konden vele zendamateurs in SSB mee worden ontvangen. Morse code kon ik toen nog niet ontcijferen.


De 80 meter ontvanger met EC92. De 150 volt zener
staat wel in het schema maar is nooit gemonteerd.

Deze ontvanger is gebouwd in 1973. Dat weet ik nog heel goed. Alle amateurs zeiden "de beste 73" tegen elkaar. Ik had verwacht dat het na de jaarwisseling "de beste 74" zou worden...
Er is een extra kring aangebracht tussen de antenne en de ontvanger. Deze dient om sterke signalen van 40 meter omroepstations te onderdrukken. Deze veroorzaken 's avonds fluitjes in de ontvangst. Voor de afstemming is er een afstemcondensator voor de grofafstemming en een voor de fijnafstemming aangebracht.
Ook is er nog een middengolf buizenradio omgebouwd voor de 80 meter band en later een oude buizenontvanger met rood geverfde lampen gebruikt die ook de "visserij golf" kon ontvangen. Hier werd een transistor BFO ingebouwd. Deze BFO op 455 kHz was minder stabiel dan de buizenontvanger... Helaas zijn geen foto's e.d. meer overgebleven van deze ontvangers.

De eerste amateur zender.
In 1976 en 1977 werd de eerste zender gebouwd. Deze 2 meter transceiver kon in FM en CW zenden. Voor het ontvangen van CW signalen werd het 5.5 MHz IF signaal op een Drake SSR1 kortegolf ontvanger aangesloten. Met deze zelfbouw FM transceiver zijn niet alleen heel veel FM verbindingen gemaakt maar ook veel verbindingen in CW en met een oude mechanische telex.


De eerste amateur zender was een zelfbouw transceiver voor 2 meter.
Voor CW ontvangst werd het 5.5 MHz IF signaal op de SSR1 ontvanger aangesloten.

HF apparatuur.
In 1978 werd een CW transceiver gebouwd. Hiermee kon met ongeveer 5 watt op 80, 40 en 20 meter worden gewerkt. De ontvanger was een directe conversie ontvanger. Met deze transceiver zijn vele QSO's gemaakt. In 1999 is deze transceiver helemaal gemodificeerd. De gemodificeerde versie kun je op deze website vinden. Ook werd er een TS520 aangeschaft die vaak werd gebruikt voor de hogere banden. Deze had een heel goed CW filter.


De zelfbouw CW transceiver.
In 1999 is deze helemaal gemodificeerd.

Er zat een uitstekend CW filter met 88mH spoelen in. Maar daardoor was hij wel erg gevoelig voor 50 Hz velden van transformatoren.

De eerste computer.
Zo rond 1980 werd de eerste computer aangeschaft. Het was een bouwpakket, de Acorn Atom en hij kostte een vermogen in die tijd. Programma's werden met een cassette recorder opgeslagen en een kleine zwart wit TV werd gebruikt als monitor. De kloksnelheid was 1 MHz en er zat een 6502 8 bits microcontroller in. Er zat ROM geheugen in en 8k RAM geheugen dat later uitgebreid werd naar 32k. Ook heb ik een optie bijgebouwd dat je eeproms in een voetje kon zetten. Dan hoefde je niet steeds het programma van een cassette recorder te laden, het stond in de 4 k eeprom.


Computer uit de tijd dat men nog op blote voeten liep! Het was
de Acorn Atom. Een kleine zwart wit TV werd gebruikt als monitor!

Het grote voordeel van de Acorn Atom was dat alles heel goed gedocumenteerd is. Hij was programmeerbaar in assembly en een soort basic. Deze computer werd gebruikt voor de ontvangst van Telex (RTTY) en het zenden van CW. Ook waren er veel hulpprogramma's zoals toongeneratoren, frequentie meting, propagatie berekeningen, maanstanden, eenvoudige tekstverwerker en nog veel meer. En hij had een heel groot voordeel ten opzichte van onze huidige computers: direct na het inschakelen was hij klaar voor gebruik, geen lange opstarttijden zoals bij Windows, alleen soms even een eeprom type 2716 of 2732 verwisselen!!!

Portable met laag QRP vermogen.
In 1977 werd ik ook actief op de HF banden, morse code had mijn voorkeur vanwege de goede neembaarheid van zwakke signalen. Portable werken met laag QRP vermogen (maar 1 watt) vanaf allerlei locaties en weersomstandigheden werd een echte hobby. Dit gebeurde met eenvoudige zelfbouw CW transceivertjes met een VXO afstemming. Vooral de eenvoud van deze simpele transceivertjes en de mogelijkheid om met zo'n laag vermogen nog zoveel verbindingen te maken, spraken mij erg aan. Het was een enorm verschil vergeleken met het werken in de shack met de TS520 en 100 watt vermogen. Wat kan onze hobby ontzettend gevarieerd zijn.

Radiostilte van 1982 tot 1996.
Van 1982 tot 1996 werd er (bijna) niets aan de radio hobby gedaan. Er waren toen andere dingen zoals surfplanken en zeilboten. Wel werden een diepte meter met LED bar aanduiding en twee ontvangers voor weerberichten van kuststations gemaakt.
In 1996 werd begonnen met het bouwen van een nieuwe kortegolf radio. Deze ontvanger en latere projecten kun je vinden op deze website.


TERUG NAAR INDEX PA2OHH