PAØJHS (last update January 02, 2016)

E-Mail: [email protected] QTH: Nieuwe Niedorp, the Netherlands.

Enlarge text and pictures: use Ctrl + (tekst en afbeeldingen groot: Ctrl +)

Reduce text and pictures: use Ctrl - (tekst en afbeeldingen klein: Ctrl -)

Sorry, text below is in Dutch.

QRV since 1972. Active on HF and local VHF/UHF.

Maria Maluca antenne (het stoute meisje)

In de winter 2012/2013 hebben een aantal amateurs uit de Kop van Noord Holland onder leiding van Klaas Jan PA5KK een zogenaamde Maria Maluca antenne gemaakt. Ik heb met veel plezier aan dit unieke project mee kunnen doen. We hebben 5 Maria Maluca’s gemaakt.

Februari 2013 heb ik mijn beam in het mastje geplaatst.

De antenne.

De Maria Maluca is een compacte twee elements beam op een boom van 1,5 meter en kan vanuit de shack afgestemd worden op de amateurbanden van 14 t/m 50 MHz. (voeding: open lijn)

Wij hebben onze antenne aan de hand van een artikel van Helmut DC6NY gemaakt. Helmut heeft deze antenne ontworpen met NEC-software. Door met deze software te experimenteren heeft hij kunnen bewerkstelligen dat de antenne op 4 banden versterking ten opzichte van een dipool heeft. De versterking wisselt per band en is het gevolg van dit compromisontwerp. Bijgevoegde tekening komt uit de publicatie van DC6NY.

Wij hebben andere diameters buis en een andere ‘tapering’ van de elementen toegepast.

Op 14 MHz is het passieve element te klein en is er nagenoeg geen versterking (0,1 dBd). Op de andere banden is er versterking en voor/achter –verhouding. Op de banden 14, 18 en 21 MHz werkt het passieve element als director. Op de banden 24.5, 28 en 50 werkt het passieve element als reflector, dat is even opletten als je de rotor bedient.

Bijgevoegde tabel laat de theoretische gegevens zien.

Band (m)	Versterking (dBd)	Verticale openingshoek	Voor/achter verhouding (dB)
20	0,1	23,5	0,43
17	1,2	18,6	2,63
15	5,1	15,7	13,72
12	3,1	14,0	-7,86
10	2,6	12,0	-5,05
6	3,4	7,1	-2,06

Jungle Job antenne.

In het verleden heb ik drie zo genaamde Jungle Job antennes gemaakt.

De Jungle Job is een ontwerp van “Dick” Bird, G4ZU/F6IEC/C30BQ.

Het is een meerband twee element antenne met één straler en per band een gevouwen reflector.

Mijn antennes waren bruikbaar voor de banden 20 t/m 10 meter. De eerste tekening laat de constructie van het frame zien.

De boom is vervaardigd van aluminium buis rond 30 (bouwmarkt) en heeft een lengte van 3 meter. Aan de voor- en achterzijde is de boom 50 cm verlengd met aluminium buis rond 25. De voorste drager (bovenaan de tekening) is aan beide zijden gemaakt van 1 meter aluminium buis rond 25 en een lengte bamboe van 3 meter. De achterste drager bestaat uit twee keer 1,5 meter bamboe. De dragers zijn met behulp van een aluminium plaatje en een stukje hoeklijn (50 cm) via zgn “U bolts” aan de boom bevestigd. De uiteinden van het frame zijn dmv rekvrij Dracon draad aan elkaar verbonden.

De reflector-elementen zijn van soepel geïsoleerd koperdraad gemaakt. De straler is gemaakt van 1,5 mm² koperdraad en voor aan het frame bevestigd (op beide tekeningen boven).

De totale lengte van de straler is 8 meter, de straler wordt gevoed met commerciële openlijn: 10 mm breed, verliesvrij en zeer handzaam. Voeding met openlijn maakt het mogelijk om de antenne op alle frequenties tussen 14 en 30 MHz te gebruiken. In mijn geval heb ik achter de dipool drie draad reflectoren opgehangen: 14, 21 en 28 MHz (zie tweede tekening). De boom en drager van de dipool zijn afgespannen naar een verticaal staand buisje (zie foto). Op deze manier ontstond een compacte twee element 3 banden beam, met ook de mogelijkheid van gebruik op twee WARC-banden (18 en 24 MHz), zonder reflector weliswaar. De beam is makkelijk te construeren, licht en goedkoop! Een kleine rotor kan het zaakje ronddraaien.

Bronnen:

- Electron oktober 1991, december 1992, maart 1993.

- Antenna Compendium volume 2 (ARRL)

- Het franse amateurblad “Megahertz” (kopieën van VERON)

De Jungle Job in de mast

VK2ABQ antenne.

De VK2ABQ antenne is een klassiek ontwerp, dit ontwerp is later verbeterd door Les Moxon G6XN en bekend als Moxon antenne.

Het is een drie banden (20, 15, 10 meter) beam met per band twee gevouwen full size elementen. De VK2ABQ is ook wel bekend onder de naam ‘knoopjes beam’. Jaren geleden heb ik twee VK2ABQ’s gemaakt, de eerste heeft drie jaar (okt ‘90 t/m okt ‘93) dienst gedaan op het dak van mijn huis in mijn vorige QTH Schagerbrug. Deze antenne leverde mij heel veel plezier bij qso’s met VE7ATV (sk) en lange pad verbindingen met ZL4RM. De tweede stond (kort) op een aluminium mastje bij mijn huidige QTH. De firma Sandpiper in Wales maakt deze antenne inmiddels ook. Ik heb een VK2ABQ bij deze firma aangeschaft.

Helaas is het centrale deel van deze antenne naar mij idee te licht geconstrueerd. Toen ik dit voorjaar (april 2011) de antenne in elkaar ging zetten heb ik mijn werkzaamheden gestaakt, er was een modificatie nodig om de zaak steviger te maken. De twee foto’s hier onder laten de constructie zien van de door de firma Sandpiper geleverde VK2ABQ.

VK2ABQ – vier draagarmen.

VK2ABQ – centrale constructie.

In oktober 2011 heb ik het centrale deel van de door de firma Sandpiper ontworpen antenne verstevigd, zie foto hier onder.

VK2ABQ – verstevigd centraal deel.

Maandag 24 oktober 2011 werd de VK2ABQ in de mast gezet. Op de foto hier onder staat de mast in de laagste stand.

Mede dank zij goede propagatie konden er op eerste ‘test’-dag aardige DX qso’s gemaakt worden.

Februari 2013 heb ik de VK2ABQ vervangen door een Maria Maluca antenne. (zie: boven ↑)

VK2ABQ – hangt!

VK2ABQ (afbeeldingen) Googlen levert veel hits op.

Dit is een Tsjechische afbeelding

Een berijpte VK2ABQ in Schagerbrug (okt ‘90 t/m okt ‘93).

Draaibare dipool.

Van augustus ’88 tot okt ’90 heb ik in mijn voormalige QTH (Schagerbrug) gebruik gemaakt van een door Evert PA3DEN ontworpen draaibare dipool.

De draaibare dipool: houten balk met aluminium buizen in geïsoleerde klemmen.

Deze dipool kon met de hand gedraaid worden; de shack en antenne-draaisysteem bevonden zich op de zolder. Deze antenne werd gevoed middels een van coaxkabel gemaakte open lijn. De resultaten waren goed in vergelijking met de voor 80 meter gemaakte antenne (Zeppelin) die ik eind gevoed op de hogere frequenties gebruikte. Het door Evert ontworpen draaisysteem liep verrassend soepel.

FOTO’s

Vaste dipool.

Na een verhuizing (november 1994) van Schagerbrug naar Nieuwe Niedorp heb ik eerst een dipool van 2×15 meter opgehangen. Later heb ik deze dipool verwijderd en vervangen (begin 1997) door een korte dipool vast gemonteerd aan een aluminium mastje. De dipool werd van elektriciteitsdraad gemaakt en als drager fungeerden twee bamboe stokken die op een stukje hoeklijn aan het mastje werden bevestigd. Voorkeursrichting: VE7-land.

Deze dipool heeft een jaar dienst gedaan en is daarna vervangen door een VK2ABQ beam en een drietal Jungle Job beams.

Draaibare dipool 2.

Na een (HF) inactieve periode van ongeveer 7 (!) jaar heb ik in november 2009 een derde zelf gemaakte dipool in de uitschuifbare mast geplaatst.

Deze dipool heb ik in oktober 2011 vervangen door een VK2ABQ antenne (zie: boven ↑)

Deze draaibare dipool (op rotor) bestond uit twee hengels met daar op getapet 1,5 mm² dik draad. Het dragend systeem had ik zo gemaakt dat dit onderdeel ook als basis gebruikt kon worden voor een Jungle Job antenne. De spanwijdte van deze dipool was 8,80 meter. De antenne werd gevoed met commerciële open lijn (11 mm breed).

FOTO’s

Mobiel op twee meter - 1.

Heel wat jaartjes geleden heb ik op mijn auto een magneet antenne ¼ λ geplaatst. Een paar jaar later bleek de lak op de plek waar de magneetvoet stond verkleurd te zijn. Ook scheurde het rubber onder de voet. Bij aanschaf van een andere auto besloot ik eens een raamantennetje te proberen. Niet een “op-glas” exemplaar, maar een antennetje die ik zo over een zijraam zou kunnen schuiven. Bij mijn werkgever vond ik toevallig een stukje aluminium met een dikte van 1 mm, heel geschikt om te buigen en niet te dik zodat het beugeltje in het raamrubber past. Aan beide zijden van het beugeltje had ik een BNC-chassisdeel gemonteerd (één binnen, één buiten). De chassisdelen werden met elkaar verbonden middels een dun RG174 coaxkabeltje.

Aan de buitenkant van het raam had ik een verloopconnector BNC-Amphenol geplaatst. Het ¼ λ sprietje werd in een Amphenolplug gesoldeerd, deze plug zat in de verloopconnector geschroefd en werd afgetapet. Bijkomend voordeel: de basis van het sprietje kwam iets hoger te zitten. Aan de binnenkant had ik als radiaal een ¼ λ lang koperdraadje aan de massakant van het BNC-chassisdeel gemonteerd. Bij het op maat knippen van de straler (SWR meten) bleek er toch nog wat mantelstroom aan de buitenkant van de coaxkabel te lopen (zender aan, kijken naar de SWR en dan de coaxkabel op verschillende plekken beet pakken). Een ‘ferrietclamp’ om de kabel (direct tegen de plug) bleek het probleem op te lossen. Het antennetje werkte heel aardig en viel niet op, er heeft niemand aan zitten “peuteren”. Het stralingsdiagram was ongetwijfeld niet mooi rond maar met mijn portofoon kon ik lokaal aardig uit de voeten.

Mobiel op twee meter - 2.

… en de antenne zit met een stukje tape op het autoraam.

In het verleden heb ik geëxperimenteerd met verschillende mobiele halve golf op-glas antennes, deze experimentjes waren ook wel eens minder succesvol. Eind december 2008 wilde ik na een jaar mobiele radiostilte weer qrv worden. De Bosch KF161 werd na zeer vele jaren trouwe dienst vervangen door een kleinere Canadese zendontvanger (Radio Shack HTX-242). Het leek mij aardig en ook handig om weer eens een 'plak-antenne' te maken, deze keer gewoon een kwart golflengte.

Met tape op de zijruit geplakt.

Voordeel van een kwartgolflengte ten opzichte van een halve golf straler is dat er geen afgestemde kring aan de voet nodig is. Er is voor een kwartgolfstraler wel een aardvlak nodig, maar ik wist dat een paar kwartgolf draadjes ook als 'grondvlak' konden functioneren.

Het principe van deze antenne is eenvoudig, de straler wordt met een condensator in serie gevoed. De condensator heeft invloed op de elektrische lengte van de straler, er vindt verkorting plaats wanneer de capaciteit klein is. De condensator wordt in dit geval gevormd door twee metalen plaatjes die op de binnen- en buitenkant van het glas zijn geplakt. Op het buitenste plaatje zit de antenne bevestigd, op het binnenplaatje zit de kern van de coaxkabel. De mantel van de kabel kan aan het metaal van de auto worden geschroefd of met twee draadje die als radialen fungeren worden verbonden.

Condensatorplaatje aan de binnenkant + twee grijze radiaaldraden + ferrietclamp.

Het laatste heb ik gedaan (metaal zit onder kunststof verstopt), de twee radialen (50 cm) zitten onder het rubber van het raam.

In het bakje met restanten van de 'plak-experimenten' uit het verleden vond ik nog een stukje messing (3 ´ 4,7 cm) wat ik mooi aan de buitenkant van het raam kon gebruiken. Op dit plaatje heb ik een kroonsteentje, waar het sprietje in vast geschroefd kan worden, gesoldeerd (messing blokje waar twee 3 mm boutjes in zitten; de twee ijzeren boutjes zijn vervangen door twee messing exemplaren). Aan de binnenkant heb ik heel dun koperen plaatje geplakt, hier hangt alleen de coaxkabel aan.

Bij het eerste experiment heb ik beide plaatje met een paar stukjes plakband aan de binnen- en buitenkant van een zijraampje geplakt. Een stukje elektradraad fungeerde als antenne. Portoon en swr-meter aansluiten en knippen maar. Dat lukte prima, de lengte van het antennetje werd ongeveer 51 cm, de repeater PI3ALK kon open gepiept worden. Tijd voor een definitievere uitvoering. In het verleden plakte ik het antenneplaatje met transparante siliconenkit op het raam, nu wilde ik het eens met tape proberen. Toevallig had ik zwarte Aldi-tape (zie afb.)

liggen en daar heb ik het buitenplaatje mee vastgeplakt, aan de windkant een paar strookjes tape over elkaar. Ik wist toen nog niet hoe deze tape zich onder alle weersomstandigheden en rijsnelheden zou gedragen, inmiddels weet ik dat deze tape tegen een stootje kan. Na het vast plakken van het antenneplaatje heb ik een messingsprietje (2 mm) in het kroonsteentje geplaatst en met behulp van de swr-meter op lengte gebracht. De antenne heb ik met een watervaste stift zwart 'geschilderd'. Inmiddels rij ik al een aantal jaren met dit eenvoudige makkelijk te verwijderen antennetje rond, hij functioneert goed. Ik heb de tape na ruim een jaar vervangen door nieuwe tape, dit om eventueel loslaten te voorkomen. Er is sprake van richtingsgevoeligheid (geen mooi stralingsdiagram) maar in de praktijk kan ik er (lokaal) prima mee werken.

Nog een paar opmerkingen:

1. Uit de lengte van de antenne blijkt dat de capaciteit groot genoeg is voor deze frequentie (144 MHz). Bij een ruitdikte van 4 mm is de berekende capaciteit ongeveer 25 pF. De plaatjes zouden misschien wel wat kleiner kunnen worden gemaakt (PA0NO gebruikte 3 ´ 3 cm).

2. Ik heb ook 'Pattex power tape crystal' gebruikt, toen ik na het plakken in een hevige regenbui weg reed, viel de antenne na ongeveer 200 meter op de weg!

3. Op de foto van het 'binnenplaatje' is een ferrietblokje te zien dat om de coaxkabel zit (voorkomt mantelstromen). De twee grijze draden zijn de radialen die tussen het rubber zitten.

4. De twee afbeeldingen met Engelse tekst komen uit QST. De auteur N6TIW had een kleine spoel in de antenne opgenomen, dat heb ik niet gedaan.

5. Bronnen: N6TIW, QST april 1991

PA0NO, Electron oktober 1991

**************