KANUN YÖNETMELİK SINAV SORULARI
1-Bir amatör telsiz istasyonunda bulunan Mesaj Kayıt Defterine(Log-Book) aşağıda belirtilen bilgilerden hangisinin kayıt edilme zorunluluğu yoktur?
2-Amatör telsiz haberleşmesinde ülkemizi gösteren çağrı işareti ön eki aşağıdakilerden hangisidir?
3-Geçici olarak Türkiye’ye gelen ve Türkiye ile aralarında mütekabiliyet esası uygulamasını kabul etmiş ülke vatandaşlarından Geçici Amatör Telsizcilik Belgesi almak isteyenler aşağıdaki kurumlardan hangisine başvuracaklardır?
A. İçişleri Bakanlığına B. Dışişleri Bakanlığına C. Başbakanlığa D. Telsiz Genel Müdürlüğüne
4-21.090-21.150 MHz frekans bandı hangi sınıf amatör telsizcilere tahsis edilmiştir?
5-A sınıfı amatör bir telsizcinin kullanamayacağı frekanslar aşağıdakilerden hangisidir?
6-Amatör telsizcilik sınavına giren adayların sınav hakları kaç yıldır?
7-Telsiz Genel Müdürlüğü “Türkiye’deki Kamu Kurum ve Kuruluşlarına, gerçek ve tüzel kişilere ait her çeşit telsiz sistemlerini denetler”, ancak;
8-Haberleşme Yüksek Kuruluna aşağıdakilerden hangisi başkanlık eder?
9-Bir Amatör Telsiz İstasyonunda aşağıda belirtilen belgelerden hangisini bulundurma zorunluluğu yoktur?
10-Aşağıdaki hallerden hangisinde amatör telsiz istasyonunun kullanılması yasaklanır?
11-TGM’ce yetki verilmiş olağanüstü hal Telsiz İstasyonları, olağanüstü hal ilanı ile hangi istasyonlarla haberleşme yapabilirler?
12-“Telsiz Yayın Kontrolü” duyurusuna uymayıp telsiz sistemlerini işletenlere aşağıdaki cezalardan hangisi uygulanır?
13-Gerekli izin almaksızın sabit telsiz tesislerinin yer,teknik özellik veya işletme tipini değiştirenlere aşağıdaki cezalardan hangisi uygulanır?
14-Amatör telsizciler adreslerini değiştirdikleri takdirde yeni adreslerini kaç gün içinde TGM’ye bildirmek zorundadırlar?
15-Amatör Telsizcilik Belgesi ve İstasyon Ruhsatnamesinin yenilenmesi için süre bitiminden kaç gün önce Telsiz Genel Müdürlüğüne başvurulur?
16-Her çeşit seyrüsefere açık hava araçlarının civarında kurulacak amatör anten tesisleri pistin iniş ve kalkış istikametlerinde olmamak şartıylameydan yetkilileri ile yapılacak koordinasyondan sonra kurulabilir.Bu işlemde aşağıdakilerden hangisi dikkate alınır?
17-A sınıfı amatör telsizcilik sınavında adaylardan istenilen mors hızı dakikada kaç gruptur?
18-F3E emisyon çeşidine müsaade edilen azami band genişliği aşağıdakilerden hangisidir?
19-“Genlik modülasyonlu, tek kenar band ,taşıyıcısı bastırılmış, analog bilgi ihtiva eden tek kanallı telefon yayını” olarak ifade edilen emisyon çeşidinin kısaltması aşağıdakilerden hangisidir?
20-Tahsis edilen frekans bantlarında telsiz verici cihazı çalıştıran C sınıfı amatör telsizciler kaç Watt (PEP) gücü geçemezler?
21-Amatör telsiz haberleşmesi yapılmak üzere kurulacak antenlerin düz bir arazide yerden yüksekliği kaç metreden fazla olamaz?
22-430-440 MHz frekans bandında müsaade edilen maksimum çıkış gücü kaç watt’tır?
23-H3E emisyon çeşidi için müsaade edilen azami band genişliği aşağıdakilerden hangisidir?
24-144-146 MHz frekansında (2 metre bandı) hangi emisyon tipi kullanılmaz?
25-“Faz modülasyonlu analog bilgi ihtiva eden tek kanallı telefon yayını” olarak tanımlanan emisyon çeşidi aşağıdakilerden hangisidir?
İŞLETME SINAV SORULARI
1-Radyo haberleşmesi yapılırken kullanılan kısaltmalardan “CQ” kısaltması aşağıdakilerden hangisidir?
2-Uzak mesafe radyo haberleşmesinde atmosferin hangi tabakası radyo dalgalarının yayımına yardımcı olur?
3-Amatör telsizcilerin belirli zamanlarda yaptıkları “CONTEST”lerin asıl amacı nedir?
4-Amatör haberleşme esnasında çağrı adının başında “OK” öneki olan bir istasyon ile haberleşme kuruyorsunuz.Bu istasyon hangi ülkeye aittir?
5-Aşağıdakilerden hangisi amatör telsizciler için ayrılmış bir frekans bandı değildir?
6-Telsiz Telefon haberleşmesinde uluslararası kurallara göre tehlike anında yapılan çağrı hangisidir?
7-Amatör bandda dinleme halindeyken karşıdan TA2D gibi bir çağrı işareti duyduğunuzda bu işaret aşağıdaki merkezlerden hangisine aittir?
8-QSL kartlarında yazılı bulunan “IARU ZONE 20” ifadesi ne anlama gelmektedir?
9-Telsiz terimlerinde “RTTY” kısaltması neyi ifade eder?
10-CW (MORS) da kullanılan kısaltmalardan aşağıdakilerden hangisi “Selamlar” anlamına gelmektedir?
11-Aşağıdakilerden hangisi Amatör Frekanslar değildir?
12-QSL kartlarında belirtilen RST neyi ifade eder?
13-TA5YDN’nin Milli fonetik alfabeye göre hecelenmesi aşağıdakilerden hangisidir?
14-Tamamı ile anlaşılır, fakat son derece zayıf olarak duyduğunuz bir istasyona aşağıdakilerden hangi cevabı verebiliriz?
15-Amatör Telsiz haberleşmesinde ZM7OP çağrı işareti Uluslararası fonetik alfabeye göre hecelenmesi aşağıdakilerden hangisidir?
16-“WA1BAK” amatör çağrı işareti aşağıdaki ülkelerden hangisine aittir?
17-Simplex çalışma sisteminde;
18-CW’nun anlamı aşağıdakilerden hangisidir?
19-Her amatör telsizci istasyonunda Log-Book tutmak zorundadır.Aşağıdakilerden hangi bilgiyi bu deftere kaydetme zorunluluğu yoktur?
20-Amatör radyo haberleşmesinde hangi uluslararası saat birimi kullanılmaktadır?
21-Yaklaşık 5000 mil mesafedeki bir istasyon ile iletişim yapılmadan önce anten yönü için hangi harita kullanılır?
22- “R” işletme işareti aşağıdakilerden hangisini ifade eder?
23-Verici çıkışlarında test ve kontroller ile açık hava göndermelerine ve gereksiz karıştırmalara sebep olmamak için ne kullanılır?
24-Amatör bir telsizci deneme istasyonlarında hangi şartlarda sahte ve yanıltıcı sinyal gönderebilir?
25-QSL kartlarının kullanılmasının asıl amacı nedir?
26-Amatör telsiz haberleşmesinde CW kısaltmasının anlamı nedir?
27-UD6 öneki hangi ülkeye aittir?
28-Radyo sinyallerinin yayılmasında kullanılan kritik açı aşağıdakilerden hangisidir?
29-Türkiye’de 30 Nisan 1991 saat 22.00 iken Amerika’da bir istasyon ile haberleşme yapıyorsunuz. Siz 30° doğu boylamında, Amerika’daki istasyon ise 90° batı boylamında olduğuna göre Amerika’daki istasyon hangi gün ve saatte bulunmaktadır?
30-TA8DA çağrı işaretli Amatör Telsizcinin istasyonu aşağıdaki illerden hangisinde olabilir?
31-Aşağıdakilerden hangisi “selamlar” anlamına gelmektedir?
32-G5AA istasyonu G5BB istasyonuna ilk çağrıyı yapmaktadır.Uygun olmayan zayıf haberleşme şartları ve enterferans mevcut olduğuna göre G5AA istasyonu çağrıyı nasıl yapar?
33-KT3EAJ’nin uluslararası fonetik alfabeye göre hecelenmesi aşağıdakilerden hangisidir?
34-Uydu ile doğrudan haberleşme yapabilmek için aşağıdaki cihazlardan hangisi gereklidir?
35-C sınıfı amatörler aşağıdaki bantlardan hangilerini kullanabilirler?
36-Uzak mesafedeki bir röle istasyonuna ulaşılmak isteniliyor.Aşağıdaki antenlerden hangisinden daha başarılı sonuç alınır?
37-“IARU” ifadesinin açıklaması aşağıdakilerden hangisidir?
38-Amatör bantta dinleme halindeyken karşıdan TA2B gibi bir çağrı işareti duyulursa bu çağrı aşağıdaki merkezlerden hangisinden yapılıyor olabilir?
39-Bir amatör istasyonunda alınan RST raporunda 235 ‘in anlamı aşağıdakilerden hangisidir?
40-Amatör bantta dinleme halindeyken karşıdan TA8BA gibi bir çağrı işareti duyulduğunda bu çağrı aşağıdaki
illerin hangisinden yapılmış olabilir?
41-Amatör bantta dinleme halindeyken karşıdan TA3CCW gibi bir çağrı işareti duyulduğunda bu çağrı
aşağıdaki illerin hangisinden yapılmış olabilir?
42-Greenwich’te 20 Ekim saat 23.00 iken 25° doğu boylamında tarih ve saat kaç olacaktır?
43-150° doğu boylamında bulunan bir ülkede saat 17.00 iken 30° batı boylamında bulunan bir başka ülkede saat kaç olacaktır?
44-C sınıfı amatör bir telsizci aşağıdaki bantlardan hangisini kullanabilir?
45- Aşağıdakilerden hangisi amatör frekans bandı değildir?
46- Amatör telsizcilik sınavını kazanmış A sınıfı bayan amatör telsizciye aşağıdaki çağrı işaretlerinden hangisi verilemez?
A) TA2BY B) TA2CA B)TA9Q C)Hiçbiri
47-TA1KA/P çağrı işareti ne anlama gelir?
48-“CQ contest CQ contest This is TA2YS” gibi bir çağrı hangi anlama gelmektedir?
49-TA4MT’nin milli fonetik alfabeye göre hecelenmesi ne şekilde yapılır?
50-TA5BDT’nin milli fonetik alfabeye göre hecelenmesi ne şekilde yapılır?
51-Türkiye ITU’ya göre hangi bölge içinde yer almaktadır?
52-Telsiz haberleşmesinde anten yönü tespiti için hangi harita kullanılır?
53-VHF bandında tropo şartları hangi mevsimde yoğunluk kazanır?
54-Aşağıdaki çağrı işareti öneklerinden hangisi ülkemize aittir?
55-LZ çağrı kodu ön eki aşağıdaki ülkelerden hangisine aittir?
56-Aşağıdaki çağrı işareti ön eklerinden hangisi Kazakistan’a aittir?
57-ON2UR çağrı işaretinin uluslararası fonetik alfabeye göre hecelenmesi aşağıdakilerden hangisidir?
58-UL7WPB çağrı işaretinin uluslararası fonetik alfabeye göre hecelenmesi aşağıdakilerden hangisidir?
59-TYK kısaltması neyi ifade eder?
60-QRS kodunun manası aşağıdakilerden hangisidir?
61-Aşağıdakilerden hangisi Telsiz haberleşmesinde “Beni duyabiliyor musunuz?” ifadesinin Q kodu karşılığıdır?
62-“PSE RPT UR QTH” ifadesinin anlamı nedir?
63-Amatör telsiz haberleşmesinde kullanılan RST raporunda R (Okunabilirlik) 5 olarak veriliyor. Anlamı aşağıdakilerden hangisidir?
TEKNİK SINAV SORULARI
01. Kristal kontrollü bir osilatörün en önemli özelliği nedir?
02. Bir varaktör diyot aşağıda belirtilen özelliklerden hangisini gösterir?
03. Çift yan band taşıyıcısı bastırılmış sinyal üretmek için aşağıdakilerden hangisi kullanılır?
04. Rezistansın (direncin) birimi nedir?
05. Bir devrede akım ve voltaj ölçülecek ise devreye;
06. Aşağıdakilerden hangisi genlik modülasyonlu bir verici sınıfına girmez?
07. Bir SSB vericinin dengeli modülatör çıkışında;
08. Bir sinüs dalganın osiloskopta görülen tepeden tepeye değeri 100 V olduğuna göre, bunun RMS değeri kaç volt’tur?
09. RMS değeri 14.1 Volt olan bir sinüs dalganın yaklaşık olarak tepeden tepeye değeri nedir?
10. Uzak mesafe gök dalgası radyo haberleşmelerine başlıca yardımcı iyonosfer tabakası aşağıdakilerden hangisidir?
11. İyonosfer içerisindeki iyonizasyon derecesi aşağıdakilerden hangisine bağlı değildir?
12.Bir power-supply sistemindeki filtrenin görevi;
13. Aşağıdaki katlardan hangisi ana osilatör frekansının kontrol edilebilmesi için FM vericisine eklenen katlardan biri değildir?
14. Telsiz cihazlarında verimli haberleşme yapabilmek için SWR (Duran Dalga Oranı) çok önemlidir.En uygun SWR değeri aşağıdakilerden hangisidir?
15. 6.2 MHz’de çalışan kısa dalga vericisine ait çeyrek dalga boyundaki antenin fiziki uzunluğu nedir?
16. Rezonans, devre direnci ile karşılaştırıldığında paralel RCL devrenin empedans büyüklüğü yaklaşık ne olur?
17. Bir transformatörün Np/Ns oranı 1/8 dir.Primer sargıya 125 Voltluk bir AC voltaj tatbik edilirse sekonderden elde edilecek voltaj ne olur?
18. Şekilde görülen direncin değeri renklere göre ne olabilir?
19. Şekilde görülen alan etkili transistörün (FET) kullanılma faydaları aşağıdakilerden hangisi değildir?
20.Şekilde görülen A ve B noktaları arasındaki eşdeğer sığa kaç mikrofarad’dır?
21. Şekilde görülen devrede herbirinin iç direnci 1 Ohm ve emk’sı 9 Volt olan üreteçler devreye akım vermektedirler.3 Ohm’luk dirençten geçen akım şiddeti kaç amperdir?
22.Şekilde görülen devrede R3 direnci devreden çıkarılırsa V voltmetresinde görülen voltaj nedir?
23. Şekilde gösterilen elektronik mantık işlem sembolü aşağıdakilerden hangisidir?
24. Şekilde görülen devrede A ve B uçları arasında görülen gerilim grafiksel olarak aşağıdakilerden hangisi olur?
26. 24 Volt'ta 2.5 Amperlik bir güç kaynağının harcadığı güç kaç watt'tır?
27. Direnci 6 ohm, kapasitansı 8 ohm olan bir devrenin empedansı nedir?
28. Aşağıdaki gösterilen devrenin güç kazancı kaç dB'dir? (log2 =0.3)
29.
Yukardaki gösterilen transistör sembolünün türü aşağıdakilerden hangisidir?
30.Şekildeki devrede 27 ohm'luk direnç üzerindeki akım değeri kaç mA'dır?
32. Çeyrek dalga dipol antenin uzunluğu 15 metredir Bu antenin frekans değeri nedir?
33. Gerilim yükselten bir transformatörde V1=220 volt, V2=5000 volt, I2=220 mA ve verim 80/100 olduğuna
göre, I1 akımı kaç amper'dir?
34.
Şekildeki devrenin çıkışında prensip olarak hangi frekanslar oluşur?
35. A ve B uçları arasındaki toplam direnç değeri nedir?
) 4 W b) 10 W c) 6 W d) 8 W e) 2 W
36.Aşağıdaki parametre değerlerinden doğru olan hangisidir?
37.
Köprü dengede olduğunda Rx direnci kaç ohm'dur.
38. Yarım dalga bir dipol antenin frekans değeri aşağıdaki hangi formül sağlar?
a) f = 300x106/l Hz b) f = 300x106/2l Hz c) f = 300x106/4l Hz
d) f = 300x106/3l Hz e) f = 300x106/5l Hz
39.
Yukardaki şekil bir A-M vericinin kısımlarını gösteren blok diyagramdır. B harfi kutu neyi ifade eder?
Yukarıdaki şekilde verilen seri rezonans devresini dikkate alarak 14, 15, 16 nci soruları cevaplandırınız.
( p = 3 alınacak )
41. Rezonans anında devreden geçen akım değeri kaç amperdir?
42. Devrenin rezonans halindeki frekans yaklaşık kaç MHz'dir?
43.A ve B uçları arasındaki toplam kapasite değeri ne olur?
44.
Yukardaki elektrik devresinde verilenlere göre 3 ohm'luk direnç üzerinde güç harcaması kaç watt'tır?
45-54 nci sorulardaki boş olan yerlere uygun ifadeleri TEST CEVAP FORMU'NA yazınız.
45. Frekans spectrumunda; 30-300 MHz frekans aralığı ……………….frekans bandına karşılık gelir.
46. 40-80 km. arasında bulunan iyonosfer tabakasına………..…tabakası denir.
47. Bir radyo frekans taşıyıcıya bilgi bindirilmesi işlemine ………………... denir.
48. Bir devrede endüktif ve kapasitif reaktans eşit olduğunda devre ……………….halindedir denir.
49. Elektrik akım birimine ………..denir.
50. Bir devrede akım ve voltaj ölçülecek ise devreye; ampermetre ……… voltmetre………bağlanır.
51. Duran dalga oranı ………..ile ifade edilir.
52. Diyodun anoduna pozitif, katoduna negatif gerilim uygulandığı zaman diyot ………………..olur.
53. Radyo frekanslı taşıyıcı dalgayı istenilen frekansta üreten devre elemanına………………..denir.
54. Eşkenar dörtgen şeklinde kurulan alıcı zamanda verici anteni olarak çalışan tevcihli (yönlü) anten tipine ……………..denir.
55-58 nci soruların cevaplarını klasik olarak TEST CEVAP FORMU'na yapınız.
55. Alçak geçiren ( Low-pass) bir filtrenin şeklini çiziniz?
56. 820 ohm'luk bir direncin şeklini çiziniz? ( Renklerini belirterek)
57. 5 mH ve 3 mH 'leri Hennry'e 45 mA ve 10 mA'leri de amper'e çevirip cevap formuna yazınız?
58. Vericinin çıkış gücünü ölçebilmek için, bir peak ( tepe) ölçer wattmetreyi anten transmisyon hattının neresine bağlayabiliriz?
a-) Vericinin çıkışına, b-) Anten besleme noktasına, c-) Anten besleme noktasından yarım dalga boyu uzağına,
d-) Verici çıkışından çeyrek dalga boyu uzağına
59. Bir güç kaynağının açık devre voltajı Vo= 100 Volt ve kısa devre akımı 2 Amp' dir. Buna göre güç kaynağından 1 A. akım çekebilmek için kaç ohm' luk yük direnci kullanılmalıdır?
a-) 100 ohm b-) 75 ohm c-) 50 ohm d-) 25 ohm
60. Düşey deyimi, dalga polarizasyonuna uygulandığında,
a-) Radyo dalgasındaki elektrik kuvvet çizgilerinin yer yüzeyine paralel olması demektir.
b-) Radyo dalgasındaki manyetik kuvvet çizgilerinin yer yüzeyine dik olması demektir.
c-) Radyo dalgalarında elektrik kuvvet çizgilerinin yer yüzeyine dik olması demektir.
d-) Radyo dalgası anteni düşey olarak terkedecek demektir.
61. Üstünden 0.5 A. geçeceği bilinen 50 ohm 'luk rezisrans yerine ayni gücü sağlayacak iki adet 100 ohm' luk rezistans paralel olarak bağlanmak isteniyor. 100 ohm'luk rezistansların herbirinin gücü ne olmalıdır?
a-) 6.25 Watt b-) 12.5 Watt c-) 25.0 Watt d-) 50.0 Watt
62.Aşağıdaki kondansatör devresinin eş değer kapasitesi kaç m F' dir?
a-) 5 F b-) 10 F c-) 15 F d-) 20 F
63. Bir yarım dalga dipol antenin uzunluğu 0.30 m' dir. Bu anten hangi frekans değerinde rezonansa ulaşır?
a-) 50 MHz b-) 100 MHz c-) 500 MHz d-) 1000 MHz
64. Reflektometre nedir?
a-) İyonosferden yansıyan sinyalleri ölçmek için kullanılan bir alettir.
b-) SWR ölçmek için kullanılan bir alettir.
c-) Radyasyon direncini ölçmek için kullanılan bir alettir.
d-) Transmisyon hattı empedansını ölçmek için kullanılan bir alettir.
65. SWR için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
a-) Bir iletim hattı açık devre iken SWR =0 ve kısa devre iken SWR =0 dır.
b-) Bir iletim hattı açık devre iken SWR = ve kısa devre iken SWR = 0 dır.
c-) Bir iletim hattı açık devre iken SWR =0 ve kısa devre iken SWR = dur.
d-) Bir iletim hattı açık devre iken SWR = ve kısa devre iken SWR = dur.
66. Bir Süperheterodin alıcının seçiciliğinde önemli rol oynayan kısım hangisidir?
a-) Ara frekans amplifikatörü b-) Local osilatör
c-) Power supply filtresi d-) RF amplifikatörü
67. Varactor diyod'un istenilen fonksiyonu,
a-) Tune edilen devrenin rezonans frekansını değiştirmektir.
b-) Alternatif gerilimi rektifiye etmektir.
c-) Bir alıcıda demodülatör olarak çalışmasıdır.
d-) Taşıyıcı frekans üretmektir.
68. Bir alıcıda lokal osilatör frekansı Fo ise; Fs istenilen sinyal frekansıdır ve osilatör frekansı sinyal sinyal frekansından çok daha yüksektir. Bu durumda ikinci kanal ( veya hayal ) frekansı hangi formülle bulunur?
a-) Fo - Fs b-) 2Fo - Fs c-) 2Fs - Fo d-) Fo + Fs
69. Güneş lekelerinin en çok ve en az olduğu dönemler hariç 30 MHz' e kadar olan frekanslardaki elektromanyetik dalgaları yansıtan tabaka hangisidir?
a-) D b-) E c-) F2 d-) F1
70. Taşıyıcı frekansı 96 MHz olan bir FM istasyon yayınında ses frekans bölgesinin 10-25 KHz olması öngörülmüştür. Oluşan yan bant frekansların en alt ve en üst değerleri nedir?
a-) 95990 - 96025 KHz b-) 96010 - 96035 KHz
c-) 96010 - 96025 KHz d-) 86 - 115 MHz
71. FADING olayı nasıl meydana gelir?
a-) Atlama bölgesinde sinyal alınmaması durumunda ,
b-) Tek ve çok atlamalı dalgaların aynı noktaya erişmeleri sonucunda,
c-) Verici antenden binlerce km uzaklıktan kuvvetli sinyal alınması durumunda,
d-) Tek atlamalı sinyalin çok atlamalı sinyale nazaran kuvvetli olması durumunda,
72. Bir devre üzerinde ölçülen direnç 100 kohm olduğuna göre bu direnç yerine aşağıdakilerden hangileri alınırsa eşdeğer bir devre elde edilir?
a-) Dört adet seri bağlı 25 000 ohm' luk direnç
b-) İki adet paralel bağlı 50 000 ohm' luk direnç
c-) iki adet seri bağlı 50 000 000 ohm' luk direnç
d-) İki adet paralel bağlı 50 000 000 ohm' luk direnç.
73. Aşağıdaki devrenin harcadığı enerjı miktarı nedir?
a-) 1000 Watt b-) 2 Mega - Watt c-) 2 KWatt d-) 20 000 Watt
74. Oto trasformatör deyiminin tanımı aşağıdakilerden hangisidir?
a-) Bir bobin hem birinci sargı hem de ikinci sargı olarak kullanıldığı zaman, bu transformatöre oto transformatör denir.
b-) Primer ve sekonder sargıları birbirine eşit olan transformatörlere oto transformatör denir.
c-) Primer sargı ve sekonder sargı oranı 1/2 olan transformatörlere oto transformatör denir.
d-) Primer ve sekonder sargı oranı 1/4 olan transformatörlere oto transformatör denir.
75. 1/4 dalga boyundaki anten 5MHz' de rezonasta ise antenin uzunluğu kaç metredir?
a-) 60 metre b-) 30 metre c-) 15 metre d-) 7. 5 metre
76. Verici çıkış testlerinde açık hava göndermelerine ve gereksiz karıştımalara nenen olmamak için ne kullanılır?
a-) Suni anten ( dummy) b-) Rezonanslı bir anten
c-) Hiç kullanılmayan bir frekans d-) Rezonanssız bir anten
77. Gündüz ve gece HF bandında haberleşme gapılırken frekans seçiminde genel olarak aşağıdakilerden hangisi
uygundur?
a-) Gündüz yüksek, gece alçak frekans kullanılır.
b-) Gündüz alçak, gece yüksek frekans kullanılır.
c-) Gündüz gece frekansının 1/2 si kullanılır.
d-) Gündüz gece frekansının 2 katı kullanılır.
78. Aşağıdakilerden hangisi yankıştır.
a-) Frekans arttıkca atlama mesafesi küçülür.
b-) İyonosfer tabakasının yüksekliği arttıkça yansıtacağı frekans artar.
c-) İyonosfer tabakasının iyonizasyon derecesi arttıkça yansıtacağı frekans artar.
d-) Belli bir mesafede yapılacak haberleşme için bu besafeyi atlama mesafesine dahil etmek gerekir.
a-) Fiziksel boyutunun küçük olması, çok kısa zamanda monte edilmesi , güçlü bir çıkışa sahip olması,
b-) Fiziksl boyutunun küçük olması, lehimleme işleminde aşırı ısıya dayanıklı olması, güçlü bir çıkışa sahip
olması,
c-) Fiziksel boyutunun küçük olması, ısıtma zamanına lüzüm göstermemesi, flaman gerilimine gerek
görülmemesi,
d-) Fiziksel boyutunun büyük olması, piyasada hemen bulunabilmesi, ısıtma zamanına lüzum
göstermemesi.
80. Bir dipol anten 30 MHz için düzenlenmiştir. Bu anten için yapılması düşünülen bir LC filtresi aşağıga gösterilmiştir. Bobinin indüktansı L= 0.001H : 2 dir. Kondansatörün değerini bulunuz?
a-) 0.27 pF b-) 27 F c-) 2.7 nF d-) 27 F
81. Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
a-) Bir alternatif akım devresınde Endüktif Reaktans (XL), frekans ile ters orantılıdır.
b-) Bir alternatif akım devresinde Endüktif Reaktans, endüktans ( L ) ile doğru orantılıdır.
c-) Endüktans doğru akım devresinde hiçbir etki göstermez.
d-) Çol alçak frekanslarda endüktif reaktans çok küçük olur.
İŞLETME BİLGİSİ
ULUSLARARASI FONETİK ALFABE
Haberleşmeyi kolaylaştırmak amacı ile radyo amatörleri Uluslararası Fonetik Alfabeyi kullanırlar. Telefon görüşmelerinde karşı tarafa bir şeyi hecelerken il isimlerinin söylenmesi gibi.
|
A |
ALFA |
J |
JULIETT |
S |
SIERRA |
|
B |
BRAVO |
K |
KILO |
T |
TANGO |
|
C |
CHARLIE |
L |
LIMA |
U |
UNIFORM |
|
D |
DELTA |
M |
MIKE |
V |
VICTOR |
|
E |
ECHO |
N |
NOVEMBER |
W |
WHISKEY |
|
F |
FOXTROT |
O |
OSCAR |
X |
X-RAY |
|
G |
GOLF |
P |
PAPA |
Y |
YANKEE |
|
H |
HOTEL |
Q |
QUEBEC |
Z |
ZULU |
|
I |
INDIA |
R |
ROMEO |
|
|
RST (READİBİLİTY, SİGNAL, TONE)
Amatör radyo haberleşmesinde sinyal durumunu belirtmek için kullanılan terimdir. İngilizce
Okunabilirlik, Sinyal, Ton kelimelerinin ilk harflerinden türetilmiştir.
R- Okunabilirlik
Sinyaller okunmuyor.
Sinyaller zor okunuyor, harfler zaman zaman fark ediliyor.
Sinyaller zor okunuyor.
Sinyaller zorluk çekilmeden anlaşılıyor.
Sinyaller rahatlıkla ve net anlaşılabiliyor.
S- Sinyal Şiddeti
Çok zayıf belirsiz sinyaller.
Çok zayıf Sinyaller.
Zayıf sinyaller.
Zayıf fakat okunaklı sinyaller.
Oldukça iyi tatmin edici sinyaller.
İyi sinyaller.
hafif kuvvetli sinyaller.
Kuvvetli sinyaller.
Çok kuvvetli sinyaller.
T- Ton
Oldukça kötü ıslık sesli ( 50 Hz AC Ton ihtiva eden)
Oldukça kötü AC ton ihtiva eden.
Kötü AC ton ihtiva eden.
Pürüzlü kötü AC ton.
Değişken yapıya sahip modüle edilmiş ton.
Modüle edilmiş hafif ıslıklı ton.
Hafif dalgalı kenar ton.
Tamamen kenar ton var.
Mükemmel kenar ton.
Eğer voice(ses) ile haberleşme yapılıyor ise sinyal durumuna göre iki rakam verilir. 59 gibi.
Maniple ile mors alfabesi kullanılarak haberleşiliyorsa 3 rakam verilir. 599 gibi.
3- MODÜLASYON YÖNTEMLERİ
Modülasyon elektomanyetik dalgaya bilgi yüklenmesi işlemidir. Bilgi yükleme yöntemine göre modülasyon farklı gruplara ayrılmaktadır. Amatör radyo haberleşmesinde kullanılan modülasyon çeşitleri :
a) SSB (Sıngle Side Band) : Tek Kenar bant . Bu modülasyon işleminde elektromanyetik dalganın alt veya üst kısmı kullanılır. Üst kısım kullanılıyorsa USB ( Upper Side Band) , Üst kenar bant, alt kısım kullanılıyors LSB
(Lower Side Band), alt kenar bant, modülasyon şekli elde edilmektedir.
b) FM ( Frequency Modulation) : Frekans Modülasyonu. Elekromanyetik dalgaya bilgi bindirme işlemi boyunca elektomanyetik dalganın frekansı belli aralıkta değiştirilmektedir. Frekanstaki bu değişme alıcıda bilgi olarak algılanmaktadır. Radyo amatörlüğünde FM modülasyonu 28 MHz bandı ve daha yukarı frekans bantlarında kullanılmaktadır.
b) CW : ( Continious Wave) : Sürekli Dalga. Radyo vericisinin açılıp kapanması ile yapılan haberleşme şeklidir.
Anahtarlama Mors karakterleri kullanılarak yapılmaktadır.
4. FREKANS VE DALGA BOYU
Elekromanyetik dalga için frekans; bir noktadan saniyede geçen dalga sayısıdır. Yanı 954 KHz’ de yayın yapan TRT-1 Trabzon Radyosunun anteninden saniyede 954000 adet elekromanyetik dalga yayılmaktadır.
Elektromanyetik dalgalar ışık hızı ile hareket ettiğinden. Işık hızının elektromanyetik dalga frekansına bölünmesiyle elektromanyetik dalganın dalga boyu elde edilir.( Işık hızı: 300.000 Km/s)
l = 300.000.000/f
l : dalga boyu(m), f: frekans(Hz)
30 Mhz’lik elektreomanyetik dalganın dalga boyu:
l = 300.000.000/30.000.000
l = 10 m
5. RADYO FREKANSIN SINIFLANDIRILMASI
|
FREKANS |
SINIFLANDIRMA |
KISALTMA |
|
0-30 KHz |
Very Low Frequency |
VLF |
|
30-300 KHz |
Low Frequency |
LF |
|
300-3000 KHz |
Medium Frequency |
MF |
|
3-30 MHz |
High Frequency |
HF |
|
30-300 MHz |
Very High Frequency |
VHF |
|
300-3000 MHz |
Ultra High Frequency |
UHF |
|
3-30 GHz |
Super High Frequency |
SHF |
|
30-300 GHz |
Extemely High Frequency |
EHF |
6.Q KODLARI
Amatör radyocuların gerek SSB (Single Side Band) ve gerekse de CW (Continious Wave) haberleşmesinde hem zamandan kazanmak, hem de daha kolay anlaşmak için kullandıkları biz dizi kod vardır. Bu kodların Türk amatörleri arasında en yaygın olanı ve en geniş kesin tarafından benimseneni Q Kodları’dır.
Q Kodları’nın bir başka önemli özelliği de CW haberleşmesinde sonuna <?> geldiğinde soru formu taşımaları, sonlarından <?> kalktığında da yanıt niteliğine kavuşmalarıdır.
Örnek:
QRL? Meşgul müsünüz? QRL Evet,
meşgulüm
Q Kodları’nın tamamı CW haberleşmesinde kullanıldığı gibi bir kısmı SSB haberleşmesi sırasında da kullanılmaktadır.
QRG? Kesin frekansınızı ya da … istasyonunun
frekansını verir misiniz?
QRG xxx Frekansın ya da … istasyonunun frekansı
xxx
QRH? Frekansım değişiyor mu?
QRH Evet, değişiyor
QRI? Gönderme
tonu nasıl?
QRI 1-3 Gönderme tonu 1 (iyi), 2 (orta), 3 (kötü)
QRK?
Sinyalimin ya da … istasyonunun anlaşılırlığı/okunabilirliği nasıl?
QRK 1-5
Anlaşılırlığınız/okunabilirliğiniz 1 (kötü), 2 (zayıf), 3 (orta), 4 (iyi), 5
(çok iyi)
QRL? Meşgul müsünüz?
QRL Evet, meşgulüm
QRM? Enterferans
(göndermeme <men made> müdahale) var mı?
QRM 1-5 1 (yok), 2 (hafif), 3
(orta), 4 (güçlü), 5 (aşırı)
QRN? Statik gürültüden (atmosferik parazit kast
ediliyor) etkileniyor musun?
QRN 1-5 1 (yok), 2 (hafif), 3 (orta), 4
(güçlü), 5 (aşırı)
QRO? Güç arttırayım mı?
QRO Evet, güç arttırın
QRP? Güç azaltayım mı?
QRP Evet, güç azaltın
QRQ? Gönderme hızını
arttırayım mı?
QRQ Evet, gönderme hızını arttırın
QRS? Gönderme hızını
azaltayım mı?
QRS Evet, gönderme hızını azaltın
QRT? (*) Göndermeyi
durdurayım mı?
QRT (*) Göndermeyi durdurun lütfen
QRU? Başka mesajınız
var mı?
QRU Başka mesajım yok
QRV? V serisi göndereyim mi?
QRV V
serisi gönderin (Not: bu işlem ayar/test için yapılır)
QRW? … istasyonuna …
KHz ile çağrı yaptığınızı bildireyim mi?
QRW Evet, … istasyonuna … KHz ile
çağrı yaptığımı bildirin lütfen
QRX? (*) Beni tekrar ne zaman
çağıracaksınız?
QRX (*) Saat 00:00 (UTC) … KHz üstünden çağıracağım
QRZ?
(*) Kendini tanıtır mısın?
QSA? Benim ya da … istasyonunun sinyal kuvveti
nedir?
QRA S1-S9 …
QSB? Sinyalde dalgalanma-değişkenlik (fading) var mı?
QSB Evet, var
QSD? Gönderdiğimde (manipleden <teknik sorun>
kaynaklanan) bozukluk var mı?
QSD Evet, sorun var
QSI? Araya giremedim,
… istasyonunun … KHz gönderisine giremediğimi iletin
QSI Araya
girebilirisiniz ya da … istasyonunun … KHz gönderisine giremediğini iletirim
QSK? (*) Beni gönderme aranızda duyabiliyor musunuz?
QSK (*) Evet,
duyabiliyorum araya girebilirsiniz
QSL? (*) Gönderme/Mesaj alındı mı?
QSL (*) Alındı (Teyid ederim)
QSN? Beni ya da … işaretli istasyonu … KHz
üstünden duyabildiniz mi?
QSN Sizi veya … çağrı işaretli istasyonu … KHz
üstünden duydum
QSO? (*) … istasyonu ile doğrudan ya da aracı ile
haberleşiyor musunuz?
QSO (*) … istasyonu ile haberleşiyorum
QSP? (*) …
istasyonuna aktarır mısınız?
QSP (*) … istasyonuna aktarıyorum
QSR?
Çağrı frekansında çağrımı tekrar edeyim mi?
QSR Çağrınızı çağrı frekansında
takrarlayın, duyamadım
QSS? Hangi çalışma frekansını kullanacaksınız?
QSS alışma frekansı … KHz (sadece son üç hane)
QSU? … KHz üstünden
gönderme yapayım mı ya da yanıt vereyim mi?
QSU … KHz üstünden devam edin ya
da … KHz frekansından devam edin
QSV? Konrol veya ayar amacı ile <V>
sesi/sinyali göndereyim mi?
QSV … frekensı veya … KHz üstünden <V>
sesi/sinyali gönderin
QSW? Bu frekans ya da … KHz üstünden gönderme yapacak
mısınız?
QSW Bu frekans ya da … KHz üstünden gönderme yapacağım
QSX?
Beni … KHz üstünden mi dinleyeceksin?
QSX … KHz dinliyorum.
QSY? (*)
Gönderme frekansıomı değiştireyim mi?
QSY … (*) … KHz olarak değiştirin
lütfen
QSL? (*) Gönderdiğim kelime veya grubu tekrarlayayım mı?
QSL (*)
Evet, tekrarlayın
QTA? xxx xxx numaralı mesajı iptal edeyim mi?
QTA xxx
xxx numaralı mesajı iptal edin lütfen
QTB? Kelime sayım ile mutabık mısınız?
QTB Mutabık değilim. Her kelime ve grubun ilk harfi veya karakterini tekrar
edeceğim.
QTC? (*) Göndereceğiniz kaç mesaj var?
QTC … (*) … mesajım var
QTH? (*) Mevkiniz nedir?
QTH (*) Mevkiim … (isim ya da enlem-boylam)
QTR? Saat kaç?
QTR Saat … UTC
73 (*) iyi dilekler/selam gönderme
(erkekler için)
88 (*) iyi dilekler/selam gönderme (kadınlar için)
99
defol
, , hakaret (iki virgül arası olabilecek en kötü anlamları taşır)
QST Genel mesaj/duyuru var.
CQ (*) Genel çağrı
Normal haberleşme sırasında kullanılan Q
Kodları çevrim sırasında kullanılır. Birden fazla amatör radyonun
haberleştiği/konuştuğu ortamlara net (ağ) ve haberleşme trafiğinin
düzenlenmesine de çevrim denir.
Temel ilke olarak çevrim sırasındaki Q
Kodları, normal haberleşmede kullanılanlar gibi soru ve yanıt anlamı taşır.
QRY? Sıram nedir?
QRY Sıra numaranız … ya
da … istasyonundan sonra
CW haberleşmede kullanılan kısaltmaların bir
bölümünün (*) SSB haberleşmesi sırasında da kullanılmaktadır. Ancak kimi CW’deki
bazı kısaltmalar SSB haberleşmesinde bilinen sözcükler ile ifade edilir.
K Karşı istasyonu konuşmaya davet GO AHEAD
KN Tamam OVER
AR Tamam (karşı taraf, ilk konuşmasının sonunda) OVER
AS Beklemede kalın STAND BY
R Anlaşıldı ROGER
SK Görüşme bitti CLEAR
(OVER AND OUT)
CL Haberleşmeyi tamamen kesiyorum CLOSING
7.BAZI ÖNEMLİ KISLATMALAR(CW)
|
C |
Evet |
|
CFM |
onaylama |
|
DE |
Burası |
|
K |
Gönderme sonu |
|
ER |
burası |
|
RPT |
Tekrar |
|
AGN |
Again |
|
DX |
Uzak mesafe |
|
GB |
Goodbye |
|
GD |
Good day |
|
HPE |
Ummak |
|
NR |
Number |
|
OP |
Operator |
|
PSE |
Lütfen |
|
PWR |
Güç |
|
SN |
Yakında |
|
U |
Sen, Siz |
|
UR |
Senin, Sizin |
|
VY |
Çok |
PİLE UP : (YIĞILMAK)
Bir frekansta çağrı yapan amatörün o frekansta diğer amatörler tarafından QSO yağmuruna tutulmasıdır.
Genellikle az sayıda amatör olan ülkelerde görülür.
QSO
Karşılıklı olarak radyo amatörlüğünde yapılan görüşmedir.
QSL KARTI
QSL tasdik etmek anlamındadır. Bir radyo amatörü yaptığı haberleşme(QSO) sonunda karşı tarafa, yapılan QSO’ yu teyid etmek amacı ile kendi QSL kartını gönderir. Her radyo amatörü yaptığı QSO için bir QSL kartı göndermek zorundadır. QSL kartları doğrudan gönderilebileceği gibi biriktirilerek amatörün bulunduğu ülkedeki QSL büro adreslerine paket halinde de gönderilebilir. Örneğin Almanya ile yapılan QSO’lar biriktirildikten sonra bir paket yapılarak topluca bu ülkedeki QSL büro adresine gönderilebilir. Bu sayede posta masrafı asgariye indirilmiş olur.
CONTEST
Belirlenmiş zaman dilimi içerisinde ve kurallara uygun olarak radyo amatörleri arasında yapılan yarışmadır.
MAYDAY VE SOS
Tehlike anında eğer sesli haberleşme yapılıyorsa MAYDAY, telgraf haberleşmesi(CW) ile haberleşiliyorsa
SOS işareti gönderilir.
13.AZİMUT HARİTASI
Uzak mesafe radyo iletişimi yapmadan önce yön tayini yapmak için kullanılan haritadır.
14. IARU
Uluslar arası Radyo Amatörleri Birliği
15. IARU ZONE 20
Türkiye’nin IARU bölge numarası.
16.TÜRKİYE ÇAĞRI BÖLGELERİ
Radyo amatörlüğü için her ülke 0-9 arası 10 bölgeye ayrılmaktadır. Buna göre ülkemizde 10 çağrı Bölgesine ayrılmıştır. 0 rakamı deniz ve adalara 1-9 kara kısmına aittir.
|
TA1 |
Edirne, Istambul , Kirklareli, Tekirdag |
|
TA2 |
Ankara, Bilecik, Bolu, Eskisehir, Istambul -, Kirikkale, Kocaeli, Sakarya, Zonguldak |
|
TA3 |
Balikesir, Bursa, Canakkale, Izmir, Manisa |
|
TA4 |
Afyonkarahisar, Antalya, Aydin, Burdur, Denizli, Isparta, Kütahya, Mugla, Usak |
|
TA5 |
Adana, Aksaray, Hatay, Icel, Karaman, Konya, Nevsehir, Nigde |
|
TA6 |
Amasya, Cankiri, Corum, Kastamonu, Kirsehir, Samsun, Sinop, Tokat, Yozgat |
|
TA7 |
Bayburt, Erzincan, Giresun, Gümüshane, Kayseri, Ordu, Sivas, Trabzon, Tunceli |
|
TA8 |
Adiyaman, Bingöl, Diyarbakir, Elazig, Gaziantep, Malatya, Maras, Mardin, Urfa |
|
TA9 |
Agri, Artvin, Batman, Bitlis, Erzurum, Hakkari, Kars, Mus, Rize, Siirt, Van |
17.ÇAĞRI İŞARETLERİ
Her radyo amatörü amatör telsizcilik sınavını başardıktan sonra kendisine telsiz ehliyetnamesi ile birlikte bir
Çağrı işareti verilir. Çağrı işareti harf ve rakamlardan oluşur. Önce Türkiye’nin prefiksi , sonra çağrı bölge numarası ve amatöre ait son ek gelir. Türkiye’nin prefiksi TA veya YM dir. TA7J gibi.
Türkiye’ye gelen yabancılar Telsiz Genel Müdürlüğünden izin aldıktan sonra TA+ çağrı bölgesi/Ülkesindeki çağrı işareti şeklinde çağrı işaretini kullanır. Örneğin Trabzon’a gelen KU0J çağrı işaretli radyo amatörü TA7/KU0J şeklinde çağrı işaretini kullanabilir. Amerika Birleşik Devletleri ile aramızda yapılan anlaşma gereği Ülkemize gelen lisanslı radyo amatörleri veya buradan ABD’ye giden lisanslı Türk radyo amatörleri izin almadan amatör telsiz haberleşmesi yapabilirler.
Başka bir çağrı bölgesine giden radyo amatörü kendi çağrı işaretinden sonra bulunduğu çağrı bölgesinin
Bölge numarasını da verir. Örneğin Antalya’ya giden TA7AR çağrı işaretli bir radyo amatörü TA7AR/4 şeklinde çağrı işaretini kullanır.
18. RTTY
Radyo Tele Type’ın kısaltması olup bir dijital haberleşme şeklidir. Bunu dışındaki dijital haberleşme şekilleri: Pactor, Amtor, Packet, Ascii, Fax
19.SSTV
Slow Scan Television ( Yavaş Taramalı Televizyon) kelimelerinin kısaltılmış şekli olup. Amatör bantlarda görüntü ile haberleşme şeklidir.
20.DUMMY LOAD
Vericiyi ayarlamak veya test etmek için kullanılan suni yüktür. Genelde amatör telsiz cihazlarını ayarlamak için 50 W değerinde direnç kullanılır. Verici antene bağlı iken frekansı meşgul etmemek amacıyla ayarlama ve test yapılmaz.
21.CQ
Umuma çağrı yapmak için kullanılan kısaltmadır.
22.DX
Uzak mesafe anlamına gelen kısaltma işaretidir.
23.DE
Burası veya ben anlamına gelen kısaltma işaretidir.
24. CQ DX CQ DX DE TA7H
TA7H çağrı işaretli radyo amatörü uzak mesafe umuma çağrı yapmaktadır. Bundan sonra kendisine cevap verecek olan radyo amatörleri ile amatör bantlarda haberleşme(QSO) yapacaktır.
25.SİMPLEKS ÇALIŞMA
Tek frekans kullanılır ve haberleşme iki yönlüdür.
26.DUBLEKS ÇALIŞMA
İki farklı frekans kullanılır ve haberleşme iki yönlüdür.
27.BRODCAST
Radyo yayını. Haberleşme tek yönlüdür.
28.REPEATER/RÖLE
Doğrudan haberleşme sağlanamayan yerler için yüksek bir noktaya kurulan sistemdir. Rady matörlerine tahsis edilen frekanslarda 28 MHz ve daha yukarıda olan frekanslarda röle kullanılır. 28 MHz için fark (shift) frekans –100 KHz’dir. 144-146 MHz 2 m bandı için fark frekans –600 KHz’dir. Yani 145.650 rölesini kullanmak için 145.650 MHz-0.600 MHz = 145.050 MHz’den gönderme yapılır ve 145.650 MHz’den dinleme yapılır. Rölelerde fark frekans aynı anda aynı frekansta hem alma ve hem gönderme yapmada doğan zorluktan kaynaklanmaktadır.
29.MORS KODU
Radyo amatörleri tarafından uluslar arası mors kodu kullanılır. Radyo amatörleri hiçbir şekilde kriptolu veya başka bir şekilde anlaşılmayan haberleşme yapamazlar.
30.SAAT FARKI
Ülkeler arasındaki mesafeden dolayı saat farkı vardır. Amatör radyo haberleşmesinde uluslarası saat (UTC) kullanılır. Bu Greewich’teki saat olup GMT kısaltması olarak ta verilmektedir. Yerküre 360 meridyene ayrılmıştır. Greenwich’ten geçen meridyen 0 ° kabul edilmiştir. Greenwich’in dğusundakile doğu boylamı batısındakilere batı boylamı denmektedir. Her boylam arasında 4 dakikalık bir zaman farkı vardır. Bulunduğunuz noktadan doğuya doğru saat farkı bulunurken ekleme batıya doğru ise çıkarma yapılır.
Örnek : Greenwich’te tarih 12 Haziran 1989 Salı ve saat 23:30 iken 25° doğu boylamında bir yerde tarih ve saat kaçtır?
25 x 4 = 100 dakika = 1 saat 40 dakika.
23:30 + 1 saat 40 dakika = 01:10
Saat gece yarısını geçtiğine göre tarih 13 Haziran 1989 Çarşamba ve saat 01:10 .
Örnek: Türkiye’de tarih 30 Nisan 1991 ve saat 22:00 iken Amerika da bir istasyonla haberleşme yapıyorsunuz. Siz 30° doğu boylamında iken Amerika’daki istasyon ise 90° batı boylamında olduğuna göre Amerika’daki istasyon hangi gün ve saate bulunmaktadır.
Amerika’daki istasyon ile aranızdaki toplam boylam : 90+30=120°
120 X 4 = 480 dakika ======= 480/60= 8 saat fark vardır. Sizden batıda olduğuna göre saati sizden geride olması gerekmektedir. 22:00 – 8 saat = 14:00
31.RADYO FREKANSLARI VE PROPOGASYON : Propogasyon terimi radyo frekans için kullanıldığında yayılma anlamına gelmektedir. Uzun mesafe radyo haberleşmesini bir çık faktör etkiler. Yeryüzünün hayat ve enerji kaynağı olan Güneş bütün radyo haberleşmesini etkiler. Günün belli zamanları ve mevsimlere göre radyo haberleşmesi farklı şekillerde etkilenir. Radyo haberleşmesini etkileyen diğer bir faktör radyo dalgasının yansıması(reflection) ve kırılması (refraction) dir. Yansıma ve kırılma farklı olaylardır.
Yansıma farklı dielektrik sabiti olan iki madde arasında gerçekleşir. Çok aşina olduğumuz yansıma olayı ışığın, su yüzeyinden, pencere camından ve aynadan yansımasıdır. Radyo dalgaları ışıktan daha büyük dalga boyuna sahip olduklarından cam gibi ince malzemelerden etkilenmezler. Fakat radyo frekansın yayılmasını su etkiler. Radyo dalgaları frekansı ve dalga boyuna bağlı olarak bina, ağaç, otomobil, yer yüzeyi, su, atmosfrein dışındaki iyonlaşmış tabaka ve atmosferdeki farklı sıcaklık veya rutubetteki katmanlar tarafından yansıtılabilir. Bu esnada radyo dalgasının bir kısmı bu ortamlardan geçebilir veya bir kısmı da absorplanabilir(emilir).
Kırılma dalganın bir ortamdan diğer bir ortama geçerken eğilmesidir. Su dolu bir bardağın önünde duran bir kalemin farklı görünmes ışığın krılmasından kaynaklanır. Kırılma dalganın yeni ortamda farklı hızda ilerlemesinden dolayı gerçekleşir.
Radyo dalgaları da ışıkta olduğu gibi bir ortamdan başka bir ortama geçerken kırılmaya uğrar. Kırılma derecesi her iki ortamdaki hız farkına bağlıdır. Kırılma miktarı yüksek frekanslarda artar. Radyo dalgalarının hızında atmosferin sıcaklığı, iyonlaşma seviyesine bağlı olarak az miktarda değişim olabilir. HF bantlardaki radyo haberleşmesi radyo dalgalarının kırılması ile gerçekleşir
32.İYONOSFER:
30 MHz'in altındaki uzak mesafe haberleşmesi iyonosfer tabakasında elektromanyetik dalganın kırılmasından dolayı gerçekleşir. İyonosfer yer yüzünden 50-440 Km mesafede olan ve serbest iyon, elektron ihtiva eden bir katmandır. Kullanılan frekans ve günün saatine bağlı olarak iyonosfer tabakası haberleşme mesafesini 100 Km' den 10.000 Km ' ye kadar değiştirir.
Atmosferin üst katmanlarındaki iyonlaşma güneşten gelen ultraviyole ışınları tarafından gerçekleştirilir. Yeryüzünden farklı uzaklıkta olmak üzere değişik iyonosfer tabakaları mevcuttur.
HF haberleşmesinde rol oynayan iyonosfer tabakalrı D, E, Es, F1, F2 dir. Gece olunca F1 ve F2
Tabakaları tek bir F Tabakası oluştururur ve D ve E tabakaları kaybolur.
D TABAKASI: Yeryüzünden 76-93 Km yukarda olup gündüz saatlerinde meydana gelir. Bu tabakadaki iyonlaşma güneşin bu noktaya olan uzaklığına bağlıdır. Gündüz D tabakası 160 ve 80 m bantlarınıtamamen absorplar(emer).
E TABAKASI: Yer yüzeyinden 110-127 Km yukarda olup iyonlaşma öğle saatlerinde en yüksektir. Güneşin batması ile birlikte bu tabaka kaybolur. 118 Km mesafede olan kısmaına sporadic E tabakası Es denir ve 21 MHz, VHF/UHF haberleşmesinde önemli rol oynar.
F1 TABAKASI: Yer yüzeyinden 152-203 Km mesafede olup radyo haberleşmesi için önemli bir propagasyon ortamı değildir. Gece olunca F2 tabakası ile birleşir.
F2 TABAKASI: Yer yüzeyinden 338 Km yüksekte olup gündüz 85 km kalınlığındadır. Gece F1 tabakası ile birleşir.
F TABAKASI: Uzak mesafe HF haberleşmesinde etkili olan tabakadır. Gece F1 ve F2 tabakasının birleşmesinden meydana gelir. Gündüz F1 ve F2 olmak üzere iki kısma ayrılır.
33. PROGASYON ÇEŞİTLERİ:
Propogasyon metoduna bağlı olarak radyo dalgaları İyonosferik dalgalar(Gök dalgası) ve Toposfereik dalgalar(yer dalgası) olmak üzere iki kısma ayrılır. Gök dalgası iyonosfere kadar kırılmadan anteni terkeder
34..KRİTİK FREKANS:
Radyo dalgalarının atmosferde kırılma derecesi bunların frekansına bağlıdır. Meydana gelen kırılmanın miktarı dalganın frekansı ile ters orantılıdır. Düşük frekanslı dalgalar(HF) kuvvetli kırılmaya uğrarken yüksek frekanslı dalgalar çok az kırılmaya uğrarlar. Radyo dalgalarının frekansı artırılacak olursa öyle bir noktaya gelinirki dalga atmosferden direkt olarak kırılmadan geçerek uzaya gider. Bu frekansa kritik frekans denir. Kritik frekans öğle saatlerinde ve yaz mevsimi ortalarında en yüksektir.
35.KRİTİK AÇI
Bir radyo dalgasının yere dönen en yüksek açısıdır veya radyo dalgasının yere dönebilmesi için atmosfere girmesi olan gerekli açıdır.
36.ATLAMA MESAFESİ VE ATLMA BÖLGESİ:
Radyo dalgası atmosferden kırılıp yere döndüğünde bir alıcı tarafından duyulabilir. Ancak iki anten arasında sinyalin hiç duyulmadığı bir nokta bulunur ki bu noktaya atlama bölgesi denir. Verici anten ile kırılan dalganın toprağa dönüş noktası arasındaki aralığa atlama mesafesi denir.
37. FADING(BAYILMA)
Bir gök dalgası iyonosferden kırılıp toprağa döndükten sonra yansıyarak tekrar iyonosferde kırıldıktan sonra antene ulaşıyor ve aynı zamanda başka bir gök dalgası iyonosferden kırılarak alıcı antene ulaşiyorsa faz farkından dolayı sinyalde bir değişme olur. Bu durum sinyal kuvvetinde azlma ve tekrar eski durumuna gelme şeklinde tekrarlanır.
38.EME (Earth-Moon-Earth)(Dünya-Ay-Dünya):
Ayın yüzeyine kuvvetli yüksek frekanslı dalgaların gönderilerek buradan yansıyan sinyallerle yapılan haberleşmedir.