LOGBOOK
Log "Günlük", Book "Kitap", tamlaması;
"Seyir Defteri" diye kestirip atarsam Güzin Abi olurum.
Bir Amatör Radyo İstasyonunun en başta gelen ve en önemli dökümanıdır. Alıcı-Verici
cihaz olmadan İstasyon olamayacağı gibi logbook olmayan bir istasyona da Amatör
Radyo İstasyonu denmez. Telsiz Yönetmeliği logbook'ların saklanmasını 1 yıl
olarak belirlemesine ve şart koşmasına rağmen bunun önemini kavrayan bir Radyo
Amatörü logbook'unu hiçbir zaman gözden çıkaramaz. Bir gemi kaptanının tehlike
karşısında gemisinden ayrılmak zorunda kalırsa yanına alacağı tek şey "Seyir
Defteri " dir. İşte Logbook da, Radyo Amatörlerinin seyir defteridir. Bir
an için Radyo Amatörlüğüne tamamen son verdiğinizi, bu amaçla İstasyonunuzdaki
tüm donanımları bir başka Amatöre devrettiğinizi, elinizin altında bulunan tüm
dökümanlarınızı dağıttığınızı, tüm QSL kartlarını çöpe attığınızı varsaysak
bile logbook'unuzu ölene kadar muhafaza edeceğinizden emin olabilirsiniz. Doğal
olarak bu iddiayı, Radyo Amatörlüğünün önemini ve sorumluluğunu kavramış arkadaşlar
için ortaya atıyorum. İstasyonunuzun başına geçip, cihazınıza enerji verdiğiniz
andan sonra ve hatta daha da önce, ilk yapılacak iş logbook'unuzu elinizin altına
çekerek son kayıt yaptığınız sayfayı açmak olmalıdır. Logbook'a kayıt yapmak
için mutlaka bir QSO gerçekleştirmiş olmanız gerekmiyor. Ancak, genel çağrı
(CQ) yapmaya başladığınız an tarih ve saati yazarak işe başlamanız gerekir.
Belki uzun bir süre çağrı yaptığınız halde sizi duyan olmadı, belki de propagasyon
şartları elvermedi, ama yaptığınız bu genel çağrının başlangıc tarih ve saati
ile bitiş tarih ve saatinin QSO yapmamış olmanıza rağmen logbook'a kayıt edilmesi
gerekiyor. Bazı Amatör arkadaşların, kayıt yapmak için QSO yapmaları gerektiğini,
aksi takdirde çağıran veya çağrılan istasyon bölümüne herhangi bir çağrı işareti
yazamayacaklarını ileri sürüyorlar. Bu doğru değildir. Bir QSO gerçekleşmese
bile atmosfere, genel çağrı (CQ) yapılarak bir takım anlamlı sinyaller gönderilmiştir.
Bu bakımdan bu sinyallerin hangi tarih ve saatte başladığını, bittiğini belirtmek
amacıyla kayıt tutulmalı, çağrılan istasyon bölümüne çağrı işareti yerine "
CQ " yazılmalıdır. Bunun diğer bir yararı da genel çağrı yaparken sizi
o esnada duymuş olan SWL istasyonunun hakkını zayi etmemiş olmaktır. Amatör
radyo çalışmalarının en mağdur kesimi SWL'lerdir. Kısa Dalga Dinleyicisi olarak
bilinen SWL'ler de QSL kart kolleksiyonuna sizin kadar önem verirler ve mutlaka
bu hususta bir amaçları da vardır. Genel çağrı kaydınızı logbook'a kayıt etmediğiniz
takdirde bir gün QSL bürodan aldığınız bir QSL kart sizi yanıltacaktır. Bu QSL
kart bir SWL istasyona ait olabilir. Sizin o gün ve o saatte yapmış olduğunuz
genel çağrıyı duymuş ve RST raporunu size ileterek QSL kartınıza sahip olmanın
hayalini kurmuştur. Eğer bu kaydı logbook'unuzda göremezseniz yanlış istasyon
veya yanlış adres değerlendirmesiyle yanıtsız bırakacaksınız. Oysa Kısa Dalga
dinleyicileri gerçekte Radyo Amatörü adaylarıdır. Bu durum, onları daha aday
aşamasındayken küstürebilir, moral çöküntüsü yaratabilir. Farkında olmadan böyle
olumsuz ve yıkıcı bir duruma neden olmanın, Radyo Amatörlüğü ruhunda mutlaka
bir yeri bulunmalıdır. Bu bakımdan ben, Radyo Amatörlüğü ruhuyla İzcilik ruhunu
birbiriyle paralel olan, birbiriyle tam çakışan kavram olarak görüyorum ve Radyo
Amatörü olamayan İzci olamaz, İzci olamayan da Radyo Amatörü olamaz tezini savunuyorum.
Logbook'ta en kısa kayıt genel çağrı kaydıdır. Hiçbir QSO gerçekleşmezse sadece
başlama ve bitirme saatleri, çağrılan istasyon bölümüne de " CQ "
yazılarak alınan-verilen rapor, frekans, mode boş bırakılarak çalışma sona erdirilir.
10 dakika boyunca genel çağrı yaptığınızı ve bu sürenin sonunda bir istasyonun
çağrınıza yanıt verdiğini düşünürsek, bu iki kayıt arasındaki geçiş, genel çağrının
bitiş saati ile QSO nun başlangıc saati birbirinin aynı olmasıyla sağlanır.
Örnek olarak verecek olursak;
30 Nisan 1999 23:15 CQ -----23:25 (diğer bilgiler boş, fakat düşüncelere özel
not yazılabilir)
30 Nisan 1999 23:25 VE5DF 23:35 (ve diğer bilgiler)
Aradan 6 ay geçtikten sonra bir SWL ye ait QSL kart elinize ulaştı ve üzerindeki
bilgilere göre bu arkadaş " 30 Nisan 1999 günü saat 23:20 de Genel çağrınızı
duydum sinyalleriniz 599'du, lütfen bana bir QSL kart gönderir misiniz? "
diyor. Doğal olarak Logbook'unuzu açarak kontrol edecek ve logbook'unuzda yukarıdaki
birinci satırı göremeyince " % 100 gerçek dışı " yorumuyla QSL kart
yollamayacaksınız. Amatör Radyo İstasyonlarının Logbook kaydı tutmaları kanun
ve yönetmelik gereği zorunlu olduğu gibi uluslararası kurallar da bunu gerektirmektedir.
Profesyonel log kayıtları ile Amatör log kayıtları arasında önemli farklar yoktur.
Yapılan her CQ çağrısı, QSO ve bunlara ait bilgiler logbook'a işlenmelidir.
Standart Logbook'a göre bu bilgiler Tarih, Saat, QSO yapılan istasyonun çağrı
işareti, Verilen rapor, Alınan Rapor, Frekans, Yayın emisyonu, Özel açıklamaları
ve son bölüm olarakta Alınan-gönderilen QSL kartları ihtiva eder.
Bir logbook sayfasının ilk kolonunda QSO sıra numarası yer alır. Bunu ikinci
kolonda Tarih ve üçüncü kolonda saat izler. Saat bölümüne yazılacak olan zaman
bilgisi Uluslararası zaman diliminde olur. Sonraki kolon QSO yapılan Amatör
Radyo İstasyonunun çağrı işaretini kapsar. ARRL normlarında bu bölüm iki kolon
halinde kullanılmaktadır. Bunu avantajı hem Genel çağrıyı belirlemek ve hemde
kimin kime yanıt verdiğini kolaylıkla anlamaktır. Diğer istasyonların çağrılarına
yanıt verdiğinizde bir kolonu, sizin istasyonunuzun çağrısına yanıt verildiğinde
diğer kolon kullanılarak trafiğin nereden nereye olduğu da böylelikle ayrılabilir.
Bunu izleyen kolon karşı istasyona verilen RST raporunu sonraki ise karşı istasyondan
alınan RST raporunu ihtiva eder. Bunlardan sonra çalışılan yani QSO yapılan
frekansı kayıt altına alan kolon gelir. Frekans bilgileri 3,5 Mhz - 7,0 Mhz
- 14 Mhz - 21 Mhz - 28 Mhz şeklinde olabileceği gibi 80 m - 40 m - 20 m - 15
m - 10 m şeklinde de olabilir. Arzu eden Amatör istasyonlar bunu Khz mertebesinde
de değerlendirebilirler. Ancak böyle bir detay hevesinin çok kısa sürdüğünü
gözlem ve
deneyimlerimle izledim. Arkadan gelen kolon Emisyon bölümüdür. Burada haberleşmenin
hangi emisyon türünde yapıldığı kayıt altına alınır. Bunlar CW, SSB, AM,FM kısaltmalarında
olabileceği gibi A1, A3J gibi teknik kodlamalarda da olabilir. Düşünceler bölümü
tamamen kişisel bie bölümdür. Sizin için gerekli olabilecek her türlü bilgiyi
bu bölüme not alabilirsiniz. Genellikle karşı operatörün adı ve QTH'i bu bölüme
kaydedilir. İlgi duyduğunuz alanlara göre Hava durumu, karşı istasyonun donanımı,
randevu içeren bilgiler v.s. de bu bölümde yer alabilir. Son olarak alınan-gönderilen
QSL bölümleri yer alır. QSO yaptığınız bir istasyondan QSL kartı aldığınızda
Alınan QSL bölümüne bir OK işareti koymakla bu bilgiye bir bakışta ulaşabilirsiniz.
Doğal olarak Gönderilen QSL bölümüne koyacağınız bir OK işaretide daha sonra
" Acaba göndermişmiydim? " kuşkusununu ortadan kaldıracaktır. "
Bu sana gönderdiğim ikinci QSL kart " diyen istasyonlara da mahcup duruma
düşmeyeceğiniz gibi göndermiş olduğunuz QSL kartınızın akıbeti hakkında yorum
yapma olanağı da sağlar.
1) Radyo Amatörlüğüne elimde olmayan nedenlerden dolayı 19 sene ara vermek zorunda
kaldım. O tarihlerde 3222 sayılı kanun yürürlükte olduğundan yaptığım bu işle,
TA2TAT çağrı işaretli illegal bir Amatör Radyo İstasyonu ve Radyo Amatörüydüm.
İstasyonumu ve tüm donanımımı hiçbir şey kalmayacak şekilde dağıttım.Bugün legal
bir İstasyonum var ve TA4BS çağrı işaretiyle legal bir Radyo Amatörüyüm. Şu
anda masamın üzerinde duran 35 senelik BCL ,SWL ve TA2TAT logbook'larımla gurur
duyuyorum.
2) İnanmakta zorlanacaksınız ama 22 sene sonra bir QSL kart aldım. Kartı incelediğimde
nerelerden dolaşmış olduğunu anladım. Üzerinde " Bizim üyemiz değildir,geri
iade " damgaları da vardı. Logbook'umu açtım ve hayretle gördüm ki bilgiler
gerçekti. Bir hafta boyunca bu şaşkınlığı yaşadım. Şimdi şaşırtma sırası bendeydi.QSL
kartımı göndererek onu yanıtladım. Arkasından o Amatör arkadaşın düştüğü şaşkınlığı
düşünüyorum da keyfimden içim içime sığmıyor.
KÜPELER:
1) Bir Radyo Amatörü her şeyini yitirebilir ama Logbook'unu asla (Biraz klasik
mi oldu?)
2) Bilgisayar virüsünün tahrip ettiği bilgilere ulaşabilirsiniz ama yitirdiğiniz
logbook bilgilerine asla
3) Logbook'unu yitirmiş bir Radyo Amatörü ile hafızasını yitirmiş bir bilim
adamı aynı kaderi paylaşır
4) Soru : "Seyir defter'siz bir gemi kaptanı ile logbook'suz bir Radyo
Amatörü arasında ne fark vardır?" IIIIYanıt : Çok büyük fark vardır. Biri
Gemi Kaptanı olduğunu zanneder, diğeri de Radyo Amatörü.
5) Küçücük bir soru böyle bir yazı çıkardı.