Kimden : TA2MBD Kime : SPACE@TUR Tip/Status : BX Tarih/Saat : 16-Kas 14:55 BID : 7430_TA2MBD Mesaj no : 263228 Başlık : Yılın meteor yağmuru geliyor Path: !TA2SAK! From: TA2MBD@TA2SAK.#SAK.TUR.EU To : SPACE@TUR [AGWwin-95.10] MID TA2MBD_7430 Posted at: Thu Nov 13 00:42:02 2003 Yılın meteor yağmuru geliyor Astronomlar bu ay içerisinde kimi geceler, her iki dakikada bir meteorun gökyüzünde belireceğini müjdeliyorlar. Leonid adı verilen meteor yağmurları bu yıl Kasım 13 ile 19'u arasında, yeryüzünden bakıldığında gözlemlenebilecek; meraklılar bu süre içerisinde mutlaka en az bir gece meteor yağmurlarını izleme şansı bulacaklar. En iyi zaman ise gün ağırmadan önceki saatler. Dünya'nın kendi ve Güneş eksenindeki dönüşüne göre meteor yağmurlarının yeryüzünden izlenme noktaları değişecek; gözlemcilerin sadece sözkonusu tarihler arasında gökyüzüne bakmaları yeterli olacak, zira tüm Dünya bu gökyüzü olayından eşit derecede yararlanacak . Meteorların Leo (Aslan) yıldız kümesinden kaynaklanmasından dolayı, meteor yağmurlarına Leonid adı veriliyor. Leonid yağmurları, Güneş Sistemine her 33 yılda bir giren Tempel-Tuttle kuyruklu yıldızından çıkıyorlar. Kuyruklu yıldız Güneş'e her yaklaşışında, beraberinde getirdiği meteorları dağıtmaya başlıyor ve bu meteorlar diğer gezegenlerin yörüngelerine giriyor. Kimi zaman bezelye küçüklüğünde olan bu meteorların kimileri ise atmosferimize girdiğinde çıplak gözle görülebilecek kadar büyük de olabiliyor. Meteor kümeleri atmosferdeki maddelerle sürtünmeye girdiğinden, alev topuna dönüşerek kayboluyorlar. Ancak burada ilginç bir nokta var. Dünya'mıza düşen meteor yağmurları sanıldığı gibi, kuyruklu yıldızın bu yıl bıraktığı göktaşları değiller. Dünya'mıza ulaşan meteor yağmurları, kuyruklu yıldızın muhhtemelen bundan en az bir kaç yüzyıl önce bıraktığı bir küme; bu kümenin uzayda yol alarak Dünya'ya ulaşması sanıldığından da çok sürüyor. Bu mantıkla Güneş Sistemi'ne bu yıl giren bir kuyruklu yıldızın yaratacağı meteor yağmuru ise ancak bir kaç yüzyıl sonra gözlemlenebilecek. 500 YILDIR YOLDALAR İlk meteor yağmuru 13 Kasım Perşembe günü, Türkiye saati ile 19.17'de başlayacak. Dünya 400.000 km yakından geçen Tempel-Turttle'ın 1499'da bıraktığı meteor kümesini yakalayacak. Bu yağmurun gözlemlenmesi için en şanslı noktalar sırayla Asya'nın batısı, Endonezya ve Avusturalya olacak. 13'ü gecesi başlayan meteor yağmuru sabaha karşı yoğunlaşarak zirve yapacak. Kent dışında, şehrin ışıklarından uzakta çıplak gözle bakan bir gözlemci saatte 100'den fazla Leonid meteorunun Dünya atmosferine girişini ve alev topu olarak kayboluşunu izleyebilecek. Bu noktada tek problem Ay'ın aşırı parlaklığı, zira Ay'ın ışığı kimi zaman parlayarak meteorların görünümünü kesebilir. İkinci meteor yağmuru 19 Kasım'da gerçekleşecek; o gece Dünya kendisine 53.000 km yakınlıktan geçen kuyruklu yıldızın 1533 yılında bıraktığı meteorları çekecek. Bu yağmur en verimli şekilde Kuzey Amerika ve Güney Amerika'nın kuzey ve batı kenarlarından izlenecek. Institut de Mecanique Celeste et de Calcul des Ephemerides'den Fransız Jeremie Vaubaillon saate en az 100 meteor görüneceğini belirtiyor. Bu yağmur periyodunda, Ay Jüpiter'in yakınında hilal evresinde olacağından meteor yağmurunu bozmayacak. ATEŞTOPU BANYOSU Üçüncü yağmur, Hollanda Meteor Cemiyeti'nden Hans Betlem'in deyimiyle bir 'Filament'ten kaynaklanacak. Filament bir çok meteor kümesinin toplanarak dev bir kütle oluşturmasına deniyor; yüzyıllar boyunca geçtiği noktalardan meteor kümelerini toplayan filament bu yıl Dünya'ya yaklaşacak. İngilizce 'The Firewall Shower' (Ateştopu Banyosu) olarak adlandırılan bu yağmur esnasında dakikada en az bir meteor alev topu oluşturarak Dünya'ya düşecekler. 19 Kasım sabahı saat 7'de başlayarak 20'si sabahına dek 24 saat sürecek bu yağmuru, Türkiye'nin içinde bulunduğu Akdeniz, Kuzeybatı Avrupa ve Kuzey Amerika'nın doğu kıyıları gözlemleyecek. Meteor yağmurları en iyi çıplak gözle izleniyor, zira atmosfere hızla giren göktaşları yine aynı hızla alev aldıklarından teleskop veya dürbünler dar görüş açısı nedeniyle meteorları kaçırabiliyorlar. Yine bir başka tüyoda, kent dışında gökyüzündeki yıldızların göründüğü noktalardan bakmak.