LİMANLAR KANUNU
Kanun Numarası : 618
Kabul Tarihi : 14/4/1341
Yayımlandığı R. Gazete : Tarih: 20/4/1341 Sayı: 95
Yayımlandığı Düstur : Tertip: 3 Cilt: 6 Sayfa: 183
*
* *
Bu Kanun ile ilgili tüzükler için,"Tüzükler Külliyatı"nın kanunlara göre
düzenlenen nümerik fihristine bakınız.
Bu Kanun ile ilgili olarak Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe giren
yönetmelik için, "Yönetmelikler Külliyatı"nın kanunlara göre düzenlenen
nümerik fihristine bakınız.
*
* *
Madde 1 - Limanların idare ve temizlenme ve derinlenme, genişlenme,
taranmasına, şamandıraların konma ve iyi halde tutulmasına ve bu hususlara
müteferri bütün liman işlerinin yapılmasına Hükümet mecburdur.
Madde 2 - Türkiye limanlarına girip çıkan bütün gemiler işbu kanun
ahkamiyle beraber her limanın icabına ve tahakkuk edecek fenni lüzuma göre de-
mir mevkilerini, rıhtımlara yanaşma, ticaret eşyasının boşanma ve yükleme usul-
lerini ve mevaddı müştailenin çıkarılacağı ve yükletileceği yerleri ve zaman-
ları ve gemilerin limanlarda kalabilecekleri müddetleri velhasıl limanlarda
umumi emniyet ve inzıbatın teminine ait tedbirleri havi Hükümetçe tanzim ve
neşredilecek nizamnameler ahkamına tebaiyete mecburdur.
Madde 3 - Gemilerin Hükümete ait şamandıralara ve liman tesisatına
yapacakları hasarı gemi sahipleri ve mensup oldukları şirket ve acentalar
işbu kanun mucibince tazmine mecburdur.
Madde 4 - Liman reisliğinden resmi izin alınmadıkça deniz kıyılarında,
iskele, rıhtım, kızak, kayıkhane, tamirhane, fabrika, gazino, depo, mağaza ve
umumi deniz hamamları yapılamaz liman reisliğinin yasak ettiği yerlere
pasekül, moloz, safra ve süprüntü ve emsali gibi şeyler atılamaz. (1)
-----------------
(1) 4 ve 11. maddelerde sözü geçen ceza hükümleri, 9/8/1983 tarih 2872 sayılı
Çevre Kanunu'nun 32.maddesi gereğince çıkarılacak "uygulama yönetmelikle-
rinin" yayınlanmasından itibaren deniz kirliliğinin önlenmesi hususunda
uygulanmaz.
KANUNLAR, ŞUBAT 1989 (EK - 3)
Madde 5 - Limanlar içinde Hükümetin tayin ve tahdit ettiği yerlerde
deniz kıyısına kazık çakmak, doldurmak suretiyle denize tecavüz etmek ve
limanların içinde ve deniz üzerinde kahvehane, yemekhane, yatakhane misillü
mahaller tesis eylemek veyahut herhangi bir suretle limanların genişliğine halel
vermek memnudur.
Madde 6 - Liman reisliğinden izin alınmadıkça kara sularında dalgıç
ameliyatı yapılamaz.
Madde 7 - (Değişik: 21/9/1935 - 2829/1 md.)
Limanlar dahilinde seyir ve seferin selametine engel olabilecek suret ve
vaziyette batan bilcümle gemileri ve eşyasını liman reisleri tarafından tayin
olunacak kısa bir müddet zarfında çıkarmağa bunların sahip, kaptan ve
acentaları mecburdurlar. Bu müddet gazetelerle ilan ve ilişikliler malüm
olduğu takdirde kendilerine noterlik marifetile de tebliğ edilir.
Fenni zaruret veya eşya ve gemiler üzerindeki hukuki vaziyet ve ihtilaf
gibi sebeplerle ilişikliler tarafından yapılacak itirazlar üzerine bu müddet
İktısat Vekaletince lüzumu kadar uzatılabilir. Sahip, kaptan veya acentaları
tarafından tayin edilen müddetler içinde, çıkarılmıyan gemi ve eşyasını, liman
idareleri istedikleri gibi çıkartmağa veya imha ettirmeğe salahiyetlidir.Liman
idarelerince imha edilmiyerek çıkarılabilen enkaz ve eşyayı çıkarma masrafları-
nı ödeyerek almak üzere sahipleri gazetelerle ilan suretile çağrılırlar. Bu
ilandan sonra on beş gün geçtiği halde sahiplerince çıkarma masrafı ödenerek
alınmıyan enkaz ve eşya liman idarelerinin müracaatı üzerine malmemurları
tarafından satılarak bedeli Hazineye irat kaydedilir. Satış bedeli çıkarma
masrafından fazla olursa farkı, müracaatlerinde, Hazinece hak sahiplerine
verilir.
Batmış olan gemi ve eşyası Devlete ait olduğu surette ilana lüzum
kalmaksızın liman idarelerince çıkartılarak malmemurlarına teslim edilir ve
çıkarılamıyacak vaziyette olanları imha ettirilir.
Madde 8 - Sermayesinden bir kısmını bütçesinden vererek limanlarda yükleme
ve boşaltma ve su, kömür dağıtma işlerini tanzim için hisse senetleri nama
muharrer her limanda birer anonim Türk şirketi meydana getirmeğe Hükümet
mezundur. İstanbul liman için 1341 senesi nihayetine kadar böyle bir şirketin
teşkili mecburidir.
Bugün bu işlerde çalışmakta olan merakibi bahriye sahipleri, işbu merakibe
kesilecek kıymet üzerinden şirketlerin hisse senetlerine tercihan talip olmak
hakkını haizdir.Ancak şirketlerin teşekkülünden itibaren altı ay içinde işbu
haklarını istimal etmedikleri halde hakları sakıt olur. Şirketler mezkür
merakipte çalışan işçileri başkalarına tercihan işletmeğe mecburdurlar. Mezkür
merakibin kıymetleri berri ve bahri ticaret odalarından birer aza ile ticaret
müdürü ve liman reisi ve merakip sahipleri mümessilinden mürekkep beş kişilik
bir heyet tarafından takdir olunur.
Madde 9 - Belediye hudutları içinde kıyıdan kıyıya insan, hayvan, kum,
kireç, kereste ve saire taşıyan veya vapurlara yolcu veya yolcu eşyası nakleden
merakibi bahriye serbest çalışabilirler.
Madde 10 - Bahri merakibi belediye hudutları içinde nakliye tarifeleri her
altı ayda bir defa ticareti bahriye müdürü veya liman reisi ve ticaret odası ve
belediyeden ve var ise bahri ticaret odası ve şirket meclisi idaresinden
müntahap birer aza ile mıntıka ticaret müdüründen mürekkep bir komisyonca tan-
zim ve Ticaret Vekaleti tarafından tasdik olunur.
Madde 11 - İşbu kanun ile ikinci maddede mezkür nizamnamelere muhalif
hareketi sabit olanlardan beş liradan iki yüz liraya kadar ceza alınır.
Mükerrirlerden işbu cezalar iki misli olarak alınır.
Mücazatı nakdiye kararını ita ve infaza liman reisleri
salahiyettardırlar.(1)
Madde 12 - Sefain ve gemi sahiplerinden veya mensup olduğu şirketlerden
işbu kanun ile ikinci maddede mezkür nizamnameler ahkamına mugayir hareket
edenler hakkında liman memurları tarafından zabıt varakası tanzim ve liman
riyasetine tevdi olunur.
Madde 13 - Kanun ve nizam hilafında hareketi görülenler liman memurları
tarafından tanzim olunacak zabıt varakaları üzerine, liman reisi tarafından
yirmi dört saat zarfında daireye davetle isticvap edilir. Serdedecekleri
müdafaata göre tahkikatı lazıme icra ve icap edenler celp ve istima ve
tebeyyün edecek hale göre karar tebliğ olunur.
Madde 14 - Vicahen verilen kararlar katidir. Gıyabi kararlar kabili
itirazdır. İtiraz müddeti kararın bizzat mahküma veya sefinesi mürettebatından
veya ailesi efradından birisine tebliği tarihinden itibaren tatil günleri
müstesna olmak üzere üç gündür. İstida ile itiraz vukuunda yeniden tahkıkat
yapılarak vicahen karara rabtedilir.
Madde 15 - Tenfizi lazım karara müstenit olan cezayi nakdiler derhal liman
reisi tarafından tahsil ve vezneye irat kaydolunur. Cezayi nakdiyi derhal veya
defaten ödeyemiyen veya bu bapta teminat veya kefalet göstermiyenlerin gemileri
beş günden on beş güne kadar seyrüseferden menolunur. Bu müddetin hitamında
cezayi nakdiyi yine vermek istemiyenlerin gemilerindeki paraları, yoksa
alat ve edevatın gayrı gemideki eşyayı ve bu da kifayet etmezse teçhizatı ve
bunlar da kafi değil ise gemiler liman reisi tarafından haciz ve mezkür gemiler
gazete ile ilan suretiyle tayin edilecek gün ve mahal ve vakitte usulen
müzayede ile satılarak esmanından cezayi nakdi alınır ve fazlası var ise
kendilerine verilir.
Madde 16 - Yukarıki maddelerde yazılan cezalar mücazatı intibahiyeden olup
işbu kanun ve ikinci maddede mezkür nizamnamelerle herhangi bir hareket Ceza
Kanununa göre daha ağır bir cezayı ve tazminatı istilzam ederse ait olduğu
mahkemelerce kanunun iktızası yapılmak üzere müddeiumumiliğe bildirilir.
Madde 17 - Gemi ve süvarilerinin icabında alacakları kılavuzların liman
idarelerince müseccel olması şarttır.
Madde 18 - Fırtına sebebiyle limanı terketmek mecburiyeti müstesna
olmak üzere rüsumu bahriyeyi vermiyen gemilerin seferine müsaade edilmez.
Madde 19 - Mevcut kanun ve nizamların işbu kanuna uymıyan hükümleri
mülgadır.
Madde 20 - İşbu kanun neşri tarihinden muteberdir.
Madde 21 - İşbu kanunun icrasına Ticaret ve Adliye Vekilleri memurdur.
--------------------
(1) Bu maddenin uygulanması konusunda; 4. madde ile ilgili dipnota ve 9/8/1983
tarih ve 2872 sayılı Kanunun geçici maddesine bakınız.
618 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN
YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE
Kanun
No: Farklı tarihte yürürlüğe giren maddeler Yürürlüğe giriş tarihi
------ --------------------------------------- ------------------------
2829 ---- 1/11/1935