GÜMRÜK KANUNU (1)

ANA SAYFAYA DÖNÜŞ

                             GÜMRÜK KANUNU (1)

    Kanun Numarası        : 1615

    Kabul Tarihi          : 19/7/1972

    Yayımlandığı R.Gazete : Tarih: 1/8/1972  Sayı: 14263

    Yayımlandığı Düstur   : Tertip: 5 Cilt: 11  Sayfa: 2927

* *

          Bu Kanunun yürürlükte olmayan hükümleri için bakınız

        "Yürürlükteki Bazı Kanunların Mülga Hükümleri Külliyatı"

                           Cilt: 2   Sayfa: 1155

* *

       Bu Kanun ile ilgili tüzükler için, "Tüzükler Külliyatı"nın kanunlara

                    göre düzenlenen nümerik fihristine bakınız.

* *

                             BİRİNCİ KİTAP

                    Genel Hükümler ve Genel İşlemler

                             BİRİNCİ AYIRIM

                             Genel Hükümler

                             BİRİNCİ BÖLÜM

           Tabirler, Mükellefiyetler ve Vergiye Esas Olan Tarife

    Tabir ve tarifler:

    Madde 1 - 1. Bu kanunda geçen ve şümulü belirtilmemiş olan eşya tabiri her

türlü madde ve kıymetleri kapsar.

    2. Bu kanunda geçen (Gümrük Vergisi) ve (Vergi) tabirleri yalnız giriş Güm-

rük Vergisini (Gümrük vergileri) ve (Vergiler) ise gümrüklerce alınan bütün ver-

gi ve resimleri ifade eder.

    3. Bu kanunda geçen:

    (Bakanlık) tabiri, Gümrük ve Tekel Bakanlığını,

    (İdare) tabiri, Gümrük İdaresini,

    (Kanun), (bu kanun), (kanunda) ve (bu kanunda) tabirleri, işbu Gümrük Kanu-

nunu, ifade eder.

    4. Bu kanunun 12 nci maddesindeki asıl ikametgah tabirinin tayininde, yurda

ister turizm maksadiyle ister mesleki bir gaye ile girmiş olsun, bir sene içinde

vasati altı aydan fazla bir zaman ikamet eden şahsın, oturduğu binanın sahibi

veya kiracısı olması bakımından fark gözetilmeksizin veya nerede oturursa otur-

sun Türkiye'de ikametgahı bulunduğu prensibi kabul olunur.

-------------

(1) 14/6/1989 tarih ve 3577 sayılı Kanunun 16 ncı maddesine göre; 3577 sayılı

    Kanunun tatbikatında, Gümrük Kanunu ile diğer Kanunların 3577 sayılı Kanuna

    aykırı olan hükümleri uygulanmaz.

    5. Bu kanunda geçen fiili ithal tabiri:

    a) Vergi tahakkukunun idarece yapıldığı hallerde vergilerin ödendiği veya

cari hesabının mahsubunun yapıldığı veya teminata bağlandığı veya erteleme iş-

leminin gümrüğünce tekemmül ettirildiği veya muaflık hükümlerinin uygulandığı,

    b) Vergi tahakkukunun mükellefince yapıldığı hallerde eşyanın gümrük işlem-

lerinin ikmal edildiği,

    c) Deniz, vagon ve kamyon üstü işlemlerde, muayenenin yapılıp çetelenin

açıldığı.

    Tarihi ifade eder.

    6. (Ek: 18/4/1983 - 2817/1 md.) Bu Kanunda geçen çıkış tabiri; çıkış eşya-

sının 127 nci madde gereğince muayenesinin yapılıp taşıta yüklenmesini, bir yer-

den veya muhtelif yerlerden, bir defada veya kısım kısım gelmekte olan dökme

veya diğer eşyada yüklemenin tamamlanmasını veya 127 nci madde gereğince muaye-

nesi tamamlandıktan sonra çıkış sundurma, antrepo veya serbest bölgelere alın-

masını ifade eder.

    7. (Ek: 30/6/1995 - KHK-564/1 md.) Müsteşarlık deyimi; Gümrük Müsteşarlığı-

nı ifade eder.

    8. (Ek: 30/6/1995-KHK-564/1 md.) a) Kişi deyimi; gerçek ve tüzel kişiler

ile yürürlükteki mevzuatın öngördüğü hallerde, hukuken tüzel kişilik statüsüne

sahip olmamakla birlikte, hukuki tasarruflar yapma yetkisi tanınan kişiler

ortaklığını;

    b) Türkiye gümrük bölgesinde yerleşik kişi deyimi; bu bölgede kanuni

ikametgahı olan bütün gerçek kişiler ile bu bölgede kayıtlı iş yeri, işyeri

merkezi ya da devamlı işyeri kuruluşu bulunan bütün tüzel kişi veya kişiler

ortaklığını;

    ifade eder.

    9. (Ek: 30/6/1995-KHK-564/1 md.) Karar deyimi; Gümrük Müsteşarlığının veya

yetkili kıldığı gümrük idarelerinin, gümrük mevzuatı kapsamında belirli bir

konuda bir veya daha fazla kişi üzerinde hukuki sonuç doğuracak idari tasar-

rufunu ifade eder.

    10. (Ek:30/6/1995-KHK-564/1 md.) Serbest dolaşımda bulunan eşya deyimi;

Türkiyenin taraf olduğu uluslararası anlaşmalara ait hükümler saklı kalmak

kaydıyla, giriş rejimine tabi tutularak, Türkiye gümrük bölgesine giren eşya

ile üretiminde kullanılan girdilerin yerli olup olmadığına bakılmaksızın, bu

Kanunun hükümlerine göre Türk menşeli sayılan eşyayı ifade eder.

    11. (Ek: 30/6/1995-KHK-564/1 md.) Gümrük statüsü deyimi; eşyanın Türkiye

gümrük bölgesinde serbest doşalım durumunda bulunup bulunmadığını ifade eder.

    12.(Ek:30/6/1995-KHK-564/1 md.) Gümrük beyanı deyimi; belirlenen usul ve

esaslar çerçevesinde eşyanın bir Gümrük rejimine tabi tutulması talebinde

bulunulmasını ifade eder.

    13. (Ek:30/6/1995-KHK-564/1 md.) Beyan sahibi deyimi; kendi adına beyanda

bulunan kişiyi veya adına beyanda bulunulan kişiyi ifade eder.

    14. (Ek:30/6/1995-KHK-564/1 md.) Elleçleme deyimi; gümrük denetimi altında-

ki eşyanın asli nitelikleri değiştirilmeden istiflenmesi, yerinin değiştiril-

mesi büyük kablardan küçük kablara aktarılması, kabların yenilenmesi veya tami-

ri, havalandırılması, kalburlanması, karıştırılması ve benzeri işlemleri ifade

eder.

                                  5014-1

    Mükellefiyetler:

    Madde 2 - Türkiye Cumhuriyeti gümrük hattından geçen veya eşya geçiren her

şahıs, bu kanun ile buna dayanılarak çıkarılan tüzükler, kararname ve yönetme-

likler hükümlerine uymakla mükelleftir. Bu mükellefiyet, gümrük idarelerinin

gerek bu kanunda gerek başka kanun, tüzük ve kararnamelerde yazılı hükümlere

göre yapacağı denetlemelere tabi olmak ve kanunları gereğince kendi adına veya

başka idareler nam ve hesabına tahsil edeceği her nevi vergi, resim, harç ve

ücretleri ödemek veya bunları teminata bağlamak ve kanun, tüzük, kararname ve

yönetmeliklerin ifasını şart koyduğu her türlü işlem ve formaliteyi yerine ge-

tirmiş olmaktır.

    Temsil

    Madde 2/a - (Ek: 30/6/1995-KHK-564/2 md.)

    Bütün kişiler, gümrük mevzuatı ile öngörülen tasarrufları ve işlemleri

gerçekleştirmek üzere gümrük idarelerindeki işleri için bir temsilci tayin

edebilirler. Transit taşımacılık yapan veya arızi olarak beyanda bulunan kişi-

ler hariç olmak üzere, temsilci, Türkiye gümrük bölgesinde yerleşik bulunmalı-

dır.

    Temsil, doğrudan veya dolaylı olabilir. Temsilci, doğrudan temsil durumunda

başkasının adına hareket eder. Dolaylı temsil durumunda ise, kendi adına, ancak

başkasının hesabına hareket eder. Temsilci, temsil edilen kişi namına hareket

ettiğini beyanetmek, temsilin doğrudan veya dolaylı olduğunu belirtmek ve sahip

olduğu temsil yetki belgesini gümrük idarelerine ibraz etmek zorundadır.

    Vergi mükellefiyetinin başlangıcı:

    Madde 3 - 1. Gümrüğün denetlemesi altına (Her çeşit antrepolardakiler de

dahil) konmuş eşyanın vergi ödeme mükellefiyeti;

    57 nci madde gereğince beyannamesinin tescil,

    55 inci madde gereğince ağızdan beyan yapılan hallerde bu beyana ait tahak-

kuk varakasının mükellef tarafından imza ve idarece tescil,

    Posta yolu ile gelen eşyada 135 ve 136 ncı maddelerdeki belgelerin tescil,

    Edildiği günde başlar.

    Gümrük denetlemesi altında bulunan eşya, bu kanunda aksine sarahat olmadık-

ça, fiili ithalden önce mahvolursa mükellefiyet kalkar.

    2. Gümrük denetlemesi dışında kalmış eşyaya ait vergi ödeme mükellefiyeti,

eşyanın gümrük hattından geçirildiği tarihte, eğer bu tarih bilinmiyorsa, eşya-

nın gümrük hattından geçirildiğine gümrükçe bilgi edinildiği günde başlar.

    3. Şarta bağlı teminatlı veya teminatsız yurda, muaf olarak sokulan eşyaya

ait vergi ödeme mükellefiyetinin başlangıcı, muaflık beyannamesinin tescili ve

beyanname yok ise sair geçiş belgeleri üzerinde gümrükçe yapılan en son giriş

vizesi tarihidir.

    4. Yurda muaf olarak sokulduğu halde, muafiyetten faydalanmıyan şahıslara

veya yerlere satılan veya devrolunan veya muafiyetten, faydalanmıyan hususlar

için kullanılan eşyanın vergi ödeme mükellefiyeti, ilgililer tarafından Gümrük

İdaresine yapılacak beyan tarihinde, beyan yapılmamış ise devir veya satış tari-

hinde, bu tarih tespit edilmiyorsa buna Gümrük İdaresince bilgi edinildiği ta-

rihte başlar.

               Dikkat Devamı: 5015 inci sayfadadır.

                                   5014-2

    Bu suretle satılan veya devredilen eşyayı alanlar, satanlar, devredenler

veya muafiyetten faydalanmıyan hususlar için kullananlar bu eşyaya ait vergiler

bakımından gümrüğe karşı tek başına ve müteselsilen sorumludurlar.

    5. (Değişik: 18/4/1983-2817/2 md.) Satışa intikal eden eşyanın vergi ödeme

mükellefiyeti, giriş beyannamesi verilmiş veya tahakkuk varakası tanzim edilmiş

olduğu hallerde bunların tescil edildiği, aksi halde tespit kağıdının gümrükçe

tanzim ve tescil olunduğu tarihte başlar.

    6. (Ek: 18/4/1983-2817/2 md.) Bakanlıkça tespit edilecek esaslara göre eşya-

nın ithal işlemi sonradan yapılmak üzere, mal sahibine, temsilcisine veya taşı-

yıcısına teslim edilmesi halinde, vergi ödeme mükellefiyeti teslim edildiği ta-

rihte başlar.

    Vergiye esas olan tarife:

    Madde 4 - (Değişik: 18/4/1983-2817/3 md.)

    Gümrük vergisi, 3 üncü madde gereğince ödeme mükellefiyetinin başladığı

tarihte, eşyanın bulunduğu hal ve mahiyetine göre o tarihte yürürlükte bulunan

Gümrük Giriş Tarife Cetvelindeki nispet, had ve esaslara göre hesaplanır.

    Tarifenin vergi nispetlerini artıran hükümlerinin uygulanmasına, Kanunda

aksine sarahat bulunmadıkça, yayımı tarihinden üç ay sonra başlanır. Ancak, bu

Kanunun 20 ve 21 inci maddeleriyle 14/5/1964 tarihli 474 sayılı Kanuna göre

yapılacak değişiklikler ve alınacak kararlar yayımı tarihinden itibaren yürür-

lüğe girer.

    Vasfı değişen eşya:

    Madde 5 - (Değişik: 18/4/1983-2817/4 md.)

    Ödeme mükellefiyetinin başladığı günden sonra eşyanın vasıflarında meydana

gelen değişmeler ve bozulmalar sebebiyle gümrük vergilerinden indirim yapılamaz.

    Ancak, fiili ithalden önce herhangi bir kaza sonucu ya da elde olmayan ne-

denlerle eşyanın hasara veya kayba uğraması veya harap olması hallerinde, külfet

ve masrafları sahibine ait olmak üzere ve bu durumların ilgili gümrük idaresi-

ne ispat edilmesi şartıyla, gümrük idaresinin denetimi altında aşağıdaki şekil-

lerde işlem yapılır.

    1. Hiçbir surette kullanılamaz hale gelmiş eşyanın, sahibi isterse, usulü

dairesinde imhasına veya yurt dışına çıkarılmasına izin verilir.

    2. Münhasıran ilk madde olarak kullanılması mümkün hale gelen eşyanın ver-

gisi ilk madde tarifesi üzerinden hesaplanır. Lüzumu halinde, gümrük idaresince

bu eşyanın ilk madde şeklinden başka surette kullanılmasını önleyici tedbirlerde

alınır.

    3. Kısmen hasara uğrayan eşyanın ayrılması mümkün ise hasara uğramış kısmı,

değilse tamamı hakkında sahibinin isteğine göre 1 ve 2 nci fıkralar hükmü uygu-

lanır.

    4. Islanmış veya nemlenmiş eşyanın kurutulmasına gümrük idaresince müsaade

olunur.

    5. Eşya, sahibi tarafından, Hazineye hiçbir masraf yüklenmemesi kaydıyla

gümrüğe terkedilebilir.

    Ancak, bu fıkralardaki işlemlerin uygulanması sırasında ilk tespit ve tahak-

kuka göre bir ceza tayini gerektiği hallerde bu ceza alınır.

                                  İKİNCİ BÖLÜM

                   Tek ve Maktu Vergi, İstisna ve Muafiyetler

    Tek ve maktu tarife:

    Madde 6 - (Değişik: 18/4/1983 - 2817/5 md.)

    Posta yoluyla veya yolcu beraberlerinde gelen ve ticari mahiyette bulunma-

yan vergiye tabi eşya ile sınır ticaretine konu teşkil etmesi uygun görülen

eşya-

KANUNLAR, TEMMUZ 1990 (Ek - 6)

dan alınacak gümrük vergilerini göstermek üzere kanunlarda belirtilen azami had-

leri geçmemek şartıyla tek ve maktu bir tarife uygulamaya Bakanlar Kurulu yetki-

lidir. (1)

    İstisnalar:

    Madde 7 - Aşağıda yazılı eşya Gümrük Vergisinden istisna edilmiştir:

    1. Gümrük Giriş Tarife Cetvelindeki pozisyonlarında vergiye tabi tutulmadık-

ları gösterilmiş olan eşya,

    2. Milletlerarası andlaşmalarla vergiye tabi olmadıkları kabul edilen eşya,

    3. Her türlü Türk parası, banknotları, esham ve tahvilleri ve kuponları,

Türkiye'ye sokulması yasak olmayan yabancı devlet paraları, esham ve tahvilleri

ve bunların kuponları ile çek ve poliçeler,

    4. Bakanlıkça tespit olunacak esaslar dairesinde, ticari mahiyeti bulunma-

dığı kabul edilen nümunelik eşya ve modeller,

    5. Mezarlıklara, milli abidelere konulmak üzere getirilen veya gönderilen

çelenk, bayrak ve bu mahiyetteki eşya ile bunların teferruatı, içinde ölü veya

ölünün kül veya kemikleri bulunan tabut, vazo ve sair kablar ve bunlarla bir-

likte getirilen veya önceden veya sonradan gönderilen çiçek, çelenk ve bu mahi-

yetteki eşya,

    6. Resmi daire ve müesseselerle özel müessese ve şahıslara ait işlem görmüş

her türlü defter, evrak ve belgelerle, kullanılmamış her türlü taşıt biletleri

ve milletlerarası mahiyette muayyen hizmetler karşılığı kullanılacak kuponlar,

    7. Karasularımızda kazaya uğrayan veya batan ve mülkiyeti Hazineye intikal

etmiş olan ve Maliye Bakanlığınca denizden çıkarılmak üzere satılan veya çıka-

rılması sözleşmeye bağlanan her türlü eşya.

    Muafiyetler:

    Madde 8 - Gerçek ve tüzel kişiler için ithal edilecek, aşağıda cins ve nevi-

leri gösterilen eşya Gümrük Vergisinden muaftır:

    1. (Değişik: 18/4/1983-2817/6 md.) Genel, katma ve özel bütçeli daireler

ile kamu yararına hizmet eden dernekler tarafından kurulan ve Bakanlar Kurulu

kararı ile milletlerarası kuruluşlarla işbirliğine müsaade edilen vakıfların

müze, kitaplık, dökümantasyon merkezleri için teşhir edilmek ve okunmak üzere

gelen her türlü eşya, kitap, mecmua, risale ve eserlerle, bunlarla ilgili

mikrofilmler, mikrofişler, video bantları ve ses bantları ayrıca, okullar ile

bahsi geçen daire ve kuruluşların hayvan ve bitki bahçeleri, numune ve üretme

fidanlıkları, göl ve havuzları için gelen her türlü bitki ve hayvanlar ile bun-

ların tohumları ve yumurtaları (Bunların kap ve kılıfları, nakli sırasında kul-

lanılan eşya, malzeme ve kumanyalar dahil),

    2. (Değişik: 18/4/1983-2817/6 md.) a) Sosyal, kültürel, hayri ve sıhhi mak-

satlarla yabancı memleketlerde kurulmuş dernek, vakıf ve teşekküller tarafından

aynı maksatlarla Türkiye'de faaliyette bulunan kamu yararına çalışan derneklere

ve vakıflara,

    b) Gerçek ve tüzelkişiler tarafından, Türkiye'deki kamu yararına çalışan

derneklere ve kamunun faydasına parasız tahsis edilmiş Bakanlar Kurulunca tespit

edilen tesisler ile resmi teşekküllere, belediye ve köy tüzelkişiliklerine,

-------------------

(1) Uygulanacak tarife ile ilgili olarak;17/8/1990 tarih ve 20608 sayılı

    R.G'de yayımlanan 25/6/1990 tarih ve 90/639, 30/3/1995 tarih ve 22243 sayılı

    R.G'de yayımlanan 6/2/1995 tarih ve 95/6573 sayılı Bakanlar Kurulu

    Kararlarına bakınız.

    Bağış yoluyla gönderilen veya yurt dışında temin edilen para ile alınıp ge-

tirilen, gerek miktar gerek özellikleri bakımından konularına uygun olduğu Ba-

kanlıkça kabul edilecek eşya (Genel ve katma bütçeli daireler dışında binek oto-

mobilleri hariç),

    3. Doğrudan doğruya veya gerçek ve tüzel kişiler aracı edilerek Hazineye

yardım maksadiyle ve bağış yoluyla gelen her türlü eşya ve kıymetler (Maliye ve

Gümrük ve Tekel Bakanlıklarınca müştereken tespit edilecek usul dairesinde).

    4. (Değişik: 18/4/1983 - 2817/6 md.) a) Milli Savunma Bakanlığı, Jandarma

Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı ihtiyaçları için gümrük beyan-

namesi ve ithal müsaade belgeleri bu kuruluşlar adına düzenlenmiş olmak kaydıy-

la, yurt dışından tedarik olunan her türlü harp silah, araç, gereç, teçhizat,

makine, cihaz ve sistemleri ile bunların yapım, bakım ve onarımlarında kullanı-

lacak yedek parçalar, akaryakıt ve yağlar, hammadde, malzeme (eğitim malzemesi

dahil) ve harp ganimetleri ile memleket dahilin de temini mümkün olmayan ve

Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığınca kabul, tespit ve belgelenecek her çeşit

ilaç ve ilaç hammaddeleri,

    b) Milli Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik

Komutanlığı ihtiyacı için bedelsiz olarak dış kaynaklardan alınan her türlü yar-

dım malzemesi,

    c) Emniyet Genel Müdürlüğünce, emniyet hizmetleri ihtiyacı için dış memle-

ketlerden mubayaa ve ithal olunacak (a) bendinde yazılı araç, gereç ve silahlar

ile bunların teferruatı,

    d) Milli savunma ve içgüvenlik konularında; Milli Savunma Bakanlığı, Jandar-

ma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü ve

Gümrük Muhafaza Genel Müdürlüğü ihtiyaçlarının sağlanması için; Türk Silahlı

Kuvvetlerini güçlendirmek amacıyla kurulmuş bulunan vakıflar ile sermayesinin

yarısından fazlası bu vakıflara ait olan şirket ve müssseselerin yukarıda yazılı

kuruluşlar tarafından verilecek siparişlerle ilgili olarak üretici sıfatıyla

ithal etmeleri gereken ve miktarı ihtiyaç sahibi makam tarafından onaylanan her

türlü silah, araç, gereç, anamalzeme, mühimmat, makine, elektronik, elektrikli

cihaz, alet ve teferruatları ile bunların üretimi, bakımı ve onarımında kulla-

nılacak her türlü parça, yedek parça, mamul, yarı mamul maddeler, malzemeler,

    5. Kara sınırlarından 5 kilometreye kadar derinlikte bulunan köyler ve kasa-

balar ahalisinin gümrük kapılarından geçirdiği kendisinin veya ailesinin kullan-

masına mahsus ve kıymeti Bakanlar Kurulu karariyle tespit edilecek eşya (Bakan-

lıkça tayin edilecek usul dairesinde).

    6. Harb esirleri ve harb zamanlarında enterne edilen askeri ve sivil kişiler

adına bağış yoluyla gönderilen yiyecek ve içecek (Tütün ve sigara dahil) ve gi-

yim eşyası (Karşılıklı olmak şartiyle).

    7. a) Milli deniz ve hava gemilerinin, yabancı limanlarda ve meydanlarda

yalnız kendi ihtiyaçları için aldıkları donatım eşyası ve işletme malzemesi,

    b) Yabancı deniz ve hava gemilerinin kendilerine mahsus olarak içlerinde

getirdikleri veya Türk limanlarında gümrüklenmemiş mallardan aldıkları yakıtlar

ve yağlayıcı maddelerle gemi adamları ve yolcularına mahsus yiyecek ve içecekler

(Tekel maddeleri dahil) ve donatım eşyası ve işletme malzemesi (Gemilerden dışa-

rı çıkarılmaması ve karşılıklı olması şartiyle),

    Yukarıdaki fıkralarda yazılı donatım eşyası ile işletme malzemesinin cins

ve nevileri Gümrük ve Tekel ve Ulaştırma Bakanlıklarınca tayin ve tespit olunur.

    c) Yabancı ülkelere sefer yapan Türk gemileri ve uçakları hakkında da yuka-

rıki hükümler uygulanır. Ancak, bu taşıtlar kabotaj seferleri esnasında yabancı

yakıt, yiyecek ve içecek maddelerini, vergileri ödenmek şartiyle kullanabilir-

ler.

    Bu taşıtların muntazam seferleri olanlarının yabancı ülkelere yaptıkları

seferden son Türk limanına avdet ederek, tekrar dış sefere çıkmaları halinde,

bu limandaki bekleme süreleri yabancı ülkelere yapılan seferin devamı sayılır,

    Yemekli vagonların Türkiye sınırından geçtikten sonra hazırlayacakları ilk

kahvaltı ve yemek için kullanacakları yiyecek ve içeceklerle yakıtlar (Tekel

maddeleri bu hükmün dışındadır.)

    8. İktisadi bir faaliyetin reklamı maksadiyle getirilecek ve parasız dağı-

tılacak olan basılı ilan, katalog, broşür, takvimler ve emsali matbualar.

    9. Noel, yılbaşı, Şeker ve Kurban Bayramları münasebetiyle hariçten gönde-

rilecek, süre ve kıymetleri Bakanlar Kurulunca tayin edilecek, hediyelik eşya.

    10. Türkiye'de akdedilecek milletlerarası kongrelere veya spor temas ve

gösterilerine katılacak delege ve şahısların isimlerini muhtevi plaketler, bun-

ların milli bayrakları veya kulüp filamaları ve bunları takmaya mahsus ağaç ve

madeni mamuller ve bu toplantı ve temaslara ait rozet, kupa ve broşürler ve bu

kongre ve spor temas ve gösterilerine ait cihaz, alet ve malzeme.

    11. Türkiye'de yapılan ve yapılacak olan milli ve milletlerarası her türlü

yarışmalarda mükafat olarak verilmek üzere bağış yoluyla gönderilen eşya.

    12. Aile fotoğraf filimleri ve resimleri, basın ile ilgili aktüalite filim-

leri ve resimleri, fonopost maddeleri (Münhasıran mektup ve muhabere vasıtası

olarak kullanılanları dolu ve birer adet), plak, tel ve bantlarla mürettep

sesli ve yazılı mevkut neşriyat, şahsi tedavide kullanılacak miktar ve mahiyet-

te ilaçlar (Konulmuş kanun hükümleri saklıdır.)

    13. Yabancı eşyanın teşhir olunduğu fuar ve sergilerin inşa ve dekorasyonun-

da kullanılmak üzere getirilen eşya (Bu mahallerden dışarı çıkarılmamak kaydiy-

le.)

    14. (Değişik: 18/4/1983-2817/6 md.) a) Gümrük Giriş Tarife Cetvelinin 87.02,

87.09, 87.10 ve 87.11 pozisyonlarında yer alan ve münhasıran malül ve sakatlar

tarafından kullanılmak üzere hususi surette imal edilmiş hareket ettirici terti-

batı bulunan ve bunlar tarafından ithal edilen motorlu veya motorsuz koltuklar,

bisiklet, motosiklet ve binek otomobilleri, (Ek hüküm: 3/4/1997 - 4236/1 md.)

ile el ve ayak fonksiyonlarını tamamen yitirmiş olmaları nedeniyle bizzat sakat

kişi tarafından kullanılamayan, sakat kişinin araca binip inmesiyle taşınmasını

kolaylaştırıcı tertibatı bulunan ve sakat kişinin üçüncü dereceye kadar kan veya

sıhri hısımlarından bir sürücü veya sakat kişi tarafından iş akdine bağlı ola-

rak istihdam edilen bir sürücü tarafından kullanılan Gümrük Giriş Tarife Cetve-

linin 87.02.10 ve 87.02.90 pozisyonlarında yer alan minibüsler,

    Bu fıkra gereğince yurda sokulan kara nakil vasıtalarının malül ve sakat

olmayanlara herhangi bir şekilde devri halinde gümrük vergisi alınır. Ancak bu

fıkra gereğince yurda sokulan kara nakil vasıtalarının başka bir malül ve saka-

ta devri veya bunların ölümü sonucu varislerine intikali halinde gümrük vergi-

leri alınmaz.

    b) Protez uzuvlar (protez dişler hariç) ile organizmaya takılan sair uzuv

ve parçalar,

    c) Gümrük Giriş Tarife Cetvelinin 84 ve 85 inci fasıllarında yer alan ve

sakatların sanatlarının icrası için bizzat kendilerinin ithal ederek kullanacak-

ları alet ve makineler (Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığının izniyle),

    d) Sakatların ve hastaların kendi adlarına ithal edilecek ve bunların bakım,

tedavi ve yaşamlarını sürdürmeleri için zorunlu olan eşya ile organ nakli için

kurulmuş vakıfların yurt dışından amaçlarına uygun olarak ve kamu hizmetine

tahsis edilmek üzere getirtecekleri canlı doku, makine, teçhizat ve teşhis ve

tedavide gerekli ilaçlar (Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığının uygun görüşü

alınarak).

    15. (Mülga: 18/4/1983-2817/6 md.)

    Diplomatik muafiyetler:

    Madde 9 - Aşağıda yazılı eşya mütekabiliyet şartiyle gümrük vergilerinden

muaftır:

    1.  Yabancı devlet başkanları ve aileleri efradı ile refakatlerine memur

olanların getirdikleri veya Türkiye'deki ikametleri sırasında getirecekleri eş-

ya ve taşıtları,

    2.  Resmi bir ziyaret veya görev için Türkiye'ye gelen delegelerle, sivil

veya askeri heyetlerin, bu görevin yapılması maksadiyle beraberlerinde getire-

cekleri veya görevin devamı sırasında getirtecekleri eşya ve taşıtları.

    3.  a) Türkiye'deki yabancı diplomatik temsilciliklerin,

    b)  Yabancı devletlerin Türkiye'deki konsolosluklarının,

    Resmi görevin yapılması ile ilgili olarak her hangi bir zamanda getirtecek-

leri her türlü basılmış ve basılmamış evrak ile taşıtları ve sair her türlü eşya

ve resmi binalar için inşaat malzemesi.

    4.  a) Yabancı devletlerin Türkiye'deki diplomatik temsilciliklerinde görev-

li misyon şefleri ile diplomatik memurlarının,

    b)  Yabancı devletlerin Türkiye'deki konsolosluklarında görevli misyon şef-

leri ile meslekten konsolosluk memurlarının,

    c)  Milletlerarası resmi teşekküllerin Türkiye'de ikamet eden misyon şefle-

rinin ve diplomasi memurlarının,

    Türkiye'de görevli bulundukları süre içinde, gerek kendilerinin, gerek aile-

leri efradının istihlak ve kullanmaları için birlikte getirdikleri veya sonradan

getirtecekleri her türlü eşya ve binek otomobilleri.

    5.  a) Yabancı devletlerin Türkiye'deki diplomatik temsilciliklerinde görev-

li idari ve teknik personelin,

    b)  (Değişik: 18/4/1983 - 2817/7 md.) Yabancı devletlerin Türkiye'deki kon-

solosluklarında görevli idari ve teknik personelin, görevlerine ilk gelişlerin-

de beraberlerinde getirecekleri veya gelişlerinden iki ay önce veya gelişlerin-

den itibaren altı ay sonraki süreler içerisinde getirtecekleri kendilerine ve

ailelerine ait zati eşya ve ev eşyası.

    Mütekabiliyet şartının mevcudiyeti Dışişleri Bakanlığınca tespit olunur.

    Bu maddede yazılı muaflıklardan (misyon şefleri hariç) Türk uyruklular fay-

dalanamazlar.

    Bu madde gereğince yurda muafen sokulmuş olan eşya ve taşıtların (binek oto-

mobilleri dahil) muaflık hakkı olmayan yer ve şahıslara herhangi bir suretle

devir veya satışı Dışişleri Bakanlığının müsaadesine bağlı olup, bu eşya ve ta-

şıtlar yürürlükte bulunan kanunlara göre Gümrük ve diğer vergiler ödenmeden ve

mali mükellefiyetler yerine getirilmeden muaflık hakkı olmayan yer ve şahıslara

devredilemez ve satılamaz.

    Bu maddeye göre muafen yurda sokulmuş olan taşıtlardan çalınanlar hakkında

12 nci madde hükmü uygulanır.

    Bu maddenin uygulanmasına ait gümrük işlemleri Dışişleri ve Gümrük ve Tekel

Bakanlıklarınca birlikte tesbit olunur.

    Zat ve ev eşyası:

    Madde 10 - Aşağıda yazılı eşya, gümrük idaresince şartlarına ve gösterilen

esaslara uygun görüldüğü takdirde gümrük vergilerine tabi tutulmaz.

KANUNLAR, TEMMUZ 1990 (Ek - 6)

    1.  Cumhurbaşkanının zat ve ikametgahı için gelen eşya.

    2.  a) (Değişik: 18/4/1983-2817/8 md.) Yolcuların beraberlerinde getirdik-

leri kendilerine ait zati eşya ile gelişlerinden iki ay önce veya altı ay sonra-

ki süreler içerisinde gelen zati eşya ve nakil vasıtaları hizmetlilerinin bera-

berlerinde getirecekleri kendilerine ait giyim eşyası (yolcuların getirebileceği

zati eşyanın cins, miktar ve mahiyeti ile seyahatın süre ve mahiyetine, nakil

vasıtasının cinsine göre nakil vasıtaları hizmetlilerinin getirebileceği eşya

Bakanlıkça tespit edilir.)

    b)  (Değişik: 7/2/1990 - 3612/55 md.) Yolcuların ve nakil vasıtaları hiz-

metlilerinin beraberlerinde getirdikleri ve seyahat sürelerine göre kıymetleri

Maliye ve Gümrük Bakanlığınca tespit edilecek hediyelik eşya.

    3.  Şahsi madalya ve nişanlariyle yabancı memleketlerdeki bilim, sergi ve

yarışma heyetlerince verilmiş mükafatlar.

    4.  Türkiye'ye yerleşmek üzere göç suretiyle gelen yabancıların beraberle-

rinde veya kendilerinden en çok iki ay önce veya altı ay sonra gelen kullanıl-

mış ev eşyası.

    5.  İkametgahı Türkiye'de olan bir Türkle evlenerek veya evlenmek üzere

yabancı ülkedeki asli ikametgahını terk ile Türkiye'ye gelen veyahut herhangi

bir sebeple Türkiye'ye gelip de bir sene içinde keza ikametgahı Türkiye'de olan

bir Türkle evlenen Türk veya yabancı uyruklu gelinin beraberinde veya evlenme

akdinden en çok iki ay önce veya altı ay sonra gelen giyimine ve evine mahsus

cihaz eşyası.

    6.  (Değişik: 18/4/1983-2817/8 md.) Yabancı memleketlerdeki kişilerin ölümü

ile Türkiye'de ikamet eden veya Türkiye'ye dönen Türk uyruklu mirasçılarına

intikal eden zati eşya ve ev eşyası (Bakanlıkça kabul edilecek mücbir sebepler

saklı kalmak kaydıyla bunların ölüm olayının resmi makamlar tarafından tespit

tarihinden itibaren bir yıl içerisinde getirilmesi, ölene aidiyetinin ve nam-

larına gelenlere intikalinin kanaat verici resmi belgelerle ispatı şartıyla.)

    7.  (Değişik: 18/4/1983-2817/8 md.) Yurt dışındaki milli veya milletlerarası

kadrolara atanıp da bu görevlerinden dönen Devlet memurları ile diğer amaçlarla

yabancı memleketlere yerleşip de en az iki yıl ikametten sonra kesin olarak dö-

nen Türk uyruklu kişilerin beraberlerinde getirecekleri veya gelişlerinden iki

ay önce veya altı ay sonraki süreler içerisinde getirtecekleri ev eşyası,

    8.  Sürekli görevle yabancı memlekette bulunmakta iken yine sürekli görev-

le başka bir yabancı memlekete naklolunan memurların yeni tayin edildikleri mem-

leketin özelliği veya uzaklığı sebebiyle beraberlerinde götürmeleri külfetli ve

masraflı bulunduğundan memleketimize getirmelerine veya göndermelerine zaruret

hasıl olan yurt dışındaki zat ve ev eşyaları (Gümrük ve Tekel Bakanlığı ve ilgi-

li Bakanlıkça) tesbit edilecek esaslar dairesinde muaftır.

    (İkinci fıkra Mülga: 27/4/1976-1984/2 md.)

    Bu madde ile bu kanunun 7 nci maddesinin 3 ve müteakip fıkralariyle 8 ve

9 uncu maddelerde Gümrük vergilerinden istisna edilen veya muaf tutulan gayri

ticari eşya için ayrıca kambiyo ve ithal rejimi tahdit ve takyitleri aranmaz.

    Tahsis yeri değiştirilen eşya:

    Madde 11 - Tahsis yeri değiştirilen eşya hakkında aşağıdaki hükümler uygu-

lanır :

    1.  Gerek bu kanuna ve gerek özel kanunlara göre muaf olarak ithal edilen

her türlü eşyadan;

    a)  Özel kanunlarla muafiyet tanınan daire, müessese ve teşekküllere satı-

lan veya devrolunanlar,

    b)  (Değişik: 18/4/1983 - 2817/9 md.) Bu Kanunun 8 inci maddesinin 2 nci

fıkrasında muafiyet tanınan kuruluşlara bedelsiz olarak devredilenler.

    c)  Tahsis edildikleri iş ve yerlerde on yıl kullanıldıktan sonra muafiyet-

ten faydalanmıyan yerlere ve kişilere satılan veya devrolunanlar için gümrük

vergileri aranmaz.

    (Ek: 22/5/1987 - 3375/1 md.) Bu süreyi Bakanlar Kurulu eşya cinsini belir-

lemek suretiyle beş yıla kadar indirebilir veya tekrar on yıla kadar yükselte-

bilir.

    2. Milletlerarası andlaşmalara göre teminatsız ve geçici olarak ithal edilip

de tahsis edildikleri iş ve yerlerde kullanılması sırasında çalınmak veya kaza

neticesinde hasar görmüş olmak sebebiyle tekrar çıkarılması mümkün olmayan vası-

ta ve eşyadan vergi aranmaz. Ancak, çalınma veya kaza olayının mahkeme ilamı ve-

ya Cumhuriyet Savcılığından veya olayın vukubulduğu mahallin en büyük mülkiye

amirinden ve hasar gören vasıta ve eşyanın enkazının Hükümete terk edildiğinin

yine mahallin en büyük mülkiye amirinden alınacak belgelerle gümrüğe ispatı

şarttır.

    (İkinci fıkra Mülga: 18/4/1983 - 2817/9 md.)

    3. Özel kanunları gereğince yurda muaf girmiş deniz ve hava gemileri (yüzen

havuzlar dahil):

     a) Herhangi bir sebeple söküldükleri takdirde Gümrük Giriş Tarife Cetvelin-

deki pozisyonlarına göre,

     b) Battıktan sonra hurda halinde çıkarılan gemilerle herhangi bir kaza so-

nunda hurdalaşan hava gemileri ilk madde tarifesi üzerinden, vergiye tabi tutu-

lur.

    Turistik kolaylıklar:

    Madde 12 - Turizmle alakalı olarak gelen taşıtlara ve eşyaya aşağıdaki hü-

kümler uygulanır.

    1. a) (Değişik birinci fıkra: 18/4/1983-2817/10 md.) Asıl ikametgahı yabancı

memleketlerde olan Türk ve yabancı turistlerin birlikte veya kendilerinden iki

ay önce veya sonraki süreler içerisinde getirdikleri 132 nci maddenin (1-e) fık-

rasında yazılı seyahat vasıtaları, av, spor ve diğer eşyaları için vergi temina-

tı olarak kara seyahatlerinde Uluslararası Turizm ve Otomobil Birliğine mensup

Türkiye Turing ve Otomobil Kurumunun veya bunun kefalet ettiği yabancı kurumla-

rın verecekleri triptik, gümrük geçiş karnesi veya Bakanlıkça tespit edilecek

diğer benzeri belgeleri (bir yıl içinde ihraç şartıyla) kabul olunur.

    Yukardaki fıkrada sözü edilen Türk ve yabancıların triptiksiz veya geçiş

karnesiz veya bu mahiyetteki benzeri belgeler olmaksızın getirdikleri taşıtları

(bisiklet ve motosikletler dahil) ile tenezzüh motoru, kotra ve sandalları, tek-

rar ihraçedilmek şartiyle, Bakanlığın tespit edeceği esaslar dairesinde yurda

sokulur.

    Turistlerin hava taşıtlarına uygulanacak işlem, Gümrük ve Tekel ve Ulaştırma

Bakanlıklarınca müştereken tesbit edilir.

    Motorlu vasıtaların mütat depolarındaki akaryakıt ve madeni yağlardan vergi

aranmaz.

    Çalınmak ve kaza neticesi parçalanmak yüzünden tekrar çıkarılması mümkün

olmıyan taşıt ve eşyanın da vergileri aranmaz ve teminatı çözülür. Çalınma

hadisesi mahkeme ilamı veya Cumhuriyet Savcılığının veya hadisenin vukubulduğu

mahallin en büyük mülkiye amirinin belgesi ile ispat edilir. Kaza dolayısiyle

sahibi tarafından çıkarılmak istenmeyen taşıt ve eşyanın enkazı Hükümete terk

edilmek ve keyfiyet mülkiye amirinden alınacak bir belge ile gümrüğe ispat olun-

mak lazımdır.

    Hükümete terk edilen bu gibi vasıta ve eşya enkazı 11 inci maddenin 2 nci

fıkrasının son bendi hükmüne göre tasfiye olunur.

    b) Yukarda gösterilen suretle yurda giren taşıtlar Türkiye dahilinde, ancak

triptik veya geçiş karnesinde veya bu mahiyetteki benzeri belgesinde yazılı şa-

hıs veya asıl ikametgahı yabancı memleketlerde olan Türk veya yabancı şoförü

veyahut asıl ikametgahı olan yabancı memleketlerde otomobil sahibinin vekaletini

haiz olan Türk veya yabancı şahıslar tarafından kullanılabilir. Buna riayetsiz-

lik halinde taşıt, yurt dışı edilmek üzere gümrüğün denetimine alınır.

    c) Triptik, gümrük geçiş karnesi vesair belgelere göre vergileri teminata

bağlanarak geçici ve şarta bağlı olarak yurda giren bu taşıtlar garanti veren

kurumdan vergileri takip ve tahsil edilmiş olsa dahi, kaçakçılık hükümlerinin

uygulanmasında gümrük giriş işlemine tabi tutularak yurda ithal edilmiş addolun-

maz ve aksine hareketlerde kaçakçılık mevzuatı dairesinde kovuşturma yapılır.

    2. Turizmi teşvik maksadiyle kurulmuş teşekküller ile Türkiye Turing ve Oto-

mobil Kurumu için getirilecek ve parasız dağıtılacak olan turizmle ilgili tesis-

lere ait propaganda, afiş ve broşürleri ile takvimleri, otomobil plakaları, yol

işaretleri, rozetler, mükafat kupaları için vergi aranmaz.

    3.  Yabancı turizm teşekkülleri tarafından parasız dağıtılmak üzere turizm

teşekkülleri ile Türkiye Turing ve Otomobil Kurumuna gönderilen yabancı turizm

propaganda afişleri, broşürleri, rehber ve takvimleri vergiye tabi değildir. (1)

    Sınır ahalisine kolaylıklar:

    Madde 13 - Sınır bölgesindeki topraklarını işlemek ve bu bölgedeki otlaklar-

da hayvanlarını otlatmak hakkı andlaşma ile tanınmış olanlardan :

    1.  Türkiye'de oturanların sınırın öbür tarafına götürüp mevsim sonunda geri

getirdikleri hayvan ve mahsulleri ile taşıtları ve aletleri,

    2.  Karşı taraf ülkesindekilerin mevsim sonunda geri götürmek üzere getir-

dikleri hayvan ve taşıtları, kabları ve örtüleri, kendi arazilerinde kullanacak-

ları tohumları ve gübreleri ile makina ve aletleri,

    Bakanlıkça tesbit edilecek usule uyulmak şartiyle vergiden muaftır.

                                  ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

                Gümrük Hattı ve Bölgesi ve Gümrük Hattından Geçiş

     Gümrük hattı ve bölgesi:

    Madde 14 - 1. Gümrük hattı Türkiye siyasi sınırlarıdır.

    2. Gümrük bölgesi:

    a) Denizlerde; kara ve iç suları ile sahilden içeri,

    b) Karalarda; gümrük hattından içeri,

    Doğru 30 kilometre derinliğindeki alanı kapsar.

-------------------

(1) Bu maddenin, "Türkiye Turing ve Otomobil Kurumunun triptik veya gümrük geçiş

    karnelerinin verilmesine ilişkin" hükümleri, hernekadar 12/3/1982 tarih ve

    2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanununun 38 inci maddesi ile yürürlükten kaldı-

    rılmış ise de, 18/4/1983 tarih ve 2817 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinde

    "...1615 sayılı Gümrük Kanununun 12 nci maddesine ait hükmü yürürlükten kal-

    dırılmıştır." denildiğinden Kurumla ilgili sözü edilen hükümler yeniden yü-

    rürlüğe girmiştir.

    3. Boğazlarda Marmara Denizi, İstanbul Limanı ve gümrük işlemleri yapılan

hava meydanları da gümrük bölgesi sayılır.

    Hava meydanlarında gümrük bölgesi sayılacak saha Bakanlıkça tesbit olunur.

    Gümrük bölgesinin derinliği lüzum görülecek hallerde veya bazı yerlerin

coğrafi durumları itibariyle Bakanlar Kurulu karariyle 60 kilometreye kadar ge-

nişletilebilir.

    Bu madde ile tayin olunan ve tespit edilecek gümrük bölgesi ve bu bölgede

yapılacak değişiklikler ilan olunur.

    (Ek: 30/6/1995 - KHK-564/3 md.) Gümrük rejimlerinin uygulanması yönünden

Türkiye Cumhuriyeti toprakları, karasuları, içsuları ve hava sahası Türkiye güm-

rük bölgesi sayılır.

    Gümrük hattı dışında sayılan yerler:

    Madde 15 - Serbest liman, bölge ve mahallerle gümrüklenmemiş eşyaya mahsus

sundurma ve antrepolar ve bu türlü eşya konulmasına gümrükçe müsaade edilmiş

mahaller ve vasıtalar, kanunda veya gümrüğün yazılı izin kağıdında gösterilen

kayıtlara uymak ve buralardaki Eşyanın kati gümrük işlemi yapılarak millileşin-

ceye veya kanunen böyle addedilinceye kadar gümrük denetlemesi altında bulundu-

rulması şartiyle, vergi ödeme mükellefiyeti bakımından gümrük hattı dışında

sayılır.

    Gümrük kapıları ve yolları:

    Madde 16 - (Değişik: 18/4/1983-2817/11 md.)

    Kara, su ve havada gümrük hattından giriş ve çıkış gümrük kapılarından ya-

pılır. Gümrük hattından içeride bulunan gümrük kapıları ile gümrük hattının ge-

çiş noktaları arasında muayyen yolların takibedilmesi şarttır. Giriş ve çıkış

kapıları ile bunları birbirine bağlayan yollar ve hava nakil vasıtalarının

Türkiye dahilinde inebilecekleri gümrük işlemi yapılan hava meydanları ilgili

bakanlıkların ve gerekirse ilgili kamu kuruluşlarının da mütalaası alınarak Güm-

rük ve Tekel Bakanlığınca tespit ve ilan olunur.

    Umumi hizmete açılmış demiryolları, gümrük yolu sayılır.

    Gümrük hattından giriş ve çıkış:

    Madde 17 - Gümrük hattından giriş ve çıkış ile gümrük idarelerindeki her

türlü gümrük işlemleri normal çalışma saatleri içinde yapılır.

      Ancak;

      1.  Demiryolu katarları ve muntazam tarifeli deniz, nehir, kara ve hava

taşıtları gece ve gündüzün her saatinde gümrük hattından geçebilirler.

    Gayrimuntazam tarifeli olupda yolcu getiren deniz, nehir, kara ve hava ta-

şıtları da aynı şekilde gümrük hattından geçebilirler.

    Bu hallerde yalnız yolcuların ve taşıtların giriş ve çıkışlarına ait gümrük

işlemleri yapılır.

    2.  İşletme teşkilatı bulunan limanlarda, 100 rüsum tonilatodan büyük hacım-

daki gemiler gece ve gündüzün her saatinde yük ve yolcu alıp çıkarabilirler.

    3.  Rüsum tonilatosu, hacımları ne olursa olsun zorlayıcı sebeplerle çalışma

saatleri dışında Gümrük İdaresi olan bir limana girmek veya bu limandan ayrılmak

zorunda kalan gemilerin yük alıp verme istekleri de mahalli gümrük idarelerince

kabul edilir. Yolcu ve turist taşıyan her türlü gemiler mesai saatleri dışında

gümrük idaresi bulunan bir limana girip çıkabilirler.

                                DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

                Giriş, Çıkış Transit Serbestliği ve Kısıntıları

    Serbestlik:

    Madde 18 - Kanunlar, tüzükler ve bunların yetkili kıldığı mercilerce konul-

muş yasaklık ve kısıntılar saklı olmak üzere giriş, çıkış, transit ve aktarma

serbesttir.

    Kısıntılar, yasaklamalar ve diğer önlemler:

    Madde 19 - (Değişik: 18/4/1983 - 2817/12 md.)

    1.  İç ve dış emniyetin sağlanması, halkın, hayvanların, bitkilerin ve ürün-

lerin hastalıklardan korunması, tarih ve sanat eserlerinin memleketten çıkarıl-

masının önlenmesi maksadiyle veya mali ve iktisadi zaruretler halinde ve ülke

çıkarları göz önünde bulundurularak; eşyanın giriş, çıkış, transit ve aktarma

serbestliğini kısıtlamaya veya kaldırmaya, ithal edilecek gemilerin gümrük iş-

lemleri ile ilgili özel hükümler koymaya,

    2.  Bu Kanunun 10 uncu maddesinin 7 nci fıkrasında belirtilen eşya ile ilgi-

li muafiyetin kısmen veya tamamen kaldırılmasına veya bu eşyanın bir kısmına

veya tamamına bu Kanunun 6 ncı maddesi uyarınca tek ve maktu tarife uygulamaya,

    Bakanlar Kurulu yetkilidir.

    Misilleme:

    Madde 20 - Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile ticaret andlaşması akdetmiyen

veya akdedilmiş ticaret andlaşmalarının vaktinden evvel tek taraflı olarak kıs-

men veyahut tamamen hükümsüz bırakan, Türk kara, hava ve deniz nakil vasıtala-

rına karşı yasaklık ve kısıntı hükümleri koyan veya bunlar hakkında farklı iş-

lemler uygulayan memleketlerin malları ile kara, hava ve deniz nakil vasıtala-

rına karşılık olmak üzere yasaklık ve kısıntılar koymaya ve farklı işlemler ve

tarifeler tatbik etmeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.

    Fikri ve Sınai Mülkiyet Haklarının Korunması

    Madde 21 - (Mülga: 14/6/1989 - 3577/16 md.; Yeniden düzenleme: 30/6/1995-

KHK-564/4 md.)

    Fikri ve sınai mülkiyet haklarının korunması mevzuatına göre, marka, coğrafi

işaret, endüstriyel tasarım, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu kapsamına giren hak-

lar ile ilgili olarak, hak sahibinin yetkilerine tecavüz eder mahiyetteki eşya-

nın gümrük işlemleri, hak sahibinin talebi üzerine gümrük idareleri tarafından

geçici olarak durdurulur.

    Gümrük idaresince alınan durdurma kararının hak sahibine tebliğinden itiba-

ren on gün içinde esas hakkında yetkili mahkemede dava açılmaz veya mahkemeden

tedbir niteliğinde karar alınmazsa, eşya hakkında beyan sahibinin talepte bulun-

duğu gümrük rejimi hükümlerine göre işlem yapılır.

    Gümrük işlemleri durdurulan eşya yetkili mahkemece alınan karar doğrultusun-

da, tasfiye rejimi hükümlerine göreimha veya asli nitelikleri değiştirilerek sa-

tış suretiyle tasfiye edilebilir.

    Yolcu beraberinde getirilen zati ve hediyelik eşya ile posta kolileriyle

gönderilen ticari mahiyette olmayan eşya için bu madde hükümleri uygulanmaz.

    Deniz taşıtlarına ait kısıntılar:

    Madde 22 - 100 rüsum tonilatoyu geçmiyen hacımdaki Türk deniz taşıtları ile

eşya ithali Bakanlığın iznine tabidir. Yabancı gemilere bu hakkın tanınması kar-

şılıklı olabilir.

    Sahte menşeli eşya ve zarflar:

    Madde 23 - (Değişik: 18/4/1983 - 2817/13 md.)

    Sahte menşeli eşya ve zarflar hakkında aşağıdaki hükümler uygulanır:

    1. Gerek üzerlerinde, gerek iç veya dış ambalajlarında istihsal veya imal

edildiği menşe memleketten başka yabancı memleketler mahsulü ve mamulü olduğunu

gösteren veya sandıran isim ve alametler taşıyan eşyanın Türkiye'ye ithali ya-

saktır. Bu kabil eşyanın Türkiye'den transit geçirilmesine veya aktarma edilme-

sine ya da sundurma, antrepo ve benzeri yerlere konulmasına ve yeniden ihracına

Bakanlıkça izin verilebilir.

    2. Yerli mamul ve mahsullerimizde kullanılmak üzere ve bunların yabancı men-

şeli olduğunu gösterecek veya sandıracak, üzerleri yabancı dille basılı veya

yazılı her türlü boş zarf, şerit, etiket, damga ve benzeri eşya (İhracatta kul-

lanılacak olanlar hariç) ile Türkiye'de tanzim edilebilecek belgeleri yabancı

memleketlerde tanzim edilmiş gibi gösterebilecek, yabancı firmalara ait - üzer-

leri imzalı veya imzasız olsun - boş faturaların (proforma faturalar hariç)

Türkiye'ye ithali yasaktır.

                                 İKİNCİ AYIRIM

                                 Genel İşlemler

                                 BİRİNCİ BÖLÜM

                                  Demiryolları

    Trenler:

    Madde 24 - Trenler, gelişte sınırdan itibaren gümrük bulunan ilk istasyona

kadar ve gidişte son gümrüklü sınır istasyonundan gümrük hattını aşıncaya kadar,

yolda zorlayıcı sebep olmadıkça duramaz, yolcu ve eşya alıp indiremez.

    Girişte beyan:

    Madde 25 - Trenin, sınırdaki gümrük bulunan ilk istasyona varışında işlet-

menin yetkili memuru tarafından, bu gümrük ile diğer gümrüklerde gümrüklenecek

veya Türkiye'den transit geçirilecek eşyanın yeteri kadar manifesto nüshası ve

yük senetleri ve bagajlar ile yemekli vagonlardaki yiyecek, içecek ve yakacak

maddelerinin listeleri gümrüğe verilir.

    Tren boş gelmiş ise, denetlemesinden önce yazılı olarak gümrüğe bildirilir.

    Denetleme:

    Madde 26 - Yukarıki maddede yazılı belgelerin verilmesi üzerine gümrükçe

gerekli denetleme gecikmeden yapılır. Bu denetleme bitmeden veya gümrüğün izni

alınmadan vagon değiştirmek veya eklemek suretiyle trenin tertibi değiştirile-

mez. Yük ve yolcu alınıp verilemez ve tren yoluna devam edemez.

    (Ek: 18/4/1983 - 2817/14 md.) Gümrükçe zorunlu görüldüğü takdirde, gerekli

önlemler alındıktan sonra, denetlemeden önce de bu işlerin yapılmasına izin ve-

rilebilir.

    Çıkışta beyan:

    Madde 27 - Demiryolu ile Türkiye'den çıkarılacak eşyanın yeteri kadar mani-

festo nüshası ve yük senetleri, bagajlar ile yemekli vagonlardaki yiyecek, içe-

cek ve yakacak maddeler listeleri de yetkili gümrüğe verilir. Bu belgeler veril-

meden ve gerekli gümrük denetlemesi bitmeden tren istasyondan ayrılamaz.

                                 İKİNCİ BÖLÜM

                                 Kara Taşıtları

    Gümrüğe eşya getirilmesi:

    Madde 28 - Yabancı memleketlerden demiryolundan başka kara taşıtları ile

ancak, sınırdaki yetkili bir gümrüğe eşya getirilebilir. Sınırdaki yetkili olmı-

yan bir gümrüğe getirilen eşya, gümrük denetlemesi altında yetkili gümrüğe gö-

türülemediği takdirde geri çevrilir.

    İç ve kıyı gümrüklerinden birine götürülecek veya Türkiye'den transit geçi-

rilecek eşya sınırdaki gümrükçe muayene edilir ve vergileri teminata bağlanır.

Sınırdaki gümrüğün gümrüklemesine yetkili olmadığı eşyanın teminatı, nev'ine

mahsus en yüksek tarife üzerinden hesaplanır, tahsil edilir ve geçişe müsaade

edi-

lir. Gümrük Vergisine tabi yolcu eşyasının teminat karşılığında teslimi mümkün

olmadığı takdirde milletlerarası teminatlı nakliyat şirketleri tarafından müret-

tep gümrüklerine nakillerine müsaade edilir.

    Ayrıca yolculara ait eşya ve taşıtların diğer bir gümrüğe naklinde özel usul

ve hükümler koymaya ve uygulamaya Bakanlık yetkilidir.

    Bakanlıkça, tayin edilecek vasıftaki taşıtlarla ve icabında teminat aranmak

suretiyle iç veya kıyı gümrüklerine götürülecek veya transit geçirilecek eşya

için demiryolu ile yapılacak taşımalar hakkındaki usul veya karayolu nakliyatın-

da milletlerarası andlaşmalarda konulmuş hükümler uygulanır.

    Manifesto verilmesi:

    Madde 29 - 28 inci maddede yazılı kara nakil vasıtalarının sahip veya sürü-

cüleri, getiren eşyayı sınırdaki gümrüğe üç nüsha manifesto ile beyan ederler.

    Taşıtlar boş gelmiş ise keyfiyet sınırdaki gümrüğe sözle beyan edilir ve bu

husus tutanakla tesbit olunur.

    Beyanda, bulunulmadığı veya getirilen eşyanın manifestosu verilmediği hal-

lerde kara nakil vasıtalarının hareketine ve eşyanın boşaltılmasına müsaade

edilmez.

    Kara nakil vasıtalariyle seyahat eden yolcuların beraberlerindeki zat ve

ev eşyasının da manifestoya kaydolunmasını istemeye Bakanlık yetkilidir.

    Eşyanın çıkarılması ve manifesto verilmesi:

    Madde 30 - Demiryolundan başka kara taşıtları ile Türkiye'dan çıkarılacak

eşya, sınırdaki yetkili gümrükten çıkarılır. Gümrük işlemi yetkili bir iç veya

kıyı gümrüğünde yapılmış eşya, sınırdaki gümrükçe denetlemesi yapıldıktan sonra

çıkarılır.

    Taşıt sahip veya sürücüleri götürecekleri yükler için bunların çıkış işlemi-

ni yapan gümrüğe yeteri kadar manifesto verirler. Taşıtlar boş olarak gidecekse

keyfiyet sınırdaki gümrüğe sözle beyan edilir ve bu husus tutanakla tesbit olu-

nur.

    Girecek ve çıkacak hayvanlar:

    Madde 31 - Sınıra yürütülerek getirilecek veya sınırdan yürütülerek çıkarı-

lacak hayvanlar ancak, buralardaki yetkili sağlık ve gümrük kapılarından soku-

lup çıkarılabilirler.

                                 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

                                 Deniz Taşıtları

    Takibedilecek yol:

    Madde 32 - Yabancı limanlardan gelen gemiler, gümrük bölgesine girdiklerinde

zorlayıcı sebepler olmadıkça, gidecekleri limana göre mütadolan rotayı değişti-

remez. Yolda duramaz, başka gemilerle temas edemez ve gümrük bulunmıyan yerlere

yanaşamazlar.

    Denetleme:

    Madde 33 - Türk limanları ile yabancı limanlar arasında sefer yapan gemiler,

gümrük bölgesinde gümrük denetlemesine tabidir. Gümrük memurları gemiyi, yükünü

ve bunlara ait defter ve kayıtlarını incelemeye, gemide araştırma yapmaya ve

gerekirse ambarları, eşya bulunan sair yerleri mühür altına almaya yetkilidir.

    Muntazam seferli gemiler, kara sularımıza ulaştıkları andan, girecekleri

limana ve limanlarımızdan ayrılan bu gemiler açık denize varıncaya kadar sadece

göz altında tutulurlar. Bakanlık gerektiğinde bu gemileri de birinci fıkrada

yazılı olduğu şekilde denetlemeye tabi tutar.

    Denetlemeye ait mükellefiyetler:

    Madde 34 - Yabancı limanlardan gelip Türk limanlarına veya nehirlerine gire-

cek gemiler, gümrük denetlemesi yapılmak üzere belirli yerlerde durur veya yol

keserler.

    Yabancı limanlardan gelen, Türkiye'den yabancı limanlara giden gemilerin

geliş ve gidişlerinden en az 6 saat evvel sahip veya acentası tarafından gümrük

idaresine bilgi verilir.

    Gemi kaptanı gümrük memurlarına geminin tasdikli jurnalını, orijinal mani-

festosunu, kumanya ve yakıtlar ile gemi adamlarına ait eşya listesini gösterir-

ler. Kaptanlar manifesto harici olarak alınmış veya manifestoya dahil edilmek-

sizin taşınması adet olmuş eşyayı da araştırmadan önce, memurlara beyan ederler.

    Kaptanlar geminin envanter defteriyle planını da, lüzumu halinde gümrük me-

murlarına gösterirler.

    Türk limanları ile yabancı limanları arasında sefer yapan gemiler Türk li-

manlarında gümrük denetlemesi altındadır.

    Gemi adamları ile yolcuları ve gemilere girip çıkacak görevli ve görevsiz

kimseler gidiş ve gelişlerinde ancak gümrük yolcu salonlarında veya gümrük de-

netlemesi altındaki iskelelerden geçebilirler.

    Manifesto:

    Madde 35 - Yabancı limanlardan gelen gemilerin kaptanları veya acentaları,

geminin Türk limanında yukarıdaki maddeye göre yapılacak gümrük denetlemesinden

itibaren en geç 24 saat içinde, o limana çıkarılacak eşyanın asıl manifestosu

ile Türkçe iki örneğini gümrük idaresine verirler. Asıl manifesto verilmediği

takdirde, bu asıl manifesto gösterilir ve taraflarından tasdikli bir örneği ve-

rilir. Sürenin başlangıcı veya sonu tatil günlerine rastlarsa bu günler sürenin

hesabına katılmaz. Zorlayıcı sebeplerden ileri gelen gecikmeler gümrükçe itibara

alınır.

    Gemi limana boş gelmiş veya o limana boşaltacak yükü yoksa, kaptan veya

acentaların, bu limana uğrama sebeplerini yukarda gösterilen süreler içerisinde

yazılı olarak gümrüğe bildirmesi lazımdır.

    Limanda acentası olmıyan yabancı gemi kaptanları beyanlarını Türkçe yazama-

dıkları takdirde, kendi dili ile birlikte milletlerarası kullanılan Garp dille-

rinden biri ile de yazabilirler.

    Yolcu ve turistlere ait olup manifestolarda gösterilmesi mutat olmıyan ba-

gajların manifestolara kaydı mecburi değildir.

    Ancak, bu kabil eşya hakkında tanzimi mutat olan yolcu ve bagaj listeleri,

geminin limana varışından sonra ve yolcuların çıkışlarından önce gümrüğe veri-

lir.

    Turist ve tenezzüh gemileri için özel usul ve hükümler koymaya ve uygulan-

maya Bakanlık yetkilidir.

    Asıl manifesto:

    Madde 36 - Asıl manifesto; konişmentolara göre gemide tutulan yük defteri ve

mahreç limanlardaki yetkili resmi mercilerce tasdik edilmiş olan yük beyanname-

leridir.

    Bu belgeler mahallindeki Türkiye konsolosluklarına ilgililerce tasdik etti-

rilir.

    Denizcilik Bankası ve başka işletmelerin muntazaman seferli veya turist ge-

milerine ait asıl manifestolar, karşılıklı olarak, Bakanlıkça konsolosluk tas-

dikinden istisna edilebilir.

    Türk konsolosluğu bulunmıyan yerlerdeki tasdik merciileri Bakanlıkça tesbit

edilir.

    Harb gemileri ile getirilen ve götürülen eşya:

    Madde 37 - Türk ve yabancı donanmasına mensup harb gemileri gümrük denetle-

mesine tabi değildir.

    Ancak, bunlarla getirilen ve Türk limanlarına çıkarılacak veya Türkiye'den

yabancı memleketlere götürülecek eşya gümrüğe bildirilir.

    Türk donanmasına mensup harb gemileri ile getirilen komutan ve diğer müret-

tebata ait eşyanın bir listesi bu gemilerin komutanları tarafından tanzim ve

tasdik edilerek geminin varış limanına en yakın gümrük idaresine; gelişinden

sonra en geç 24 saat içinde verilir ve bu eşyanın gümrük muayene ve işlemine

tabi tutulması temin edilir.

    Gemi komutanları çıkışta da aynı şekilde hareket ederler.

    Yukarıda konulmuş olan giriş ve çıkışa ait hükümlere riayetsizlik halinde

ilgililer hakkında kanuni kovuşturma yapılır.

    Yük alma ve boşaltma:

    Madde 38 - Yabancı limanlardan yük getiren Türk ve yabancı gemiler manifes-

tolarını gümrük idaresine vermedikçe yüklerini boşaltamaz ve o limandan yük ala-

mazlar.

    Ancak, muntazam sefer yapan gemiler ile hava ve liman durumu bakımından za-

ruret görülen hallerde muntazam sefer yapmıyan gemilere, gümrük idaresince, ma-

nifesto verilmeden önce de yük boşaltmak ve almak için izin verilebilir. Zorla-

yıcı sebepler dolayısiyle karaya çıkarılan eşya için manifesto verilmezse bunlar

liste ile tespit olunur.

    Çıkış manifestosu:

    Madde 39 - Türk limanlarından yabancı limanlara hareket edecek Türk ve ya-

bancı gemilerin kaptanları, hareketlerinden önce o limandan yükledikleri eşyanın

asıl manifestosunu gümrüğe ibraz ile bir örneğini verirler, eğer gemi o limandan

yük almamış ise keyfiyeti yazılı olarak bildirirler.

    Gümrük idareleri de her iki halde geminin hareketi için gecikmeksizin, kap-

tana izin kağıdı verirler.

    Muntazam sefer yapan veya Türkiye'de acentası bulunan gemilerin manifesto-

ları ve beyan kağıtları hareketlerinden itibaren 48 saat içerisinde acentaların-

ca verilebilir. Bunların izin kağıtları gümrükçe ona göre hazırlanır.

    Kabotaj:

    Madde 40 - Türkiye limanları arasında sefer yapan Denizcilik Bankası gemi-

leri ile acentası bulunan ve muntazam sefer yapan sair gemilerin taşıdıkları

memleket eşyası için gümrüklerce manifesto veya başka bir belge aranmaz.

    Ancak, bu gemiler gümrük işlemi gideceği limanda yapılacak ve vergisi öde-

necek yabancı eşyayı alırlar veya yolda yabancı limana uğrarlarsa, yabancı li-

manlara sefer yapan gemiler hakkındaki hükümlere tabi olurlar. Bu gemiler ile

yolcu ve yüklerinin denetleme ve gümrük işlemlerinde kolaylık sağlıyacak elve-

rişli usuller koymaya Bakanlık yetkilidir.

    Bu usullere riayetsizlik halinde bu kanun veya kaçakçılık mevzuatı hükümle-

rine göre kovuşturma yapılır.

    Kısıntılar:

    Madde 41 - 40 ıncı madde dışında kalan gemilerin Türkiye limanları arasında-

ki (Marmara Denizi dahil) sefer ve nakliyatı gümrükçe denetlenir. Bunlar Bakan-

lığın tayin edeceği şartlar ve vereceği izin ile Türk limanları arasında yabancı

eşyayı aktarma suretiyle taşıyabilirler.

    Yukarıdaki fıkrada yazılı nakliyat ile yabancı gemilere açık Türkiye liman-

ları içinde, yabancı kıyılara yakın Türk liman ve iskeleleri arasında ve Marmara

ve Boğazlarda çalışan 20 rüsum tondan küçük taşıtlarla, balıkçı kayıkları üze-

rinde gümrükçe yapılacak denetleme mahalli durum ve şartlar ve bu taşıtların ça-

lışma imkanları göz önünde tutularak Bakanlıkça düzenlenir.

    Bu hususta Bakanlıkça konulmuş usullere aykırı hareketlerde bu kanun veya

kaçakçılık mevzuatı hükümlerine göre kovuşturma yapılır.

                                 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

                                  Hava Gemileri

    Denetleme:

    Madde 42 - 1. Yabancı memleketlerden Türkiye'ye gelen ve Türkiye'den yabancı

memleketlere gidecek olan hava gemileri yetkili Gümrük İdaresi bulunan hava li-

manında (meydan) gümrük denetlemesine tabidir.

    2. Gelişte denetlemeden önce, gidişte denetlemeden sonra Türkiye'de mecburi

iniş yapan hava gemilerinin kaptan pilotları Bakanlığın emir ve talimatına uyar-

lar.

    3. Özel bir izin ile gelen ve giden hava gemilerinin kaptan pilotları veri-

len talimata göre hareket ederler.

    4. Hava gemilerinden gemi, yolcu ve yük için tehlike teşkil etmedikçe eşya

atılamaz ve bu türlü haller ilk temas ve fırsatta gümrüğe bildirilir.

    Lüzumu halinde, gazete, dergi ve mektup paketleri ile sair eşyanın hava ge-

milerden yere atılma şekli Gümrük ve Tekel ve Ulaştırma Bakanlıklarınca tesbit

edilir.

    Yasaklık:

    Madde 43 - Pilot marifetiyle sevk ve idare edilmiyen hava gemileri ile Hükü-

metin özel izni olmadıkça, Türkiye'ye yabancı memleketlerden eşya getirilemez

ve Türkiye'den yabancı memleketlere eşya götürülemez.

    Manifesto:

    Madde 44 - Yabancı memleketlerden gelen hava gemilerinin kaptan pilotları

veya acentaları inecekleri gümrük bulunan ilk hava limanına çıkarılacak yükleri

gösterir, mahreç gümrük idaresi veya resmi makamca tasdik edilmiş, manifesto ile

yolcu listesini Gümrük İdaresine verirler.

    Eğer hava gemisinin acentası varsa manifestonun, ayrıca bir Türkçe örneği

de 24 saat içinde gümrüğe verilir.

    Hava gemisinde başka bir hava meydanına çıkarılacak yük varsa, kaptan pilotu

veya acentası bunlara ait manifestoyu Gümrük İdaresine gösterir.

    Hava gemisi boş gelmiş veya Türkiye'ye çıkarılacak yük ve yolcusu yoksa kap-

tan pilotu gelişinin sebeplerini yazılı olarak Gümrük İdaresine bildirir.

    Çıkış manifestosu:

    Madde 45 - Yabancı memleketlere gidecek hava gemilerinin kaptan pilotları

hareketlerinden önce, o hava limanından alınan yük için gümrüğe manifesto verir-

ler.

    Muntazam seferli hava gemilerinin manifestoları hareketlerinden itibaren 24

saat içerisinde acentaları tarafından verilebilir.

    Transit:

    Madde 46 - Yere inmeksizin transit geçecek hava gemileri andlaşmalar uyarın-

ca ve karşılıklı olarak hava gemilerine ait yukardaki maddelerde yazılı mükelle-

fiyetlerden müstesnadır.

    Hava Kuvvetlerine mensup hava harb gemileriyle getirilen ve götürülen eşya:

    Madde 47 - Türk Hava Kuvvetlerine mensup hava harp gemileriyle, Hükümetin

izni üzerine gelen yabancı devletlerin hava harp gemileri gümrük denetlemesine

tabi değildir.

    Ancak bu harb gemileriyle yabancı memleketlerden eşya getirildiği veya Tür-

kiye'den yabancı memleketlere eşya götürüldüğü takdirde, bunlar gümrüğe bildi-

rilir.

    Türk Hava Kuvvetlerine mensup hava harp gemileriyle getirilen komutan ve

diğer mürettebata ait eşyanın bir listesi bunların komutanları tarafından tanzim

ve tasdik edilerek geminin iniş limanına en yakın Gümrük İdaresine, gelişi mü-

teakip en geç 24 saat içerisinde verilir ve bu eşyanın gümrük muayene ve işlemi-

ne tabi tutulması temin edilir.

    Hava harp gemileri komutanları çıkışta da aynı şekilde hareket ederler.

    Yukarıda konulmuş olan giriş ve çıkışa ait hükümlere riayetsizlik halinde

ilgililer hakkında kanuni kovuşturma yapılır.

                                 BEŞİNCİ BÖLÜM

                                Müşterek Hükümler

    Görevli memurların yolculuğu:

    Madde 48 - Kara, deniz ve hava işletmeleri, bu Kanuna göre denetleme icabı

birlikte seyahatle görevli gümrük ve gümrük muhafaza memurlarını gidişte ve dö-

nüşte ücretsiz taşımaya mecburdurlar.

    Manifesto şekli:

    Madde 49 - Manifestolarda eşyanın cinsi, kablarının adedi, nev'i, markası,

numarası ve gayrisafi ağırlığı ile konişmento veya yük senetlerinin numaraları

ve milletlerarası andlaşmalar ve gelenekler de göz önünde tutulmak suretiyle

Bakanlığın tespit edeceği diğer bilgiler gösterilir.

    Manifesto örnekleri, yukarıdaki esaslar dahilinde ve gerektiğinde daha ba-

sitleştirilerek Bakanlıkça hazırlanır ve gümrük işlemlerinde bunlar kullanılır.

    (Ek: 30/6/1995 - KHK-564/5 md.) Müsteşarlık, eşyanın teşhisi için gerekli

ayrıntıları içeren ve uluslararası kabul gören bir ticari veya resmi belgenin

de manifesto olarak kullanımına izin vermeye ve bilgisayar veri işleme tekniği

ile hazırlanan manifestoların kabulü yönünde düzenleme yapmaya yetkilidir.

    İşletmelere ait mükellefiyetler:

    Madde 50 - Türkiye ile yabancı memleketler arasında muntazam yük ve yolcu

seferleri yapılan kara, (demiryolu dahil) deniz ve hava işletmeleri; bu Kanun

hükümlerine göre gerekli gümrük denetlemeleri ve işlemlerini yapmak ve kolaylaş-

tırmak üzere yolcu salonları, depo, sundurma ve antrepolar ile, görevli gümrük

ve gümrük muhafaza memurlarının çalışmalarına elverişli bürolar ve gözetleme

kulübelerini, buraların aydınlatma, ısıtma ve temizlik gibi ihtiyaçlarını, döşe-

melerini, telefon, teknik cihaz ve aletlerini parasız olarak temin etmeye ve

gümrük kapılarında gümrük denetlemesine tabi kimselerle diğerlerinin ihtılatını

önlemeye matuf her türlü tesislerin temini hususlarında Bakanlık tarafından ya-

pılan istekleri aynı şekilde yerine getirmeye mecburdurlar.

    (Ek: 30/6/1995 - KHK-564/6 md.) İşletmelerin bu mecburiyetleri, bulunduk-

ları yerdeki gümrük idarelerinin çalışma binalarının temin ve tesis edilmesi-

ni de kapsar.

    Bu yerleri özel kanunlarına göre işletmekte bulunan kara, deniz ve hava yol-

ları işletmelerinin yukardaki hükümlere göre gümrük denetleme ve işlemlerinin

şekil ve usulleri ve sair mükellefiyetleri Gümrük ve Tekel ve Ulaştırma Bakan-

lıklarının müştereken hazırlayacakları tüzükle tesbit olunur.

                                 İKİNCİ KİTAP

                                Gümrük Rejimleri

                                 BİRİNCİ AYIRIM

                                 Sundurma Rejimi

    Sundurma:

    Madde 51 - (Değişik: 18/4/1983 - 2817/15 md.)

    Yabancı memleketlerden kara (demiryolları dahil), deniz ve hava taşıtlarıyla

Türkiye'ye getirilen eşya ile talep halinde çıkış eşyası, eğer orada sundurma ve

antrepoculuk hizmetleri kanunla tekeline verilmiş bir işletme varsa, bu işletme-

lerin sorumluluğu altındaki sundurmalara, gümrüğün denetimi altında konulur.

    (Ek: 30/6/1995 - KHK-564/7 md.) Ancak, eşya sahiplerinin münhasıran kendile-

rine ait eşyayı koymak için sundurma açmalarına Müsteşarlıkça izin verilebilir.

    Özel kanunlarında sundurma açıp işletme yetkisi verilen kuruluşların sundur-

malarının bulunmadığı mahallerde veya bu kuruluşların sundurmalarının yeterli

olmaması hallerinde, Bakanlıkça gümrük sundurmaları açılıp işletilebilir, diğer

kamu kuruluşlarına veya belediyelere ve bunların yapamaması halinde de özel ku-

ruluşlara sundurma açma ve işletme izni verilebilir.

    İşletme idaresi bulunmayan yerlere gelen eşya, ancak gümrük sundurmalarına

veya duruma uygun gerekli önlemler alınmak şartıyla gümrükçe müsaade edilen yer-

lere konulabilir.

    Kırık veya tamire muhtaç kaplar ile dağınık eşya, sundurmalarda gümrük ve

işletme idarelerinin müşterek kilidi altında ayrı bir yerde muhafaza altına

alınır ve durum tutanakla tespit olunur.

    İşletme idareleri, en çok üç gün içinde, sundurmalarına alınan eşyanın mani-

festolarındaki bilgilere uygun olarak düzenleyecekleri sundurma giriş listesinin

iki nüshasını ilgili gümrüğe vermeye mecburdurlar.

    Sundurmaların şekil ve nitelikleri Bakanlıkça tayin ve tespit edilir.

    Yukarıdaki fıkralar gereğince gümrüğün denetimi altına konmuş eşyanın aşağı-

daki maddelerde yazılı rejimlerden birisine göre işleme tabi tutulmasını, bun-

ların sahipleri veya temsilcileri veya taşıyıcıları usulüne uygun bir beyanname

ile gümrükten isteyebilirler.

    Bekleme süresi:

    Madde 52 - (Değişik: 18/4/1983 - 2817/16 md.)

    Yukarıdaki maddede gösterilen yerlere konulan eşya, bir gümrük rejimi be-

yanında bulunulmak üzere buralarda dört ay ve rejim beyanından itibaren de iki

ay kalabilir. Bu süreler içinde çekilmeyen eşya tasfiye olunur.

    Ancak, bir defada getirilemeyen komple tesislerin sahipleri veya bunlar adı-

na işi yürütecek temsilcileri veya taşıyıcıları ile bunların temsilcileri tara-

fından gümrüğe müracaatla, getirilen eşyanın komple tesise ait olduğu tevsik

edilmek şartıyla, sundurmada bekleme süresi son partinin getirilişinden itiba-

ren işlemeye başlar. İlk partinin gelişi tarihinden itibaren eşyanın sundurmada

bekleme süresi bir yılı aşamaz.

    (Ek: 30/6/1995 - KHK-564/8 md.) Sundurma bekleme sürelerinin kısaltılması

veya uzatılması yönünde düzenleme yapmaya Müsteşarlık yetkilidir.

    Vagon ve deniz üstü işlemler ve antrepolara alınacak eşya:

    Madde 53 - 1. Hacımları ve ağırlıkları veya cinsleri itibariyle Bakanlıkça

tayin ve tesbit edilecek, bazı eşya sundurmaya alınmaksızın ve sahibinin sorum-

luluğu altında "deniz üstü" veya "vagon üstü" veya "kamyon üstü" işleme tabi

tutulabilir ve bu işlemlerde 52 nci maddedeki sundurma süresi tatbik olunur.

    2. Türkiye'ye gelen eşyanın sahipleri veya mümessilleri veya nakilleri; usu-

lüne uygun bir beyanname ile ve kendi sorumlulukları altında, bunların doğruca

antrepoya alınmasını gümrükten isteyebilirler.

                                 İKİNCİ AYIRIM

                                  Giriş Rejimi

                                 BİRİNCİ BÖLÜM

                         Beyan ve Şekilleri ve Bilgi Alma

    Eşyanın serbest dolaşıma girişi

    Madde 53/a- (Ek: 30/6/1995 - KHK-564/9 md.)

    Türkiye Gümrük Bölgesine gelen eşyanın serbest dolaşıma girişi; ticaret po-

litikası önlemlerinin uygulanması ve bu ayrımda yer alan eşyanın ithali için ön-

görülen diğer işlemlerin tamamlanmasıyla mümkündür.

    Yazılı beyan:

    Madde 54 - Türkiye'ye kesin olarak girecek eşyanın, cinsi, nev'i, niteliği,

tatbikatı kolaylaştıracak surette Gümrük Giriş Tarife Cetvelinin tertip ve tav-

siflerine uygun olarak gösterilen giriş beyannamesi ile yetkili gümrüğe beyanı

mecburidir.

    (Ek: 30/6/1995 - KHK-564/10 md.) Ancak, bilgisayar veri işleme tekniği yo-

luyla da beyanname verilmesi konusunda düzenleme yapmaya Müsteşarlık yetkili-

dir.

    Beyannamenin şekli, adedi ve ihtiva edeceği bilgiler ile beyanın tevsikine

yarıyan belgelerin mahiyet ve adetleri ve hangilerinin beyannameye ekleneceği

ve sair hususlar Bakanlıkça tayin ve tesbit olunur.

    Beyannamenin, eşyanın Gümrük Giriş Tarife Cetvelindeki numarası gösterilerek

ve buna göre vergi tahakkukları da yapılmış olarak verilmesini ve muayeneden

önce bu tahakkuka göre vergilerin ödenmesini istemeye Bakanlık yetkilidir. Bu

halde 59 uncu maddenin son fıkrası hükmü işlemez.

    65 inci maddedeki esaslar dairesinde, satıcı ile hiçbir münasebeti bulunmı-

yan müstakil alıcılarla, satıcı ile münasebetleri dolayısiyle bu Kanuna göre

müstakil bir alıcı durumunda olmıyan mükelleflerin aynı tablolarda beyanda bu-

lunmaları mecburidir. Bu beyanın şekli ve istenilecek bilgi ve belgeler Bakan-

lıkça tayin ve tespit edilir.

    Bu Kanunun tatbikatında müstakil bir alıcı addedilmeyen ithalatçıların du-

rumları ve haklarında uygulanacak işlemler, zaman zaman Bakanlıktan gümrüklere

ve ilgililere tebliğ olunur.

    Sözle beyan:

    Madde 55 - Aşağıda yazılı olan hallerde beyan sözle yapılır ve buna konu

olan eşyanın gümrük işlemlerinde tahakkuk varakası kullanılır.

    1.  Yolcuların ve nakil vasıtaları hizmetlilerinin vergiden muaf olan veya

vergiye tabi olup da ticari mahiyet ve miktarda bulunmadığına ve bu maksatla

getirilmediğine gümrükçe kanaat getirilen eşyası ile sınır bölgesi ahalisinin

elde ve sırtta taşınabilecek miktarda ve kendi ihtiyaçlarına mahsus olan eşyası,

    2.  Bu Kanunun 7 nci maddesinin 4, 5 ve 6 ncı fıkralarında, 8 inci maddesi-

nin 8, 9, 10, 11 ve 12 nci fıkralarında ve 12 nci maddesinin 2 ve 3 üncü fıkra-

larında sözü edilen eşya,

    3.  Hava gemisi ile getirilen Gümrük Vergisinden muaf eşya ile ticari olmı-

yan ve zati mahiyette bulunan eşya,

    Bu maddenin uygulanmasında gümrük memurları, beyanlarını kanun hükümlerine

uygun olarak yapabilmelerini kolaylaştırmak gayesiyle, mükelleflere önceden bil-

gi verirler.

    Açık olarak beyanda bulunmıyan veya bulunamıyan veya kablarının açılıp ba-

kılmasını isteyenlerin eşyası muayene edilir. Lüzumu halinde yolcuların gümrük-

lerde yazılı olarak beyanda bulunmalarını istemeye ve buna ait usulleri koymaya

Bakanlık yetkilidir.

    Yolcuların gümrük işlemleri hakkında önceden bilgi edinmeleri Bakanlıkça

yapılan yayınlarla temin olunur.

    Tahakkuk varakalarının şekli, adedi ve ihtiva edeceği bilgiler ile kullanma

tarzı ve sair hususlar Bakanlıkça tesbit olunur.

    Özel beyan:

    Madde 56 - (Ek Birinci fıkra: 30/6/1995-KHK-564/11 md.) Gümrük hattından

geçen veya eşya geçiren kişilerin gümrüğe tabi eşyası olup olmadığını ifade

ettikleri, kuralları önceden Müsteşarlıkça belirlenmiş tasarruflar beyan

sayılır.

    Aşağıda yazılı hallerde yetkili makamlardan yazılacak mektuplar beyanname

addolunur ve eşyanın gümrük işlemleri bunlarla yürütülür.

    1. Cumhurbaşkanına ait, 10 uncu maddenin 1 inci fıkrasındaki eşya için umumi

katiplikten yazılacak mektuplar.

    2. Diplomatik muaflık ve imtiyazlardan faydalananların ancak kendi adlarına

veya elçilik adına gelecek eşya için, karşılıklı olmak şartiyle, misyon şefle-

rinden veya muaflık hakkı tanınmış heyet başkanlarından yazılan mektuplar ile

kurye çantalarına ait kurye mektupları, (bu mektupların şekli, ihtiva edeceği

bilgiler ve göreceği işlemler Dışişleri ve Gümrük ve Tekel Bakanlıklarınca müş-

tereken tesbit olunur.)

    Basitleştirilmiş Usul

    Madde 56/a - (Ek: 30/6/1995-KHK-564/12 md.)

    Gümrük idareleri, gümrük işlemlerinin yürürlükteki hükümlere uygun olarak

yürütülmesini engellememek kaydıyla, usul ve formalitelerin mümkün olduğunca

basitleştirilmesini teminen;

    a) 54 üncü maddeye göre beyannameye eklenmesi gereken belgelerden bazıları-

nın eklenmemesine ve bu belgelerdeki bilgilerin beyannameye yazılmamasına;

    b) Sözü edilen beyanname yerine, eşyanın ilgili gümrük rejimine tabi tutul-

ması talebi ile birlikte ticari veya idari bir belgenin verilmesine;

    c) Eşyanın ilgili rejime geçişinin beyanname verilmeksizin kayıt yoluyla

yapılmasına;

    izin verebilirler.

    Birinci fıkranın (c) bendinin uygulanmasında, beyan sahibinin eşyayı

manifesto verilmeksizin doğrudan kendi deposuna götürmesi yolundaki talebi de

kabul edilebilir.

    Bir ticari veya idari belgenin kabulü yahut kayıt yoluyla beyan yapıldığı

hallerde, beyan eşyanın teşhisi için gerekli tüm bilgileri kapsamak zorundadır.

Kayıt yoluyla işlem yapılan hallerde kayıt tarihinin yazılması şarttır.

    Basitleştirilmiş usule göre eşya ithal edenler genel, dönemsel veya özet

niteliğinde bir tamamlayıcı beyanda bulunur.

    Birinci fıkranın (a), (b) ve (c) bentlerinde sözü edilen beyanlar ile

tamamlayıcı beyanlar ayrılmaz bir bütündür. Basitleştirilmiş beyanlar 3 üncü

maddede öngörülen uygulama yönünden kabul tarihinden itibaren hüküm ifade

ederler. Birinci fıkranın (c) bendinde belirtilen hallerde kayıt işlemi, 54 üncü

maddede sözü edilen beyannamenin tescili ile aynı hukuki sonucu doğurur.

    Tamamlayıcı beyanın aranmayacağı haller ile basitleştirilmiş usule ilişkin

uygulama esasları Müsteşarlıkça belirlenir.

    Tescil:

    Madde 57 - Giriş beyannameleri incelenerek 54 üncü maddede belirtilen bilgi-

leri ihtiva ettiği takdirde kabul ve tescil edilir. Ancak şekli noksanlıkları

tamamlanmak üzere geri verilir.

    Beyannamenin tescili, deftere kaydı ve üzerine sıra numarası, tarih ve resmi

mühür konulması suretiyle tamam olur.

    (Ek: 30/6/1995-KHK-564/13 md.) Ayrıca, bu bilgilerin tescil defteri

yerine gümrük idaresinin bilgisayar kaydına alınması halinde de tescil

yapılmış olur.

    135 inci maddenin 1 inci fıkrasında sözü geçen giriş beyannameleri de bu

madde hükmüne göre tescil olunur.

    55, 56 ve 136 ncı maddelerde sözü edilen ve beyanname hükmünde olan tahakkuk

varakası ve mektuplar da maddelerinde gösterilen şartlara uyduğu takdirde ve

gerektiğinde noksanları tamamlattırılarak derhal özel defterlerine kayıt ve

üzerlerine sıra numarası, tarih ve resmi mühür konularak tescil edilirler.

    Beyannamede kalem:

    Madde 58 - Giriş beyannamelerinde, beyana terettübedecek vergi ve ceza bakı-

mından her kalem ayrı bir beyan sayılır. Bir kalemin eksik veya fazlası diğer

kalemin fazla veya eksiğiyle mahsubedilemez.

    (Değişik: 18/4/1983-2817/17 md.) Gümrük Giriş Tarife Cetvelinde aynı tarife

pozisyonu veya tali pozisyon altında toplanan ve aynı kanuni veya ahdi vergi

haddine tabi olan eşya bir kalem sayılır.

    Beyannamelerde düzeltme:

    Madde 59 - Kazıntı ve silintili beyannameler gümrükçe kabul edilmez.

    Hatalı yazının üzeri okunacak şekilde çizilerek doğrusu yazılır. Düzeltmeler

ve ilavelerin yanına beyanname sahibi tarafından imza konulur ve tescil esnasın-

da bunlar resmi mühürle mühürlenir.

    Beyannameler tescillerinden sonra düzeltilemezler. Ancak, muayeneye havale-

sinden önce olmak şartiyle, mükellefler bu beyanlarını eşyanın cins, nev'i ve

niteliği, kab adediyle marka ve numaraları aynen kalmak üzere, yalnız ağırlık,

adet, ölçü veyahut kıymet yönlerinden düzeltebilirler ve bu düzeltmeler, idare

amirinin izni ile yapılır ve beyan sahibi ile müştereken imzalanarak resmi mü-

hürle mühürlenir.

    Beyanın bağlayıcı olduğu:

    Madde 60 - Gümrük İdaresince tescil edilmiş olan beyanname taallük ettiği

eşyanın vergi, resim ve para cezalarından dolayı taahhüt mahiyetinde olarak

mükellefi bağlar ve vergilerin tahakkukuna esas tutulur.

    Gümrük İdaresi, beyanın doğruluğunu denemek üzere eşyayı kısmen veya tamamen

muayene edebilir. Bu takdirde beyanname muhtevası eşyanın vergilerinin tahakkuku

muayene neticesine göre yapılır. (65 inci maddedeki kıymete ilişkin hükümler

saklıdır.)

    Ancak, kısmi muayenelerde idarenin ve mükellefin bütün kabları muayene et-

tirmek hakkı saklıdır.

    (Değişik: 18/4/1983 - 2817/18 md.) Eşyaya ait vergilerin tahakkukunun ve

diğer gümrük işlemlerinin, muayene edilmeden beyana göre yapılması hususunda

usuller koymaya Bakanlık yetkilidir.

    Beyannamenin takibi:

    Madde 61 - Giriş beyannameleri tescil tarihinden itibaren, ihtilaf olmadığı

halde sebepsiz yere iki ay içinde takip ve gümrük işlemleri bitirilmediği tak-

dirde, muhtevası eşyanın muayenesi cihetine gidilir. Muayenede mal sahipleri

veya gümrük komisyoncularının da bulunmaları kendilerine yazı ile bildirilir ve

tayin edilen günde gelmedikleri takdirde muayene re'sen yapılır.

    Muayene neticesinde gümrüklerce alınan para cezasını veya diğer ceza takip-

lerini gerektirir hallere rastlanmadığında, keyfiyet tutanakla tespit, eşyaya

tasfiyeye ait hükümler tatbik ve beyannameler iptal edilir.

    Yukarıdaki fıkralara göre yapılacak muayene sonunda, gümrüklerce alınan para

cezasını veya diğer ceza takiplerini gerektiren hallerde usulüne göre kovuştur-

ma yapılır.

    İhtilaflı olan işlerde, yetkili mercilerce ihtilafın halline değin, bu mad-

de hükmü uygulanmaz.

    Giriş beyannamesi verilmiş eşyada rejim değişikliği:

    Madde 62 - Gümrükçe giriş beyannamesi tescil edildikten sonra yabancı bir

memlekete çıkarılması veya yetkili başka bir gümrüğe gönderilmesi istenilen eş-

yanın muayenesi neticesinde cezayı gerektirir bir hal görülmediği takdirde bu

istek kabul olunur. Şu kadar ki, yetkili bir başka gümrüğe gönderilmesi isteni-

len eşyanın yurda ithaline mani bir hali bulunmaması şarttır.

    (Ek:30/6/1995-KHK-564/14 md.) Ancak, giriş beyannamesi verildikten sonra

beyan sahibinin eşyanın diğer gümrük rejimlerine tabi tutulması talebi de

kabul olunur.

    Bunlardan yurt dışına gönderilmek istenilenlerin vergileri peşin olarak

tahsil edilmişse bunlar iade edilir. Muayene neticesi para cezasını gerektir-

diği takdirde isteğin kabulü cezanın ödenmesine bağlıdır.

    Beyannamenin iptali

    Madde 62/a - (Ek:30/6/1995-KHK-564/15 md.)

    Gümrük idareleri, beyan sahibinin talebi üzerine ve eşyanın beyanname

konusu gümrük rejimine yanlışlıkla beyan edildiğini veya beyan edildiği gümrük

rejimine tabi tutulmasının özel nedenlerle artık mümkün olmadığını kanıtlayan

belgeleri ibraz etmesi halinde, tescil edilmiş beyannameyi iptal ederler.

    Ancak, gümrük idarelerince beyan sahibine eşyanın muayene edileceğinin

bildirilmiş olduğu hallerde, muayenenin sonucu alınmadan beyannamenin iptaline

ilişkin talep kabul edilmez.

    Müsteşarlıkça belirlenen haller dışında, eşyanın tesliminden sonra beyan-

nameler iptal edilemez.

    Eşyanın beyandan önce muayenesi:

    Madde 63 - Beyanlarını yukarıki maddeler hükümlerine göre yapabilmek üzere

mükelleflerin, gümrüğün denetlemesi altındaki eşyasını tartmalarına, muayene

etmelerine ve ticari mahiyet taşımıyacak değerde nümune almalarına izin verilir.

    Bu hususta kullanılacak belgeler ve uygulanacak işlemler Bakanlıkça tayin

ve tespit edilir.

    Tarife ve fiyat hakkında bilgi isteme:

    Madde 64 - Elindeki belgelere ve nümuneye göre beyanlarını tarifeye uygun

olarak yapamıyacak durumda olan mükellefler bu hususta ve normal fiyat unsurla-

rı hakkında Gümrükler Genel Müdürlüğünden bilgi isteyebilirler.

    Gümrükler Genel Müdürlüğü bu fiyat unsurları ve tarife hususundaki mütalaa-

sını, müracaatın mesnedi olan nümune ve belgelerin incelenmesi suretiyle hem

bilgi istiyene ve hem de ilgili gümrüğe en kısa zamanda bildirir. Bu şekildeki

bildirişler, kanun ve tarife cetveli ile izahname hükümleri göz önünde tutu-

larak işleme tabi tutulur.

    Bağlayıcı tarife bilgisi

    Madde 64/a - (Ek: 30/6/1995-KHK-564/16 md.)

    Yazılı talep üzerine Müsteşarlık tarafından bağlayıcı tarife bilgileri

verilir.

    Bağlayıcı tarife bilgisi, gümrük idarelerini hak sahibine karşı sadece

eşyanın tarife pozisyonu konusunda ve yalnızca bilginin verildiği tarihten

sonra tamamlanacak gümrük işlemlerine konu olan eşya için bağlar.

    Bilgi alan kişi, beyan edilen eşya ile verilen bilgide tanımlanan eşya

arasında her bakımdan uygunluk bulunduğunu ispat etmek zorundadır.

    Bağlayıcı tarife bilgisi, veriliş tarihinden itibaren altı yıl için geçer-

lidir. Talep edenin verdiği yanlış veya eksik bilgiye dayanan bağlayıcı  tarife

bilgisi iptal edilir.

    Bağlayıcı tarife bilgisi;

    a) Yürürlükte bulunan Gümrük Tarife Cetvelinde değişiklik yapılması verilen

bilginin sözkonusu değişiklikle getirilen hükümlere uymaması;

    b) Taraf olduğumuz uluslararası anlaşmalar kapsamında uymakla yükümlü

bulunduğumuz nomanklatür, izahname ve tarife pozisyonlarına ilişkin karar-

larda yapılan bir değişiklik sonucu uygunluğunu kaybetmesi;

    c) Bağlayıcı tarife bilgisinin geri alındığı, değiştirildiği veya iptal

edildiğinin bilgi verilen kişiye tebliğ edilmesi;

    durumunda geçerliliğini kaybeder.

    Beşinci fıkranın (a) ve (b) bentlerinde belirtilen hallerde, bağlayıcı

tarife bilgisinin geçerliliğini kaybetme tarihi, sözkonusu değişikliklerin

Resmi Gazetede yayımı tarihidir. Geçerliliğini kaybeden bağlayıcı bir tarife

bilgisinin hak sahibi, sözkonusu bağlayıcı bilgiye dayanarak ve bu bilginin

geçerliliğini kaybetmesinden önce, ilgili eşyanın alımı veya satımı üstüne

bağlayıcı sözleşmeler yaptığı takdirde, geçerliliğini kaybeden tarife bilgi-

sini, sözkonusu yayımın ya da tebligatın yapıldığı tarihten itibaren altı

aylık bir süre boyunca kullanabilir. Ancak, gümrük işlemleri sırasında sözko-

nusu ürünler için bir ithalat, ihracat ya da ön izin sertifikasının gümrüğe

verilmesi halinde, bu belgenin geçerlilik süresi esas alınır. Bu fıkra hüküm-

lerine istisna getirmeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.

                                  İKİNCİ BÖLÜM

                             Beyanın Tevsiki ve Muayene

    Eşyanın kıymeti:

    Madde 65 - (Değişik:10/2/1994 - 3968/1 md.) İthal eşyasının gümrük vergi-

sine esas kıymeti, Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşmasının VII. Madde-

sinin Uygulanmasına Dair Anlaşma hükümlerine göre tayin ve tespit olunur.

    Şu kadar ki, Anlaşmanın 8 inci maddesinin 2 nci fıkrasında belirtilen

unsurlar bu kıymete dahil edilir.

    Eşyanın gümrük vergisine esas olacak kıymetinin Türk Parası olarak beyanı

mecburidir. Fatura ve diğer belgelerde yazılı yabancı paralar, vergi ödeme

mükellefiyetinin başladığı tarihte yürürlükte olan kurlara göre Türk Parasına

çevrilir.

    Eşyanın ağırlığı ve kabları:

    Madde 66 - 1.Gümrük Giriş Tarife Cetvelinde Gümrük Vergisinin eşyanın saf

veya gayrisaf ağırlığı üzerinden alınacağı yazılı olan hallerde:

    a) Gayrisafi ağırlık tabiri, eşyanın bütün ambalajlariyle birlikte olan

ağırlığını ifade eder.

    Gayrisaf ağırlığı üzerinden vergiye tabi eşya ambalajsız geldiği takdirde

bulunduğu haldeki ağırlığı üzerinden vergiye tabi tutulur.

    Başka başka vergi hadlerine ve aynı zamanda gayrisaf ağırlıkları üzerinden

Gümrük Vergisine tabi eşya bir ambalaj içinde geldiği takdirde, eşya saf ağır-

lıkları üzerinden tartılır ve ambalaj ağırlığı saf ağırlıklarına mütenasiben

taksim edilmek suretiyle ilave olunur.

    Gayrisafi ağırlıkları üzerinden vergiye tabi olan ile diğer ölçüler üzerin-

den vergiye tabi bulunan veya vergiden muaf olan eşya bir ambalaj içinde geldiği

takdirde, gayrisaf ağırlık üzerinden vergiye tabi eşyanın Gümrük Vergisi saf

ağırlığı üzerinden hesaplanır ve tahakkuk eden vergi miktarına % 20 ilave edi-

lir.

    b) Saf ağırlık tabiri, eşyanın bütün ambalajları çıkarıldıktan sonra kalan

ağırlığını ifade eder.

    c) Ağaç ve kerestelerin ağırlıkları üzerinden vergiye tabi tutulmaları ha-

linde ve döküm halinde ithal edilen mayilerin makbul sebeplerden dolayı ağırlık-

ları tayin edilemediği takdirde Gümrük İdaresi mezkür eşyanın metreküp ve hek-

tolitre miktarlarını aşağıda yazılı esaslara göre kiloya çevirmeye ve Gümrük

Vergisini buna göre tahakkuk ettirmeye yetkilidir.

    Meşe ve Ceviz ağaç ve kerestelerinin her metrekübü 700 Kg. bunun dışında ka-

lan ağaç ve kerestelerin her metrekübü 500 Kg. mayilerin beher hektolitresi 90

Kg.

    2. Aşağıda yazılı hallerde eşyanın ambalajı ayrı olarak beyan edilir ve ma-

hiyetlerine göre tarifede yer aldıkları pozisyonları üzerinden vergiye tabi tu-

tulur.

    a) Eşyanın mütat ve alelade maddelerden olmıyan veya lüzumundan başka bir

şekilde yapılan ambalajlar,

    b) Taallük ettikleri eşyanın faturasında kıymeti ayrı gösterilen ve aynı za-

manda müstakil bir ticaret eşyası mahiyetini arz eden ambalajlar,

    c) Gümrük Vergisinden kaçınma maksadiyle ambalaj olarak getirilen eşya,

    Şu kadar ki, yukarıdaki fıkralar hükümlerine göre kendi tarifeleri üzerinden

Gümrük Vergisine tabi ambalaj maddelerinin vergisi, içindeki eşyanın Gümrük Ver-

gisinden az olduğu veya bu vergiye eşit bulunduğu takdirde ambalaj maddelerinin

Gümrük Vergisi eşyanın tabi olduğu vergi hadleri üzerinden ve eşya ile birlikte

tahakkuk ettirilir.

    d) Ağırlık üzerinden Gümrük Vergisine tabi eşyanın mütat ambalajları mahi-

yetinde olmıyan kutu, kılıf ve mahfazalarının Gümrük Vergileri, içindeki eşyanın

vergisinden daha yüksek bulunduğu takdirde, bunlar ait olduğu tarife numarasına

göre vergiye tabi tutulur.

    Kıymet üzerinden vergiye tabi eşyanın kılıf, kutu ve mahfazaları başlıbaşına

bir ticaret eşyası mahiyetini arz etmemek ve ayrıca kıymetleri eşyanın kıymetine

dahil bulunmak şartiyle başkaca Gümrük Vergisine tabi tutulmaz.

    3. Ağırlıkları üzerinden Gümrük Vergisine tabi eşyadan muayene edilenlere

ait Gümrük vergileri tahakkukları hakkında aşağıdaki esaslar dairesinde işlem

yapılır.

    a) Kabların yalnız birkaçı tartılmış olup da beyana nazaran fazlalıklar gö-

rülürse aynı cins ve neviden eşyanın tartılmamış kablarına bu fazlalığın ortala-

masına göre mütenasiben ilaveler yapılır, beyanname sahibi bu suretle zam yapıl-

masını kabul etmez veya gümrükçe lüzum görülürse diğer kablar da tartılır.

    b) Tartılan kablarda beyana göre eksiklik görülürse ve bu eksiklik eşyanın

tabiatından veya telef ve ziyaından veya noksan gönderildiğinin sabit olmasından

veya çalınmasından ileri geldiği anlaşılırsa bulunan miktar üzerinden Gümrük

Vergisi alınır. Ancak, bu ahvalde idarenin ve mükellefin bütün kabları muayene

ettirmek hakları saklıdır.

    Eşya menşeinin tayin ve tespiti:

    Madde 67 - (Değişik: 18/4/1983 - 2817/20 md.)

    Anlaşmalardan faydalanacak eşyanın akit memleket menşeli olduğunu veya o

memlekette gördüğü değişiklik ve işlemler dolayısıyla öyle sayılmak lazım

geldiğini bildirir yetkili makamlardan verilmiş menşe şahadetnamesinin gümrüğe

verilmesi şarttır. Bu şahadetnamelerin tayin olunacak mercilerce tasdik edilme-

sini istemeye Bakanlık yetkilidir.

    Bir ülke topraklarından çıkarılan madenler, üretilen tarım ürünleri; o ül-

kede doğan ve yetişen canlı hayvanlar ile bunlardan elde edilen ürünleri; o ül-

kede tutulan veya avlanan av hayvanları ve balıkları; o ülke bandırasını taşı-

yan ve oraya kayıtlı veya tescilli gemilerle çıkarılan balık ve diğer ürünler

ile bu ürünlerden bu fabrika - gemilerde elde edilen eşya; kara suları dışındaki

denizlerin dibinden ya da toprak altından, münhasır işletme hakkına sahip olarak

o ülke tarafından çıkarılan maddeler; imal işleminden veya kullanım kalıntıla-

rından elde edilen artıklar; yukarıda sayılan eşyadan ya da hangi aşamada olur-

sa olsun bunların türevlerinden elde edilen tüm eşya; anılan memleket menşeli-

dir.

    Eşyanın başka memlekette gördüğü değişiklik ve işlem dolayısıyla o memleket

menşeli sayılabilmesi için; bu değişiklik ve işlemler sonucunda kıymetinin yüzde

yüz oranında artmış bulunması veya bu değişiklik ve işlemler sonunda tarife po-

zisyonlarının değişmiş olması veya o ülkede, esaslı değişiklik sayılabilecek

önemli bir işçiliğe ve işlemlere tabi tutulması gereklidir.

    (Ek: 30/6/1995-KHK-564/17 md.) Esas amacının, Türkiye tarafından belirli

ülkelerin eşyasına uygulanan hükümleri aşmak olduğu tespit edilen veya yapılan

araştırma sonucunda hakkında bu yönde kanaat oluşturan bir işçilik veya işlemle

üretilmiş eşya, üçüncü fıkra hükümlerine göre o ülke menşeli sayılmaz.

    Ancak;

    1. Değeri Bakanlıkça tespit edilecek CIF kıymeti geçmeyen ve taşıdıkları

marka ve alametler itibariyle menşei gümrüklerce tespit edilen eşyadan,

    2. Üzerlerinde imal edildikleri fabrika marka ve alametleri bulunan ve ti-

cari mahiyette olmayan eşyadan,

    Menşe şahadetnamesi aranmaz.

    Eşyanın tercihli ve tercihli olmayan menşei

    Madde 67/a - (Ek: 30/6/1995-KHK-564/18 md.)

    Tercihli tarife uygulamalarından yararlandırılmak istenen eşyaya;

    a) Türkiye'nin anlaşma yaptığı bazı ülke veya ülke grupları için tercihli

bir tarife uygulaması gerektiğinde, bu anlaşmalar ile;

    b) Türkiye'nin tek taraflı olarak bazı ülke veya ülke grupları için tanıdığı

tercihli tarife uygulamalarında, Bakanlar Kurulu kararı veya ilgili mevzuat

hükümleri çerçevesinde alınan önlemlerle;

    belirlenen menşe kuralları uygulanır.

    Yürürlükte bulunan Gümrük Tarifesinde yeralan veya ilgili mevzuat hükümleri

ile konulan eşya ticaretine ilişkin tarife dışı önlemlerin uygulanması bakımın-

dan, eşyanın tercihli olmayan menşei 67 nci madde hükümleri çerçevesinde belir-

lenir.

    Eşyanın fiziki muayenesi ve kimyevi tahlili:

    Madde 68 - Gümrükçe muayeneye tabi tutulan eşyanın Gümrük Vergisinın tahak-

kuk ettirilmesinde veya muaflık hükümlerinin uygulanmasında, fiziki muayeneye

veya kimyevi tahlile lüzum görülen hallerde, alınacak nümuneleri ve nümune alın-

ması mümkün olmadığı takdirde esas eşya üzerinde gümrük laboratuvarlarında ve

buralarda yapılamıyan hallerde Bakanlıkça resmi laboratuvarlarda yaptırılacak

tetkik ve tahlil neticeleri tahakkukta esas tutulur. Hariçte yaptırılacak tahlil

ücretleri mükellefince peşinen ödenir.

    Tahlilden arta kalan nümuneler tahlil neticelerinin tebliğinden itibaren bir

ay içinde sahipleri tarafından müracaat edilerek alınmadığı takdirde, gümrüğe

terk edilmiş sayılır.

    Kimyevi tahlillerde kullanılacak tahlil metodları Bakanlıkça tesbit ve ilan

olunur.

    Eşyanın tesliminden sonra beyanın kontrolü

    Madde 68/a - (Ek:30/6/1995-KHK-564/19 md.)

    Eşya, beyanı yapıldıktan sonra muayene ve tahlile tabi tutulmaksızın da

teslim edilebilir. Bu yöntemin uygulandığı hallerde, gümrük idareleri, kendi

yetkileri doğrultusunda veya beyan sahibinin talebi üzerine, Müsteşarlıkça

belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde, beyanın düzeltilmesini teslimden son-

ra da yapabilirler.

    Gümrük idareleri, eşyanın tesliminden sonra ve beyannamedeki bilgilerin

doğruluğunu saptamak amacıyla, eşyanın ithal veya ihraç işlemlerini veya

sonraki ticari işlemlere ilişkin ticari belge ve verileri kontrol edebilirler.

Bu kontroller, beyan sahibine veya söz konusu işlemler ile doğrudan ya da

dolaylı olarak ticari yönden ilgili diğer kişilere veya belge ve verileri ticari

amaçla elinde bulunduran diğer kişilere ait yerlerde yapılabilir. Mümkün olduğu

takdirde, eşya muayene de edilebilir.

    Eşyanın tesliminden sonra beyanın kontrolü sonucunda, ilgili gümrük reji-

mine ilişkin hükümlerin yanlış veya eksik bilgilere dayanarak uygulandığının

saptanması halinde, gümrük idareleri, beyanın yeni bulgulara göre düzeltilmesini

sağlarlar.

    Muayenede bulunacaklar:

    Madde 69 - Giriş işlemlerine konu teşkil eden eşyanın muayenesi, beyan sa-

hiplerinin veya temsilcilerinin veya gümrük komisyoncusunun huzuru ile yapılır.

    (Ek: 30/6/1995-KHK-564/20 md.) Ancak, gümrük idaresinin res'en muayene

yapacağı haller Müsteşarlıkça belirlenir.

    Posta ile gelen gümrük işlemi tahakkuk varakası ile yapılan eşyanın muayene-

sinde, bu idareden bir memurun bulunması kafidir.

    Yolcuların ve nakil vasıtaları hizmetlilerinin beraberlerinde getirip bırak-

tıkları veya kendilerinden evvel veya sonra gelen eşyanın muayenesi, sahibinin

veya yazılı olarak bildireceği bir kimsenin huzuru ile yapılır.

    Denetleme ve ikinci muayene:

    Madde 70 - Kontrol maksadiyle Bakanlık müfettişleri, müfettiş muavinleri,

kontrolörler ve gümrük idare amirleri muayenesi yapılmış ve işlemleri tamamlan-

mış giriş, çıkış, transit ve aktarma eşyasının "ikinci muayenesini" her zaman

yapabilirler. Keza, sözü edilenler gümrük işlemlerinin her safhasında gözetim ve

denetlemeye yetkilidirler.

    Bu muayenelerde ilgili memurlarla birlikte gümrük komisyoncusunun bulunması

şarttır. Lüzum görüldüğü takdirde mal sahibi veya temsilcisinin de hazır bulun-

maları istenebilir.

    Muayene mahalli ve muayene edilmiyecek eşya:

    Madde 71 - Eşyanın muayanesi gümrüğün daimi denetimi altında bulunan sundur-

ma, antrepo veya gümrükçe müsaade edilen ve sundurma kabul olunan yerlerde ya-

pılır.

    Ancak bunlar dışındaki yerlerde de Bakanlığın müsaadesi ile muayene yapıla-

bilir.

    8 inci maddenin 4 üncü fıkrasına giren eşyadan Milli Savunma Bakanlığınca

gizliliği önceden Gümrük ve Tekel Bakanlığına bildirilecek eşya ile 9 uncu mad-

danin 1, 2, 3 ve 10 uncu maddenin 1 inci fıkralarında yazılı eşya muayene edil-

mez.

    Kurye çantalarının Gümrük işlemleri Milli Savunma, Dışişleri ve Gümrük ve

Tekel Bakanlıklarınca tesbit olunur.

                                ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

         Vergilerin Tahakkuk, Ödenmesi, Ertelenmesi ve Eşyanın Teslimi

    Eşyanın karşılık ve teminat hükmünde olduğu:

    Madde 72 - Gümrüğün denetlemesi altındaki yerlerde bulunan eşya, birinci

derecede bu eşyaya müteallik Gümrük Vergisi ve gümrüklerce alınan başka vergi-

lerle para cezalarından dolayı, karşılık ve teminat hükmündedir.

    Bu malların bedeli Gümrük Vergisi ve diğer vergileri karşılamazsa, kalan

vergiler aranmaz. Ancak malın bedeli ile karşılanmıyan para cezaları için güm-

rüklerce mükellefin başka mallarına başvurularak kovuşturma yapılır.

    Üçüncü şahısların alacakları ve aldıracakları haciz tedbirleriyle sair ted-

birler, ancak eşyanın yurda gelmiş olması ve sahipleri ile cins ve miktarlarının

açıklanması şartlariyle sundurma ve antrepoculuğu yapan ilgili idare ve müesse-

selere tebliğ edilir ve bu idare ve müesseselerce gümrüğe de bilgi verilir.

    Vergilerin ödenmesi:

    Madde 73 -

    1. (Değişik: 18/4/1983-2817/21 md.) Gümrükçe alınan vergiler:

    a) Gümrük veznesine "alındı" karşılığında Türk parası ile peşin olarak

ödenir,

    b) Bakanlığın tespit edeceği esaslar dairesinde banka çekleri de bu ödemede

kabul olunur. (Bu takdirde mükellefler ancak çek muhteviyatının gümrükçe tahsi-

liyle vergiler borcundan kurtulmuş olurlar.),

    c) Cinsleri, özellikleri Maliye ve Gümrük ve Tekel bakanlıklarınca tayin ve

tespit olunan teminatlı borç senetlerini ve banka mektuplarını da üç ay vade ile

ve bu ödemelerin (20 000) liradan yukarı olanlarını da kabul etmeye Bakanlık

yetkilidir,

    d) Mükelleflerin veya gümrük komisyoncularının gümrük nezdinde açtıracakları

cari hesaplardan mahsuben ödemeler yapılmasını kabule ve işlemlerde uyulacak

usulleri bir yönetmelikle tayin ve tespite Bakanlık yetkilidir.

    e) (Ek: 30/6/1995-KHK-564/21 md.) Vergilerin bankalarda gümrük idaresi

adına açılan hesaba da ödenmesi mümkündür.

    2. Türkiye'ye geçici olarak sokulacak veya Türkiye'den transit edilecek olan

eşyanın vergi ve resimlerinin teminata bağlanması gerektiği hallerde, bunu Türk

parası ile temin edemiyenlerin Bakanlıkça tesbit edilecek yabancı paralarla kar-

şılamaları kabul olunur. Bu takdirde, resmi alış kuru üzerinden hesaplanarak

"emaneti ayniye makbuzu" mukabilinde alınacak bu paralar, her türlü kambiyo kı-

sıntıları dışında, ayni emanet olarak gümrükte saklanır ve eşyanın süresi zar-

fında yurt dışı edilmesinde sahibine geri verilir.

    Erteleme:

    Madde 74 - Memleketin iktisadi faaliyetine veya fevkalade ihtiyaçlarına ya-

rıyan eşyanın vergilerini, teminata bağlamak şartiyle, en çok altı ay süre ile

ertelemeye Gümrük ve Tekel Bakanlığı yetkilidir.

    Muayene ve tahakkuktan sorumluluk:

    Madde 75 - (Değişik: 18/4/1983 - 2817/22 md.)

    Muayene ile görevli memurlar, yaptıkları muayene, tahakkuk ve muaflık işlem-

lerinden, duruma göre tek başlarına veya müteselsilen sorumludurlar.

    Muayene şefleri imza, ettikleri beyannamelerin muayene hariç, hertürlü iş-

lemlerinden sorumludurlar. Denetleme veya her ne suretle olursa olsun muayeneye

iştirak ettikleri takdirde şeflerin bu sorumluluğu muayeneyi de kapsar.

    İkinci muayeneyi yapanlarla beyannameyi kontrol edenler de aynı şekilde so-

rumludurlar.

    Muayene hizmeti ve masraflar:

    Madde 76 - Gümrük İdaresince muayenesine lüzum görülecek eşyanın muayene

yerlerine getirilmesi ve buralardan tekrar kaldırılması, kab ve ambalajlarının

açılıp kapanması eşyadan nümune alınması, nümune kablarının temini ve bunların

gümrük laboratuvarlarına sıhhi muayene ve sair denetleme kurul mercilerine sevk-

leri gibi işlerin gerektireceği hizmetlerin yapılması ve bunlardan doğan masraf-

lar mal sahibine aittir.

    Eşyanın teslimi:

    Madde 77 - Gümrük Vergisi ve diğer vergilerin tahakkuk ettirilip 73 üncü

madde gereğince ödenmeden veya teminata bağlanmadan ve gümrüğün izni olmadan,

eşya gümrük denetlemesinden serbest bırakılamaz ve sahibine teslim edilemez.

    Mahiyet ve hususiyetleri icabı derhal sahiplerine veya iş ve konu ile ilgili

müesseselere tevdii lazım gelen eşyanın, muayeneden sonra ve vergi ve resimleri

temin ve garanti edilerek kati vergi tahakkukları yapılmadan teslimine Bakanlık-

ça tesbit olunacak esaslar dairesinde izin verilebilir.

    İhtilaflı hallerde vergi tahakkuklarının kesinleşmesinden önce farklarını

da teminata bağlıyarak eşyanın teslimini istiyen mükelleflerin bu istekleri ka-

bul olunur. Şu kadar ki, vergiler tahakkukunun kesinleşmesinden önce eşyanın

teslimi mahzurlu görülen hallerde bu hüküm uygulanmaz.

                                     5040-1

    Para cezasını gerektiren hallerde, cezaya ait para da teminata bağlanır.

    Mükelleflerin eşyasına 53 üncü maddenin 1 numaralı fıkrası hükümlerinin

uygulanması istekleri, gümrük vergileri beyanına nazaran % 10 fazlasiyle ve de-

pozito suretiyle yatırılmak şartiyle kabul olunur. Ancak, bu işlem, gerektiğinde

yukarıki fıkralar hükümlerinin uygulanmasını önlemez.

    (Ek: 18/4/1983 - 2817/23 md.) Kıymet araştırması yapılmasının gerekli olması

halinde, beyana göre tahakkuk ettirilen gümrük vergileri tahsil olunarak eşya

mal ettirilen gümrük vergileri tahsil olunarak eşya mal sabinine teslim edilir.

Kıymet araştırması sonunda ek tahakkuku gerektirecek bir durum tespit edildiği

takdirde 86 ncı maddeye göre işlem yapılır. Ancak, idarenin elinde ek tahakkuka

esas olacak bilgi bulunması halinde eşya 3 üncü ve 4 üncü fıkralarda belirtilen

şartlarla sahiplerine teslim edilir.

                                    5040-2

                                  DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

                           İtiraz Sebepleri ve Mercileri

    İtiraz sebepleri:

    Madde 78 - (Değişik: 18/4/1983 - 2817/24 md.)

    Mükellefler gümrük vergisi tahakkuklarına karşı aşağıda yazılı sebeplerle

itiraz edebilirler:

    1.  Eşyanın vergi tahakkukuna esas tutulan teknik mahiyet ve niteliklerinin

tayin ve tespitinde isabetsizlik bulunması, (Kanunun 83 üncü maddesi gereğince

ikinci tahlili yapılmışsa bu fıkra hükmü uygulanmaz.),

    2.  Eşyanın tarifeye tatbikinde hata edilmesi,

    3.  Kıymet esasına göre vergiye tabi eşyanın kıymetinin yanlış tayin ve tes-

pit olunması,

    4.  Milletlerarası anlaşmaların yanlış tatbik edilmiş veya hiç itibara alın-

mamış bulunması,

    5.  Muaflık hükümlerinin yerine getirilmemiş veya yanlış tatbik edilmiş ol-

ması,

    6.  Ağırlık esaslarının uygulanmasında hata edilmesi,

    7.  Eşyanın menşeinin yanlış tespit olunması,

    Şu kadar ki:

    Muayene sonucuna göre vergi tahakkukunda, eşyanın kıymeti ve menşei, belge-

lerindeki gibi kabul olunduğu hallerde mükellefin bu maddenin 3 ve 7 nci fıkra-

larında gösterilen sebeplerle itiraz hakları yoktur.

    Keza, verginin tahakkukuna beyan esas tutulduğu ve eşyanın menşei, belgele-

rindeki gibi kabul edildiği ve ancak, 60 ıncı maddenin son fıkrasına göre muaye-

ne edilmeden gümrük işlemlerinin yapılmış olduğu hallerde, mükelleflerin bu mad-

denin 1, 3, 6 ve 7 nci fıkralarında gösterilen sebeplerle de itiraz hakları yok-

tur.

    Bu gibi hallerde beyannamenin, bu Kanunun 54 üncü maddesinin 1 inci ve

3 üncü fıkrasına göre tanzim edilmiş olmasındaki fark dikkate alınmaz ve mükel-

leflerin sayılan bu sebeplerle yapacakları itirazlar mercilerince kabul olunmaz.

    Tahakkukun tebliği ve itiraz süresi:

    Madde 79 - (Değişik birinci fıkra: 18/4/1983 - 2817/25 md.) Tahakkuku yapan

memurlar, yaptıkları tahakkukları mükellefe veya temsilcisine veya gümrük komis-

yoncusuna bildirerek beyanname vesair tahakkuk kağıtları üzerinde imza alırlar.

Bu suretle tahakkuka bilgi edinmekten, beyanname ve tahakkuk kağıdını imzalamak-

tan çekinenlere yazılı tebligat yapılır. İtiraz, ancak bu fıkrada yazılı imza

veya yazılı tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde yapılabilir.

    Bu süre içinde itiraza uğramıyan vergiler ile itirazları olmadığını beyanna-

me ve sair tahakkuk kağıdı üzerinde yazı ile beyan edenlerin vergileri Kanunun

87 nci maddesi hükmü saklı kalmak üzere itiraz yollarına gitmek bakımından ke-

sinleşmiş olur.

    İtiraz mercileri:

    Madde 80 - (Değişik: 18/4/1983 - 2817/26 md.)

    78 inci maddenin 1, 2, 3 ve 6 ncı fıkralarında yazılı sebeplerle yapılacak

itirazlar, 81 inci maddeye göre sırasıyla gümrük müdürlükleri, gümrükler başmü-

dürlükleri, Gümrükler Genel Müdürlüğünce karara bağlanır.

    Gümrükler Genel Müdürlüğü kararlarına karşı idari yargı yolu açıktır.

    İtirazın İncelenmesi:

    Madde 81 - 1.  İtirazlar bir dilekçe ile tahakkuku yapan idare kanalı ile

bağlı bulunduğu gümrük müdürlüğüne yapılır ve müdürlükçe bir ay içinde incelene-

rek karara bağlanır.

    Müdürlükçe itiraz yerinde görülmezse mütalaası ile birlikte belge ve nümune-

ler, beyan olunan normal fiyat ile vergi miktarı Bakanlıkça tesbit edilecek de-

ğere kadar olan anlaşmazlıklar için, bağlı bulundukları Gümrükler Başmüdürlükle-

rine, bu miktardan fazla olan kıymet ve vergiler için de Gümrükler Genel Müdür-

lüğüne gönderilir. Bu itirazlar başmüdürlüklerce iki ay, Genel Müdürlükçe üç ay

içinde incelenir ve bir karara bağlanır.

    Başmüdürlüklerce veya Genel Müdürlükçe itiraz yerinde görülürse tahakkukun

buna göre yapılması gümrüğe tebliğ olunur. Ayrı bir uygulama kararına varılmış

ise bu karar da ilgili gümrük vasıtasiyle itiraz sahibine tebliğ edilir. İtiraz

sahibi bu karar karşısında bildiriş tarihinden itibaren onbeş gün içinde ilgili

gümrüğe müracaat ederek itirazında ısrar ederse veya itiraz yerinde görülmezse

seçilen hakemin adı ve adresi itiraz dilekçesinde gösterilir ve hakem ücretinin

ve kararlara yapıştırılacak pul bedellerinin yatırıldığına ait "alındı" ile an-

laşmazlık konusu olan eşyaya ait belgeler eklenir. Gerekli hallerde eşyanın nü-

munesi veya kendisi gümrüğe verilir.

    2.  Hakem kuruluna intikal ettirilen ihtilaf önce tarafların eksper hakemle-

rince incelenir.

       Bunların oybirliğiyle verecekleri kararlar, komiser hakemlerce tetkik ve

iştirak edildiği takdirde tescil olunur.

    Eksper hakemlerin oybirliğiyle verdikleri kararlara komiser hakemlerce işti-

rak edilmediği veya eksper hakemlerin oybirliğiyle karara varmadığı veya her

hangi bir sebeple onbeş gün içinde karar ittihaz edilmediği hallerde, ihtilaf-

lar, komiser ve eksper hakemlerin müştereken teşkil edeceği hakem kurulu tara-

fından incelenir ve çoğunlukla en geç bir ay içerisinde karara bağlanır.

    Yetki ve kararın şümulü:

    Madde 82 - Eksper hakemler ve hakem kurulu tarife tatbikatından doğan ihti-

laflarda, eşyanın yalnız teknik niteliği ile bu niteliğe göre tarifedeki yerini

belirtmeye yetkili olup, içtihadi mahiyette karar ve yorum yoluna gidemezler.

    Hakem kurulu incelemeleri sırasında, ihtilaf konusu eşya veya nümunelerin

her hangi bir şekilde tahlilini yaptıramazlar.

    Gerek eksper hakemlerin, gerek hakem kurulunun kararlarında mucip sebepler

gösterilir ve bu kararlar verildikleri hadiselere maksurdur.

    Bu kararlara karşı taraflar Danıştaya müracaat edebilirler.

    Ancak, bu Kanunun 19 uncu maddesine dayanılarak yürürlüğe konulmuş kararlara

konu teşkil eden eşya  hakkındaki hakem kurulu kararı üzerine açılan davada, eş-

ya; Danıştayın nihai kararına değin yeddiemine teslim edilebilir.

    Ancak, açılacak bu kabil davalar, diğer davalara tercihan ve takdimen rüyet

edilerek en geç altı ay içinde karara bağlanır.

    Tahlile itiraz:

    Madde 83 - Mükellefler 68 inci madde gereğince yapılan tahlile onbeş gün

içinde ve eşya veya nümunesi henüz gümrük elinde iken itiraz ile ikinci tahlil

isteyebilirler.

    Birinci tahlil sonuçları beyan sahip veya temsilcisine veya Gümrük Komisyon-

cularına 79 uncu maddede yazılı usule göre bildirilir. Bu bildiriş tarihi itiraz

için başlangıç sayılır.

    İkinci tahlil, birinci tahlilin yapıldığı gümrük laboratuvarlarında başka

bir kimyager tarafından ve birinci tahlili yapan kimyagerlerle itiraz edenin

müşahid olarak bulundurulabileceği bir kimyager huzuru ile yapılır. Birinci tah-

lilin yapıldığı laboratuvarda üç veya daha fazla gümrük kimyageri yok ise ikinci

tahlil üç veya daha fazla kimyager bulunmak şartiyle en yakın gümrükte, aksi

takdirde İstanbul gümrük laboratuvarında yapılır. Bu takdirde ikinci tahlilde

birinci tahlili yapan kimyagerin huzuru aranmaz.

    İkinci tahlil isteyenlerden, haklı çıktıkları takdirde geri verilmek üzere

Bakanlıkça tesbit edilecek miktarda tahlil masrafı alınır.

    İkinci tahlil sonucu eşyanın teknik mahiyet ve niteliklerinin tayin ve tes-

biti bakımından kesindir. Şu kadar ki, bu ikinci tahlile karşı Devlet veya üni-

versitelere ait yetkili bir laboratuvardan da istifade edilmek şartiyle idarenin

tahkikat yapabilme hakkı saklıdır.

    İkinci tahlil sonucu beklenmeden eşyasını gümrükten çekmek isteyenlerin di-

lekleri birinci tahlile göre tesbit edilecek vergilerin ve varsa cezanın depozi-

to suretiyle yatırılması veya teminata bağlanması suretiyle kabul olunur.

    İdari itiraz yolu:

    Madde 84 - Mükellefler, 78 inci maddenin 4,5 ve 7 nci fıkralarında yazılı

sebeplerden biriyle onbeş gün içinde tahakkuku yapan idarenin bağlı bulunduğu

gümrük müdürlüğüne itirazda bulunabilirler.

    Bu merciin bir ay zarfında vereceği kararlara karşı onbeş gün içinde Bakan-

lıkça tesbit edilecek normal fiyata kadar olan miktarlar için bağlı bulundukları

gümrükler başmüdürlüklerine ve bu miktardan yukarı değerde olanlar için Gümrük-

ler Genel Müdürlüğüne itiraz olunabilir.

    Bu itirazlar başmüdürlüklerde iki ay, Gümrükler Genel Müdürlüğünce üç ay

içinde karara bağlanır. Bu karara karşı mükellefler Danıştaya müracaat edebilir-

ler.

    Mükelleflere 79 uncu madde gereğince yapılacak tebligat yukarda yazılı iti-

raz süreleri için başlangıç sayılır.

    (Ek: 18/4/1983 - 2817/27 md.)   Bakanlık Kontrol Genel Müdürlüğünce yapılan

denetleme veya bu Genel Müdürlüğün görevi gereği takip ettiği işlemler sonucu

çıkan ihtilaflarda bu maddede belirtilen itiraz mercii Kontrol Genel Müdürlüğü-

dür. Kontrol Genel Müdürlüğünün kararlarına karşı idari yargı yolu açıktır.

                                   BEŞİNCİ BÖLÜM

                           Verginin Geriverilmesi ve istenmesi

    Geriverme:

    Madde 85 - 1.  Kanuna göre Gümrük Vergisinden muaf olduğu halde yanlışlıkla

alındığı anlaşılan vergiler, eşyanın fiili ithalini takibeden mali yıldan itiba-

ren bir yıl içinde geri verilir.

    2.  Vergileri ödenerek gümrük denetiminden çıkmış olan eşya sonradan yurt

dışına çıkarılsa bile alınmış vergileri geri verilmez.

    Ancak :

    a)  Eşyanın satış akdi hükümlerine aykırı çıkmasından dolayı iade veya imha

edilmek istenmesi halinde, keyfiyet giriş işlemini yapmış olan gümrüğe önceden

yazı ile bildirilmek ve yapılacak muayenede yurda sokulan eşya olduğu bu gümrük-

çe anlaşılmak ve memleketten tekrar çıkarılmasından itibaren en geç 6 ay içinde

yabancı bir memleket gümrük hattından geçtiği tevsik edilmek veya Gümrük idare-

sinin izin ve gözetimi altında imha edilmek şartiyle alınmış vergiler geri veri-

lir.

    (Değişik: 18/4/1983 - 2817/28 md.) Bu isteklerin, eşyanın gümrükten çekilme-

sinden itibaren iki ay içinde yapılması ve bu süre içinde eşyanın gümrüğe teslim

edilmesi ve varsa para cezasının ödenmiş olması lazımdır. Şu kadar ki, satış ak-

di hükümlerine aykırı olduğu montajı sırasında veya sonunda anlaşılabilen eşyada

bu süre altı aydır.

    b) Vergi nisbetlerinin arttığı mahalline geç tebliğ edilmesi sebebiyle eski

tarife üzerinden vergi ödemiş olan mükellefler gümrükçe farkın ödenmesi hakkında

yapılan tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde eşyayı oldugu gibi tekrar mem-

leketten çıkarmak veya gümrüğün denetimindeki bir yere koymak şartiyle ödenmiş

vergileri geri isteyebilirler.

    Hiç alınmamış veya noksan alınmış vergilerin istenmesi:

    Madde 86 - 1.  (Değişik birinci fıkra: 18/4/1983 - 2817/29 md.) Kanuna göre

alınması gereken gümrük vergisi ödenmeden veya eksik ödenerek yurda sokulan eş-

yadan, bu suretle hiç alınmamış veya noksan alınmış olan vergiler eşyanın fiili

ithal tarihinden itibaren üç yıl içinde ilgili gümrüğünce yazı ile bildirilerek

mükelleflerinden istenir.

    Yukardaki fıkra hükmü, Gümrük Vergisi ile birlikte gümrüklerce tahsil edil-

mekte olan bütün vergileri de kapsar.

    Mükellefler bu isteklere karşı onbeş gün içinde 80 ve 84 üncü maddeler ge-

reğince itiraz haklarını kullanabilirler.

    Bu vergiler, tahakkukun kesinleştiği tarihi takibeden günden itibaren bir ay

içinde ödenir.

    2.  Yukardaki fıkrada yazılı haller ceza uygulanmasını gerektirdiği takdir-

de, ayrıca, ceza da hükmolunur.

    3. (Değişik: 18/4/1983 - 2817/29 md.) Bir beyannameye veya bir tahakkuk va-

rakasına ait olup da (500) lirayı geçmeyen gümrük vergisi noksanları ile sahibi-

nin şahsi istihlakine mahsus olduğu anlaşılan eşyaya ait (5 000) lirayı geçmeyen

gümrük vergisi noksanları istenmez.

    Ancak, tahakkuk memurlarına bu hususta terettüp edebilecek ceza ve tazmin

takipleri, (500) lirayı geçmeyen haller hariç olmak üzere bu hükmün dışındadır.

    Fazla alınmış vergilerin geriverilmesi:

    Madde 87 - 1.  Kanuna göre fazla alındığı anlaşılan Gümrük Vergisi eşyanın

filli ithal tarihinden itibaren bir yıl içerisinde geri verilir. Mükellefler an-

cak maddi hesap hatası sebebiyle fazla alınmış verginin geri verilmesini aynı

süre içinde isteyebilirler.

    Bu fıkra hükmü Gümrük Vergisi ile birllkte gümrüklerce tahsil edilmekte olan

bütün vergileri kapsar.

    Şu kadar ki, 60 ıncı maddenin son fıkrası ile 65 inci maddenin 6 ncı fıkrası

hükümlerine göre işlem yapıldığı hallerde yukardaki fıkralara istinaden vergiler

geri verilemez.

    2.  Bir beyannameye veya tahakkuk varakasına aid olup tutarı 10 lirayı geç-

miyen Gümrük Vergisi fazlalıkları geri verilmez.

                                      ALTINCI BÖLÜM

                                        Zamanaşımı

    Vergilerin ve para cezalarının kovalanması ve zamanaşımı:

    Madde 88  - Ödenmiyen Gümrük vergisi ve diğer vergilerle gerek bunlara mü-

taallik, gerekse bu Kanuna göre karara bağlanmış para cezaları, Amme Ala-

caklarının Tahsili Usulü Hakkındaki Kanun hükümlerine göre Gümrük İdaresince

kovuşturulur.

    Ceza takipleri halinde zamanaşımı:

    Madde 89 - Gümrük vergileri alacakları ceza uygulanmasını gerektiren bir

fiile ilişkin olduğu ve suçun zamanaşımı daha uzun bulunduğu takdirde, bu ala-

caklarda Türk Ceza Kanununun dava ve ceza zamanaşımları hakkındaki süreler içe-

risinde kovuşturulup tahsil edilir.

                                ÜÇÜNCÜ  AYIRIM

                            Özel Gümrük Rejimleri

                               BİRİNCİ  BÖLÜM

                               Transit Rejimi

    Tarif:

    Madde 90 - Yabancı bir memleketten başka bir yabancı memlekete gitmek üzere

Türkiye'den geçen yolcular ile eşya ve taşıtlar Türkiye'de transit halinde

sayılır.

    (Ek: 30/6/1995 - KHK-564/22 md.) Serbest dolaşıma girmemiş eşya ile gümrük

işlemleri tamamlanmış ihraç eşyasının, duruma göre yabancı bir ülkeden Türkiye-

ye, Türkiye'den yabancı bir ülkeye ve Türkiye Gümrük Bölgesindeki bir iç gümrük-

ten diğer bir iç gümrüğe taşınması da transit rejimi hükümlerine tabidir.

    Bunların Türkiye'de aktarma edilmesi, karaya çıkarılması ve bir süre kalması

transit halini değiştirmez.

    Transit olarak geçen eşya, taşıt ve yolculardan, bu geçişler dolayısiyle

yapılan denetlemenin icabettirdiği masraflarla ifa edilen hizmetlerin karşılığı

ücretler hariç olmak üzere, hiçbir vergi ve resim alınmaz.

    Beyan ve işlemleri:

    Madde 91 - Demir veya Hava Yolları ile gelen ve taşıtlardan çıkarılmaksızın

transit geçirilecek olan esya, şüphe hali müstesna olmak üzere sınırdaki çıkış

gümrüğüne kadar muayene edilmeksizin ve manifesto ile kurşun mühür altında sevk

edilir.

    Sundurma ve antrepoya konulmaksızın yalnız taşıt değiştirilerek yine demir

veya hava yolu ile yapılacak sevkiyatta da yukarıki fıkra hükmü uygulanır.

    Sundurma veya antrepoya konulduktan sonra transit edilmek istenilen eşya

Gümrüğe 107 nci madde hükümlerine uygun iki nüsha transit beyannamesi ile beyan

olunur. Eşya lüzumu halinde muayene edilerek bu beyannamelerin bir nüshası ile

birlikte çıkış gümrüğüne gönderilir.

    Transit geçirilecek eşyanın sınırdan girişinden veya sundurma veya antrepo-

dan çıkışından itibaren kat'edeceği mesafeye göre, gümrükçe tesbit edilecek süre

içinde sınır dışı edilmesi lazımdır.

    Zorlayıcı sebebler işletmelerce,geciktirilmeksizin gümrüğe yazılı olarak

bildirilir.

    Transit geçecek yolcuların beraberlerinde bulunan gümrük vergilerine tabi

eşya hakkında yapılacak işlem Bakanlıkça tayin ve tesbit olunur.

    Muayene ve teminat:

    Madde 92 - Demiryolları ile yapılacak milletlerarası transit ile 28 nci mad-

denin son fıkrası hükmü gereğince aynı mahiyette telakki ve işleme tabi tutula-

cak transit işlemleri hariç, başka kara taşıtları ile yapılacak adi transit iş-

lemlerinde eşyanın vergileri teminata bağlanır.

    (Ek: 30/6/1995 - KHK-564/23 md.) Boru hattı ile yapılan taşımalar da millet-

lerarası transit hükümlerine tabi tutulur.

    Yolculara ait eşya ve taşıtların diğer bir gümrüğe naklinde teminat alınma-

masına Bakanlık yetkilidir.

    Adi transitte, beyannamesi verilmiş eşyanın muayene ve tesbiti giriş eşya-

sındaki esaslara göre yapılır. Gümrük muayenesinde mal sahibi veya gümrük ko-

misyoncusu yerine nakliyeci bulunabilir. İlgililerce eşya nev'inin en yüksek

tarifesi üzerinden vergileri teminata bağlanmak istendiği takdirde, bu istek

kabul olunur ve gümrükçe yalnız eşya nev'inin beyana uygunluğunun tetkikiyle

yetinilir.

    Ayrıca,teminattan başka memur tefriki veya teminat yerine memur ikamesi usu-

lü Bakanlıkça tayin ve tesbit olunur.

    Çıkış gümrüğünce yapılacak denetlemeyi kolaylaştırmak üzere kablara veya

taşıtlara kurşun mühür veya damga vurulabilir.

    Diğer gümrüğe eşya sevki:

    Madde 93 - Bir gümrükten diğer bir gümrüğe, işlemi gideceği gümrükte yapıl-

mak üzere, kara ve hava nakil vasıtalariyle sevk olunan eşyaya 91 ve 92 nci mad-

deler hükümleri dairesinde milletlerarası veya adi transit usulleri uygulanır.

    (Ek: 18/4/1983 - 2817/30 md.) Gerektiğinde transit esyanın cins ve mahiyeti-

ne veya nakliyatın özelliğine göre Bakanlık bu bölümdeki maddeler hükümlerine

bağlı kalmaksızın transiti kolaylaştırıcı hükümler koyar.

    Telef olan eşya:

    Madde 94 - Türkiye sınırları içinde zorlayıcı sebeplerden dolayı telef

olan transit eşyası için vergi aranmaz.

    Zorlayıcı sebepler yüzünden ileri gelen telef ve zıyalar mahkeme ilamı ile

ispat edilir. Suçüstü şeklindeki hırsızlıklar halinde hazırlık tahkikatı üzerine

Cumhuriyet Savcılığınca; telef ve zıya herkesçe bilinen ve duyulan başka türlü

hadiseler yüzünden olmuşsa, o yerin en büyük idare amiri tarafından verilecek

belgeler kabul olunur.

    (Ek: 30/6/1995 - KHK-564/24 md.) Zorlayıcı sebep bir trafik kazası ise, tra-

fikçe düzenlenecek kaza raporu ile eşyanın telef ve ziyaına dair gümrük idare-

since yapılacak tespitin, mahallin en büyük idare amirince onaylanması yeterli

sayılır.

                                 İKİNCİ BÖLÜM

                               Aktarma Rejimi

     Tarif:

     Madde 95 - Yabancı bir ülkeden,deniz, hava, demir veya karayolları ile bir

Türk limanına çıkarılan eşyanın, o limanda giriş vergileri ödenmeksizin veya

muaflık işlemi yapılmaksızın denizden yabancı veya bir Türk limanına sevki ak-

tarma sayılır.

     Beyan ve işlemler:

     Madde 96 - Türk limanlarında vasıta değiştirerek deniz yolu ile yabancı bir

limana doğruca aktarma edilecek eşyanın, gümrüğe manifestosu verilir. Eğer bu

eşya sahipleri tarafından gönderiliyorsa veya sundurma veyahut antrepodan çıka-

rılarak sevk ediliyorsa 107 nci madde hükmüne uygun iki nüsha aktarma beyanname-

si ile beyan olunur. Bu eşya, lüzum görüldüğü takdirde, giriş eşyasındaki esas-

lara göre, muayeneye tabi tutulur. Bu muayenede mal sahibi veya gümrük komisyon-

cusu yerine nakliyeci bulunabilir.Ancak, tekel maddeleri ile Türkiye'ye girmesi

yasak veya yüksek vergiye tabi eşyanın, 60 rüsum tondan küçük gemilerle yapıla-

cak aktarmalarında eşya behemahal muayene edileceği gibi bir limana çıkarıldığı

ispat edildiği takdirde geri verilmek üzere kaptan veya sahibinden vergiler kar-

şılıgı teminat da istenir.

     Denetleme:

     Madde 97 - İçinde aktarma eşyası bulunan gayrimuntazam seferli yabancı ve

Türk gemilerinin ambar kapakları ve bu kabil eşya konmuş sair yerleri, şüphe

halinde, Türkiye karasularında gümrükçe mühür altına alınabilir, icabı hale

göre memur da eşlik ettirilebilir.

    Türk limanına aktarma:

    Madde 98 - Bir Türk limanına aktarma ancak, oradaki gümrük idaresinin eşya-

nın gümrük işlemlerini yapmaya yetkisi bulunmak şartiyle 96 ncı maddedeki usul

ve hükümlere göre yapılabilir.

    Yolcu eşyasının sevki:

    Madde 99 - Yolcunun beraberinde bulunmıyan eşyasının, deniz, hava, demir ve

karayolu ile Türkiye'den transitinde veya bir limandan deniz yolu ile aktarma-

sında veya herhangi bir suret ve vasıta ile giriş işlemi yapılmak üzere diğer

bir gümrüğe sevkinde kanunun bundan evvelki bölümleri hükümleri uygulanır.

    Ancak, sundurma ve antrepolardan çıkarılarak gönderilecek yolcu eşyası şek-

li, adedi ve ihtiva edeceği bilgiler Bakanlıkça tayin ve tesbit edilecek gönder-

me belgesi (irsaliye) ile sevk olunur.

                                     ÜÇÜNCÜ  BÖLÜM

                                     Antrepo Rejimi

    Tarif:

    Madde 100 - (Değişik: 18/4/1983 - 2817/31 md.) Antrepolor;

    1.  Türkiye'ye girmesi veya Türkiye'den transit geçirilmesi yasak olmayan

yabancı memleket eşyasının,

    2.  Çıkış hükmünde olmak üzere ihraç edilecek milli mahsul ve mamullerin,

    3.  Transit veya yeniden ihraç edilmek üzere gelen eşyanın, konulduğu yer-

lerdir.

    Genel antrepo:

    Madde 101 - Özel kanunlarına göre antrepo tekelini elinde tutan işletmeler,

kendi bölgelerinde ve Türk Hava Yolları İşletmesi gümrüklü hava liman ve meydan-

larında, lüzumlu genel antrepoları açarlar ve işletirler.

    (Ek: 30/6/1995 - KHK-564/25 md.) Ekonomik gereklilik ve dış ticaret politi-

kaları gözönünde bulundurularak, antrepo tekelini elinde tutan işletmeler dışın-

daki kişilere de genel antrepo açma ve işletme izni Müsteşarlıkça verilebilir.

    (Değişik: 18/4/1983 - 2817/32 md.) Özel kanunlarında antrepo açıp işletme

yetkisi verilen kuruluşların antrepolarının bulunmadığı mahallerde veya bu kuru-

luşların antrepolarının yeterli olmaması hallerinde, Bakanlıkça genel ve özel

antrepolar açılıp işletilebilir, diğer kamu kuruluşlarında veya belediyelere ve

bunların yapamaması halinde de özel kuruluşlara genel ve özel antrepo açma ve

işletme izni verilebilir.

    (Değişik: 18/4/1983 - 2817/32 md.) Genel antrepolar içinde, özel kabinler

açılmasına yıkama, temizleme ve teşhir yerleriyle uygun gürülecek sair işlemle-

rin yapılmasına mahsus yerler tesisine izin vermeye Bakanlık yetkilidir.

    (Posta, Telgraf ve Telefon İdaresinin sorumluluğu ve gümrüğün denetlemesi

altındaki yabancı kolilere mahsus kapılı yerlerde, genel antrepo sayılır.

    Özel antrepolar:

    Madde 102 - Her türlü gümrük işlemini yapmaya yetkili gümrük idarelerinin

bulunduğu yerlerde özel antrepolar açılabilir.

    Parlayıcı ve patlayıcı veya bir arada bulundukları eşya için tehlikeli olan

veya muhafazaları hususi tertip ve tesislere lüzum gösteren maddeler, ancak,

kendi tabiatlarına uygun olarak tesis olunan bu yerlere konulabilir. Aynı zaman-

da buralara konu ile ilgili sair eşyanın alınmasına, Bakanlık izin verebilir.

    Bu nevi eşya Bakanlıkça tesbit edilir.

    Fiktif antrepo:

    Madde 103 - (Değişik: 18/4/1983 - 2817/33 md.)

    GümrÜğün denetlemesi altında bulunmak şartıyla, mal sahipleri veya temsilci-

leri tarafından temin ve tesis edilmiş olan mahal ve depolarda, belirlenecek

esaslar dairesinde, uygun görülecek maddelerin konulmasına izin vermeye Bakanlık

yetkili olup, bu yerler fiktif antrepo telakki edilir.

    Yabancı eşyanın teşhir olunduğu fuar ve sergiler de fiktif antrepo sayılır.

    Teminat:

    Madde 104 - Bakanlık genel ve özel antrepo açma ve işletme izni vereceği

gerçek ve tüzel kişilerden, bu kanuna göre aranacak vergi ve ceza haklarını ko-

rumak üzere munasip göreceği miktarda teminat istiyebilir.

    (Değişik: 18/4/1983 - 2817/34 md.) Ancak, fuar ve sergiler ile gümrük vergi-

lerinden muaf olan veya çıkışa konu teşkil edecek olan milli ya da millileşmiş

eşya hariç, fiktif antrepo açılmasında ve buraya eşya konulmasında teminat alın-

ması mecburidir. Şu kadar ki, eşyaya ait teminat alınmış olsa bile, gümrük giriş

işlemlerine başlanmadan ve bu işlemler bitirilmeden ve vergileri kesin olarak

ödenmeden ve gümrüğün yazılı izni olmadan, eşya buralardan kısmen veya tamamen

çıkarılamaz. Aksine hareket halinde idari takipler ve kaçakçılık mevzuatına göre

kovuşturma yapılır.

    (Ek:18/4/1983 - 2817/34 md.) Ekonomik zaruretler halinde antrepolarda mevcut

eşyanın gümrük işlemleri bilahara yapılmak üzere sahipleri tarafından kullanıl-

masına Bakanlıkça izin verilebilir.

    Antrepo yapıları:

    Madde 105 - Antrepo olarak kullanılacak yerlerde, gümrükçe, aşağıdaki nite-

likler ve şartlar aranır :

    1.  Eşyanın iyi muhafazasına elverişli olmak,

    2.  Özel antrepo yapılarında, tahsis edilecekleri maddelerin özelliklerine

göre, ayrıca lüzumlu teknik tesisler bulunmak,

    3.  Lüzumu gümrükçe kabul edilen giriş ve çıkış kapılarından başka, insan

girip çıkmasına ve eşya çıkarılmasına elverişli menfezleri kapatılmış olmak,

    4.  Umumi ulaştırma vasıtalarına yakın ve eşyanın girip çıkmasında gözetil-

mesine elverişli olmak,

    5.  Eşyanın antrepo içinde taşınması, istifi, tartılması, ölçülmesi, girişte

ve çıkışta yükselme ve boşaltma gibi hizmetler için fenni tesis ve cihazları bu-

lunmak,

    Antrepo işletmeleri buralardaki eşyanın emniyeti ve hizmetlerin çabuk görül-

mesi bakımından, Bakanlıkça zamanla lüzum görülecek tesis ve tadilleri yapmaya

ve ileri tekniğin gerektirdiği cihazları temine mecburdurlar.

    Antrepolarda görevli gümrük memurlarının ücretleri:

    Madde 106 - Her nevi antrepo sahip ve işletmeleri, bu yerlerde görevlendiri-

lecek gümrük ve gümrük muhafaza memurlarına, Devletçe ödenecek maaş, ücret, tah-

sisat vesairenin gayrisafi tutarlarını ilgili gümrük veznesine aydan aya peşin

olarak öderler.

    Beyan ve eşyanın antrepoya alınması:

    Madde 107 - Antrepolara konacak eşya, sahip veya temsilcileri veya nakilleri

tarafından, 52 nci maddede yazılı süre içinde veya 53 üncü maddenin 2 No. lu

fıkrasına göre, Bakanlıkça tesbit olunacak esaslar dairesinde gümrüğe beyan olu-

nur.

    Eşya, antrepolara gümrüğün denetlemesi altında alınır. Şüphe edilen veya il-

gililer tarafından lüzum gösterilen kablar muayene memuru huzuru ile açılıp yok-

lanır.

    Kırık veya tamire muhtaç kablar ile, dağınık eşya antrepolarda gümrük ve

antrepo işletmesinin müşterek kilidi altında ayrı bir yerde muhafaza altına

alınır ve durum tutanakla tespit olunur.

    Antrepolarda yapılabilecek işler:

    Madde 108 - Genel ve özel antrepolarda, gümrük denetlemesi altında, kab ta-

miri ve yenilenmesi, eşyanın havalandırılması, kalburlanması gibi iyi muhafazası

bakımından lüzumlu veya yeni çeşitler yapılması karıştırılması, büyük kablardan

küçük kablara boşaltılması ve nümune çıkarılması gibi ticari icaplara uygun ame-

liyelere gümrükçe izin verilebilir.

    Transit geçirilecek eşyanın menşelerine bakılmaksızın birbiriyle veya milli

eşya ile karıştırılmasına Bakanlıkça müsaade olunabilir.

    Ancak, birinci fıkrada yazılı işlemler giriş eşyasında, eşyanın tarife cet-

velindeki tatbik yerini değiştirecek mahiyette olmaksızın ve muhtelif resme tabi

eşya bir kab içine konulmaksızın yapılabilir.

    Bu hususlara aykırı hareketlerde, duruma göre, bu kanun veya kaçakçılık mev-

zuatı hükümlerine göre işlem yapılır.

    Sorumluluk:

    Madde 109 - İşletmeler, sundurma ve antrepolara konulan eşyanın, buraya

alınışlarında gümrükçe miktarları tespit edilmiş ise bu miktarlarından, tesbit

edilmemiş ise belgelerinde yazılı miktarları üzerinden gümrüğe karşı sorumludur.

    (Ek: 30/6/1995 - KHK-564/26 md.) Özel kabinler tesisi suretiyle işletilen

genel antrepolarda kabinlerin kullanımından kaynaklanan bu sorumluluk, kullanı-

cıya aittir.

    Şu kadar ki, eşyanın tabiatından ileri gelen kayıplarla fireler ve gümrüğün

denetlemesi altında yapılan ameliyelerden ileri gelen eksiklikler ile sundurma

ve antrepo işletmelerinin kusur ve hatalarından ileri gelmediği, gümrüğe ispat

edilen telef, kayıplar ve çalınmalar için vergiler aranmaz. Eşya gümrüklenmiş

kıymeti üzerinden sigorta ettirilmiş ise, noksan çıkan eşyanın vergileri sigorta

ettirenden veya lehine ettirilenlerden alınır.

    Yukarıki fıkralarda yazılı sebepler dışında kalan eksiklikler kabul edil-

mez. Bunların vergi ve cezaları tutarı bir meblağ, antrepo ve sundurma işletme-

sinden tazminat olarak alınır.

    Tabiatları icabı, antrepolarda ve antrepolar arası nakliyatta veya antrepo-

dan diğer bir gümrüğe sevkte, fire veren eşya ile antrepolarda yapılmasına izin

verilen manipülasyonlardan dolayı noksanlaşan maddeler için bir fire tesbitine

Bakanlık yetkilidir. Ancak, fiktif antrepolara konulan eşyada, her ne surette

olursa olsun vukubulan kayıplar ve fireler kabul olunmaz.

    Gümrüğün denetleme hakkı:

    Madde 110 - Sundurma ve antrepoların giriş ve çıkış kapıları ve eşyanın gi-

rip çıkmasına mahsus boru ve tertipleri gümrük idaresince de kilit ve mühür al-

tında bulundurulur. Bakanlık, Devlet işletmelerine ait sundurma ve antrepolarda

bu tedbirlerden vazgeçebilir.

    Bakanlığın müfettiş ve müfettiş muavinleri ile ilgili gümrük amirleri veya

yetkili kılacakları memurları sundurma ve antrepolarda gümrük haklarını koruma

ve suistimalleri önliyecek tedbirleri almaya ve bu işletmelerin kayıtlarını ve

belgelerini tetkik ve teftiş etmeye ve her zaman sundurma ve antrepolardaki eş-

yayı yoklamaya yetkilidirler. Sundurma ve antrepo işletmeleri de bu kayıtları ve

belgeleri ve eşyayı bunlara göstermeye, sundurma ve antrepoları açmaya ve yapı-

lacak yoklamaları kolaylaştırmaya mecburdurlar.

    Sundurma ve antrepo işletmelerince tutulacak giriş çıkış kayıt ve muhasebe-

leri, gümrük denetlemesini temin edecek şekil ve usullere uygun olması lazımdır.

    Gümrüklerce yukarıki fıkralara göre alınan tedbirler ve yapılan denetleme-

ler, sundurma ve antrepo işletmelerinin bu kanuna göre olan sorumluluğuna işti-

rak sayılmaz ve bu sorumluluğu azaltmaz.

    Denetleme neticeleri:

    Madde 111 - Sundurma ve antrepo mevcutları her yıl gümrüğün denetlemesi al-

tında sayılarak kayıtlarla karşılaştırılır. Eşyası sayılamıyacak kadar çok olan

büyük sundurma ve antrepolarda yoklamalar, gümrükçe belirtilecek usule göre, en

çok beş yıl içerisinde tamam olmak üzere kısım kısım yapılabilir.

    Yapılan denetleme ve yoklama sonunda noksan çıkan eşya hakkında kaçakçılık

takibatı yapılmasını gerektirir haller müstesna, kanunun 109 uncu maddesi hüküm-

leri uygulanır.

    Ancak, fiktif antrepoda çıkan noksanlıklarda, duruma göre 104 üncü maddenin

2 nci fıkrası da uygulanır.

    Fazla çıkan eşya hakkında, kaçakçılık takibatı yapılmasını gerektirir haller

müstesna, kayda alınarak, 140 ıncı madde hükümleri uygulanır.

    Şu kadar ki, fiktif antrepolardaki fazlalık orijinal ambalajlı eşyadan ise

ve giriş sırasında kasden beyan edilmemiş olduğu anlaşılırsa, kaçakçılık takiba-

tı da yapılır.

    Süre:

    Madde 112 - (Değişik: 18/4/1983 - 2817/35 md.)

    1. Genel ve özel antrepolarda eşya en çok beş yıl kalabilir. Bakanlık, mak-

bul sebepler dolayısıyla, eşyanın iyi bir halde bulunması şartıyla bu süreyi bir

yıl daha uzatabileceği gibi, bu sürelerle antrepoda kalması mahzurlu olan eşya

için bu süreyi kısaltabilir.

    Genel antrepo sayılan Posta Telgraf ve Telefon İdaresinin sorumluluğu al-

tındaki mahallerde, eşyanın bekleme süresi bağlı bulunduğumuz milletlerarası

andlaşmalar hükümlerine tabidir.

    2. Fiktif antrepolarda eşyanın kalabileceği süre, iki yılı geçmemek üzere

Bakanlıkça tespit olunur.

    3. Yolcu beraberinde gelen eşyanın gümrük salonları ile sundurma ve antrepo-

larda ve gümrük denetimi altındaki diğer yerlerde kalabileceği süre üç aydır.

    Yukarıdaki fıkralarda belirtilen süreler içerisinde ithal veya yurt dışı

edilmeyen eşya hakkında 140 ıncı madde hükümleri uygulanır.

    Antrepolararası nakil:

    Madde 113 - Eşyanın bir antrepodan başka antrepoya kaldırılması ve genel

antrepoda açılmış özel kabineler arasında yer değiştirilmesi gümrükçe tespit

olunacak usul dairesinde yapılır.

    Ancak, antrepo değiştiren eşyanın Kanunun 12 nci maddesinde yazılı süreleri,

bunların ilk antrepoya girdiği tarihten hesaplanır.

    Eşyanın devri:

    Madde 114 - (Değişik: 18/4/1983 - 2817/36 md.)

    Antrepolarla sundurmalarda sahipleri adına kaydı yürütülen eşyanın başkasına

devrine ilgili gümrük idaresince müsaade edilebilir.

    Mali ve hukuki sorumluluklar devralana aynen intikal eder.

    Eşyanın devriyle ilgili usul ve şartlar Bakanlıkça tespit edilir.

    İşletme ve eşya sahibi münasebeti:

    Madde 115 - İşletmeler ile eşya sahipleri arasında ardiyecilik münasebetle-

rinde genel hükümler uygulanır.

    Gümrüğün sundurma ve antrepolarından alınacak ücret:

    Madde 116 - Gümrükçe işletilen sundurmalarla antrepolara konacak eşyadan

alınacak ardiye, hamallık ve açıcılık gibi hizmetler karşılığı ücretler, mahalli

rayice uygun olarak Bakanlıkça tespit edilir ve yayınlanır.

    Antrepolarda özellik gösteren faaliyet:

    Madde 117 - (Değişik: 18/4/1983 - 2817/37 md.)

    Serbest Liman ve Bölge Kanunu hükümleri saklı kalmak üzere sınai faaliyet-

lerin cereyan ettiği antrepolar ve benzeri yerlerde yapılacak işler ve gümrükçe

uygulanacak usuller Bakanlıkça tayin ve tespit olunur.

                              DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

                     Geçici Kabul Geçici Muaflık Rejimi

    Geçici olarak giren eşya:

    Madde 118 - (Değişik birinci fıkra: 18/4/1983 - 2817/38 md.) Ham, yarı mamul

veya mamul maddeleri dışarıdan getirterek memleket içinde başkaca maddeler ka-

tılmış olsun olmasın tamamlayıcı veya değerlendirici ya da değiştirici az veya

çok bir işçilik gördükten sonra yarı mamul veya mamul hale getirilen eşya ile

bunların ihracında ambalaj maddesi olarak kullanılmak veya üzerlerine takılmak

amacıyla ithal edilecek eşya geçici kabul rejiminden yararlanır. Bu eşyanın, iki

yıl içinde ihraç ve vergilerinin Bakanlıkça kabul ve tespit edilecek esas ve

şartlar dairesinde teminata bağlanması gerekir.

    (Değişik: 18/4/1983 - 2817/38 md.) Bu hükümlerden faydalanabilecek eşya ile

bunların görebilecekleri işçilik derecesi, ücreti, fire nispeti, artıklarda ve-

sair hususlarda uygulanacak işlemler, ilgili bakanlıkların görüşleri alınarak

Bakanlıkça tespit olunur.

    Ayrıca yurda kati olarak sokulan ham, yarı mamul ve mamul maddelerin yurtta

başkaca maddeler katılsın katılmasın, tamamlayıcı veya değerlendirici bir işçi-

lik görerek yarı mamul veya mamul halde ihraçlarında bu eşyanın maliyetine giren

Gümrük Vergisi ile gümrüklerce alınan sair vergi, resim ve harçların toplamına

karşılık vasati bir verginin reddine Bakanlar Kurulu yetkilidir.

    Geçici muaflık:

    Madde 119 - Aşağıda yazılı maksatlarla memlekete geçici olarak girecek ya-

bancı eşyanın vergileri, Bakanlıkça kabul ve tesbit edilecek esas ve şartlar

dairesinde, teminata bağlanır.

    1. (Değişik: 18/4/1983 - 2817/39 md.) a) Tamir edilmek,boyanmak, temizlenmek

veya benzeri bir işçilik görmek üzere gelen ve altı ay içerisinde çıkarılacak

olan eşya,

    b) Türkiye'de imal edilip ihracı yapılacak eşyanın tamamlayıcısı olan veya

monte edilmek üzere Bakanlığın izni ile gelen ve üç ay içerisinde çıkarılacak

olan eşya,

    2. Altı ay içinde tekrar çıkarılmak üzere sergi, panayır ve pazarlar, koşu

ve müsabakalar, konferanslar ve törenler için getirilen eşya ile tiyatro ve sirk

heyetlerinin getirdikleri sahne ve temsil eşyası, takımları ve hayvanları,

    3. Bir yıl içinde yurt dışına çıkarılmak şartiyle yabancı filim ve televiz-

yon müesseselerinin yurdumuzdaki faaliyetleri için getirecekleri filim çekme ma-

kinaları ile alet ve malzemeleri, dekor ve aksesuvarları ve boş filimleri,

    4. (Değişik: 18/4/1983 - 2817/39 md.) a) Memleket eşyasının ihracında amba-

laj maddesi olarak kullanılmak veya üzerlerine takılmak amacıyla gelen eşya,

(bu hükümden faydalanacak maddelerin çeşitleri ve hangi eşyanın çıkışında kulla-

nılacağı ve ne kadar süre içerisinde çıkarılacağı, görebileceği işçilik ve fire-

leri ilgili bakanlıkların görüşleri alınarak Bakanlıkça tespit olunur.)

    b) Ticari olan veya olmayan eşya naklinde kullanılmak üzere dolu veya boş

olarak gelen lifler, tüpler, masura, bobin vesair zarflar, makaralar ile askı-

lar, (Bunların yurt içinde kalabilecekleri süre Bakanlıkça tespit olunur.)

    c) Sanayide kullanılacak olup memleket dahilinde yapılmamasından dolayı ima-

latçıya bir külfet tahmil edeceği Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca kabul ve tes-

pit edilecek kalıplar, altı ay içinde yurt dışına çıkarılmak kaydıyla,

    5. Milletlerarası andlaşmalarla kabul ettiğimiz hükümler saklı kalmak şar-

tiyle, siparişe mahsus olmak üzere getirilen her çeşit numunelik ve modellik eş-

ya, (Altı ay içinde çıkarılmak ve yabancı fabrika ve sanat sahipleriyle bunların

gezici ticaret memurları tarafından getirilmek ve karşılıklı olmak şartiyle.)

    6. (Değişik: 18/4/1983 - 2817/39 md.) Ülke sanayii, ekonomisi veya sair

alanlarında acil ve önemli ihtiyacında veya ihracatın geliştirilmesi maksadiyle

kullanılacak ve bir yıl içinde yurt dışına çıkarılacak, kiralama veya sair su-

rette getirilen eşya, (Bu fıkranın uygulama ilkeleri, ilgili bakanlıkların gö-

rüşleri alınarak Bakanlıkça tespit olunur.)

    7. (Değişik: 18/4/1983 - 2817/39 md.) a) Büyük inşaat, tesisat ve fenni

araştırmalarla batık gemilerin çıkarılması işlerinde kullanıldıktan sonra tekrar

yurt dışına çıkarılacak olan ve memlekette bulunmayan veya temini büyük külfeti

gerektiren fenni vasıta ve taşıtlar ile bunların takımları, (Bu eşyanın çeşitle-

ri ve yurt içinde kalabileceği süreler ilgili bakanlıkların görüşleri alınarak

Bakanlıkça tespit olunur.)

    b) Balık avcılığında kullanılmak üzere hariçten getirilecek balıkçı gemileri

ile bunların içinde bulunan balık avına mahsus lüzumlu teçhizat ve malzeme,

(Bunların mahiyetleri ve yurt içinde kalabileceği süreler ilgili bakanlıkların

görüşleri alınarak Bakanlıkça tespit olunur.)

    c) Tankerlerin ve sair gemilerin yıkanması, temizlenmesi ve tamiri için mil-

letlerarası usullere göre getirilen ve patent icabı satılmayan tulumbalar ve

sair fenni vasıtalar, (Bunların mahiyetleri ve yurt içinde kalabileceği süreler

ilgili bakanlıkların görüşleri alınarak Bakanlıkça tespit olunur.)

    d) Yurdumuzda meydana gelen doğal afetlerden dolayı dış ülkelerce gönderilen

yardım malzemeleri, (Bunların cins ve yurtta kalacağı süre ilgili bakanlıkların

görüşleri alınarak Bakanlıkça tespit olunur.)

    8. (Değişik: 18/4/1983 - 2817/39 md.) Hükümetin izni ile memleketimizde ka-

zılar ve araştırmalar yapan şahıs veya heyetlerin bu maksatlar için getirecekle-

ri eşya, (Bunların çeşitleri ve tekrar çıkış süreleri ilgili bakanlıkların gö-

rüşleri alınarak Bakanlıkça tespit olunur.)

    9. İdari veya adli kaza için delil olarak getirilen ve tahkikat veya muhake-

me sonunda çıkarılacak olan eşya,

    10. Türkiye'de geçici bir zaman oturmak üzere gelenlerin kendilerine mahsus

olan kamplama eşyası,(Bunların çeşitleri ve miktarları seyahatin maksadına göre

ve devam süresine uygun olmak ve bir yıl içinde iade edilmek şartiyle.)

    11. (Değişik: 18/4/1983 - 2817/39 md.) Yabancı memleketlerde oturan, fen ve

sanat sahipleri ile işçilerin sanatlarını icra için Türkiye'ye gelişlerinde be-

raberlerinde getirdikleri veya kendilerinden bir ay önce veya bir ay sonraki sü-

reler içerisinde kendi adlarına veya Türkiye'de ilgili olduğu müessese adına

gönderilen ve bir yıl içerisinde çıkarılan, kendilerine mahsus cihaz ve

aletleriyle takımları,

    12. Yapılan andlaşmalara göre geçici olarak Türkiye'ye giren muharrik ve

müteharrik demiryolu vasıtaları ile sınır nakliyatında kullanılan taşıtlar,

(Gümrük ve Tekel ve Ulaştırma Bakanlıklarınca tespit edilecek esaslar dahilinde

ve teminat aranılmaksızın.)

    13. (Değişik: 18/4/1983-2817/39 md.) Türkiye'ye geçici ve belirli bir süre

çalışmak,tetkik ve tahsilde bulunmak için gelen yabancıların beraberlerinde veya

kendilerinden iki ay önce veya altı ay sonraki süreler içerisinde getirdikleri

veya getirecekleri;

    a) Kullanılmış ev eşyası iki yıl süre ile kalabilir.İlgilinin çalışma, tet-

kik ve tahsil süresinin ve ikametinin beş yılı aşması halinde eşya hakkında bu

Kanunun 10 uncu maddesinin 4 üncü fıkrası hükümleri uygulanır.

    b) Otomobil, minibüs karavan ve motosikletler Türkiye'de iki yıl kalabilir.

(Kanunun 12 nci maddesi hükmünden faydalanmayacak olan bu taşıtların özel bir

trafik plakası taşımak ve memlekette kaldığı süre içerisinde, İçişleri Bakanlı-

ğının görüşü alınarak Bakanlıkça tespit edilecek esaslar dairesinde kullanılmak

şartıyla.)

    Beyan:

    Madde 120 - Türkiye'ye geçici olarak sokulacak eşya 54 üncü maddenin birinci

fıkrasındaki esaslar dahilinde geçici kabul giriş beyannamesiyle gümrüğe beyan

olunur. Bu beyannamenin şekli, adedi ve ihtiva edeceği bilgiler ile beyanın

tevsikine yarıyacak belgelerin mahiyet ve adetleri ve hangilerinin beyannameye

ekleneceği ve sair hususlar Bakanlıkça tayin ve tespit olunur.

    Bu kanunun 12 nci maddesinde geçen triptik ve gümrük giriş karneleri veya

benzeri belgeler de geçici kabul giriş beyannamesi sayılır.

    Sınırı sık sık geçecek taşıtlar için muayyen bir devreye mahsus pasavanlar

kullanılır.

    Muayene ve teminat:

    Madde 121 - Girişte Gümrük İdaresi tarafından, beyanlar incelenerek teminata

bağlanması gereken vergilerle eşyanın ayniyetlerini denetlemeye yarıyacak nite-

likleri tespit olunur. İlgililer eşya nev'inin en yüksek tarifesi üzerinden

teminat vermeyi isterse o yolda işlem yapılır. Kullanılmış çuval ve kanaviçeler

Bakanlıkça ayniyet ve nitelik tespitinden istisna edilebilir. Bu takdirde Bakan-

lıkça bunlar için ayrı esaslar konulur.

    Tekrar çıkarma:

    Madde 122 - Eşyanın tekrar çıkarılmasından vazgeçilerek süresi içinde

antrepoya veya gümrükçe izin verilen yerlere konulması caiz ve tekrar çıkış hük-

mündedir.

    Kaçakçılık kovuşturmasını gerektirir haller saklı olmak üzere süresi içinde

zorlayıcı sebepler dışında yurt dışı edilmeyen eşyaya ait teminat irat kaydedi-

lir. Miktar itibariyle çıkan noksanlıklarında vergileri teminatından mahsubedi-

lir.

    Çıkış gümrüğünce yapılan muayenesinde cinsi ve nev'i itibariyle beyannamesi-

ne aykırı bulunan eşya hakkında kaçakçılık kovuşturması yapılır.

                              DÖRDÜNCÜ AYIRIM

                               Çıkış Rejimi

                              BİRİNCİ BÖLÜM

                              Çıkış  İşlemleri

    Beyanname ve tescil:

    Madde 123 - Türkiye'den kesin olarak çıkarılacak eşyanın yetkili gümrüğe

beyanname ile bildirilmesi mecburidir.

    Beyannamenin şekli, adedi ve ihtiva edeceği bilgiler ile beyanın tevsikine

yarıyan belgelerin mahiyet ve adedleri ve hangilerinin beyannameye ekleneceği ve

sair hususlar Bakanlıkça tayin ve tesbit olunur.

    Beyannamenin tescili, deftere kaydı ve üzerine sıra numarası, tarih ve resmi

mühür konması ile tamam olur.

    135 inci maddenin 2 nci fıkrasında sözü geçen çıkış beyannameleri de bu mad-

de hükmüne göre tescil olunur.

    Sözle beyan ve özel beyan:

    Madde 124-Aşağıdaki eşya gümrüğe ağızdan veya Bakanlıkça tayin ve tesbit

edilecek şekilde beyan olunur:

    1.Yolcu ve turistlerin beraberlerindeki zat eşyası, devamlı görevle veya

yerleşmek üzere yabancı memleketlere giden Türk memur ve vatandaşlarının ve

Türkiye'deki devamlı görevleri ve işleri sona eren yabancıların beraberlerinde

götürecekleri veya gidişlerinden iki ay evvel veya altı ay sonra, gönderilecek

zat ve ev eşyası, fen ve sanat sahiplerinin ve işçilerin sanatlarını icra için

beraberlerinde götürdükleri aletleri ile takımları ve ticari kıymeti olmayan

nümuneler.

    2. Nakil vasıtaları hizmetlilerinin beraberlerinde götürecekleri zat eşyası,

    3. Deniz, kara ve hava nakil vasıtalarına verilecek kumanya ve yakıtlar,

    4. Kara sınırı bölgesinde köy ve kasabalar ile pazarlardan sınırın diğer

tarafındaki halkın kendi ihtiyaçları için alıp götürecekleri eşya ve hayvanlar

ve Türkiye sınır bölgesi ahalisinin sınırın diğer taraf bölgesindeki köy, kasaba

ve pazarlara satmak üzere birlikte götürdükleri kendi eşya ve hayvanları,

(Bunların cins, nev'i ve miktarları Bakanlıkça tayin ve tesbit edilir.)

    5. İçinde ölü veya ölünün kül veya kemikleri bulunan tabut, vazo ve sair

kablar ile çelenk ve çiçekler,

    6. Kurye çantaları ve Türkiye nezdindeki yabancı devletlerin misyon şefleri

ile diplomatik muaflıklarından faydalanan ve meslekten olan elçilik ve konsolos-

luk mensuplarına,delege ve heyetlere ait zat ve ev eşyası ve taşıtları (Bunlar

için kurye mektupları ve misyon şeflerince verilmiş mektuplar aranır.)

    7. Ticari mahiyet arz etmiyen yerli mamul ve mahsullerden hediyelik eşya,

    8. Ticari reklam maksadiyle gönderilecek ve gönderildikleri yerlerde parasız

olarak dağıtılacak matbu ilan, katalog, broşür, takvimler ve emsali matbua.

    9. Türkiye'de vefat eden yabancıların memleketlerindeki kanuni mirasçılarına

intikal eden zat ve ev eşyası,

   10.Turistlerin beraberlerinde götürecekleri veya gidişlerinden önce veya

sonra gönderecekleri eşya,

   Yukarıdaki fıkralar dışında kalan gayriticari eşyanın ihracına ait usuller

giriş hükümlerine uygun olarak Bakanlıkça tesbit edilir.

    Çıkış eşyasının kıymeti:

    Madde 125 - Eşyanın çıkışı anında beyan edilecek kıymeti, müstakil bir

alıcı ile müstakil bir satıcı arasında tam ve serbest rekabet şartları altında

takarrür etmiş olan,çıkış mahallindeki ihraç fiyatıdır.

    Eşyanın beyannamesi Türkiye'den son çıkış mahallinde verilmemiş ise, buraya

kadar olan nakliye masrafları da, fiyata dahil edilir.

    Ancak ihracata ait her türlü vergi, resim ve harçlar ile ihracatçıya gerive-

rilecek dahili vergi ve resimler ve ihracata mütaallik her türlü yardımlar bu

fiyata dahil değildir.

    Beyannamenin tescili şartları:

    Madde 126 - Ticari mahiyette olup beyanname ile çıkış işlemi yapılması gere-

ken eşyaya ait beyannamelerin, gümrükçe kabul ve tescili için, müteakıp madde-

lerde yazılı olduğu üzere, eşyanın tamamının muayeneye hazır bulundurulması ve

deniz, kara ve hava nakil vasıtalarının Bakanlıkça tayin edilecek süre içinde

geleceğinin tevsik edilmesi şarttır. Ancak, standardizasyon kontrolleri hariç

olarak gümrükçe yaptırılacak tahlil ve ekspertizi icabettiren hallerde nakil va-

sıtalarının gelişinden evvel beyanname tesciline gümrük idare amirince izin ve-

rilir.

    Muayeneye arz ve muayene yeri:

    Madde 127 - Çıkış eşyasının tamamının, çıkış işlemini yapmaya yetkili gümrü-

ğe veya gümrükçe gösterilen bir mahalle, sundurma ve antrepoculuğu tekeli altın-

da bulunduran yerlerde de bu müesseselerin ihtiyaç nisbetinde temin ve gerekli

vasıtalarla teçhiz edecekleri sundurmalara mal sahipleri veya komisyoncuları ta-

rafından getirilmesi ve burada gümrüğün muayenesine arz edilmesi mecburidir.

    Ancak, döküm halindeki eşyanın deniz üstünde vapura veya vagon ve diğer ta-

şıtlara yükletilirken muayenesinin yapılmasına gümrükçe izin verilir.

    Sundurma süresi:

    Madde 128 - Çıkış eşyası, sundurmalarda bir ay kalabilir. Zorlayıcı veya

gümrükçe kabul edilebilecek makbul sebepler tahtında, gümrük idare amirlerince

bu süre bir defaya mahsus olmak üzere en çok üç aya kadar uzatılabilir.

    Bu sürenin sonunda ihraç edilmeyen veya kaldırılmayan çıkış eşyası Kanunun

140 ncı maddesi hükmüne göre tasfiye olunur.

    Noksan ihraç ve beyannamede düzeltme:

    Madde 129 - Beyan edilen eşyanın tamamının ihracı şarttır. Zorlayıcı sebep-

ler altında fiili ihracatta bir noksanlık olduğu takdirde vasıtanın hareketini

takibeden ilk iş günü içinde keyfiyetin yazılı olarak gümrük idare amirine bil-

dirilmesi mecburidir. Beyanname fiilen ihraç edilen miktar üzerinden kapatılır.

Geri kalan partinin ihracında ise Kanunun 123 üncü maddesi gereğince yeniden bir

beyanname verilmesi mecburidir.

    Cins ve nev'i ve birim fiyatı hariç beyanamelerde düzeltme yapılabilir.

    Muayene:

    Madde 130 - Çıkış eşyası 69 uncu maddede sözÜ edilenler huzurunda, gümrükçe

muayene edilerek beyanların sıhhati denetlenir.

    Bu denetleme sırasında eşyanın cins, nev'i ve niteliğinin tayininde gümrük

laboratuvarlarından istifade edilebileceği gibi, ekspertiz ücretinin ihracatçı

tarafından ödenmesi suretiyle mahalli ticaret ve sanayi odalarının mütehassıs

elemanlarından da faydalanabilinir.

    Ancak, muayeneye başlanılabilmesi için eşyanın tamamının muayeneye arz

edilmiş olması lazımdır. Döküm halinde yapılacak ihracatla, başka başka yerler-

den veya kısım kısım gelmekte olduğu tevsik edilen eşyanın ihracında muayenenin

bunlara göre yapılmasına gümrük idare amiri izin verebilir.

    Girişte muayeneden istisna edilen eşya, bu hükümlere muvazi olarak çıkışta

da muayeneye tabi değildir.

    İcabında, çıkış eşyasının cins ve mahiyetine ve ihracatın özelliğine göre,

Bakanlık yukarıki maddeler hükümlerine bağlı kalmaksızın ihracatın daha kolay

yapılmasını sağlıyacak hükümler koyar.

                                    İKİNCİ BÖLÜM

                           Geçici Çıkış ve Geri Gelen Eşya

    Geçici çıkış:

    Madde 131 - Geri getirilmek üzere ihraç edilecek eşya, ihracın maksadı, gi-

deceği memlekette göreceği işçiliğin mahiyeti, ayniyetini tesbite yarıyacak ala-

metleri ve kanunun 125 inci maddesi gereğince kıymeti de gösterilmek şartıyle

geçici çıkış beyannamesi ile gümrüğe beyan olunur.

    Bu beyannamenin şekli, adedi, ihtiva edeceği bilgiler ile, beyanın tevsikine

yarıyacak belgelerin mahiyet ve adedleri ve hangilerinin beyanameye ekleneceği

ve Yönetmelikte gösterilecek sair hususlar Bakanlıkça tayin ve tespit olunur.

    Yabancı memleketlere seyahat eden ve ikametgahı Türkiye'de bulunan Türk ve

yabancıların kendilerine ait taşıtlar ile sınıra yakın bölgelerde komşu memle-

ketlere eşya ve yolcu naklinde kullanılan diğer taşıtlar için, gümrük idaresince

tespit veya bu hususlarda milletlerarası mahiyette olarak kabul edilmiş triptik,

gümrük geçiş karnesi ve benzeri belgeler veya pasavanlar beyanname olarak kulla-

nılır.

    Gümrüklerce lüzum görülürse eşyanın üzerine sabit damgalar vurulur veya kur-

şun mühür takılır.

    Geri gelen eşya:

    Madde 132 - 1.  (Değişik birinci paragraf: 18/4/1983 - 2817/40 md.) Yabancı

memleketlere çıkarıldıktan veya çıkış hükmünde sundurma ve antrepolara konulduk-

tan sonra asli nitelikleri değişmeksizin geri getirilen, aşağıda yazılı memleket

eşyası ve millileşmiş eşya ayniyetleri gümrüğe ispat ve tevsik edilmek şartıyla

vergiye tabi değildir. Ancak, varsa ihracata ilişkin yararlanılmış para veya pa-

ra hükmündeki sair menfaatlerin iadesi gerekir.

    a) Yol ve coğrafya durumu sebebiyle, TÜrkiye'nin bir yerinden başka bir ye-

rine sevk için yabancı topraktan transit geçirilerek üç ay içinde geri getirilen

eşya,

    b) Gittiği memleketin gümrük sınırından dışarı çıkarılmıyan veya bu memle-

kette geçici kabul veya muaflık usulüne tabi tutularak çıkışından itibaren iki

yıl içinde geri getirilen eşya,

    c) Gittiği memleketin gümrük sınırından geçtikten sonra satılmamak veya alı-

cısı tarafından iade edilmek yüzünden iki yıl içinde geri getirilen eşya,

    d) Yerli mahsul ve mamullerin çıkışında ambalaj maddesi olarak kullanılıp,

bir yıl içinde dolu veya boş getirilen kablar, örtüler ve sargılar ile göç eşya-

sı naklinde kullanılmış liftler,

    e) Yabancı ülkelere seyahat eden Türkiye'de mukim Türk veya yabancıların

Türkiye'den çıkışlarından itibaren en geç iki yıl içinde geri gelen her türlü

taşıtları ve bunların yedek ve yenileme parçaları ile hayvanları ve bunların bi-

nek ve koşum takımları, römork ve rulotlar, seyahat esnasında kullanılmaya mah-

sus mutfak ve yatak eşyası ve kamping, av, kayak ve sair spor alet ve takımları

ve taşıtlara takılmış radyo, televizyon ve ses kayıt cihazları ve pikapları (Mo-

torlu taşıtların mütat depolarında bulunan akaryakıt ve yağlardan vergi alın-

maz),

    f) Türkiye Cumhuriyeti Elçilik ve Konsolosluklarından geri getirilen her

türlü eşya,

    g) Altı ay içinde geri getirilen yük ve yolcu taşıtları ve hayvanları,

    h) Sürekli veya geçici olarak yabancı memleketlere gidenlerin götürdükleri

ev eşyası üç sene zarfında geri getirilmek ve çıkışında ayniyeti tespit edilmiş

olmak kaydiyle,

    ı) (Ek: 18/4/1983-2817/40 md.) Bu Kanunun 1 nci maddesinin 6 ncı bendinde

belirtildiği şekilde çıkış hükmünde sundurma ve antrepolara konulduktan sonra üç

ay içerisinde tekrar ithal edilecek eşya,

    2. Temizlenmek, boyanmak, tamir, tadil, izabe, tasfiye ve elektrolize edil-

mek veya başkaca bir ameliye görmek veya asli bir kısım veya cihaz ilave edilmek

gibi maksatlarla çıkarıldıktan sonra ihracatçısı tarafından tekrar ithal edilmek

üzere bir yıl içinde geri getirilen eşya hakkında aşağıdaki hükümler uygulanır:

    a) (Değişik: 18/4/1983-2817/40 md.) Yukarıda yazılı ameliyeler dolayısıyla

eşyanın bünyesinde, niteliğinde ve tarife pozisyonunda bir değişiklik yapılmadan

geri gelen eşyadan, işçiliğin yapıldığı memlekette ihtiyar edilen masraf ve

ücretler ile dönüş için ödenen navlun ve sigorta bedelleri tutarı esas alınarak

geri getirilen eşyanın intibak ettiği giriş tarife cetvelindeki pozisyondaki

nispet üzerinden vergi alınır.

    b) (Değişik: 18/4/1983-2817/40 md.) Gördüğü ameliye dolayısıyla eşyanın bün-

yesi ve niteliği değiştiği takdirde giriş tarife cetvelinde intibak ettiği tari-

fe pozisyonu üzerinden vergiye tabidir. Bu eşyanın kıymeti kanunun 65 nci madde-

sine göre tayin ve tespit edilir. Ancak, çıkan eşyanın aynı esaslara göre bulu-

nacak kıymeti, bu kıymetten düşülür.

    c) Eşyaya asli bir kısım veya cihaz ilave edilirse bunlar da ayrıca intıbak

ettiği giriş tarife cetvelinin pozisyonu üzerinden vergiye tabidir.

    d) İzabe suretiyle yabancı maddelerden temizlenmek veya elektrolize edilmek

gibi maksatlarla geçici olarak yabancı memleketlere gönderilen maden cevherle-

rinden elde edilen ve milletlerarası teamüllere göre mamul sayılmıyan ve imalat-

ta ilk madde olarak kullanılan külçe ve kütük halindeki saf gümüş, kurşun, de-

mir, bakır ve sair madenlerden vergi alınmaz. (Memleket dahilinde bu gibi ame-

liyelerin yapılmasının mümkün olmadığının Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca kabu-

lü şartiyle.)

    Satış suretiyle kesin olarak ihraç edilen maden cevherlerinin satış anlaşma-

sına göre terkibinde bulunan ve izabe sonunda iade edileceği kabul edilen külçe

ve kütük halindeki saf altın, platin ve gümüşten de vergi alınmaz.

    Bu ihracatın kontrolu hususunda Sanayi ve Teknoloji, Ticaret, Enerji ve Ta-

bii Kaynaklar, Gümrük ve Tekel Bakanlıklarınca ortaklaşa düzenlenecek Yönetmelik

hükümleri uygulanır.

                                BEŞİNCİ AYIRIM

                                 Posta Rejimi

    Denetleme hakkı:

    Madde 133 - Posta yolu ile Türkiye'ye gelen veya Türkiye'den gönderilen ve-

yahut mahrecine veya Türkiye'ye iade edilen eşya ve küçük koliler gümrüğün de-

netlemesine ve muayenesine tabidir.

    İçinde eşya bulunmıyan mektuplar bu hükmün dışındadır.

    Yabancı memleketlerden gelen bilümum posta çantaları ve koliler ilk giriş

kapısından itibaren gümrük denetlemesi altında posta, telgraf ve telefon idare-

lerine sevkedilir ve burada gümrük muayenesine tabi tutulur.

    Yabancı memleketlere gönderilecek posta çantaları ve koliler de gümrük de-

netlemesine tabi olup, çıkış kapısında bunların daha evvel gümrükçe muayene ve

denetlemeye tabi tutulduğunu gösteren gümrüğe ait mühürlerin ve sair işaretlerin

bulunup bulunmadığı ve sağlamlığı çıkış kapısındaki gümrükçe tespit edildikten

sonra çıkışına müsaade edilir.

    Bu denetlemenin şekli ve şümulü Gümrük ve Tekel, Ulaştırma Bakanlıklarınca

tayin ve tespit olunur.

    Eşyanın konulacağı yerler:

    Madde 134 - Posta yolu ile Türkiye'ye gelen eşya 101 inci maddenin son fık-

rası hükmüne göre genel antrepo sayılan yerlere gümrüğün denetiminde Posta,

Telgraf ve Telefon İdaresinin sorumluluğuna bırakılır.

    Posta yolu ile Türkiye'den yabancı memleketlere gönderilecek eşya da, yine

gümrüğün denetlemesi ve Posta, Telgraf ve Telefon İdaresinin sorumluluğu altın-

daki sundurmalara konulur ve eşya burada ancak bir ay bekletilebilir. Bu sürenin

geçmesi üzerine eşya 140 ıncı madde hükümleri dairesinde tasfiye edilir.

    Ticari mahiyetteki eşyanın beyanı:

    Madde 135 - Posta yolu ile Türkiye'ye gelen ve Türkiye'den yabancı memleket-

lere gönderilecek ve genel hükümlere göre işleme tabi tutulacak olan ticari ma-

hiyetteki eşya:

    1. Girişte, 54 üncü madde hükümlerine uyularak düzenlenmiş giriş beyanname-

siyle,

    2. Çıkışta, 123 üncü madde hükümlerine uyularak düzenlenmiş çıkış beyanname-

siyle,

    Gümrüğe beyan edilir.

    Gazete, kitap, risale ve mevkut mecmualar için tahakkuk varakası kullanılır.

    Bu beyanname ve tahakkuk varakalarının işlemlerinde kanunun mahsus hükümleri

uygulanır.

    Ticari mahiyette olmıyan eşyanın beyanı:

    Madde 136 - Posta yolu ile Türkiye'ye gelen veya Türkiye'den dış ülkelere

giden ticari mahiyeti olmıyan hediyelik, nümunelik ve benzeri eşya için dekla-

rasyon anduanlar beyanname hükmündedir. Gelen eşyanın deklarasyon anduanlarında

yazılı kıymetleri gümrükçe uygun görüldüğü takdirde aynen kabul olunur. Uygun

görülmiyenler ile deklarasyon anduanlarında kıymeti yazılı olmıyanlar için güm-

rükçe, 65 inci madde hükümleri dairesinde, emsallerine göre tespit edilecek kıy-

metleri vergi tahakkukuna esas tutulur.

    Giriş ve geçici çıkış işlemlerinde tahakkuk varakaları kullanılır.

    Ticari maksatlar dışında, gelen ve giden gazete, kitap, risale ve mevkut

mecmualar bu hükmün dışındadır.

    Bu suretle gelen eşyanın muayene edilmeden vergileri tahakkuklarının ve di-

ğer gümrük işlemlerinin deklarasyon anduanlara müsteniden yapılabilmesi hususun-

da usuller koymaya Bakanlık yetkilidir.

    Vergilerin tahsil şekli Bakanlıkça tespit olunur.

    Posta, Telgraf ve Telefon İdaresinin mükellefiyeti:

    Madde 137 - Postanelerde gümrük işlemleri için lüzumlu ölçü aletleri ve tah-

lil ve teknik cihaz ve maddeleri buralarda görevli gümrük memurlarının çalışma-

larına elverişli gümrük büroları ve bunların mefruşatı telefonu, aydınlatma ve

ısıtma ihtiyaçları, Posta, Telgraf ve Telefon İdaresince parasız temin edilir.

    Posta idarelerindeki gümrük denetleme ve muayene işleri dolayısiyle gümrük

memurlarının kanunun 163 üncü maddesine göre tespit edilen saatler dışında yap-

tıkları mesainin ücreti 164 üncü madde hükümleri gereğince Posta, Telgraf ve

Telefon İdaresince ödenir.

                                ALTINCI AYIRIM

                                 Sınır Rejimi

    Sınır ticareti:

    Madde 138 - Sınır ticaretine ve münasebetlerine ait gümrük denetleme ve iş-

lemleri, coğrafi durum ve bölge ihtiyaçları gözönünde tutularak Gümrük ve Tekel

Bakanlığı ile ilgili bakanlıklar tarafından müştereken elverişli ve kolay usul-

lere bağlanır.

    Sınır ticaretinin çevresi andlaşmalarla tayin edilmemiş ise on kilometre

derinliği geçemez.

                                YEDİNCİ AYIRIM

                        Denizden Kurtarılan Eşya Rejimi

    Kazaya uğrayan gemiler ve eşya:

    Madde 139 - Zorlayıcı sebeplerle Türkiye karasularında yabancı eşyasını

atan, karaya çıkaran veya başka bir taşıta aktarma eden ve bu eşyayı toplıyan

gemi kaptanları ile sair kimseler keyfiyeti hadisenin vukubulduğu mahalle en

yakın gümrük veya mülki idare amirlerine veya varacakları ilk gümrük idaresine

bildirmeye mecburdurlar.

    Sahip veya nakilleri tarafından muhafaza altına alınmıyan veya sahip ve na-

killeri meydanda olmıyan ve açıkta nezaret altında tutulması mahzurlu görülen

bu gibi eşyayı gümrük idaresi, bütün masrafları sahip ve nakillerine ait olmak

üzere, sundurmaya kaldırabilir. Bu eşyanın sundurmada bekleme süresi üç aydır.

Nakil masraflarını kurtarmıyacak veya mahalli vasıtalarla nakli mümkün olmıya-

cak eşya hakkında kanunun 140 ıncı maddesi hükmü uygulanır.

                                SEKİZİNCİ AYIRIM

                        Eşyanın Satış ve Tasfiyesi Rejimi

    Tasfiye edilecek eşya:

    Madde 140 - (Değişik: 25/2/1981 - 2419/1 md.)

    Tasfiye edilecek eşya aşağıda gösterilmiştir.

    1. Aşağıda yazılı eşya, sahip veya taşıyıcılarınca ilgili maddelerinde be-

lirtilen kanuni bekleme süresi sonuna kadar ithal veya yurt dışı edilmediği

takdirde, bu süre sonunda gümrüğe terk edilmiş sayılır.

    a) (Değişik: 18/4/1983 - 2817/41 md.) Antrepo ve sundurmalarda ve gümrük

denetlemesi altında bulunan diğer yerlerde bu Kanunda yazılı sürelerden fazla

kalmış eşya,

    b) 61 inci maddedeki süre içinde giriş işlemi takip ve intaç ettirilmedi-

ğinden dolayı tasfiye edilecek eşya,

    c) 139 uncu maddenin 2 nci fıkrasına göre sahip veya taşıyıcıları tarafın-

dan kaldırılmayan eşya,

    d) Yabancı ülkeye sevk edilecek aktarma ve transit eşyasından, antrepo ve

sundurmalarda veya gümrük denetimi altında bulunan diğer yerlerde bu Kanunun

ilgili maddelerinde yazılı süreyi doldurduktan sonra sahip veya taşıyıcısına ya

da sahip veya taşıyıcısının Türkiye'deki temsilcisine yapılacak tebligata rağ-

men 2 ay içinde ithal veya ihraç edilmeyen eşya,

    2. a) Sahip veya taşıyıcılarının serbest iradeleriyle gümrüğe terk edilen

eşya,

    b) 68 nci maddeye göre gümrüğe terk edilmiş sayılan eşya,

    c) 111 nci maddeye göre yapılacak yoklama sonunda sundurma ve antrepolarda

fazla çıkan eşya,

    3. 1918 sayılı Kaçakçılığın Men ve Takibine Dair Kanuna göre tasfiyesi ön-

görülen eşya.

    Madde 141 - (Değişik: 18/4/1983 - 2817/42 md.)

    140 ncı madde kapsamına giren eşya ile çabuk bozulma ve telef olma tehlike-

lerine maruz bulunan, saklanması masraf ve külfetli veya tehlikeli olduğu için

kanuni bekleme süreleri beklenemeyecek olan eşya satış suretiyle tasfiye edi-

lir. Ancak, yolcu eşyası ile müsaderesi kesinleşen kaçak eşya için satıştan ön-

ce genel ve katma bütçeli dairelerle kamu iktisadi teşebbüslerine tahsis yoluna

gidilebilir.

    Satışın şekil, usul ve esasları, satılmayan veya satılamayan eşyaya uygula-

nacak işlemler ile yolcu eşyasına ve müsaderesi kesinleşmiş kaçak eşyaya uygu-

lanacak tasfiye şekli ve tasfiyeyi yapmakla görevli kamu kuruluşları bir tüzük-

le belirlenir.

    1. Yolcu eşyası ile müsaderesi kesinleşen kaçak eşya dışında kalan eşyanın

satılması halinde, satış bedelinden:

    a) Hizmet karşılığı alacaklar ve yapılmış masraflar,

    b) Gümrük vergi ve resimleri,

    c) Satış için yapılmış masraflar,

    d) Para cezaları,

    Ayrılarak bu sıraya göre ilgililere dağıtılır. Satış bedeli aynı sıra için-

de alacakların tamamını karşılamazsa garame suretiyle dağıtılır. Artan para

(5000) lira ve daha aşağı ise irat kaydedilir, fazla ise sahipleri adına emanet

hesabına alınır. Emanet hesabına alınan bu para;kaçak zannı ile yakalanan eşya-

ya ait ise dava sonucuna göre irat kaydedilir veya sahibine iade olunur, diğer

eşyaya ait ise sahibine ödenir. Sahip veya taşıyıcılarının serbest iradeleriyle

gümrüğe terkedilen eşyanın satış bedelinden sahibine herhangi bir ödeme yapıl-

maz.

    2. Gümrük idarelerine ait ya da gümrük denetimindeki sundurma, depo ve ant-

repolarda bulunan eşyadan, çürüme,bozulma gibi sebepler sonucu ekonomik değeri-

ni tamamen yitirmiş ya da sağlığa zararlı hale gelmiş eşya,tüzükte belirlenecek

usul ve esaslar dairesinde gümrük idarelerince imha edilir.

    3. Tasfiye işlemlerinde kambiyo ve dış ticaret rejimi ile konulan tahdidi

ve takyidi hükümler nazara alınmaz.

    Eşyanın satış öncesi giriş rejimine tabi tutulabilmesi

    Madde 142- Mülga: 7/5/1975-1894/3md.; Yeniden düzenleme

    30/6/1995 - KHK-564/27 md.)

    141 inci madde hükümlerine göre satış suretiyle tasfiye edilecek eşyanın

sahibi, satışa ilişkin kararın alındığı tarihe kadar ilgili gümrük idaresine

başvurarak, sözkonusu eşyanın giriş rejimine tabi tutulmasını isteyebilir. Bu

talebin kabulü, eşyaya ait tüm vergilerin, ceza ve ardiye ücretiyle beraber üst-

lenilmesine bağlıdır. Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar tüzükle

belirlenir.

   Perakende usulü ile satışa sunulan, tahsis suretiyle tasfiye edilen, gümrüğe

terkedilen ve kaçakçılık mevzuatı hükümlerine göre tasfiyelik hale gelen eşya

için 1 inci fıkra hükümleri uygulanmaz.

    Madde 143 - 145 - (Mülga: 7/5/1975 - 1894/3 md.)

                                 ÜÇÜNCÜ KİTAP

                          Cezai Hükümler ve İşlemler

                                BİRİNCİ AYIRIM

                                Cezai Hükümler

                                 BİRİNCİ BÖLÜM

                   Giriş ve Çıkış İşlemlerine İlişkin Cezalar

    Girişte beyan ve muayene arasındaki fark:

    Madde 146 -

    (Değişik: 18/4/1983 - 2817/43 md.) Kesin olarak yurda sokulacak eşya için

yapılan beyan ile muayene ve denetleme neticesinde;

    1. Eşyanın tarife tatbikatına müessir cins, nev'i veya niteliğinde veya

vergiye esas olan sayı, baş, ağırlık gibi ölçülerinde aykırılık görüldüğü ve

beyana göre hesaplanan vergi ile muayene neticesine göre alınması gereken vergi

arasındaki fark % 5 i aştığı takdirde vergiden ayrı olarak bu farkın üç katına

kadar para cezası alınır.

    2. Kıymeti üzerinden Gümrük Vergisine tabi eşyanın beyan olunan kıymeti ya-

pılan muayene ve denetleme neticesinde tespit edilen kıymete nazaran noksan bu-

lunduğu takdirde bu noksanlığa ait Gümrük Vergisinden başka bu vergi farkının

üç misli para cezası alınır.

    Ancak, satış birimine göre miktar itibariyle % 5 i geçmiyen bir fark ile

maddi hesap hatasından dogan noksan kıymet beyanlarında, bu farklara ait Gümrük

Vergisinden başka bu verginin bir katı da para cezası alınır.

    Yukardaki fıkralara göre hükmolunacak para cezası, ancak vergi tahakkukunun

kesinleşmesinden sonra karara bağlanır, bu para cezalarının zaman aşımı vergi

tahakkukunun kesinleşmesini müteakip başlar. Şu kadar ki, tespit edilecek vergi

farkları 50 lirayı geçmediği takdirde cezaya hükmolunmaz.

    Çıkışta beyan ve muayene arasındaki fark:

    Madde 147 - Çıkış beyannamesinde eşyanın beyanı ile muayene neticesinde

cins, nev'i, miktar veya kıymet bakımından mübayenet bulunduğu ve bu fazlalık

% 10 u aştığı takdirde kaçakçılık fiilleri haricindeki hallerde 156 ncı madde

hükmü uygulanır.

    Resmi daireler, özel idareler ve belediyelerin durumu:

    Madde 148 - Genel ve katma bütçeli resmi Devlet daireleri ile özel idareler

ve belediyeler için kanunun 146 ncı maddesi hükmü uygulanmaz. 156 ncı maddeye

göre işlem yapılır.

    Geçici kabul ve geçici muaflık hükümlerinin ihlali:

    Madde 149 - Kanunun 118 ve 119 uncu maddelerinin hükümlerine aykırı hareket

edenlerden eşyaya terettübeden vergiler alınmakla beraber bu vergilerin iki ka-

tı ayrıca para cezası ve eşyanın ithali yasak veya tahdit ve takyide tabi ise

Gümrük vergilerinden başka gümrüklenmiş değeri kadar para cezası alınır.

    Ceza koyan çeşitli kanunlara ilişkin hükümler:

    Madde 150 - 146 ile 149 uncu maddelerde ceza tayin edilen fiiller hakkında

kaçakçılık ve sair ceza koyan kanunlara göre takibat yapılıp bu kanunda tayin

edilen cezalardan daha ağır bir ceza ile kesin olarak mahküm edilenler hakkın-

da, aynı zamanda bu bölümdeki cezalar verilmez.

                                İKİNCİ BÖLÜM

                       Kanunun İhlalinden Doğan Cezalar

    Muaf eşyanın gümrük işlemi yaptırılmaksızın yurda sokulması:

    Madde 151 - (Değişik: 18/4/1983 - 2817/44 md.)

    Gümrük vergisinden muaf eşyayı Kanunun 16 ncı maddesi gereğince tayin olu-

nan kapı ve yollardan başka yerlerden izinsiz ithal veya buna teşebbüs edenler-

den CIF değerinin onda biri ve eşyanın cins ve miktarı tayin olunamayan haller-

de (1 000) liradan (10 000) liraya kadar para cezası alınır.

    Gümrük vergisinden muaf olarak ithali lazım gelen eşyayı gümrük işlemlerini

yaptırmaksızın yurda sokan veya buna teşebbüs edenler hakkında da yukarıdaki

fıkra hükümleri uygulanır.

    Sahte menşeli eşyaya ait hükümlerin ihlali:

    Madde 152 - (Değişik: 18/4/1983 - 2817/45 md.)

    Kanunun 23 üncü maddesiyle konulmuş kısıntı ve yasaklara aykırı hareket

edenlerden özel ceza hükümlerine göre takibat yapılma hakkı saklı kalmak üzere

(5 000) liradan (50 000) liraya kadar para cezası alınır.

    Deniz nakliyatına ait hükümlerin ihlali:

    Madde 153 - (Değişik: 18/4/1983 - 2817/46 md.)

    Kanunun 32, 35, 38 ve 40 ıncı maddeleri hükümlerine aykırı hareket eden

(100) rüsum tonilatodan yukarı gemilerin kaptan veya acentalarından hareketleri

kaçakçılık niteliğini taşımadığı hallerde,(5 000) liradan (50 000) liraya kadar

para cezası alınır.

    Girişte manifesto hükümlerinin ihlali:

    Madde 154 - (Değişik: 18/4/1983 - 2817/47 md.)

    Giriş manifestosunda yazılı miktardan eksik çıkan kapların mahrecinden yük-

lenmemiş veya yanlışlıkla başka bir yere çıkarılmış veya kaza ve avarya netice-

sinde zayi olmuş veya çalınmış bulunduğu gümrükçe tayin edilecek süre içinde

ispat olunmadığı takdirde, bu noksan kaplara ait eşyadan girdiği tarife numara-

sına veya bu tarife numarası tespit edilemiyorsa cins ve nevine göre tarifede

dahil olduğu faslın en yüksek vergiye tabi pozisyonuna göre hesaplanacak gümrük

vergisi kadar para cezası alınır.

    Yukarıki fıkraya göre ceza tespiti mümkün olmazsa her kap için (2 000) li-

radan (20 000) liraya kadar para cezası alınır.

    Döküm halinde nakledilen eşyanın giriş manifestosunda yazılı miktarına göre

% 2'yi aşan eksik ve fazlalıkların 1 inci fıkrada gösterilen sebeplerden ileri

geldiği, gümrükçe tayin edilen sürede ispat olunmazsa, bu eksik ve fazlalıklar

için gümrükçe alınacak vergi kadar para cezası alınır.

    Giriş manifestosunda eşyanın cinsi yanlış beyan edilmiş olur ve kapların

nevileri ve dış alametleri de manifestoya uygun bulunmazsa her kap başına (500)

liradan (2 000) liraya kadar para cezası alınır.

    Bu maddede yazılı cezalar işletme veya taşıt sahip veya acenta veya kaptan-

lardan alınır. Bunlar, hükmolunan cezadan müteselsilen sorumludurlar.

    Yolcuların beraberlerinde getirdikleri ticari mahiyetteki eşya manifestoya

kaydettirilmemiş bulunduğu takdirde, sahiplerinden (5 000) liradan (50 000) li-

raya kadar para cezası alınır.

    Çıkışta manifesto hükümlerinin ihlali:

    Madde 155 - (Değişik birinci fıkra: 18/4/1983 - 2817/48 md.) Çıkış manifes-

tosu vermeden Türkiye'den eşya çıkaran veya çıkarmaya teşebbüs edenler veya

verdikleri manifestoda eşyanın açık bir surette belli olan cins veya kap adedi-

ni ve miktarını yanlış veya eksik veya fazla bildiren veya gümrük idaresinden

müsaade almadan boş olarak ayrılan kara, deniz ve hava nakil vasıtaları kaptan

veya sahip veya acentalarından (2 000) liradan (20 000) liraya kadar para ceza-

sı alınır.

    Bu maddede yazılı cezalar işletme veya taşıt sahip veya acenta veya kaptan-

larından alınır. Bunlar hükmolunan cezalardan müteselsilen sorumludurlar.

    Kanun ve emirlere aykırı hareket:

    Madde 156 - (Değişik: 18/4/1983 - 2817/49 md.)

    1. Türkiye karayollarında uluslararası veya ulusal nakliyatta gümrüklü eşya

taşıyan taşımacılardan, bu Kanuna göre çıkarılmış tüzük ve yönetmelik hü-

kümleri ile ilan edilen emir ve tebliğlere aykırı hareket etmeleri halinde,

araçların sürücü ve sahiplerinden duruma göre tek başlarına veya müteselsilen

(10 000) liradan (100 000) liraya kadar para cezası alınır.

    2. Ayrıca, bu Kanunla konmuş hükümlere (Kanunda ayrı bir ceza tayin edilmiş

haller saklı kalmak üzere) ve bu Kanuna uygun olarak veya bu Kanunla tanınmış

yetkilere dayanılarak çıkarılan tüzük ve yönetmeliklere veya ilan edilen emir-

lere veya yapılan tebliğlere aykırı hareket edenlerden, fiilin mahiyetine göre

(1 000) liradan (20 000) liraya kadar para cezası alınır.

    Muaf olan posta maddeleriyle gelen eşya:

    Madde 157 - Gümrük Vergisinden muaf olan muhabere evrakı, gazete, mecmua ve

sair paketler arasında gelen vergiye tabi eşya için namına gelenlerden verginin

üç misli para cezası alınır.

    Ancak, gümrüğe terk edilen eşya için ceza aranmaz.

                                 İKİNCİ AYIRIM

          Ceza Kararları, İtiraz Mercileri, Cezanın Tahsili ve Dağıtımı

                                 BİRİNCİ BÖLÜM

                                 Ceza Kararları

    Ceza kararları ve itiraz:

    Madde 158 - Bu kanunda yazılı para cezalarına ilgili gümrük idaresi amirin-

ce karar verilir. Bu kararlar, aleyhine karar verilmiş olanlara yazı ile tebliğ

olunur.

    Kararlar mucip sebepli olarak yazılır. Bunlardan ilgililer aleyhine olanla-

ra tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içerisinde itiraz olunabilir.

    Bu itirazlar hükmolunan ceza miktarı Bakanlıkça tespit edilecek değere ka-

dar olanlar için bağlı bulundukları gümrükler başmüdürlüklerince iki ay, bu

miktardan fazla değerler için de Gümrükler Genel Müdürlüğünce üç ay içinde ka-

rara bağlanır.

    Mükellef lehine verilen kararlar ise re'sen Gümrükler Genel Müdürlüğünce üç

ay içinde karara bağlanıp tebliğe verilir. Aksi takdirde karar kesinleşmiş

olur.

    Gümrük başmüdürlükleri ile Gümrükler Genel Müdürlüğünce verilecek kararlara

karşı, tebliğleri tarihinden itibaren onbeş gün içerisinde, yetkili mahkemeye

müracaatla itiraz olunabilir.

    Kasıt aranmıyacağı:

    Madde 159 - Bu kanuna göre Gümrük İdare Amirlerince para cezalarının veril-

mesinde ve bu cezaların idari itiraz mercilerince hükme bağlanmasında para ce-

zasını gerektiren eylemde bulunanların kasıtlı olup olmadıkları aranmaz.

    Cezada indirim:

    Madde 160 - Bu kanuna göre Gümrük İdare Amirlerince verilmiş para cezaları-

na karşı yetkili mahkemeye itiraz yoluna gidilmeden kendisine tebliği tarihin-

den itibaren onbeş gün içerisinde ilgili tarafından ödendiği veya ödeneceği ya-

zılı olarak gümrüğe bildirildiği ve ceza takdir edildiği tarihten itibaren üç

ay içinde ödendiği hallerde ilgililerin itirazı düşer, fakat hükmolunmuş para

cezası üçte bir noksanı ile tahsil edilir.

                                 İKİNCİ BÖLÜM

                          Para Cezalarının Dağıtımı

    146 ncı madde para cezasının dağıtımı:

    Madde 161 - Kanunun 146 ncı maddesine göre alınan para cezaları:

    1. Hizmet mahal ve şartları ve şahsi gayretleri itibariyle külfet ve zahme-

te katlanan amir ve memurlara,

    2. Muayene ve tahlilden önce cezayı gerektiren durumun meydana çıkarılması-

na hizmet eden muhbirlere,

    3. Cezayı gerektiren durumu muayene, tahlil, denetleme veya inceleme ile

meydana çıkaranlara,

    4. Bakanlık merkez ve taşra mensuplarının ve ailelerinin genel menfaatleri-

ne sarfedilmek üzere,

    Bakanlıkça bir talimatla tespit ve tayin edilecek usul ve esaslar dairesin-

de dağıtılır.

                                 DÖRDÜNCÜ KİTAP

            Gümrüklerin Sınıfları, Gümrük Komisyoncuları, Son Hükümler

                                 BİRİNCİ AYIRIM

                   Gümrüklerin Sınıfları ve Çalışma Zamanları

    Gümrüklerin sınıfları:

    Madde 162 - Gümrükler yetkilerine göre üç sınıfa ayrılır.

    1. Birinci sınıf gümrükler; her türlü giriş, çıkış, transit ve aktarma güm-

rük işlemlerini,

    2. İkinci sınıf gümrükler; laboratuvar tahliline ihtiyaç göstermiyen eşya-

nın giriş, çıkış, transit ve aktarma işlemlerini,

    3. Üçüncü sınıf gümrükler; yalnız yolcu ve yolcu beraberinde gelen eşya ile

Bakanlıkça tespit edilen eşyanın giriş, çıkış, transit ve aktarma işlemlerini,

    Görmeye yetkilidir.

    Bakanlıkça gümrüklerin sınıflarının tesbitinde mahallin iktisadi ve ticari

durum ve ihtiyaçları gözönünde tutulur.

    Çalışma zamanları ve kıyafet:

    Madde 163 - Her gümrükte günlük kanuni çalışma saatleri, iklim, mevsim ve

mahallin iktisadi,ticari durum ve ihtiyaçları nazara alınarak,Bakanlıkça düzen-

lenir.

    Gece ve gündüzün her saatinde yolcu ve yük alıp verme işleri yapılan veya

taşıtların geliş ve gidişleri normal çalışma saatine uymıyan karayolları kapı-

larında ve demiryolu istasyonlarında, deniz ve hava limanlarında gümrük idare-

leri, 17 nci madde hükmü saklı olmak üzere, devamlı surette açık bulundurulur.

Buralarda görevli memurların muayyen çalışma saatleri nöbetleşe aralarında dü-

zenlenir.

    Gümrüklerde muayene ve denetleme ile görevli memurlarla kolcular, resmi sı-

fatlarını belirtmek üzere, Bakanlıkça tespit ve temin edilecek alametleri veya

üniformayı görev sırasında taşımaya mecburdurlar.

    Gümrük binalarına, kanuni çalışma saatlerinde, Gümrük Bayrağı çekilir.

    Çalışma ücreti:

    Madde 164 - Yolcuların ve nakil vasıtalarının giriş ve çıkışlarına ait iş-

lem müstesna, yük alıp vermek ile her türlü gümrük işlemlerinin normal çalışma

saati içinde yapılması lazımdır.

    Ancak, bu saatler dışında veya tatil zamanlarında iş yapılması yazılı ola-

rak istenildiği takdirde bu istek, işin yapılacağı gümrük amirince yerinde gö-

rülürse, gerekli tedbirler alınarak ve ücret verilmek şartiyle kabul edilir.

    Bu şekilde kanuni çalışma saatleri dışında iş görecek memurların çalışma

ücretleri iş sahiplerince ödenir. Bu memurlar ayrıca kanuni yolluğa müstehak

iseler bu dahi iş sahiplerince verilir.

    Memurlar (Gümrüklerdeki sorumlu saymanlar dahil) bu suretle kendilerine ve-

rilecek işleri yapmakla görevlidirler.

    Başmüdür, müdür veya vekilleri normal mesai dışı çalışmaları tanzim ve

kontrol ederler. Bunlar ve devamlı surette vazife görenler 165 inci maddenin

son fıkrası hükmünden yararlanırlar.

    Çalışma ücreti dağıtımı:

    Madde 165 - Yukardaki maddeye göre çalışacak memurlara ödenecek ücretin

miktarı ve bunun tahsil ve dağıtım şekli Bakanlıkça tespit olunur.

    Ancak, emanete alınan bu ücretlerden % 20 si Bakanlık adına merkezdeki he-

saba aktarılır ve geri kalanı da hak sahiplerine ödenir.(1)

    Bu suretle fazla çalışma ücretlerinden, merkezde toplanmış olan paralar Ba-

kanlıkça tespit edilecek usullere göre, yukardaki madde ile kanuni çalışma sa-

atleri dışındaki mesaiyi tanzim ve kontrol ile mükellef tutulan amirlerle daimi

surette vazife gören ve çalışmalarında üstün gayretleri görülen gümrük ve güm-

rük muhafaza memurlarına dağıtılır.

                                 İKİNCİ AYIRIM

            Gümrük Komisyoncuları, Yardımcıları ve Mükellefiyetleri

                                 BİRİNCİ BÖLÜM

                      Gümrük Komisyoncuları ve Yardımcıları

    Gümrük işlemlerini takibedebilecek şahıslar:

    Madde 166 - Eşyanın giriş, çıkış,transit ve aktarma gümrük işlemleri sahip-

leri veya bunların tayin edecekleri ve kanunun tatbikatında vekilleri sayılan

gümrük komisyoncuları tarafından takip ve intacolunur.

    Ancak:

    1. Devlet, belediye ve özel idarelerle diğer, kamu tüzel kişilerinin memur-

ları, özel hukuk tüzel kişilerinin kendilerini temsile yetkili müdürleri ve

temsil yetkisi olanlar, idare ve müesseselerine ait eşyanın gümrük işlemlerini,

    2. Kara, Deniz ve Hava Yolları işletmeleri ve nakilleri taşıdıkları eşyanın

transit ve aktarma işlemlerini,

    3. Sahipleri veya tayin edecekleri kimseler, zat ve ev eşyasına ait gümrük

işlemlerini takip ve intacedebilirler.

    Şu kadar ki, bulunduğu mahalde en az üç gümrük komisyoncusu olmıyan gümrük-

lerde iş takibi serbesttir.

    En az yirmi gümrük komisyoncusu bulunan mahallerde tüzükleri Gümrük ve Te-

kel Bakanlığınca tasdik edilmek suretiyle, bütün komisyoncuların üye olacakları

bir (Gümrük Komisyoncular Derneği) kurulur. Bu derneklere komisyoncu yardımcı-

ları da kaydolunur.

    Gümrük komisyoncusu olabilme şartları:

    Madde 167 - Gümrük komisyonculuğu yapabilecek şahısların aşağıdaki şartları

haiz olmaları lazımdır:

    1. Türk olmak,

    2. Yirmi bir yaşını bitirmiş olmak ve askerliğini yapmış veya askerlikle

ilişiği bulunmamak,

    3. Lise mezunu veya o derecede tahsil görmüş olmak,

    4. Hırsızlık, emniyeti suistimal, dolandırıcılık, yalan yere şahadet, yalan

yere yemin cürüm tasnii, iftira, irtikap, irtişa, ihtilas ve kaçakçılık cürüm-

lerinden birinden dolayı hapis cezası veya o derece cezayı gerektiren bir suç-

tan mahküm veya memurluktan cezaen çıkarılmış olmamak,

    5. Bulaşık hastalıklardan salim olmak.

----------------------

(1) Bu fıkranın 1995 Mali yılında uygulanmıyacağı, 23/12/1994 tarih ve 4061 sa-

    yılı "1995 Mali Yılı Bütçe Kanunu"nun 72/j-(6) maddesi ile hüküm altına

    alınmıştır.(R.G.: 28/12/1994 - 22155 Mük.) Daha sonra bu hükmün, Anayasa

    Mahkemesinin 13.6.1995 tarih ve E.1995/2, K.1995/1 sayılı Kararıyla, iptal

    kararının Resmi Gazetede yayımlanacağı güne kadar yürürlüğünün durdurul-

    masına karar verilmiş, Anayasa Mahkemesinin 13/6/1995 tarih ve E.1995/2,

    K. 1995/12 sayılı Kararı ile de sözkonusu hüküm iptal edilmiştir.

    (R.G.: 18/4/1996-22615)

    6. Gümrük mevzuatı üzerinde ve gümrüğe ilişkin iktisadi, ticari ve mali ko-

nularda yeter bilgisi olduğu imtihanla sabit olmak.

    Gümrükte en az onbeş yıl çalışıp da bunun üç yılını başmemurluk veya aynı

dereceye muadil memurlukta veya muayene memurluğunda geçirenlerden gümrük tat-

bikat kursundan mezun olanlarla, keza gümrükte on yıl çalışmış ve daha yüksek

görevlerde bulunmuş olanlar tahsil ve imtihan kaydına tabi değildir.

    Gümrüklerde vazifeli memur ve amirlerden, yaş haddiyle emekli olanlar hariç

gümrük komisyonculuğuna geçmek istiyenler, son memuriyet mahalli ile vazife ifa

etmiş oldukları diğer gümrük başmüdürlüğü ya da müstakil müdürlüklerdeki hiz-

metlerinden ayrılmalarının üzerinden iki yıl süre geçmedikçe bu yerlerde gümrük

komisyonculuğu yapamazlar.

    Gümrük komisyoncuları yardımcıları:

    Madde 168 - Gümrük komisyoncuları aldıkları işlerin kendilerini veya müvek-

killerini ilzam edecek mahiyette hukuki tasarruflar nev'inden olmıyan safhala-

rını takibettirmek üzere bir veya birkaç yardımcı kullanabilirler. Bu yardımcı-

ların yapacakları işler Başkanlıkça tespit edilir.

    Yardımcıların da en az ortaokul veya muadili okullardan mezun olmaları ve

komisyoncular hakkındaki diğer şartları haiz bulunmaları ve imtihan geçirmeleri

lazımdır. Ancak bunların tabi tutulacakları imtihanın konularının seçilmesinde

görecekleri işler gözönünde tutulur.

    Gümrükte en az onbeş sene hizmet ederek cezaen ayrılmamış bulunan gümrük

memurları ve kolcularla yaş haddi ile emekliye ayrılmış olan gümrük memurları

ve kolcular imtihan ve tahsil kaydına tabi olmadan gümrük komisyoncuları yar-

dımcısı olabilirler.

    İmtihan:

    Madde 169 - 167 ve 168 inci maddelere göre ve yılda bir defa yapılacak olan

imtihanların konuları Bakanlıkça tespit ve zamanı bir ay evvelinden ilan edi-

lir.

    İmtihan kurulu Bakanlıkça seçilir.

    Komisyoncu ve yardımcılarına verilecek belgeler:

    Madde 170 - Gümrük komisyonculariyle yardımcıları; Gümrükler Genel Müdürlü-

ğünce tescil edilir ve kendilerine fotoğraflı özel bir kimlik belgesi verilir.

    Bu belgelerin, istenildikçe, ilgili ve görevli amir ve memurlara gösteril-

mesi mecburidir.

    Çalışma yeri:

    Madde 171 - Gümrük komisyoncuları çalışma merkezi ittihaz ettikleri yeri,

oranın en büyük gümrük amirine yazı ile bildirirler. Birden fazla komisyoncu

müştereken çalıştıkları takdirde de, bu durumları hakkında aynı şekilde bilgi

verirler.

    Çalışma merkezleri gümrük işlerinden dolayı kendilerine yapılacak tebliğler

için kanuni ikametgah ve bu merkezin bulunduğu gümrüğün bağlı olduğu başmüdür-

lük ve başmüdürlük bulunmıyan yerlerde müdürlük bölgesi daimi iş çevresi sayı-

lır.

    Müştereken çalışan gümrük komisyoncularından, ancak,beyanname üzerine imza-

sını koymuş olanlar, buna ait işlemi takibedebilirler ve gümrüğe karşı sorumlu

olurlar.

    Gümrük komisyoncuları maiyetlerine giren ve yanlarından ayrılan yardımcıla-

rını Gümrük İdaresine, en geç bir hafta içinde yazı ile bildirirler.

                                 İKİNCİ BÖLÜM

                            Mükellefiyet ve Cezalar

    Mükellefiyet:

    Madde 172 - Gümrük komisyoncuları, kanunlara göre tutmaya mecbur oldukları

ticari veya kanuni defterlerini, işlerine dair yazdıkları ve aldıkları mektup

ve telgraflarla tanzim ettikleri fatura ve makbuzları ve masraflarına mütaallik

belgelerin asıl veya örneklerini beş yıl saklamaya, bunları Bakanlık müfettiş-

lerine, müfettiş muavinlerine, kontrolörlere ve yetkili gümrük amir ve memurla-

rına göstermeye ve bunların tetkik ve teftişlerine müsaade ve gerektiğinde ya-

zılı istek üzerine bunları tevdi etmeye mecburdurlar.

    Defterlerinde ödenen ve alınan masraf ve ücretlerle taallük ettikleri güm-

rük beyannamelerinin numara ve tarihlerini de gösterirler.

    Cezalar:

    Madde 173 - Bu kanuna ve gümrüklerde tatbik edilen mevzuata aykırı hareket-

leri görülen komisyoncu veya yardımcıları lüzumlu hallerde Bakanlık müfettişi,

müfettiş muavini, kontrolör, başmüdür ve başmüdürlük teşkilatı olmıyan yerlerde

müdürlerce muvakkaten işten menedilip, karneleri alınarak gümrüklerde iş takip

etmelerine müsaade olunmaz. Ve keyfiyet derhal Bakanlığa bildirilir.

    Bunlar hakkında yapılacak tahkikat neticesine göre inzibati ceza mahiyetin-

de karnelerinin en çok bir seneye kadar muvakkat olarak veya daimi geri alınma-

sına Bakanlık Disiplin Kurullarınca karar verilir.

    Komiser veya eksper hakemlikle meşgul oldukları anlaşılan gümrük komisyon-

cusu veya yardımcılarının karneleri Bakanlık Disiplin Kurullarınca geri alınır.

Ve 156 ncı maddeye göre cezalandırılırlar.

                                 ÜÇÜNCÜ AYIRIM

                        Son Hükümler, Kaldırılan Hükümler

                                    Yürürlük

                                 BİRİNCİ BÖLÜM

                                 Son Hükümler

    Sair vergilerden muafiyet ve itiraz yolları:

    Madde 174 - Bu kanun ve Gümrük Giriş Tarife Cetveli ile Gümrük Vergisinden

muaf olan eşya aynı zamanda gümrüklerde tahsil olunan her türlü vergi ve resim-

lerden (Tekel resimleri dahil) de muaftır.

    Eşyadan Gümrük Vergisi ile birlikte, gümrüklerce alınan diğer vergi ve re-

simlerin tahakkuk ve tahsil tarzları ve itiraz yolları, noksanlıkların istenme-

si ve fazla alınan vergilerin geri verilmesi hakkında bu kanun hükümleri uygu-

lanır.

    Süre değişimi:

    Madde 175 - (Değişik: 18/4/1983 - 2817/50 md.)

    Bu Kanunla tayin edilmiş sürelere ilişkin hükümlerin uygulanmasında zorla-

yıcı sebepler veya beklenmeyen haller nazara alınarak duruma göre Bakanlıkça

tespit edilecek esas ve usullere göre süre değişimi yapılabilir.

    Ancak, 140 ıncı madde kapsamına giren eşya için sürelerin bitiminden evvel

zorlayıcı sebepleri gösteren bir yazıyla ilgili gümrüğe veya Bakanlığa bizzat

veya taahhütlü mektup veya telgrafla başvurulması zorunludur. Zorlayıcı sebep-

ler yerinde görüldüğü takdirde, eşyayla ilgili ithal müsaadesi varsa ithal mü-

saadesinin geçerli olduğu süre sonuna kadar, yabancı ülkeye sevk edilmek üzere

Türkiye'ye getirilen aktarma ve transit eşyasında toplam bir yılı; diğer hal-

lerde ise toplam

üç ayı geçmemek üzere süre uzatımı yapılabilir. Şu kadar ki,gümrüğe ilişkin bir

sebeple veya soruşturma veya adli mercilerce veya eşyanın ithaline ilişkin ola-

rak resmi mercilerce yürütülen herhangi bir işlem nedeniyle geçecek süreler

bekleme süresini durdurur.

    Doğrudan doğruya kamu kuruluşlarınca veya mütekabiliyet esaslarına göre

Türkiye'deki yabancı diplomatik temsilcilikler, konsolosluklar ile bu diploma-

tik temsilcilik ve konsolosluklarda görevli olan veya anlaşma ve andlaşmalarla

Türkiye'de bulunan yabancı personel tarafından ithal edilecek eşya için 1 inci

fıkra hükümleri uygulanır.

    Faizler:

    Madde 176 - Bu kanuna göre:

    1. Eşyanın,yurda ithali sırasında tahakkuk ettirilip tahsili gereken vergi-

leri için, nakitten gayri şekilde teminat, taahhütname ve teminatlı borç senedi

verildiği takdirde bunların kabulü tarihinden itibaren,

    2. Yurda muvakkat ve muayyen bir süre kalmak üzere vergileri nakitten gayrı

şekilde teminat veya taahhüde bağlanarak giren eşya, süresi içinde zorlayıcı

sebepler olmamasına rağmen yurt dışı edilmediği veya antrepo veya gümrükçe mü-

saade olunan mahallere konulmadığı takdirde, buna terettübeden vergilere ilave-

ten teminat veya taahhüdün verildiği tarihten itibaren,

    3. Eşyanın vergileri ve resimleri ertelendiğinde erteleme tarihinden itiba-

ren,

    (Değişik: 18/4/1983 - 2817/51 md.) Başlamak üzere, geçen süreye ait faiz,

6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 48 inci maddesine

göre Bakanlıkça tespit ve tahakkuk ettirilerek tahsil olunur.

    Kabul edilecek teminat ve değerlenmesi:

    Madde 177 - Gümrük işlemleri dolayısiyle idarece kabul edilebilecek teminat

ve bunların değerlendirilmesi hakkında Amme Alacaklarının Tahsili Usulü hakkın-

daki Kanun hükümleri uygulanır.

    Ancak, resmi daire ve belediyelerle, Türkiye'deki yabancı misyon şeflerinin

verecekleri garanti mektuplarını teminat olarak kabule Bakanlık yetkilidir.

    Bu kanuna göre memur tefriki icabettiği hallerde bu memurun Harcırah Kanu-

nuna göre yolluk ve yevmiyeleri ile Bakanlıkça tespit edilecek miktar üzerinden

yapılacak kaza ve ölüm sigorta masrafları eşya sahibi veya nakliyecisi tarafın-

dan ödenir.

    Belgelerin bastırılması ve dağıtılması:

    Madde 178 - Bu kanunda sözü edilen her türlü beyanname ile manifestolar ve

tahakkuk varakaları Bakanlıkça tespit edilecek usul ve esaslar dairesinde temin

edilerek karşılığı mukabilinde alakalılara dağıtılır.

    (Ek: 30/6/1995 - KHK-564/28 md.) Bu belgelerin bilgisayar veri işleme tek-

niği ile hazırlanması ve gümrük işlemlerinde kullanılması yönünde düzenleme yap-

maya Müsteşarlık yetkilidir.

    Defter ve belgelerin ibrazı mecburiyeti:

    Madde 179 - İlgililer gerek bu kanuna, gerekse sair kanunlardaki hükümlere

göre yapılacak her türlü gümrük denetlemesinin her safhasındaki icrası ve ifası

sırasında Gümrük ve Tekel Bakanlığı müfettiş ve müfettiş muavinleri ile kontro-

lör ve gümrük amir ve memurlarının talebedecekleri bilümum ticari ve kanuni

defter ve belgeleri göstermeye ve tevdi etmeye mecburdurlar. Vergi tahakkukuna

ve ceza takiplerine ait hükümler saklı kalmak kaydiyle bu mecburiyetlere uymı-

yanlar hakkında ayrıca 156 ncı madde hükümleri uygulanır.

    Bakanlığın görevleri:

    Madde 180 - (Değişik: 18/4/1983 - 2817/52 md.)

    Bakanlık,bu Kanuna dayanılarak Bakanlar Kurulu kararı alınması lüzumlu olan

durumları, tayin, tespit, takip etmek ve gereğini yerine getirmekle görevlidir.

    Taraf olduğumuz uluslararası anlaşmalar uyarınca,uygulanması gereken karar,

tavsiye kararı, sözleşme eki, görüş, izahname, yorum gibi hususlar Bakanlar Ku-

rulu kararı ile yürürlüğe konulur.

    Gümrük Giriş Tarife Cetveli izahnamesi ile eşya fihristi Bakanlıkça hazır-

lanır ve Resmi Gazete ile yayımlanır. Bu suretle yayımlanan metinler idari ve

kazai uygulamada esas tutulur.

                                 İKİNCİ BÖLÜM

                Kaldırılan Hükümler, Geçici Maddeler ve Yürürlük

    Kaldırılan hükümler:

    Madde 181 - Özel kanunlardaki istisna ve muafiyet hükümleri saklı kalmak

üzere, aşağıda yazılı kanunlar ve diğer kanunların bu kanuna aykırı hükümleri

kaldırılmıştır.

    1. 2/5/1949 tarihli 5383 sayılı Gümrük Kanununun,(Nisan 1334 tarihli Gümrük

Kanununun 113, 117 ve 118 inci maddeleri ile aynı kanunun 7/6/1926 tarihli 906

sayılı Kanunla değiştirilen 112 ve 116 ncı maddeleri ve 30/11/1960 tarihli 146

sayılı ve 14/5/1964 tarihli 474 sayılı kanunlar yürürlükte kalmak üzere),

    2. 26/2/1954 tarihli 6290 sayılı Kanun,

    3. 18/6/1952 tarihli 5964 sayılı, Gümrük Kanununun 18 inci maddesi uyarınca

Gümrük Resminden muaf olarak yurda giren eşyadan tekel maddesi olanlarının Te-

kel Resmi ile diğer vergi ve resimlerden de muafiyetine dair Kanunun 1 inci

maddesinin 1 inci bendi,

    4. 20/5/1955 tarihli 6593 sayılı, ecnebi devletlere Ankara'da sefarethane

ve konsoloshane inşa etmek üzere meccanen arsa tahsisi hakkındaki Kanunun 3 ün-

cü maddesi,

    5. 16/5/1960 tarihli 7479 sayılı muayyen maksatlarla bağış yolu ile gelecek

eşyanın vergi ve resimlerinden ve belediye hissesinden muafen ithali hakkında

Kanun,

    6. 12/10/1960 tarihli 100 sayılı Hazineye yardım maksadı ile ve bağış yolu

ile gelmiş ve gelecek olan eşya ve kıymetlerinin vergiden muafen ithali hakkın-

daki Kanun,

    7. 25/7/1953 tarihli 6180 sayılı, Devlet daireleri tarafından Gümrük Vergi

ve resimlerinden muaf olarak ithal edilip tahsis yerlerinde kullanıldıktan son-

ra satılacak eşyanın Gümrük Vergi ve Resmine tabi tutulmıyacağına dair Kanun,

    8. 9/3/1971 tarihli 1379 sayılı Kanun.

    Ek Madde 1 - (Ek: 18/4/1983 - 2817/53 md.)

    Bu Kanunda öngörülen para cezalarına ilişkin miktarlar Bakanlar Kurulu ka-

rarı ile üç katına kadar artırılabilir.(1)

    Ek Madde 2- (Ek:30/6/1995 - KHK-564/29 md.)

    Gümrük idarelerinin gümrük mevzuatının uygulanmasına ilişkin bir karar ver-

mesini talep eden her kişi, kararın verilebilmesi için gerekli bütün bilgi ve

belgeleri sözkonusu idarelere ibraz etmek zorundadır.

     Karar alınması talebinin yazılı olarak yapılması gerekir. Gümrük idareleri,

söz konusu talebe ilişkin başvurunun kendilerine ulaştığı tarihten itibaren 30

gün içinde karar alırlar. Verilen kararlar, başvuru sahibine yazılı olarak teb-

liğ edilir.

    Ancak, gümrük idareleri tarafından bu süreye uyulması mümkün değilse, belir-

tilen süre aşılabilir. Bu durumda, sözkonusu idareler, yukarıda saptanan süre-

nin dolmasından önce başvuru sahibine süre aşımını haklı kılan gerekçeler ile

talep hakkında karar vermek için gerekli gördükleri ek süreyi de belirterek bil-

gi verirler.

    Gümrük idareleri tarafından gerek başvuruların reddine ve gerekse muhatabı

kişinin aleyhine olarak verilen yazılı kararlar, bu Kanunda belirtilen şekilde

itiraz yolu açık olmak üzere gerekçeli olarak alınır ve bu hususlar kararda be-

lirtilir.

--------------------

(1) Bu maddede öngörülen para cezalarının maktu miktarları, 28/9/1989 tarih ve

    20296 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 13/9/1989 tarih ve 89/14553 sayılı

    Bakanlar Kurulu Kararıyla yayımı tarihinden geçerli olmak üzere üç kat ar-

    tırılmıştır.

    Ek Madde 3 - (Ek:30/6/1995 - KHK/564/29 md.)

    İlgilinin lehine olan bir karar yanlış veya eksik bilgilere dayanılarak

verilmiş ise bu başvuru sahibinin bu yanlışlık veya eksikliği bildiği veya nor-

mal olarak bilmesi gerektiğinin ve böyle bir kararın doğru veya tam bilgilere

dayanılarak verilmesinin mümkün olmadığı hususlarının tesbiti halinde, sözko-

nusu karar iptal edilir.

    Kararın iptali, muhatabına tebliğ edilir.

    İptal işlemi, iptal edilen kararın verildiği tarihten itibaren hüküm ifa-

de eder.

    Ek Madde 4 - (Ek: 30/6/1995 - KHK-564/29 md.)

    İlgilinin lehine olan bir karar, ek 3 üncü maddede belirtilen haller dışın-

da, bu kararın verilmesi için öngörülen bir veya daha fazla koşulun gerçekleş-

memiş veya gerçekleşemez olması halinde iptal edilebilir veya değiştirilebilir.

    İlgilinin, lehine olan kararda öngörülen bir yükümlülüğe uymaması halinde,

sözkonusu karar iptal edilebilir.

    Kararın iptali veya değiştirilmesi, muhatabına tebliğ edilir.

    Bu madde hükümlerine göre kararın iptali veya değiştirilmesi, tebliğ tari-

hinden itibaren hüküm ifade eder. Bununla birlikte, karar muhatabının yasal çı-

karlarının gerektirdiği istisnai hallerde, kararın iptalinin veya değiştirilme-

sinin yürürlük tarihi Müsteşarlıkça belirlenen koşullar altında ertelenebilir.

    Ek Madde 5 - (Ek: 30/6/1995 - KHK-564/29 md.)

    Kişiler gümrük idarelerinden gümrük mevzuatının uygulanması hakkında bilgi

talep edebilir.

    Ancak, bu tür bir talep, fiilen tasarlanan bir ithalat ya da ihracat işle-

mine dayanmıyorsa reddedilebilir.

    Bilgiler, talep edene ücretsiz olarak verilir. Ancak, özellikle eşyanın kim-

yevi tahlili veya ekspertizi ya da talep edene geri gönderilmesi nedeniyle güm-

rük idarelerince yapılan masraflar, talepte bulunan tarafından karşılanır.

    Ek Madde 6 - (Ek: 30/6/1995 - KHK-564/29 md.)

    Gümrük işlemleri nedeniyle gümrük idarelerince elde edilen gizli nitelikte-

ki veya gizlilik esasına tabi bilgiler, mesleki sır kapsamındadır. Sağlanan bu

bilgiler, bilgiyi sağlayan kişinin veya makamın izni olmaksızın açıklanamazlar.

Gümrük idareleri, özellikle verilen korunmasına ilişkin yürürlükteki hükümler

uyarınca veya yargı kararlarının gereği olarak mecbur veya yetkili oldukları

hallerde sözkonusu bilgileri ilgili mercilere verirler.

    Gizli nitelikteki bilgilerin toplanması, kullanılması, saklanması, saklanma

süresi ve üçüncü kişilere verilmesine ilişkin hükümler Müsteşarlıkça belirlenir.

                                  5070-1

    Ek Madde 7 - (Ek: 30/6/1995 - KHK-564/29 md.)

    İlgili kişiler, 179 uncu maddede belirtilen belge ve bilgileri gümrük

kontrolü amacıyla 5 yıl süre ile saklamak zorundadırlar.

    Belge saklama süresi;

    a) (b) bendinde öngörülen haller dışında, serbest dolaşıma girmek veya ih-

raç edilmek üzere beyan edilen eşya ile ilgili olarak, serbest dolaşıma giriş

veya ihracat beyanlarının kabul edildiği yılın;

    b) Nihai kullanımları nedeniyle indirimli veya sıfır gümrük vergisi ile

Türkiye'de serbest dolaşıma giren eşya için, gümrük denetimine tabi olmalarının

sona erdiği yılın;

    c) Başka bir gümrük rejimine tabi tutulan eşya için, sözkonusu gümrük reji-

minin sona erdiği yılın;

    d) Serbest bölgeye konulan eşya için, buralardan çıktıkları yılın,

    sonundan itibaren işlemeye başlar.

    Ek Madde 8 - (Ek: 30/6/1995 - KHK-564/29 md.)

    Serbest bölgeler, Türkiye gümrük bölgesinin parçaları olmakla beraber,

    a) Serbest dolaşımda olmayan eşyanın herhangi bir gümrük rejimine tabi tu-

tulmamak, serbest dolaşıma girmemek kaydıyla konulduğu; gümrük vergileri ile ti-

caret politikası önlemlerinin ve kambiyo mevzuatının uygulanması bakımından

Türkiye gümrük bölgesi dışında olduğu kabul edilen;

    b) Serbest dolaşımdaki eşyanın ise, çıkış rejimi hükümlerine tabi tutularak

konulduğu;

    yerlerdir.

    Ek Madde 9 - (Ek: 30/6/1995 - KHK-564/29 md.)

    Serbest bölgelerin sınırları ile giriş ve çıkış noktaları gümrük idareleri-

nin denetimine tabidir. Buralara giriş veya çıkış yapan kişiler ve nakil araç-

ları gümrük muayenesine tabi tutulur.

    Gümrük idareleri, serbest bölgeye giren ve çıkan eşya ile gerekli görülen

hallerde burada bulunan eşyayı muayene edebilirler. Muayenenin yapılmasını sağ-

lamak üzere eşyaya giriş veya çıkışlarda eşlik etmesi gereken taşıma belgesinin

bir nüshasının, Müsteşarlıkça belirlenen kişilerce gümrük idaresine verilmesi

veya tetkike hazır tutulması gerekir.

    Ek Madde 10 - (Ek: 30/6/1995 - KHK-564/29 md.)

    Ek 9 uncu maddenin ikinci fıkrası hükmü saklı kalmak üzere, serbest bölge-

ye doğrudan Türkiye Gümrük Bölgesi dışından gelen eşya için gümrük idarelerine

manifesto ve beyanname verilmesine gerek yoktur.

    Gümrük idareleri talep üzerine serbest bölgedeki eşyanın gümrük statüsünü

onaylayan bir belge verebilirler.

    Ek Madde 11 - (Ek: 30/6/1995 - KHK-564/29 md.)

    Serbest bölgeden bir gümrük rejimine tabi tutulmaksızın deniz ya da hava

yoluyla çıkan eşya hariç olmak üzere, buralardan Türkiye Gümrük Bölgesine ge-

tirilen eşya, bu Kanunun transit rejimi hükümlerine tabidir. Ancak, sözkonusu

eşyanın serbest bölgedeki gümrük idaresi tarafından giriş rejimine tabi tutula-

rak serbest dolaşıma sokulması halinde, eşya üzerindeki gümrük denetimi sona

erer.

                                   5070-2

    Geçici maddeler:

    Geçici Madde 1 - 50 nci maddenin son fıkrasında bahsi geçen tüzüğün

hazırlanmasına kadar 3/3953 sayılı 25/3/1946 günlü Kararname ile yürürlüğe

konulmuş tüzük hükümlerinin tatbikine devam olunur.

    Geçici Madde 2 - Halen yürürlükte bulunan kanunların, 1499 sayılı Tarife

Kanunu ile ek ve tadillerine ve 6290 sayılı Kanunla değişik 5383 sayılı Kanun

ve tadillerine vaki atıf hükümleri bu kanuna yapılmış sayılır ve bu hükümlerde

bir eşya tarife numaraları gösterilmek suretiyle zikredilmişse atıf hükmü, o

eşyanın yeni tarifedeki yeri tespit olunarak eskisi gibi tatbik olunur.

    Geçici Madde 3 - 8 inci maddenin 4 ve 13 üncü, 11 inci maddenin 2 nci fık-

raları şümulüne giren ve bu kanunun kabulünden evvel getirilip gümrük vergileri

tahakkuk ettirilmemiş olan veya tahakkuk ettirilmiş olup da vergileri ertelenen

eşyanın vergileri alınmaz ve bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten üç ay önce-

sine kadar, ilgililerince, her hangi bir sebeple,tahakkuk ve tahsil zamanaşımı-

na uğratılmış bulunan vergi ve resimler, bulundukları safha ne olursa olsun,bir

defaya mahsus olmak üzere bunlara sebebiyet veren memurlardan istenmez.

    Geçici Madde 4 - 6290 sayılı Kanunla değişik 5383 sayılı Gümrük Kanununun

yürürlüğü zamanında başlayıp da bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte henüz so-

nuçlandırılmamış olan işlemler hakkında, süreye müteallik hükümler hariç,mükel-

lefin lehine olan hükümler uygulanır.

    Geçici Madde 5 - Gümrük komisyoncusu ve komisyoncu yardımcısı olabilmek

için bu kanun ile konmuş olan kayıt ve şartlar bu kanundan önce komisyoncu ve

komisyoncu yardımcısı imtihanını kazanmış bulunanlar için uygulanmaz.

    Geçici Madde 6 - (Ek: 25/2/1981 - 2419/4 md.)

    Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte kanuni bekleme süresini doldurmuş eşya

ile iki ay içinde dolduracak olan eşya, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten

itibaren iki ay içinde ithal veya ihraç edilmedikleri takdirde gümrüğe terk

edilmiş sayılır.

    Bu madde gereğince verilmiş iki aylık süre içinde durum eşit aralıklarla en

az dört kez radyo ve televizyon vasıtasıyla ilgililere duyurulur. Bu duyurma

tebligat yerine geçer.

    Yabancı ülkeye sevk edilecek aktarma ve transit eşyası bu madde hükmü dı-

şındadır.

    Geçici Madde 7 - (Ek: 25/2/1981 - 2419/5 md.)

    141 inci maddedeki tüzük yürürlüğe girinceye kadar tasfiye işlemleri;Gümrük

ve Tekel Bakanlığınca hazırlanıp Bakanlar Kurulunca onaylanacak bir Yönetmelik-

le belirlenecek şekil, usul ve esaslar dairesinde, gene bu Yönetmelikle görev-

lendirilecek kamu kuruluşları vasıtasıyla yapılır.

    Bu yönetmelik, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir ay içinde

yürürlüğe konur.

    Geçici Madde 8 - (Ek: 25/2/1981 - 2419/6 md.)

    Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte veya bu tarihten itibaren 6 ay içinde

140 ncı maddeye göre tasfiye edilecek hale gelmiş eşya; talepleri halinde,ihti-

yaçlarında veya üretimlerinde kullanılmak üzere genel ve katma bütçeli idarele-

re tahsisat aranmadan bütçelerine gelir gider kaydedilmek, Kamu İktisadi Teşeb-

büslerine de sermayelerine mahsup edilmek üzere Gümrük ve Tekel Bakanlığı tara-

fından öncelikle verilir.

    Bu eşya için herhangi bir vergi, resim ve harç ödenmeyeceği gibi, ardiye

ücreti veya diğer hizmetler karşılığı olarak da hiçbir ücret tahsil edilmez.

    Yürürlük:

    Madde 182 - Bu kanun yayımı tarihinden altı ay sonra yürürlüğe girer.

    Yürütme yetkisi:

    Madde 183 - Bu kanunun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

               1615 SAYILI KANUNDA EK VE DEĞİŞİKLİK YAPAN MEVZUATIN

             YÜRÜRLÜKTEN KALDIRDIĞI KANUN VE HÜKÜMLERİ GÖSTERİR LİSTE

                                                 Yürürlükten Kaldıran Mevzuatın

           Yürürlükten Kaldırılan                ------------------------------

         Kanun veya Kanun Hükümleri                Tarihi     Sayısı    Maddesi

-----------------------------------------------  ----------  --------  --------

1615 Sayılı Kanunun:

142 - 145 inci maddeleri                           7/5/1975    1894        3

10.uncu maddesinin 2 nci fıkrası                   8/5/1976    1984        2

12/3/1982 - 2634 Sayılı Turizmi Teşvik Kanunu-

nun 12 nci maddesi ile geçici 2 nci maddesi hü-

kümleri ve 38 inci maddesinin 1615 Sayılı Güm-

rük Kanununun 12 nci maddesine ait hükmü          18/4/1983    2817       54

* *

            1615 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN

                   YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE

  Kanun-KHK                                                         Yürürlüğe

   No.              Farklı tarihte yürürlüğe giren maddeler        giriş tarihi

----------   -------------------------------------------------   --------------

  1894                               --                             24/5/1975

  1984                               --                              8/5/1976

  2419                               --                             27/2/1981

  2817                               --                             20/4/1983

  3375                               --                              3/6/1987

  3577                               --                             1/10/1989

  3968                               --                             12/2/1994

 KHK/564                             --                              1/1/1996

 4236                                --                              8/4/1997