ANA SAYFAYA DÖNÜŞ
4157- 4165
CEZALARIN İNFAZI HAKKINDA KANUN
Kanun Numarası : 647
Kabul Tarihi : 13/7/1965
Yayımlandığı R.Gazete : Tarih: 16/7/1965 Sayı: 12050
Yayımlandığı Düstur : Tertip: 5 Cilt: 4 Sayfa: 2986
*
* *
Bu Kanunun yürürlükte olmayan hükümleri için bakınız
"Yürürlükteki Bazı Kanunların Mülga Hükümleri Külliyatı"
Cilt:1 Sayfa:795
*
* *
Bu Kanun ile ilgili tüzük için, "Tüzükler Külliyatı" nın kanunlara
göre düzenlenen nümerik fihristine bakınız .
*
* *
Bu Kanun ile ilgili olarak Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe giren
yönetmelik için, "Yönetmelikler Külliyatı" nın kanunlara göre
düzenlenen nümerik fihristine bakınız.
*
* *
Cezaların ayırımı:
Madde 1 - İnfaz yönünden cezalar şunlardır:
1. Ölüm,
2. Uzun veya kısa süreli hürriyeti bağlayıcı cezalar,
3. Para cezası.
Ölüm cezası ve yerine getirilmesi:
Madde 2 - (Değişik: 3/5/1973 - 1712/1 md.)
Ölüm cezası, buna hükümlü olan kimsenin asılması suretiyle hayatının izale-
sidir.
Ölüm cezası, hükümlünün mensup olduğu din ve mezhebin hususi günlerinde in-
faz olunamaz.
Gebe kadınlar doğurmadıkça, akıl hastalığına tutulanlar iyileşmedikçe ölüm
cezası infaz olunmaz.
Ölüm cezası, hükümlü hakkındaki kararın Yargıtayca onanması ve Türkiye Büyük
Millet Meclisince infazına karar verilmesinden sonra gizli şekilde ve tüzükte
belirtilen esaslar dahilinde infaz olunur.
Askeri suçlardan dolayı asker kişiler hakkında verilen ölüm cezalarının
infazına ilişkin hükümler saklıdır.
KANUNLAR, ŞUBAT 1989 (EK - 3)
Uzun ve kısa süreli hürriyeti bağlayıcı cezalar:
Madde 3 - Uzun süreli hürriyeti bağlayıcı cezalar, müebbet veya muvakkattır.
Müebbet ölünceye kadar devam eder.
(Değişik: 7/12/1988 - 3506/5 md.)Muvakkat uzun süreli hürriyeti bağlayıcı
cezalar bir yıldan yukarı olanlardır.
(Değişik: 7/12/1988 - 3506/5 md.)Bir yıl ve daha az süreli hürriyeti bağla-
yıcı cezalar kısa sürelidir.
Kısa süreli hürriyeti bağlayıcı cezalar yerine uygulanabilecek ceza ve ted-
birler:
Madde 4 - (Değişik: 3/5/1973 - 1712/1 md.)
(Değişik:7/12/1988-3506/6 md.) Ağır hapis hariç, kısa süreli hürriyeti bağ-
layıcı cezalar, suçlunun kişiliğine, sair hallerine ve suçun işlenmesindeki
özelliklerine göre mahkemece;
1. (Değişik: 7/12/1988-3506/6 md.)Kabahatlerde beher gün karşılığı üçbin ila
beşbin lira hafif, cürümlerde beşbin ila onbin lira hesabıyla ağır para cezası-
na,
2. Aynen iade veya tazmine,
3. Altı ayı geçmemek üzere bir eğitim veya ıslah kurumuna devam etmeye,
4. Bir yılı geçmemek kaydıyle muayyen bir yere gitmekten, bazı faaliyetleri
veya meslek ve sanatı icradan men'e.
5. Her nev'i ehliyet ve ruhsatnamenin bir aydan bir yıla kadar muvakkaten
geri alınmasına,
Çevrilebilir.
(Değişik: 12/6/1979 - 2248/10 md.) Suç tarihinden önce, para cezasına veya
tedbire çevrilmiş olsa dahi, hürriyeti bağlayıcı cezaya mahküm edilmemiş olanlar
hakkında, hükmolunan otuz güne kadar (otuz gün dahil) hürriyeti bağlayıcı ceza-
larla, suç tarihinde 18 yaşını ikmal etmemiş olanların mahküm edildikleri kısa
süreli hürriyeti bağlayıcı cezalar yukarıki bentlerde yazılı ceza veya tedbir-
lerden birine çevrilir.
Taksirli suçlardan dolayı hükmolunan hürriyeti bağlayıcı ceza uzun süreli de
olsa fail hakkında bu maddenin ilk fıkrasının (1) numaralı bendi hükmü
uygulanabilir,
(Değişik: 7/12/1988 - 3506/6 md.) Uygulamada asıl mahkümiyet, bu madde hüküm-
lerine göre çevrilen para cezası veya tedbirdir. Bu hükmün uygulanması, kanun
yollarına başvurmada engel teşkil etmez.
Kısa süreli hürriyeti bağlayıcı cezaları birinci fıkranın 2, 3, 4 ve 5 numa-
ralı bentlerinde yazılı tedbirlerden birine çevrilmiş olanlardan tedbir hükümle-
rini Cumhuriyet Savcılığınca yapılan tebligata rağmen 30 gün içerisinde yerine
getirmeyenler veya hüküm gereklerine aykırı hareket edenlerin tedbire çevrilmiş
olan kısa süreli hürriyeti bağlayıcı cezalarının, tedbir hükümlerine muhalefet-
lerinin derecesine göre kısmen veya tamamen infazına veya infaz olunmamasına
hükmü veren mahkemece karar verilir.
Tedbire ilişkin hükümlere muhalefet, haklarında ikinci fıkra hükmü uygulan-
mış olanlar tarafından vukubuldukta; tedbir, hükmü veren mahkemece birinci
fıkrada yazılı esaslar dairesinde para cezasına çevrilir.
(Yedinci fıkra mülga: 7/12/1988 - 3506/10 md.)
Tedbir hükümlerinin yerine getirilmesi hükümlünün ihtiyarında olmayan sebep-
ler yüzünden imkansız hale gelmişse hükmü veren mahkemece bu tedbir yerine
başka bir tedbire hükmolunur.
Bu madde hükümleri sırf askeri suçlar ile askeri disiplin suçları ve birin-
ci fıkranın 3 ve 4 numaralı bendi hükümleri de subaylar, askeri memurlar ve
astsubaylar hakkında uygulanmaz.(1)
Para cezalarının tarifi, tespiti ve yerine getirilmesi:
Madde 5 - (Değişik: 3/5/1973 - 1712/1 md.)
Para cezası kanunda yazılı hadler arasında tayin olunacak bir miktar para-
nın Devlet Hazinesine ödenmesinden ibarettir.
Asgari ve azami hadleri gösterilen para cezalarının miktarı, suçlunun ikti-
sadi durumu, aile sorumluluğu, meşgale ve mesleki, yaş ve sağlık durumu, ceza-
nın sosyal etkisi ve uyarma amacı gibi hususlar gözönünde tutularak tespit edi-
lir.
Mahkeme gerekli gördüğü takdirde, hükmedeceği para cezasının tayin edeceği
sürelerde ve belirli taksitlerle ödenmesine de karar verebilir. Ancak taksit-
lerden birinin süresinde ödenmemesi halinde geri kalan miktarın tamamının tah-
sili gerektiğini de kararda gösterir.
Taksit süresi iki yılı geçemez ve taksit miktarı dörtten eksik olamaz.
Bu ceza hükmünü bildiren ilam kesinleşince Cumhuriyet Savcılığına verilir.
Cumhuriyet Savcısı bir ay içinde para cezasını ödemesi için hükümlüye usulü da-
iresinde bir ödeme emri tebliğ eder,
(Değişik: 21/1/1983 - 2788/2 md.) Hükümlü, tebliğ olunan ödeme emri üzerine
belli süre içerisinde para cezasını ödemezse, Cumhuriyet Savcısının karariyle
bir gün onbin lira sayılmak üzere hapsedilir. Artıklar nazara alınmaz. Ancak,
onbin liradan aşağı hükmolunan para cezaları bir gün hapse çevrilir. Haklarında
Türk Ceza Kanununun 54 ve 55 inci maddeleri ile 2253 sayılı Çocuk Mahkemelerinin
Kuruluşu, Görev ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanunun 12 nci maddesi uygulan-
mak suretiyle hüküm giyenlerin para cezaları kısa süreli hürriyeti bağlayıcı
cezadan çevrilmiş olsa bile hapse çevrilemez. Bu takdirde maddenin son fıkrası
hükümleri uygulanır.(2)
Para cezasının hapse çevrileceği mahkeme ilamında yazılı olmasa bile yuka-
rıdaki hüküm Cumhuriyet Savcılığınca uygulanır.
Mahkemece para cezasının tahsilinde taksit öngörülmemiş ise bir aylık süre
içerisinde para cezasının üçte birini ödeyen hükümlünün isteği üzerine geri ka-
lan para cezasının birer aylık iki taksitte ödenmesine müsaade olunur. İkinci
taksit vaktinde ödenmezse üçüncü taksit müsaadesi hükümsüz kalır.
(Değişik: 21/1/1983 - 2788/2 md.) Hükümlü, mahpus kaldığı, her gün için al-
tıncı, fıkra uyarınca onbin lira indirildikten sonra kalan parayı öderse hapis-
ten çıkarılır.(2)
Para cezası yerine çektirilen hapis cezası 3 yılı geçemez. Türk Ceza Kanu-
nunun 84 üncü maddesi hükmü saklıdır.
Kendi isteği üzerine hükümlü, para cezasından çevrilen hapis yerine Devlet
mahalli idare, kamu iktisadi teşebbüsü ve sair kamu kurumlarının hizmetlerinde
çalıştırılabilir. Rayice göre emsallerine ödenen ücret tutarından hükümlünün
iaşesi için lüzumlu miktar ayrıldıktan sonra bakiyesi hükmolunan cezadan mahsup
edilir.
Çektirilen hapis süresi para cezasını tamamiyle karşılamamış olursa geri
kalan paranın tahsili için ilam Cumhuriyet Savcılığınca mahallin en büyük mal
memurluğuna verilir. Ve mal memurluğunca Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hak-
kındaki Kanuna göre infaz edilir. (3)
-----------------------
(1) Bu hükmün uygulanmasında ek 1 inci maddeye bakınız.
(2) Hükümdeki para miktarları 3506 sayılı Kanunla yükseltilmiş ve metne işlen-
miştir.
(3) Bu hükmün uygulanmasında ek 1 inci maddeye bakınız.
KANUNLAR, ŞUBAT 1991 (Ek - 7)
Cezaların ertelenmesi:
Madde 6 - (Değişik: 3/5/1973 - 1712/1 md.)
(Değişik: 7/12/1988 - 3506/8 md) Adliye mahkemelerince para cezasından baş-
ka bir ceza ile mahküm olmayan kimse, işlediği bir suçtan dolayı ağır veya ha-
fif para veya bir yıla kadar (bir yıl dahil) ağır hapis veya iki yıla kadar
(iki yıl dahil) hapis veya hafif hapis cezalarından biriyle mahkum olur ve
geçmişteki hali ve suç işleme hususunda eğilimine göre cezanın ertelenmesi ile-
ride suç işlemekten çekinmesine sebep olacağı hakkında mahkemece kanaat edini-
lirse,bu cezanın ertelenmesine hükmolunabilir. Bu halde ertelemenin sebebi hü-
kümde yazılır.
(Değişik: 7/12/1988 - 3506/8 md.) Suç tarihinde 18 yaşını doldurmamış olan-
lar ile 65 yaşını ikmal etmiş bulunanların mahküm oldukları ağır hapis cezası
iki yıldan, hapis veya hafif hapis cezası üç yıldan fazla olmadığı hallerde de
yukarıdaki fıkra hükümleri uygulanabilir.
Bazı suçlara ilişkin cezalar ile askeri suçlar ve disiplin suçlarına iliş-
kin cezaların ertelenemeyeceğine dair özel kanun hükümleri saklıdır.
Adli sicildeki hükümlülük kaydının silinmesi:
Madde 7 - (Mülga: 22/11/1990 - 3682/12 md.)
Hükümlüler ile Müesseselerin Tasnifi ve İnfaz Sistemi
Kısa süreli cezaların yerine getirilmesi:
Madde 8 - Kısa süreli hürriyeti bağlayıcı cezaların hükümlünün veya varsa
kanuni vekili veya Cumhuriyet Savcısının talebi üzerine;
1. (Değişik: 12/6/1979 - 2248/12 md.) Hükümlü 65 yaşını ikmal etmiş veya
sıhhi durumu cezaevinde bulunmasına mani olacak derecede bozuk olduğu tabib ra-
poru ile belgelendirilmiş ve hükümlülük süresi 60 günü geçmemişse oturduğu yer-
de,
2. (Değişik: 12/6/1979 - 2248/12 md.) Hükümlülük süresinin 60 günü geçmeme-
si halinde her hafta Cuma günleri en geç 19.00'da girmek ve pazar günleri aynı
saatte çıkmak suretiyle bir cezaevinde,
3. (Değişik: 12/6/1979-2248/12 md.) Hükümlülük süresinin 4 ayı geçmemesi
halinde serbestçe çalışabilmesini temin için her gün saat 19.00'da girmek ve
sabahları 7.00 `de çıkmak suretiyle bir cezaevinde çektirilmesine mahkemece ka-
rar verilebilir.
Yukarıdaki fıkralardan birinin tatbikatına ait karara hükümlü tarafından
kasden veya ihmali neticesi riayet olunmadığı takdirde bir aya kadar hapis ce-
zasiyle cezalandırılır. Geri kalan cezası da ayrıca çektirilir.
Müşahadeye tabi tutulma:
Madde 9 - (Değişik: 3/5/1973-1712/1 md.)
Müebbet ağır hapis cezasına veya uzun süreli hürriyeti bağlayıcı cezaya
mahküm olanlar, haklarında uygulanacak rejimi, ahlaki eğilimlerini ve gönderil-
mesi gereken infaz kurumunu tespit için tüzükte gösterilen esaslar dairesinde
müşahadeye tabi tutulurlar.
Müşahade süresi 60 günü geçemez.
Hükümlü, kişiliğine, sair hallerine, suçun işlenmesindeki özelliklere göre
gerektiğinde müşahadeye tabi tutulmayabilir.
İnfazı gereken cezaları 6 aydan aşağı olanlar müşahadeye tabi tutulmazlar.
(Değişik: 23/9/1986-KHK-262/1 md.; aynen kabul: 26/3/1987-3333/1 md.) Müşa-
hade sonunda, müşahade merkezi, Bakanlıkça grubu belli edilecek hükümlülere ait
dosyaları, mütalaası ile birlikte Bakanlığa gönderir. Dosyaları gönderilen hü-
kümlülerin, müşahade sonucuna göre gönderilecekleri infaz kurumu Bakanlıkça ta-
yin olunur. Ancak haklarındaki hüküm kesinleştiğinde bihakkın tahliyelerine ve
daha sonraki müşahadeleri sonunda şartla tahliyelerine, her yılın Ocak ayında
Bakanlıkça tesbit edilerek Cumhuriyet Savcılıklarına bildirilen süreden az kal-
olan hükümlüler, ağır ceza Cumhuriyet Savcılıklarınca bağlı ilçe Cezaevlerine
sevkedilebilirler.
Hükümlülerin müşahadeye tabi tutulmasına ve cezaevlerinin sınıflandırılma-
sına ilişkin hükümler, askeri cezaevleri ve cezaları buralarda infaz olunan hü-
kümlüler hakkında uygulanmaz.
Madde 10 - 11 - (Mülga: 10/9/1993 - KHK - 524/13 md.)
Madde 12 - Hükümlülerin ceza evlerinde gruplara ayrılması, bunlara tatbik
edilecek metodun tesbiti, bulundukları ceza evleri veya müşahede ve sınıflan-
dırma merkezleri tarafından tavsiye edilen ve Bakanlıkça kabul olunan ve nizam-
namede yer alacak esaslara göre yapılır.
KANUNLAR, KASIM 1993 (Ek - 18)
Madde 13 - Tutuklular, hükümlülerden ayrı mÜesseselerde muhafaza edilirler.
Bunlar için müstakil bir bina tefriki mümkün olmadığı takdirde bulundukları ce-
za evinde kendilerine ayrılan kesimlerde kalırlar.
Hükümlülerle tutukluların birbirleri ile ihtilatlarına müsaade olunmaz.
İzin:
Madde 14 - (Değişik: 1/5/1985 - 3193/1 md.)
Hürriyeti bağlayıcı cezaları infaz edilmekte olanlardan:
a) Hükümlülük süresinin beşte birini iyi hal ile geçirenlere anasının, ba-
basının, eşinin, kardeşinin veya çocuğunun ölümü halinde ölüm tarihinden itiba-
ren 15 günden fazla süre geçmemiş olmak şartıyla, kurum müdürünün teklifi Cum-
huriyet savcısının onayı ile,
Bunlardan birinin hayati tehlike tevlit edecek ciddi ve ağır hastalıkları
veya zarara maruz kaldıkları büyük yangın, deprem, su baskını gibi afetlerin
vukuunda mazeretin resmi belge ile tevsiki halinde, Cumhuriyet savcısının tek-
lifi Adalet Bakanlığının onayı ile,
Yol hariç bir günden on güne kadar.
b) (Değişik: 23/9/1986 - KHK-262/2 md; aynen kabul: 26/3/1987-3333/2 md.)
Açık infaz kurumlarında bulunanlar ile yarıaçık veya kapalı infaz kurumlarında
olup da açık infaz kurumlarına geçmeye hak kazananlardan hükümlülük süresinin
dörtte birini iyi hal ile geçirmiş olanlara ayrıca yol hariç 72 saate kadar ku-
rum müdürünün teklifi Cumhuriyet Savcısının onayı ile,
c) İnfaz kurumlarında hükümlülük süresinin en az altı ayını geçirmiş ve
şartla salıverilmelerine 15 gün kalmış olan hükümlülere normal hayata dönüşle-
rini sağlayacak ve iş temin edebilecek imkanların verilmesi için çalışma saat-
leri içinde ve her seferinde yol dahil 8 saate kadar kurum müdürünün teklifi
Cumhuriyet savcısının onayı ile,
Mahfuzen veya serbest olarak, Tüzükte gösterilen esaslar dahilinde izin ve-
rilebilir.
İzinde geçen, süreler hükümlülükte geçmiş sayılır.
(Değişik: 6/6/1990-3653/1 md.) İzinden dönmeyen veya izinden iki günden
fazla bir süre geçtikten sonra dönen hükümlüler hakkında, Türk Ceza Kanununun
299 ve müteakip maddelerinde yazılı hükümler uygulanır. İzin süresini iki gün
ve daha az bir süre geçiren hükümlüler hakkında bu Kanunun 15 inci maddesinin
birinci fıkrası hükmü uygulanır.
(Ek: 6/6/1990-3653/1 md.) Müebbet ağır hapis cezasına mahkum olanların bi-
rinci fıkra hükmünden yararlanabilmeleri için, (a) bendindeki halde 7 yı1 3 ay-
larını, (b) bendindeki halde 9 yıllarını iyi hal ile geçirmiş olmaları şarttır.
Madde 15 - (Değişik birinci fıkra: 1/5/1985-3193/2 md.) Tutuklu ve hükümlü-
ler, cezaevi disiplinini bozan hareketlerinden dolayı inzibati mahiyette olmak
üzere, her defasında 15 günü geçmemek kaydıyla ve her türlü ihtilattan önlene-
cek şekilde hücreye konulabilir.
Ceza evi disiplinini bozan hareketlerinden dolayı iki sene içinde üçten
fazla hücre hapsi cezası almış olanlar, Adalet Bakanlığının tasvibi ile iyi hal
gösterinceye kadar inzibati hücre şartlarına tabi tutulurlar. Bu müddet altı
ayı geçtiği takdirde keyfiyet yeniden gerekçesiyle birlikte Adalet Bakanlığına
bildirilir.
(Ek: 1/5/1985-3193/2 md.) Tutuklu ve hükümlüler hakkında uygulanacak disip-
lin işlemleri Tüzükte gösterilir.
Madde 16 - Türk Ceza Kanununun 54 üncü maddesine göre mahküm edilmiş olupta
bu cezanın infazına başlandığı sırada veya daha evvel ayrıca işlediği fiilden
dolayı yaşı sebebiyle hakkında T.C.K. 55 inci maddesinin tatbiki suretiyle hür-
riyeti bağlayıcı bir cezaya mahküm edilmiş ise bu ceza infaza başlanılan ceza
ile birlikte 55 inci maddede yazılı hükümler dahilinde çektirilir.
Madde 17 - (Değişik: 1/5/1985-3193/3 md.)
Tutuklu ve hükümlüler, bulunduruldukları kurumda çalışmaya mecbur tutulur-
lar. Bu çalışmalarına karşılık tutuklu ve hükümlülere Adalet Bakanlığınca tes-
pit edilecek ücret ödenir.
Adalet Bakanlığı; ziraat, deniz ve su ürünleri avcılığı, inşaat yol, maden
ve orman gibi iş sahalarında çalışma ekipleri kurabilir.
İşçi istihdam eden kamu kuruluşları da sahip oldukları iş sahalarında hü-
kümlü çalıştırmaya mecburdurlar.
Ekip halindeki bu çalışmalara, açık ve yarı açık ceza infaz kurumu hükümlü-
leri ile kapalı ceza infaz kurumlarında hükümlülük süresinin en az dörtte biri-
ni iyi halle geçiren hükümlüler katılırlar.
Çalışma mecburiyetinin tatbikini mümkün kılacak kurumlar ikmal edilinceye
kadar;
a) Açık ve yarı açık ceza infaz kurumu hükümlüleri,
b) Çocuk islahevi hükümlüleri,
c) Açık ve yarı açık cezaevlerine seçilme hakkı kazanmış olup da, kapasite
yetersizliği nedeniyle bu cezaevlerine tefriki yapılamayan ve ilçe kapalı ceza-
evlerine nakledilen hükümlüler,
d) Kapalı ceza infaz kurumu hükümlülerinden şartla salıverilmelerine en
fazla iki yıl kalanlardan, bu Kanuna göre hazırlanacak Tüzükte tespit edilecek
yaş meslek ve bedeni kabiliyeti haiz olanlar ile belirlenecek suçlardan hükümlü
bulunanlar.
Kamu ve özel sektöre ait işyerlerinden çalıştırılabilirler. Ancak bu çalış-
malar, gruplar halinde sürdürülür.
Yukarıdaki fıkralarda yer alan çalışmalar, ceza infaz kurumu personelinin
gözetim ve muhafazası altında yapılır.
Kapalı ceza infaz kurumlarındaki ekip ve grup çalışmalarına katılabilecek
hükümlüler dışında kalan hükümlüler de, infaz kurumu haricindeki iş sahalarında
çalıştırılabilirler. Bu takdirde çalışmalar, güvenlik önlemleri altında ve jan-
darma muhafazasında yapılır.
Tutuklu bulunanlar, ancak kurum içindeki atölye ve işyerlerinde çalıştırı-
lırlar.
Madde 18 - (Mülga birinci fıkra: 8/5/1984-3002/16 md.)
(Değişik fıkralar: 3/5/1973 - 1712/1 md.):
Türk mahkemelerince mahküm edilmiş olup da hürriyeti bağlayıcı cezaları ik-
mal veya kısmen veya tamamen affolunmuş yahut şartla salıverilmiş bulunan ya-
bancılardan ayrıca emniyeti umumiyle nezareti altında bulundurulması veya şart-
la salıverilmiş olması sebebiyle Türk Ceza Kanununun 28 inci maddesinin 3 ve 4
üncü fıkraları hükümlerinin uygulanması gerekenlerden varsa para cezaları ile
her türlü şahsi hak ve yargılama giderlerini ödeyenlerin istekleri üzerine yurt
dışına çıkmalarına ve yurtta kalmaları sakıncalı görülenlerin de Cumhuriyet
Savcılığının talebi ile hükmü veren mahkemece hudut dışı edilmelerine, karar
verilebilir.
Hudut dışı edilmiş yabancılar 5 yıl geçmedikçe yurda sokulmazlar.
Şartla salıverilme:
Madde 19 - (Değişik birinci fıkra: 11/3/1986 - 3267/1 md.) Türkiye Büyük
Millet Meclisi tarafından ölüm cezalarının yerine getirilmemesine karar veri-
lenler 30 yıllarını; müebbet ağır hapis cezasına hükümlüler 20 yıllarını; diğer
şahsi hürriyeti bağlayıcı cezalara mahküm edilmiş olanlar hükümlülük süresinin
1/2'ni; çekmiş olup da Tüzüğe göre iyi halli hükümlü niteliğinde bulundukları
takdirde, talepleri olmasa dahi şahsi şartla salıverilirler.
KANUNLAR, TEMMUZ 1990 (Ek - 6)
(Değişik: 6/6/1990 - 3653/2 md.) Tutuklu veya hükümlü iken firar edenler,
firara teşebbüs suçundan veya cezaevi idaresine karşı ayaklanma suçundan mahkum
edilmiş olanlar ile disiplin cezası olarak dört defa hücre hapsi cezası almış
olanların yukarıdaki fıkra hükmünden yararlanabilmeleri için, bunlardan; Türki-
ye Büyük Millet Meclisi tarafından ölüm cezalarının yerine getirilmemesine ka-
rar verilenlerin 33 yıllarını, müebbet ağır hapse mahkum olanların 25 yılları-
nı, diğer şahsi hürriyeti bağlayıcı cezalara mahkum olanların ise hükümlülük
sürelerinin 2/3'ünü çekmiş olmaları şarttır. Tutuklu veya hükümlü iken iki de-
fa firar edenler, iki defa firara teşebbüs suçundan veya iki defa cezaevi ida-
resine karşı ayaklanma suçundan mahkum edilmiş olanların yukarıdaki fıkra hük-
münden yararlanabilmeleri için, bunlardan; Türkiye Büyük Millet Meclisi tara-
fından ölüm cezalarının yerine getirilmemesine karar verilenlerin 36 yıllarını,
müebbet ağır hapse mahkum olanların 28 yıllarını, diğer şahsi hürriyeti bağla-
yıcı cezalara mahkum olanların ise hükümlülük sürelerinin 3/4'ünü çekmiş olma-
ları şarttır.
(Değişik üç - dokuzuncu fıkralar: 3/5/1973 - 1712/1 md.):
Yukardaki nisbetlerin tayininde hükümlünün tutuklu kaldığı günler de hesaba
katılır.
Şartla salıverilmeyi gerektirir mahiyette cezaevi idaresi tarafından verilen
gerekçeli mütalaa, hükmü veren mahkemeye, hükümlü başka bir yerde bulunuyorsa,
hükümlünün bulunduğu yerdeki hükmü veren mahkeme derecesinde bulunan mahkemeye
tevdi edilir. Mahkeme bu mütelaayı uygun görürse şartla salıverilme kararı der-
hal yerine getirilir.
Mahkeme şartla salıverilmeyi uygun görmediği takdirde gerekçesini kararın-
da gösterir.
Bu karara karşı hükümlü, vekili, kanuni mümessili veya Cumhuriyet Savcısı
tarafından acele itiraz yoluna başvurulabilir.
Kısa süreli hürriyeti bağlayıcı cezalarının bu Kanunun 8 inci maddesinin 1,
2 ve 3 üncü bentlerine göre infazına karar verilenler şartla salıverilmeden
yararlanamazlar.
Şartla salıverilmiş olan hükümlüler hakkında şartla salıverilme süresinin
sonuna kadar Türk Ceza Kanununun 28 inci maddesinin 3 ve 4 üncü fıkraları hü-
kümleri uygulanır.
Şartla salıverme hükümlünün iktidarı nisbetinde şahsi hakları tazmin etmesi
şartına talik edilebilir.
(Son fıkra: Ek: 17/3/1982 - 2683/3 md.; Mülga: 6/6/1990 - 3653/3 md.)
Ek Madde 1 - (Ek: 3/5/1973 - 1712/2 md.)
Sırf askeri suçlar ile askeri disiplin suçları ayrık olmak üzere askere
alınmadan önce veya askerlikleri sırasında işledikleri suçlardan dolayı er ve
erbaşlar ile yedek subaylar hakkında kısa süreli hürriyeti bağlayıcı cezalar
yerine hükmedilen bu kanunun 4 üncü maddesinin 3 ve 4 numaralı bentlerinde ya-
zılı tedbirler ile 5 inci maddesinde yazılı para cezalarının yerine getirilme-
si askerlik hizmetlerinin sonuna bırakılır.
(Ek: 17/3/1982-2638/4 md.; Değişik: 22/9/1983-2892/1 md.) Herhangi bir Suç-
tan askeri ceza ve tutukevinde tutuklu bulunan kişiler hakkında, adliye mahke-
melerince verilen veya askeri mahkemelerce verilip de Askeri Ceza Kanununun 39
uncu maddesi uyarınca umumi cezaevlerinde infazı gereken hürriyeti bağlayıcı
cezalar ile para cezasından çevrilmiş bulunan hürriyeti bağlayıcı cezaların in-
fazı, bu kişilerin tutukluluk hali durdurulmak suretiyle askeri ceza ve tutuk-
evlerinde yapılır. Hükümlü, tutukluluk halinin sona ermesi durumunda, cezasının
infazı bitmemiş ise umumi cezaevine gönderilir. Cezaları askeri ceza ve tutuk-
evlerinde bu suretle infaz edilenler hakkında 19 uncu madde ile Ek 2 nci madde
hükümleri de uygulanır.
(Değişik: 17/3/1982-2638/4 md.) Bu maddede belirtilen süreler içerisinde
zaman aşımı işlemez.
Ek Madde 2 - (Ek: 1/6/1978-2148/1 md.)
Hükümlülerin yarı açık veya açık cezaevlerine seçilmelerine karar verme iş-
lemi, Adalet Bakanlığınca her yılın Ocak ayı içerisinde tespit edilerek Cumhu-
riyet Savcılıklarına bildirilen şartla salıverilme tarihine göre yapılır. Ba-
kanlıkça bildirilen bu tarih aşılmamak ve kapalı kurumlarda çalışanlara öncelik
tanınmak kaydıyla; 9, 10 ve 11 inci maddeler gereğince tabi tutulacakları müşa-
hadeleri sonucu yarı açık veya açık müesseselere naklolunan hükümlülerin; anı-
lan müesseselerde kaldıkları her ay için 6 gün, 19 uncu maddenin 1, 2 ve 3 üncü
fıkralarına göre tespit edilecek şartla salıverilme tarihlerinden indirilmek
suretiyle şartla salıverilme işlemi yapılır.
Kapalı infaz kurumlarında bulunanlardan yarı açık veya açık infaz kurumla-
rına ayrılmaya hak kazanıp da olanak sağlanmaması sebebiyle naklolunamayanlar
ile aynı nitelikleri haiz oldukları halde yaş ve bedeni kabiliyetleri itibarıy-
la çalışma şartlarına intibak edemiyecekleri tespit edilenlerin, iktisap ettik-
leri hak tarihinden sonra kapalı kurumlarda geçirecekleri süreleri de yarı açık
veya açık müesseselerde geçmiş sayılır.
1 ve 2 nci fıkralardaki indirimden yararlananların, yarı açık veya açık ku-
rumlara ayrılmalarına ilişkin idare kurulu kararından önce tutuklu ve hükümlü
olarak çalışmak veya çalışmak isteyip de çalıştırılmasına olanak sağlanamaması
suretiyle veya yaş ve bedeni kabiliyetleri itibarıyla çalışamayanların, iyi
hallilikle geçirdikleri günler, 1 inci fıkradaki indirime esas sürelerine ekle-
nir.
Her iki halde de yapılacak indirimlerde 1 aydan az süreler hesaba katılmaz.
Şartla salıverilmenin geri alınmasına karar verilmesi halinde, bu kararla
birlikte 1,2 ve 3 üncü fıkralar gereğince yapılan indirim de geri alınmış olur.
Yarı açık veya açık müesseselerden ve 2 nci fıkrada belirtilen nitelikleri
haiz olduğu halde kapalı müesseselerden firar edenlerle, en az iki defa kapalı
cezaevlerine iade edilenler veya yarı açık veya açık cezaevlerinden kapalı ku-
rumlara iadeyi gerektiren hareketleri sebebiyle 2 nci fıkraya göre kazandıkları
hakları en az iki defa kaybedenler; evvelce yarı açık veya açık müesseselerde
veya bu kurumlara ayrılmaya hak kazandıkları tarihten sonra kapalı cezaevlerin-
de geçirdikleri süreler dahil hiçbir surette indirimden yararlanamazlar.
(Ek: 11/3/1986 - 3267/3 md.) Kısa süreli hürriyeti bağlayıcı cezalara mah-
küm olanlar hakkında da, müşahadeye tabi tutulma ve açık ve yarı açık müessese-
lere ayrılma şartları aranmaksızın bu madde hükümleri uygulanır.
(Ek: 11/3/1986 - 3267/3 md.) Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından ölüm
cezalarının yerine getirilmemesine karar verilenler hakkında, bu maddedeki in-
dirim hükümleri uygulanmaz.
(Ek: 23/9/1986 - KHK-262/3 md; aynen kabul: 26/3/1987-3333/3 md.) Hükümlü-
lerin bu maddede belirtilen indirimden yararlanarak şartla salıverilmeleri
için, açık veya yarı açık cezaevlerine ayrılmalarına dair cezaevi idare kurul-
larınca verilecek kararlar ve müşahade dosyaları Bakanlığa gönderilmez.
Ek Madde 3 - (Ek: 1/6/1978-2148/2 md.;Mülga: 10/9/1993-KHK-524/13 md.; Aynen
Kabul: 6/8/1997 - 4301/21 md.)
Ek Madde 4 - (Ek: 1/6/1978-2148/2 md.)
İnfaz kurumlarından tahliye edilen meslek ve sanat sahiplerine T.Halk Ban-
kasınca,meslek edinme kredisi verilebilir.
Geçici hükümler:
Geçici Madde 1-Bu kanunun yürürlüğe girmesinden evvel mahkum olanlardan
haklarında verilen cezanın miktar veya nev'i itibariyle tecilden istifade edemi-
yenler, bu kanunun yürürlüğe girmesinden sonra üç ay içinde hükmü veren mahkeme-
ye müracaat edebilirler. Bu taktirde hükmü veren mahkeme, durumu 6 ncı maddede-
ki şartlara uyduğu takdirde mahkümun cezasını tecil edebilir.
Mahkümun müracaatı üzerine gereğinde infazın tehirine mahkemece karar veri-
lebilir.
Geçici Madde 2 - Türk Ceza Kanunu ile hususi kanunlarda yazılı sürgün ceza-
ları kaldırılmıştır.
Geçici Madde 3 - Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte kesinleşmiş bulunan
mahkümiyetler hakkında 4 üncü madde hükmünün uygulanabilmesi, ilgilinin bu ka-
nunun yürürlük tarihinden itibaren üç ay içinde kararı veren mahkemeye müraca-
atına bağlıdır.
Geçici Madde 4 - Diğer kanunların bu kanuna aykırı hükümleri uygulanmaz.
(Ek: 3/5/1973 - 1712/3 md.) Ancak; mahkemelerce hükmolunan para cezalarının
tahsil usül ve şeklini gösteren özel kanun hükümleri saklıdır.
Geçici Madde 5 - Bu kanuna göre hazırlanması öngörülen tüzük kanunun yayımı
tarihinden itibaren üç ay içinde hazırlanarak yürürlüğe konur.
Geçici Madde 6 - Tüzük yürürlüğe girmeden önce infazı gereken ölüm cezaları
T.C.K. nun 12 nci maddesindeki esaslar dairesinde yerine getirilir.
Geçici Madde 7 - Müebbet ağır hapis cezasına mahküm bulunanlarla uzun süre-
li hürriyeti bağlayıcı cezaya mahküm olanlar hakkında tatbik edilecek rejimin
yalnız uzun süreli hürriyeti bağlayıcı cezaya mahküm olanlara münhasır olmak
kaydiyle müşahede merkezleri ikmal edilinceye kadar işbu tecrit ve müşahedeye
tabi tutulma keyfiyeti Adalet Bakanlığınca peyderpey tayin ve tatbik olunur.
(Ek: 1/6/1978-2148/3 md.) Her grup için ayrı cezaevleri ikmal edilinceye
kadar müşahede görmüş hükümlülerin gerektiğinde gruplandırılmış cezaevlerine
nakilleri Adalet Bakanlığınca yapılabilir.
Geçici Madde 8 - (Ek: 3/5/1973 - 1712/4 md.)
Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce işledikleri suçlardan dolayı pa-
ra cezasına mahküm edilmiş veya edilecek olanlardan usulüne göre ödeme emri
tebliğ edilmiş ve belli süre içerisinde para cezasını ödememiş bulunanların
ilamları mahallin en büyük Mal Memurluğuna verilir. Mal Memurluğunca Amme Ala-
caklarının Tahsili Usulü Hakkındaki Kanuna göre infaz olunur.
Geçici Madde 9 - (Ek: 3/5/1973 - 1712/4 md.)
Erteleme hadleri dahilinde olmasına rağmen hükümlü bulundukları hürriyeti
bağlayıcı cezaları ertelenmemiş veya erteleme istekleri reddedilmiş bulunanlar
ayrık olmak üzere; bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce mahküm edilenler-
den, durumları 6 ncı maddenin 2 nci fıkrasında yazılı esaslara uyanlar hakkın-
da, talebe bağlı olmaksızın hükmü veren mahkemece evrak üzerinde inceleme ya-
pılmak suretiyle erteleme hususunda yeniden karar verilir.
Geçici Madde 10 - (Ek: 1/6/1978 - 2148/4 md.)
Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce yarı açık ve açık müesseselerde
bulunanlarla kapalı infaz kurumlarında olup, açık veya yarı açık infaz kurumla-
rına ayrılmaya hak kazanmış olan hükümlülerin, tutuklulukta geçen süreleri de
çalışmakla geçmiş sayılarak değerlendirilmek suretiyle Ek Madde 2 deki şartlar
dairesinde indirimin hesabında nazara alınır.
Son Hükümler
Yürürlüğe giriş:
Madde 20 - 4 üncü maddenin 2 ve 4 üncü bentleri, 5 inci maddenin 7 nci fık-
rasındaki (Devlet, İktisadi Devlet Teşekkülleri, belediye ve sair amme hizmet-
lerinde bir yılı geçmemek üzere çalıştırmanın sureti tatbikine) dair hükümler
ile 12, 14, 17 nci madde hükümleri tüzük ile birlikte diğer maddeler ise kanu-
nun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Madde 21 - Bu kanunun hükümlerini Adalet Bakanı yürütür.
*
* *
13/7/1965 TARİHLİ VE 647 SAYILI ANA KANUNA İŞLENEMEYEN GEÇİCİ MADDELER:
1 - 17/3/1982 tarihli ve 2638 Sayılı Kanunun geçici maddesi:
Geçici Madde - Bu Kanunla değiştirilen 19 ncu maddenin 2 nci fıkrası ve ay-
nı maddeye eklenmiş bulunan fıkra hükümlerinin uygulanmasında, bu Kanunun yü-
rürlüğe girdiği tarihten önce;
a) Firar veya firara teşebbüs eden tutukluların ve firara teşebbüs eden hü-
kümlülerin,
b) Ek fıkrada gösterilen eylemleri işleyen tutuklu veya hükümlülerin,
Bu fiilleri dikkate alınmaz.
2 - 11/3/1986 tarihli ve 3267 sayılı Kanunun geçici maddesi:
Geçici Madde - Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar geçen süreler için
647 sayılı Cezaların İnfazı Hakkında Kanunun şartla salıverilmeye dair 19 uncu
maddesi ile Türk Ceza Kanununun 304 üncü maddesinin (III) numaralı fıkrası ve
647 sayılı Kanunun indirimle ilgili Ek 2 nci maddesi hükümlerinin tatbikinde;
a) İyi halli olma şartı aranmaz.
b) 647 sayılı Kanunun 19 uncu maddesinin son fıkrası hükmü ile Ek 2 nci
maddesinin son fıkrası hükmü uygulanmaz.
Ancak, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte durumları, 647 sayılı Kanunun
19 uncu maddesinin son fıkrasına girenlerden; derhal şartla salıverilmesi gere-
kenler ile şartla salıverilmelerine 9 aydan az süre kalmış olanlar, bu Kanunun
yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 9 ay süre ile denemeye tabi tutulurlar. Bu
deneme süresi içinde tüzüğe göre iyi halli oldukları tespit edilenlerden; firar
veya firara teşebbüs etmiş olanlar 647 sayılı Kanunun 19 uncu maddesinin ikinci
fıkrasına, cezaevi idaresine karşı ayaklanma suçundan mahküm edilmiş olanlar
Türk Ceza Kanununun 304 üncü maddesinin (III) numaralı fıkrasına, diğerleri ise
647 sayılı Kanunun 19 uncu maddesinin birinci fıkrasına göre şartla salıverilme
ve 647 sayılı Kanunun Ek 2 nci maddesine göre indirim hükümlerinden yararlanır-
lar.
3 - 26/3/1987 tarihli ve 3333 Sayılı Kanunun geçici maddesi:
Geçici Madde - 2/2/1984 tarihli ve 2977 sayılı İdari Usul ve İşlemlerin Ye-
niden Düzenlenmesi ile İlgili Yetki Kanunu ile Bakanlar Kuruluna verilen Kanun
Hükmünde Kararname çıkarma yetkisi, 647 sayılı Cezaların İnfazı Hakkında Kanun
için de adı geçen Kanunla verilen süre bitimine kadar geçerlidir.
KANUNLAR, ŞUBAT 1989 (Ek - 3)
4 - 7/12/1988 tarihli ve 3506 sayılı Kanunun geçici Maddeleri
Geçici Madde 1 - 647 sayılı Cezaların İnfazı Hakkında Kanunun 4 üncü madde-
sinin dördüncü fıkrasının uygulanması sebebiyle kanun yollarına başvurulamamış
hükümlere karşı, hükümlü, müdahil ve Cumhuriyet savcısı ceza infaz edilmiş olsa
bile, bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren bir ay içerisinde Kanun yollarına
başvurabilirler.
Geçici Madde 2 - Bu Kanunun yayımı tarihinden önce haklarında, ağır hapis
hariç olmak üzere, bir yılı aşmamak kaydıyla altı aydan fazla hürriyeti bağla-
yıcı ceza verilmiş olanlar bu cezaları infaz edilmiş olsa bile bu Kanunun ya-
yımı tarihinden itibaren iki ay içinde hükmü veren mahkemeye başvurarak 647 sa-
yılı Kanunun 4 üncü maddesinin tatbikini talep edebilirler. Bu takdirde mahkeme
dosyayı yeniden ele alarak talep hakkında bir karar verir.
Mahkeme talep doğrultusunda karar verdiği takdirde;
a) Daha önce infazı tamamlanan hürriyeti bağlayıcı cezanın çevrildiği para
cezası veya tedbir yeniden infaz edilmez. Ancak bu değişiklik Adli Sicil kaydı-
na işlenir.
b) Devam etmekte olan infazlarda ilgili derhal tahliye olunur ve infaz ku-
rumunda geçen süreler 647 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasındaki
miktarların alt sınırı esas alınarak mahsup edilir.
Geçici Madde 3 - 647 sayılı Cezaların İnfazı Hakkında Kanunun 6 ncı madde-
sinde bu Kanunla yapılan değişiklikten yararlanabilecek olanlar, Kanunun yayımı
tarihinden itibaren iki ay içinde hükmü veren mahkemeye başvurarak, cezanın er-
telenmesi yönünden durumlarının yeniden incelenmesini isteyebilirler. Bu tak-
dirde mahkeme dosyayı yeniden ele alarak talep hakkında bir karar verir.
Geçici Madde 4 - Bu Kanunla, Türk Ceza Kanununun 119 uncu maddesi kapsamına
alınan suçları işlemiş olup da, Kanunun yürürlüğe girmesinden önce haklarında
tahkikata başlanmış veya kamu davası açılmış veya mahkümiyet hükmü verilmiş
olanların, yürürlük tarihini izleyen iki ay içinde 119 uncu maddedeki şartları
yerine getirerek ödemede bulunmaları halinde haklarında;
1. Hazırlık tahkikatında, takibata yer olmadığına,
2. Açılmış davaların ortadan kaldırılmasına,
3. Mahkümiyet hükmünün verilmemiş sayılmasına,
Karar verilir. Bu suçlardan tutuklu veya hükümlü olanlar derhal tahliye
edilirler.
Tutuklu ve hükümlülerin bakiye hürriyeti bağlayıcı cezalarına karşılık öde-
meleri gereken para cezasının hesaplanmasında beher gün karşılığı olarak 647
sayılı Cezaların İnfazı Hakkında Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının
(1) numaralı bendinde belirtilen asgari hadler esas alınır.
647 SAYILI KANUNDA EK VE DEĞİŞİKLİK YAPAN MEVZUATIN
YÜRÜRLÜKTEN KALDIRDIĞI KANUN VE HÜKÜMLERİ GÖSTERİR LİSTE
Yürürlükten Kaldıran Mevzuatın
Yürürlükten Kaldırılan --------------------------------
Kanun veya Kanun Hükümleri Tarih Sayısı Maddesi
--------------------------------------------- ---------- ----------- ---------
647 sayılı Kanunun 18.md.sinin birinci fıkra- 8/5/1984 3002 16
sı 765 sayılı Türk Ceza Kanununun 304 üncü
Maddesinin III Numaralı Fıkrası, 647 sayılı
Cezaların İnfazı Hakkında Kanunun 4 üncü Mad-
desinin Yedinci Fıkrası ve 10/6/1949 Tarihli
ve 5435 sayılı Kanun 7/12/1988 3506 10
647 sayılı Kanunun 19 uncu maddesinin son
fıkrası ile 1/3/1926 tarihli ve 765 sayılı
Türk Ceza Kanununun 13 üncü maddesinin son
fıkrası 6/6/1990 3653 3
4664 sayılı Adli Sicil Kanunu ile 647 sayılı
Kanunun 7 nci maddesi 22/11/1990 3682 12
647 sayılı Kanunun 10,11 ve Ek 3 üncü
maddeleri 10/9/1993 KHK-524 13
647 sayılı Kanunun Ek 3 üncü maddesi 6/8/1997 4301 21
647 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN
YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ GÖSTERİR LİSTE
Kanun Yürürlüğe
No. Farklı tarihte yürürlüğe giren maddeler giriş tarihi
------------ ----------------------------------------------- ----------------
879 - 23/6/1967
1712 - 11/5/1973
2148 - 11/6/1978
2248 - 22/6/1979
2638 - 19/3/1982
2788 - 22/1/1983
2892 - 24/9/1983
3002 - 15/5/1984
3193 - 8/5/1985
3267 - 19/3/1986
KHK-262 - 15/10/1986
3333 - 7/4/1987
3355 - 24/4/1987
3506 - 14/12/1988
3653 - 25/6/1990
3682 - 29/11/1990
KHK-524 - 17/9/1993
4301 - 9/8/1997