Top-view of BF982 |
Λίγα λόγια για το NF: η τιμή θορύβου ενός προενισχυτή κεραίας στα VHF, UHF κλπ., είναι μία από τις πλέον
σημαντικές παραμέτρους που χαρακτηρίζει την ποιότητα λήψης ενός συστήματος. Γιά παράδειγμα, ένας δέκτης με NF = 5, όταν λάβει ένας οριακό σήμα, ο ακροατής του θα έχει δυσκολία να αποδιομορφώσει 100% τα λόγια του συνομιλητή που εκπέμπει. Αντίθετα, ένας δέκτης με NF = 1, τον ίδιο σταθμό θα μπορεί να τον αποδιαμορφώσει 100%.
Το BF981 που χρησιμοποιεί ο προενισχυτής αυτής της σελίδας, είναι ένα Dual Gate MosFet κατασκευασμένο ειδικά για VHF εφαρμογές (μέχρι τους 200 ΜΗΖ), προσφέροντας εξαιρετικό NF, της τάξεως του 1 DB. Παρακάτω υπάρχει σχετικό LINK, όπου μπορείτε να δείτε τις προδιαγραφές αυτού του MosFEt σε μορφή PDF από το σχετικό βιβλίο της PHILIPS. 'Ομως, για να επιτευχθεί η βέλτιστη τιμή θορύβου, πρέπει να τηρηθούν κάποιες προυποθέσεις. Η 1η είναι το ρεύμα που διαρρέει το Source του BF981 να είναι ίσο με 10mA και η
2η προυπόθεση, το VG2 να είναι ίσο με 4 Volts, όταν η τάση τροφοδοσίας ισούται με 10 Volts.
To VG2 δεν είναι δύσκολο να το τροφοδοτήσουμε με 4 Volts, αρκεί να επιλέξουμε σωστά τις αντιστάσεις R1 & R2.
Δεδομένου ότι η τάση παροχής είναι σταθεροποιημένη από μία Zener 10 V, η προυπόθεση αυτή εξασφαλίζεται εύκολα.
Το ρεύμα λειτουργίας όμως, εξαρτάται από τις ανοχές των εξαρτημάτων αλλά και του ίδιου του ημιαγωγού. Για τον λόγο αυτόν, ρυθμίζουμε το ρεύμα του προενισχυτή ως εξής:
στη θέση της R3, κολλάμε πρόχειρα ένα trimmer 100 Ω, ρυθμισμένο στη μέγιστη αντίσταση. Κατόπιν παρέχουμε τάση +10 Volts απευθείας στον C7 από εξωτερικό σταθεροποιημένο τροφοδοτικό, δηλ το ποδαράκι του που συνδέεται η DZ και η R7, παραμένει ακόλλητο, έτσι ώστε να υπάρχει ροή ρεύματος μόνο μέσω του Τ1 (και όχι της Zener κλπ). 'Εχοντας τοποθετήσει ένα mA-μετρο "εν σειρά" με τα + 10 Volts, μειώνουμε σιγά-σιγά την αντίσταση του trimmer, μέχρις ότου διαβάσουμε στην κλίμακα του μιλλαμπερόμετρου 10 mA. Διακόπτουμε την τροφοδοσία και αποκολλάμε το trimmer από την πλακέτα. Μ'ένα Ωμόμετρο, μετρούμε την αντίσταση του trimmer. Αν π.χ. αυτή είναι 47Ω, βρίσκουμε μία αντίσταση άνθρακος (0,25W) με την ίδια τιμή και την κολλάμε στην θέση της R3 μόνιμα.
Με τον τρόπο αυτόν, έχουμε ρυθμίσει το ρεύμα του Source στην ιδανική τιμή, κάτι που έχει σαν αποτέλεσμα ο προενισχυτής να μας προσφέρει το καλύτερο δυνατό Noise Figure.
Κλείνοντας την σελίδα, θα ήθελα να πληροφορήσω τους "υποψήφιους κατασκευαστές", ότι
τα κυκλώματα VHF απαιτούν εμπειρία και γνώση σε παρόμοιες κατασκευές. ΜΗΝ αποπειραθείτε να το κατασκευάσετε αν δεν έχετε εμπειρία! Επίσης, υπάρχουν στην πράξη μεγάλες αποκλίσεις στην συμπεριφορά
του κυκλώματος, ανάλογα με τα εξαρτήματα που πιθανόν να χρησιμοποίηθούν. 'Ενα από τα συνηθέστερα προβλήματα που πιθανόν καποιος να συναντήσει, είναι η "αυτοταλάντωση". Αν και γενικά η
παρούσα κατασκευή δεν έδειξε τέτοια "προδιάθεση", σε περίπτωση που συναντήσουμε παρόμοια
συμπεριφορά, μπορούμε να την αντιμετωπίσουμε με :
*1) τοποθέτηση χάντρας φερρίτη στο G2 (πλησίον του Τ1)
*2) τοποθέτηση αντίστασης 100 Ω σε σειρά με το G2. Και τα 2 άκρα της αντίστασης να έχουν πυκνωτή απόζευξης 1nF SMD.
*3) τοποθέτηση μικρής χάντρας φερρίτη στο Drain
*4) τοποθέτηση αντίστασης 5 Ωμ σε σειρά με το Drain
Τέλος, ο συντονισμός του κυκλώματος πρέπει να γίνει με πολλή υπομονή για να έχετε τα καλύτερα δυνατά
αποτελέσματα. Αν έχετε ένα GDM θα σας βοηθήσει πολύ στον προσυντονισμό. Κατόπιν με κάποιο Signal
Source, Γεννήτρια VHF & ένα Sinad-meter ρυθμίζουμε τα CT από την είσοδο πρός την έξοδο για μέγιστο σήμα
και τον καλύτερο S/N ratio. Οι ρυθμίσεις θα γίνουν πολλές φορές, μέχρις ότου βεβαιωθούμε ότι έχουμε πετύχει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.
Αν δεν έχετε όργανα, βρείτε κάποιο μακρινό σταθμό με χαμηλό σήμα και
συντονείστε τα CT για την καλύτερη δυνατή ενίσχυση με την καλύτερη ταυτόχρονα δυνατή καθαρότητα λήψεως. Συνήθως τον καλύτερο δυνατό λόγο "σήμα/θόρυβο" τον πετυχαίνουμε στην πράξη, αν δώσουμε λίγο περισσότερο χωρητικότητα στα CT, από το σημείο της μέγιστης ενίσχυσης. Αν και αυτό συνήθως είναι εις βάρος της μέγιστης ενίσχυσης, εν τούτοις στην πράξη επιλέγουμε το καλύτερο δυνατό σημείο μεταξύ "ενίσχυσης και S/N".
H πλακέτα με τα πηνία και trimmers πριν την τελική κατασκευή. |
Μία άλλη version του Pre-amp με απλούστερο κύκλωμα εισόδου (μόνο ένα LC) |
Παλαιότερη version του Pre-amp με το RCA 40673 στη θέση του BF981 |
Part List T1 = BF981 (PHILIPS or TELEFUNKEN, αποφύγετε "No-NAME") CT = trimmers 4-20 pF R1 = 82 K / 0.25 W (άνθρακος) R2 = 56 K / 0.25 W (άνθρακος) R3 = βλέπε κείμενο R4, R6 & R5 = βλέπε πίνακα παρακάτω R7 = 100 Ohm / 0.25 W C1 - C2 - C4 - C6 = 1nF SMD (ή τραπεζοειδής) C3 = 1nF / 63 V ceramic C5 = 10 uF / 16 V C7 = 1nF (Feedthrough capacitor) DZ = 10V / 1W Zener diode L1 (πηνίο αέρος) = 6 σπείρες, 1mm σύρμα επάργυρο, μήκος πηνίου= 11 mm, λήψη 1 1/2 σπείρα από το GND (ψυχρό άκρο), εσωυ. διάμετρος = 6.3 mm L2 = ίδιο με το L1, χωρίς λήψη L3 (πηνίο αέρος) = σπείρες, 1 mm σύρμα επάργυρο, μήκος 9 mm, λήψη 1 1/4 σπείρα από το +VCC, εσωτ. διάμετρος= 6.3 mm Τιμές δικτυώματος εξασθένισης
Όλες οι αντιστάσεις είναι 0,25 W (άνθρακος) |