Bier

Wie kent dit vocht niet? Het bestaat in heel varianten, heeft meestal alcohol in zich en is ontzetten lekker (op z'n tijd tenminste).

In dit gedeelte van PE1RLN gaat het over het maken van bier en wat er allemaal bij komt kijken. Ook staan mijn bevindingen en gedachten vermeld, mocht je daar ook nog interesse in hebben.

en tot slot:

Bier lijkt ontzetten moeilijk om te maken en menigeen vraagt zich af hoe je daar nou eigenlijk alcohol in krijgt.

Je kunt je een huppel werk besparen door een zgn. Bierpakket te kopen. Dat is een IKEA-kast onder de bieren. Zeker als je gaat beginnen en niet zo'n grote hoeveelheden bier wilt maken, is dit een goed alternatief voor het uitgebreide brouwen.

Voor het maken van een dergelijk bier heb je het volgende nodig:

- Bierpakket
- 14 liter SCHOON water
- Gistingsvat
- Bewaarvat (kan hetzelfde zijn)
- Waterslot
- Suiker
- Spatel

Uiteraard heb je nog wel het een en ander nodig, maar dat laat ik aan je eigen inventiviteit over.

Stelregel nummer één is: werk schoon! Als er bacteriën in het brouwsel komen, kan het bier zuur gaan smaken, komt de gisting niet op gang en kun je het zaakje door de gootsteen mikken. Ik heb daarom een zeer goed ontsmettingsmiddel gekocht. Het werkt ontzettend goed, maar je moet opletten dat je het niet op je kleren krijgt, want dan heb je ineens een punk-tshirt!

Allereerst moet er 14 liter water geprepareerd worden. Dat wil zeggen: zo min mogelijk opgeloste deeltjes zoals kalk en chloor mogen erin zitten. Deze beïnvloeden namelijk de smaak van het bier nadelig. Ook bacteriën moeten geweerd worden. Daarom zijn er drie methoden om schoon water te verkrijgen:
- Bronwater zonder koolzuur kopen
- Water 15-30 minuten koken
- Water filtreren

Al deze methoden hebben een goed resultaat, ofschoon de laatste helemaal perfect is. In Tips en Trucs staat hier ook nog wat over.

Als je dan in het schoongemaakte gistingsvat 11 liter water doet, kan het bierpakket gebruikt worden. Het geheel bestaat uit een blik met een zakje gist erbij. Die gist komt dadelijk.
Maak het blik nog NIET open, maar zet het geheel in een pan warm water, zodat de inhoud (een soort stroop) week wordt.

Na een kwartier kun je het blik eruit halen, afdrogen met een schone theedoek en openen met een schone opener. Giet de inhoud nu in het vat.

Het residu in het blik spoel je met het schone water dat je nog over had (3 liter) eruit in het vat zodat de totale inhoud van het vat op 15 liter komt.

Nu moet je het zaakje goed door elkaar roeren zodat alle stroop goed oplost en er een homogene oplossing ontstaat. Laat de oplossing afgedekt een half uur staan. Open het vat en roer alles nogmaals goed door elkaar. Herhaal dit een keer of drie, dan is het wel goed.

Dan gaan we de gist klaarmaken. Deze is gedroogd in een zakje gedaan en moet opgestart worden. Vul daarom een glas met 200ml handwarm water (30 oC) en roer de hele inhoud van het zakje er goed doorheen. Roer regelmatig gedurende 20 minuten zodat het zaakje goed opgelost blijft. Het gaat naar brood ruiken (duuh!).

Roer vervolgens de gist door de oplossing in het gistvat en blijf een paar minuten goed roeren. Enige turbulentie rond de spaan zorgt ervoor dat alles goed mixt.

Let op: indien je gekookt water gebruikt, mag je de gist pas gaan aanmaken op het moment dat de oplossing ongeveer 25 oC warm is! Gebruik een thermometer (schoon!) om dit te controleren. Doe je de gist namelijk meteen erbij, dan gaat ie kapot en heb je kans dat het gisten niet op gang komt.

Plaats nu de deksel met het waterslot erop en vul het waterslot voor de helft. Na een dag zul je merken dat het vat "boertjes" laat via het waterslot en er water uit komt. Je hoeft dat water niet aan te vullen; een beetje is al voldoende. Zorg er wel voor dat er geen vliegjes in het slot kunnen komen!

Nu laat je het geheel minimaal 1 1/2 week gisten. In het recept staat vaak 7 dagen, maar je weet maar nooit…

Op de oplossing aan het gisten is, ontstaat er schuim bovenop. Als je dit met rust laat, zakt dit na het gisten naar de bodem toe en heb je er geen last van. Ga niet in het zaakje roeren en open het vat niet om "even te kijken".

Als je geïnteresseerden toch iets wilt laten zien, schijn dan met een zaklamp door de zijkant van het vat (moet wel van kunststof zijn…) dan zoen ze het ook.

Bier moet in de fles of in een vat, dat spreekt voor zich. Het is namelijk nog lang niet klaar! Waar je het in doet maakt niet uit. Ik haal bij de slijter gewoon kratjes met flesjes en betaal het statiegeld. Dan plaats ik de kratten met flesjes in bad en laat er handwarm water bij lopen met een riante scheut allesreiniger.

Na een uur vallen de etiketten ervan af en kun je de flesjes met de hand nawrijven zodat de resten gom ervan af gaan. Spoel de flessen goed na en zet de krat weg, eventueel met een afdekking erover.

Ruik na een dag aan de flesjes of ze niet vies ruiken!

Vlak voor het bottelen moeten de flessen grondig schoongemaakt worden. Een theelepel ontsmetter (CaCO3 of sulfiet) met heet water doet prima z'n werk. Laat dit even weken en spoel de flesjes uit. Eventueel borstel je ze met een flessenborstel.
Als je ze uitspoelt en er rollen geen belletjes meer in, dan zijn ze schoon.

Ik gebruik flesjes met een kroonkurk omdat dit gemakkelijker is. Gebruik je beugelflesjes, dan moet je de rubbertjes uitkoken! Investeer dus in een kroonkurkapparaat, dat is gemakkelijker!

Vul elk flesje tot 3 cm onder de rand met bier en voeg 2-3 gram suiker per flesje toe. Dicht maken en klaar.
De exacte hoeveelheid suiker staat overigens in je recept!

Het moeilijkste gedeelte van het brouwen komt nu: het bewaren van het bier. Nee, je mag er niet aankomen!

Bewaar het bier eerst 1-2 weken bij kamertemperatuur om de nagisting te laten voltrekken. Daarna kan het bier een week of twee in een kelder staan om te klaren. Alle residu en deeltjes slaan nu neer op de bodem en het bier wordt helder.

Daarna (5-7 weken na het begin van het brouwen) proef je niet meer dan één flesje om te kijken of het zaakje niet door de gootsteen hoeft.

Daarna laat je het bier 2 maanden in de kelder op smaak komen. Het is echt aan te bevelen om niet meteen je bier op te drinken, want de smaak verbetert aanzienlijk!

Eventueel kun je in die tijd je etiket ontwerpen…

Het Moment Suprème: het drinken van je eerste echte flesje gerijpt bier.

Het dient 7-9 oC te zijn als je het gaat drinken, maar dat bepaal je zelf.

Open het flesje voorzichtig. Het kan zijn dat het bier eruit spuit: dan zit er teveel ongebonden koolzuur in. Anders sist het flesje even en ontstaat de adiabatische damp.

Schenk het bier voorzichtig in een tulp-glas zonder met de fles het glas te raken. Schud geen gist mee, tenzij je dat lekker vindt. Een weelderig schuim zal nu ontstaan…

Geniet.

Over het drinken wordt veel geouwehoerd: hoe je het glas moet vasthouden etc. Doe wat jij wilt en doe desnoods de gordijnen dicht: inbrekers komen zo niet op het idee je kelder te plunderen!

Ik kom op internet een hoop tegen en sommige dingen zijn het waard over te schrijven. Dan kunnen anderen het ook gemakkelijker vinden. Onder anderen howtobrew.com en brouwen.nl voorzagen mij van veel info.

Het maken van je eigen etiket is de kroon op je werk, maar kan ook een hoop ellende betekenen. Etiketten die je namelijk in de winkel koopt, krijg je nooit meer van gebruikte flesjes af, dus je moet altijd nieuwe flesjes halen en de gebruikte in de supermarkt (zonder dat iemand het ziet) inleveren.

Je kunt een etiket ook vervangen door een kartonnen huls die over de hals zakt. Gebruik je fantasie!

Bewaar van elke "oogst" een paar flesjes om te zien of je vooruitgang boekt of om te zien hoe je bier zich ontwikkelt heeft. Dit kan een graadmeter zijn voor jongere bieren. Bier wordt lekker als het langer staat en omdat wij er geen conserveringsmiddelen bij knikkeren (behalve alcohol…) kunnen we het best lang laten staan.

Het schijnt dat een goed bier gemakkelijk 10 jaar overleeft… Ik ga het eens proberen!

Er zijn in de handel vaatjes te koop met daarin 5 liter bier. Ideaal voor feestjes, maar zeker ideaal voor ons. Ze zijn leeg te koop en herbruikbaar. Een aparte kop erop met CO2 patronen maakt het geheel tot een ideale thuistap!

Ze hebben een beginnerspakket voor een super prijs: vat, spatel, kroonkurkapparaat, 100 kroonkurken, schoonmaakmiddel, waterslot, flessenborstel en dat alles voor 30 Euro!

Ook hebben ze een veelvoud aan bieren en spullen. Meld je eerst aan, dan kun je bestellen!

Succes!

Thijs