EENVOUDIGE IAMBIC KEYER
(1980 and 1999)

CLICK HERE FOR THE ENGLISH VERSION


Eenvoudig iambic keyertje met eenvoudige paddles.

Eenvoudig iambic keyertje met maar twee chips!
Dit keyertje is niet door mij ontworpen. Lang geleden vond ik het in een tijdschrift voor radio amateurs, maar ik weet echt niet meer welke. Door zijn eenvoud, gebruik van makkelijk verkrijgbare onderdelen en minimaal stroomverbruik is het een leuk zelfbouwproject en past hij heel goed bij je QRP spullen.

Ik maakte de eerste keyer in 1980 en de tweede in 1999. Het is een oud ontwerp maar zo leuk, dat het vaker gepubliceerd zou moeten worden. Jaques F6TEM was zo aardig om me meer informatie toe te sturen: Dit ontwerp is waarschijnlijk van HB9ABO, bladzijde 70 van Ham Radio January 1979. Ik denk dat ik het inderdaad hieruit heb overgenomen! En Andrew ZL2PD, was ook zo aardig om me meer informatie te sturen: Het is ook gepubliceerd in Sprat nr 69 op bladzijde 17 (winter 1991) door Pierre, FE1MOG en meer recent gepubliceerd in het RSGB boek, "Low Power Scrapbook" (op bladzijde 195). Een foutje in beide publicaties is dat de massa verbindingen van IC2B, pennen 9 en 12 missen.

Een iambic keyer heeft twee paddles, een voor de punten (bediening met wijsvinger) en een voor de strepen (bediening met duim). Wanneer je beide paddles tegelijk ingedrukt houdt, wordt een "punt-streep-punt-streep-" patroon uigezonden. Zenden met een iambic keyer is veel minder vermoeiend (50% besparing van bewegingen) en geeft een regelmatiger seinschrift dan een gewone sleutel. Een leuk artikel over iambic sending en hoe dit te leren, is te vinden op PA3BWK's home page over CW, bij de PDF files (zoek op PA3BWK met Google of probeer http://www.morsecode.nl/index2.html).


Schema
Soldeer een condensator van 10 nF tussen de collector van de transistor BC547
en massa om HF instralingsproblemen te voorkomen bij hoger dan QRP vermogen.
big diagram

Eenvoud.
De schakeling bestaat uit twee heel gewone IC's en nog wat andere standaard componenten en veroorzaakt geen radiostoring! Alleen een speciaal IC of een microprocessor is simpeler. De oorspronkelijke schakeling is wat aangepast daar mijn exemplaar niet helemaal goed werkte, niet HF immuun was en de paddles niet met massa maar met de plus verbonden waren.

Makkelijk verkrijgbare onderdelen.
Het eerste exemplaar is in 1980 gebouwd, het tweede een jaar geleden en tegen de tijd dat men nauwelijks meer weet wat morse code is, zullen gelijksoortige onderdelen nog steeds verkrijgbaar zijn.

Minimaal stroomverbruik.
Het stroomverbruik is echt QRP vriendelijk te noemen. Zonder keying is dit slechts 0,001 mA. Met keying bij 12 V ongeveer 2,5 mA, bij 5 V ongeveer 0,7 mA. Prima voor batterijgebruik, een aan/uit schakelaar zit er bij mij wel op maar is eigenlijk overbodig.

Hoe werkt het.
Een eenvoudige schakeling, maar de werking is moeilijker. Geniet ervan, gewoon bouwen. Maar de schakeling helemaal uitpluizen en uitzoeken welke paddle voor de punten is, kan ook leuk zijn.

Nadelen.
Er is geen puntgeheugen. De verhouding punt-streep-spatie is niet helemaal exact zoals het moet (1:3:1), maar dit is in de praktijk niet hoorbaar.

Aanwijzingen voor de bouw:
Op een stukje ongeetste printplaat, ICtjes op de kop erop gelegd, is eenvoudig en geeft de beste resultaten. Ontkoppel beide IC's met 0,1 uF. De weerstand van 100 k direkt op pootje 2 van IC1 solderen ter verhoging van de immuniteit. Zonder deze weerstand is de seinsnelheid afhankelijk van uw HF vermogen. En geef wat geld uit voor een mooi kastje met leuke knoppen, dat geeft veel meer voldoening. Ik heb de schakeling tezamen met de zelfbouwpaddle (van printplaat, kosten slechts fl 1,--) in een Teko 4A kastje gebouwd. Past mooi bij de Teko 4B kastjes die door mij gebruikt worden als standaardbehuizing voor QRP setjes.

Opmerking van Kenn KA5KXW
Kenn, bedankt voor de opmerking over de 0.1 uF condensator tussen pin 4 van IC1b en de 470k ohm potentiometer:
"Ik heb de kleine 2 chip keyer gebouwd, maar had problemen. De eerste dit of dah was altijd te kort. Uiteindelijk vond ik als oorzaak de condensator in het klok circuit. Oorspronkelijk gebruikte ik een keramische condensator, maar die had teveel lekstroom. Ik verving hem door een mylar condensator en de keyer werkte daarna prima. Dus een filmcondensator is het beste bruikbaar."


De binnenkant


Detail van de paddle gemaakt van koper installatie draad van 2.5mm2 en stukken printplaat


Het middencontact is massa en de stukken koper draad die op de padlle zijn gesoldeerd zijn het andere contact.
Die zin weer verbonden met de gele en blauwe draad. De delen die je met je vingers aanraakt zijn geisoleerd,
vanwege de veiligheid. De contact afstand wordt ingesteld door het buigen van de buitenste steunen van 2.5mm2 koperdraad.
Het koperdraad van 1.5mm2 aan de achterkant is het verende scharnier. Ik nam 1.5mm2 omdat 2.5mm2 te sterk was.


Ook heel geschikt voor portable gebruik tijdens vakanties!

TERUG NAAR DE INDEX PA2OHH